«Τρικυμία – Τραγωδία – Ειρωνεία»: Το τρίπτυχο που συνοψίζει την αδιέξοδη κυβερνητική πολιτική

Σε βαθύ τέλμα πέφτει ξανά η χώρα, με την κυβέρνηση να ανοίγει όλα τα δυνατά μέτωπα στην πιο κρίσιμη περίοδο για τη διαπραγμάτευση και την αντιπολίτευση να ακολουθεί πότε αμυνόμενη και πότε επιτιθέμενη. Στις Βρυξέλλες έχει αρχίσει να συζητείται σε ανεπίσημο επίπεδο το σενάριο διασύνδεσης της λύσης για το ελληνικό χρέους με ένα grexit, φέρνοντας προ των πυλών τους εφιάλτες του 2015.

Του Γιάννη Χρηστάκου

Ο πρωθυπουργός και το στενό του επιτελείο έχουν αποφασίσει να σηκώσουν το λάβαρο του πολέμου, ακόμα και στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, σε μία προσπάθεια να διατηρήσουν την ατμόσφαιρα μάχης σε όσους αμφισβητούν την ορθότητα των επιλογών. Η τρικυμία που δημιουργείται στο πολιτικό σκηνικό θυμίζει μέρες του 2011, όταν η χώρα οδηγήθηκε σε προσωρινή κυβέρνηση συνεργασίας μέχρι τις εκλογές του επόμενου έτους με αποτέλεσμα μία ακόμη οικονομική τραγωδία και ένα επιπλέον μνημόνιο. Σε αυτά προστίθεται η ειρωνεία των «αποτελεσματικών επιλογών» που οδηγούν σε συνθήκες διχασμού μίας καθημαγμένης κοινωνίας που μεταξύ άλλων ακούει τις τελευταίες μέρες και για «τέταρτο μνημόνιο» με νέα μέτρα.

 

Στο τρίπτυχο «τρικυμία – τραγωδία – ειρωνεία»  συνοψίζεται τόσο η κυβερνητική πολιτική που αυτονόητα οδηγεί τις εξελίξεις με τις αποφάσεις που λαμβάνονται, αλλά και η εμμονική πολλές φορές αντιπολίτευση που οδηγείται σε ακραίες επιλογές όταν  δημιουργούνται συνθήκες συνεννόησης για τα κρίσιμα και βασικά ζητήματα του τόπου. Τη μεγάλη ευθύνη για την κατάσταση που δημιουργείται ξανά φέρει φυσικά η κυβέρνηση, η οποία βρίσκεται στη δυσάρεστη θέση να ανακοινώνει τους επίσημους δείκτες και πίνακες της οικονομίας που αποδεικνύουν ότι τα πράγματα έγιναν χειρότερα τα δύο χρόνια που βρίσκεται στο τιμόνι της χώρας. Κάθε επιχείρημα για έξοδο από τα μνημόνια και βελτίωση του οικονομικού κλίματος ακυρώνεται εβδομαδιαίως πια, λόγω των επίσημων αποτελεσμάτων με τη λήξη του έτους. Ακόμα και αυτή η μάχη που προτάσσει τώρα η κυβέρνηση για την λύση του χρέους παράλληλα με τη δεύτερη αξιολόγηση σκοντάφτει στις εξαιρετικά κακές επιδόσεις της οικονομικής πολιτικής που αναγκάζει το μέγαρο Μαξίμου να επαναφέρει το ξαναζεσταμένο φαγητό με επίθεση στο Βερολίνο και τον Σόμπλε που «δεν θέλει να εφαρμόσει τα συμφωνηθέντα».

 

ΤΡΙΚΥΜΙΑ

Τα προβλήματα γιγαντώνονται και γίνονται απειλητικό τσουνάμι

 

Το τέλος του φθινοπώρου κάθε έτους φέρνει στην επιφάνεια στοιχεία των επιδόσεων της ελληνικής οικονομίας και καθώς –παγίως πια– είναι η περίοδος που γίνονται οι αξιολογήσεις στη σκιά του νέου προϋπολογισμού, παράγονται όπλα που εξυπηρετούν τους δανειστές. Μετά το καλοκαίρι και την  όποια δυναμική της τουριστικής βιομηχανίας τόσο στα έσοδα όσο και στις θέσεις απασχόλησης, η οικονομία μπαίνει σε μία τροχιά ολοκληρώνοντας τον κύκλο του έτους. Ο χειμώνας είναι γνωστό ότι προσθέτει βάρη λόγω πρόσθετων φορολογικών υποχρεώσεων και αναγκών θέρμανσης και σίτισης.

Δύο είναι τα πιο σημαντικά στοιχεία της φετινής χρονιάς που θα παίξουν καταλυτικό ρόλο στις εξελίξεις, κυρίως στο πεδίο της διαπραγμάτευσης: Η μαύρη τρύπα στο ασφαλιστικό και η διόγκωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου. Για το πρώτο, τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι οι αιτήσεις για νέες συντάξεις και εφάπαξ που δεν έχουν εκπληρωθεί φτάνουν τα 800 εκατ. ευρώ. Για τις οφειλές, τα στοιχεία που ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών, λένε οτι έφτασαν τα 6,2 δισ. ευρώ στο τέλος Σεπτεμβρίου, δηλαδή αυξημένες πάνω από 60% από τις αρχές του 2015. Τα στοιχεία αυτά αποτελούν βόμβες μεγάλης ισχύος για τους δανειστές που ετοιμάζονται να έρθουν στην Αθήνα τις επόμενες μέρες. Μετά από όσα έχουν ανακοινωθεί, θέτουν ήδη ζήτημα ασφαλιστικού, την ώρα που ο αρμόδιος υπουργός επιμένει ότι το θέμα αυτό έκλεισε στην πρώτη αξιολόγηση. Η απάντηση όμως που ήρθε άμεσα είναι ότι πράγματι η εκκρεμότητα προκύπτει από την πρώτη αξιολόγηση αφού οι δείκτες αποκαλύπτουν τρύπες. Πρόκειται για την απόλυτη τρικυμία καθώς οι δανειστές, γνωρίζοντας βέβαια και από την προηγούμενη εμπειρία τους τα προβλήματα του ελληνικού ασφαλιστικού συστήματος, απλώς αναμένουν την επιβεβαίωση των επιχειρημάτων τους για να φτάσουν πιο κοντά στην απαίτηση για νέες περικοπές στις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις. Το ίδιο συμβαίνει και για την διόγκωση των ληξιπρόθσεμων οφειλών που ανεβάζουν στα ύψη τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας.

Μπροστά σε αυτές τις εξελίξεις η κυβέρνηση επιλέγει στρατηγικά να φέρει μία ατζέντα στην επικαιρότητα που δεν θα έχει την οικονομία αλλά άλλες πολιτικές επιλογές μακριά από αυτήν. Κορυφαία τέτοια επιλογή αποτελεί το θέμα των τηλεοπτικών αδειών. Ήδη, το θέμα αυτό βρίσκεται ψηλά στην πολιτική αντιπαράθεση από τον Ιούνιο, μετά το κλείσιμο της πρώτης αξιολόγησης. Εχοντας φτάσει στον Νοέμβριο, η κυβέρνηση βλέπει ότι και τα Μέσα Ενημέρωσης, φυσικά λόγω αποκλειστικού ενδιαφέροντος, «τσιμπάνε» στην παρουσίαση του θέματος αυτού ως κορυφαίου ζητήματος. Αποτέλεσμα είναι για ένα πεντάμηνο να εμφανίζεται η χώρα ως ενασχολούμενη με ένα θέμα που δεν αποτελεί προτεραιότητα για τους πολίτες που υφίστανται πιο βαθιά τις συνέπειες του τρίτου μνημονίου. Ωστόσο, η κυβέρνηση έχει αποφασίσει να ακολουθήσει τη στρατηγική να ανοίγει πολιτική ατζέντα και όχι οικονομική, δίνοντας ως τροφή πότε τη μάχη κατά της Εκκλησίας και πότε τα συμπαρομαρτούντα της διαπλοκής όπως τα σκάνδαλα για την Siemens , τη χρηματοδότηση των κομμάτων, ακόμα και την επίθεση κατά του κεντρικού τραπεζίτη Γιάννη Στουρνάρα.

Η επιλογή αυτή απομακρύνει την κυβέρνηση από την κοινωνία και τα προβλήματά της καθώς δίνει την εικόνα ότι αφού δεν μπορεί να τα λύσει, έχοντας «κάψει» και όλες τις προεκλογικές της υποσχέσεις, προσφεύγει σε άλλα πεδία πολιτικής αντιπαράθεσης με τα οποία προσδοκά να κρατήσει κοντά της σημαντικά κομμάτια των πολιτών. Το πόσο αποτελεσματική θα είναι, για παράδειγμα, η πολεμική κατά της Εκκλησίας μένει να αποδειχθεί, ωστόσο ο ΣΥΡΙΖΑ επιχειρεί να παραμείνει όσο ελκυστικός μπορεί στη νεολαία, πιστεύοντας ότι εκεί δεν βρίσκονται συντηρητικοί πυρήνες.

 

 

ΤΡΑΓΩΔΙΑ

Η μέγγενη της οικονομικής ανέχειας συνθλίβει τους Έλληνες

 

Ενα μεγάλο μέρος των πολιτών που βιώνει τον τελευταίο χρόνο τα αποτελέσματα της κυβερνητικής πολιτικής, δεν ασχολείται με το ποια ατζέντα βάζει η κυβέρνηση και ποια θέματα προτάσσουν τα Μέσα Ενημέρωσης. Αυτό αποδεικνύεται περίτρανα από ολοένα και μεγαλύτερες κινητοποιήσεις των συνταξιούχων, των ανθρώπων που υπηρετούν στο σύστημα υγείας, των εκπαιδευτικών και των εκπροσώπων της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας. Δηλαδή, τις μέρες που στη Βουλή δίνονται μάχες για το τηλεοπτικό τοπίο, απ’ έξω οι διάφορες κοινωνικές και επαγγελματικές ομάδες διαμαρτύρονται για τη χειροτέρευση της οικονομικής τους κατάστασης. Αυτή είναι η απόκλιση που παρατηρείται όταν ένα κυβερνητικό σχήμα χάνει με διαστημική ταχύτητα την εμπιστοσύνη των πολιτών που του έδωσαν την ευκαιρία να πραγματοποιήσει τις δεσμεύσεις του.

Η ελληνική τραγωδία γράφεται εκ νέου αυτές τις μέρες με τα σενάρια Grexit που κυλοοφορούν στους διαδρόμους των Βρυξελλών. ‘Οχι, δεν πρόκειται για σενάρια αποσταθεροποίησης της ελληνικής κυβέρνησης από τους ισχυρούς της Ευρωζώνης. Κάθε άλλο, οι αξιωματούχοι πιστεύουν ακράδαντα ότι σε αυτή τη δεδομένη στιγμή με τα πολύ κακά αποτελέσματα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, μία πολιτική αστάθεια θα επέτεινε το πρόβλημα αντί να το λύσει. Μόνο που, ως μία καλή λύση που θα συμπεριελάμβανε και το θέμα του χρέους, θεωρείται τώρα από πολλούς και η προσωρινή έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. Ακόμη και οι ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ που έχουν «αέρα Βρυξελλών» ομολογούν δημοσίως ότι αυτές οι συζητήσεις είναι όλο και πιο έντονες στην καρδιά της Ευρώπης. Έτσι, σε μία χώρα που βυθίζεται ακόμη περισσότερο στα προβλήματά της μετά από 7 χρόνια μνημονίων, είναι τραγικό στην πιο κρίσιμη στιγμή της, δηλαδή το τελευταίο έτος πριν τη λήξη του συμφωνηθέντος προγράμματος, να επιστρέφει στα σενάρια του 2015 και, ακόμα πιο πίσω, του 2011.

Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δηλώνουν συχνά τελευταία ότι η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα που δεν πέτυχε να ολοκληρώσει ένα πρόγραμμα σε αντίθεση με όλες τις άλλες χώρες που τα κατάφεραν. Με δεδομένο ότι η προθεσμία ολοκλήρωσης της επόμενης αξιολόγησης είναι μέχρι την επόμενη σύνοδο κορυφής στις αρχές Δεκεμβρίου, χρειάζονται τιτάνιες προσπάθειες να αποφευχθεί μία νέα τραγωδία, από μία κυβέρνηση που χάνει την εμπιστοσύνη και στο εσωτερικό.

 

ΕΙΡΩΝΕΙΑ

Γίναμε τώρα και χλεύη των Αλβανών και των Τούρκων

 

Η ειρωνεία είναι ότι αυτές οι εξελίξεις αντιμετωπίζονται στις περισότρες περιπτώσεις με περισσή αλαζονεία από τα κυβερνητικά στελέχη, όπως βέβαια έκαναν και τα στελέχη των προηγούμενων κυβερνήσεων, που συμπεριφέρονται ως έχοντες το επουράνιο αλάθητο. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι με όλα αυτά που συμβαίνουν στη χώρα μας, βρήκαν την ευκαιρία να ανοίξουν εθνικά ζητήματα ο Ταγίπ Ερντογάν, αλλά και ο Έντι Ράμα. Ο πρώτος αμφισβητεί τις διεθνείς συνθήκες, διεκδικεί τα μισά νησιά του Αιγαίου και ονειρεύεται τη Θεσσαλονίκη. Ο δε πρωθυπουργός της Αλβανίας, εμφανίζεται ως απόγονος των υπερασπιστών της Ακρόπολης. Και όλα αυτά συμβαίνουν, γιατί όπως λέει και ο λαός «ο λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται». Αν η χώρα ήταν αρραγής στο πολιτικό επίπεδο, τότε ασφαλώς, οι προκλήσεις από οποιονδήποτε κι αν προέρχονταν θα έπαιρναν τις κατάλληλες απαντήσεις.

 

Τούτων δοθέντων, οι επόμενες εβδομάδες θα είναι για μία ακόμη φορά δυσάρεστες για τη χώρα, χωρίς να φαίνεται στον ορίζοντα μία προοπτική ελπίδας, αλλά αντίθετα κυριαρχεί ο φόβος περαιτέρω επιδείνωσης της κατάστασης.