Τεκτονικός σεισμός στο πολιτικό σύστημα – Ραγδαίες εξελίξεις μετά το αντίο στην τρόικα και την προεδρική εκλογή

Toυ Χρήστου Κιούπη

Ανατροπές, μεγάλες εκπλήξεις και νέες συμμαχίες κυοφορεί στην πολιτική ζωή της χώρας η διαδικασία εκλογής νέου Προέδρου της Δημοκρατίας, γεγονός που θέτει σε κατάσταση κόκκινου συναγερμού τα κομματικά επιτελεία.

Μικροί και μεγάλοι παίκτες ετοιμάζουν όλα τους τα όπλα για το πιο «θερμό» φθινόπωρο των τελευταίων χρόνων, την ώρα που στο παρασκήνιο γίνεται λόγος ακόμη και για τεκτονικό σεισμό στο πολιτικό σύστημα.

Οι ωδίνες του τοκετού θα αρχίσουν στις 3 Σεπτεμβρίου στο Παρίσι, όπου θα τεθεί σε εφαρμογή το σχέδιο του Αντώνη Σαμαρά και του Ευάγγελου Βενιζέλου για οριστική απομάκρυνση της τρόικας από την Ελλάδα.

Στελέχη του Μαξίμου και της Χαριλάου Τρικούπη εκτιμούν ότι, εάν όλα κυλήσουν ομαλά και προωθηθούν άμεσα οι απαραίτητες διορθωτικές κινήσεις στον τομέα της φορολογίας, το πολιτικό κλίμα θα αλλάξει άρδην.

Οι δύο αυτοί παράγοντες και η έναρξη των διαπραγματεύσεων για τη μείωση του δημόσιου χρέους είναι ηλίου φαεινότερο ότι θα υποχρεώσουν τους βουλευτές από τους ανεξάρτητους, τους ΑΝΕΛ και τη ΔΗΜΑΡ να επανακαθορίσουν τη στάση τους.

Οι σημερινοί συσχετισμοί δυνάμεων θα ανατραπούν, η εκλογή ανώτατου πολιτειακού άρχοντα θα γίνει πιο εφικτή και είναι πιθανό να αλλάξει το δημοσκοπικό προβάδισμα που σήμερα είναι στα χέρια του ΣΥΡΙΖΑ.

ΑΛΛΑΖΟΥΝ ΟΝΟΜΑ ΝΔ-ΠΑΣΟΚ;

Στο πλαίσιο αυτό εντείνονται οι φήμες για αλλαγή ονόματος σε ΝΔ και ΠΑΣΟΚ –Νέα Ελλάδα και Δημοκρατική Παράταξη αντίστοιχα– προκειμένου να σταλεί μήνυμα ανανέωσης και νέου ξεκινήματος που θα βάζει τέλος στις αγκυλώσεις του χθες.

Ζητούμενο σε μια τέτοια περίπτωση είναι το ποιοι θα ακολουθήσουν το παράδειγμα του Γιώργου Καρατζαφέρη που άνοιξε την πόρτα της συνεργασίας με τη ΝΔ, αλλά και οι διεργασίες στα υπόλοιπα κόμματα.

Μόνο τυχαίο δεν είναι ότι οι αντοχές των ΑΝΕΛ και της ΔΗΜΑΡ εξαντλούνται, κάτι που γίνεται σαφές από τις τελευταίες ανεξαρτητοποιήσεις, οι οποίες υποχρεώνουν τον Πάνο Καμμένο και τον Φώτη Κουβέλη να προχωρήσουν σε δραματικές αποφάσεις.

Η ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

Την ίδια ώρα στο χώρο της Κεντροαριστεράς, άπαντες στρέφουν το βλέμμα τους στο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, όπου ο Ευάγγελος Βενιζέλος θέλει να εδραιώσει τη θέση του Κινήματος ως βασικού κυβερνητικού παίκτη.

Το ερώτημα είναι πώς θα αντιδράσει ο Γιώργος Παπανδρέου, ο οποίος έχει εκφράσει ουκ ολίγες φορές την αντίδρασή του στη σύμπραξη με τη ΝΔ, και εάν θα θελήσει να προχωρήσει σε ανοιχτή αμφισβήτηση του σημερινού προέδρου του ΠΑΣΟΚ.

Από την πλευρά του, ο Αλέξης Τσίπρας είναι υποχρεωμένος να αναθεωρήσει τη στρατηγική συμμαχιών του κόμματός του, για να ξεφύγει από τα μίζερα 22άρια που του δίνουν οι δημοσκοπήσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας.

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΥΚΕΡΜΑΤΙΣΜΟΥ

Σε κάθε περίπτωση ο σημερινός πολιτικός πολυκερματισμός δείχνει να φτάνει στο τέλος του, καθώς άπαντες θα κληθούν να επιλέξουν στρατόπεδο σε μια σειρά από κρίσιμα θέματα που σηματοδοτούν τη μετάβαση στη μεταμνημονιακή Ελλάδα.

Ο τεκτονικός αυτός σεισμός απειλεί με κατεδάφιση τους μικρούς κατά κύριο λόγο παίκτες, οι οποίοι, εάν θέλουν να επιβιώσουν, θα πρέπει να αναθεωρήσουν τη σχέση τους με το νέο διπολισμό, που εκφράζεται από τη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ.

Η ΑΠΕΙΛΗ ΤΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ

Τα διλήμματα θα ενταθούν και οι πιέσεις θα γίνουν ακόμη πιο ασφυκτικές λόγω της απειλής για προσφυγή σε πρόωρες εκλογές, τις οποίες οι περισσότεροι βουλευτές δεν επιθυμούν, καθώς δεν είναι εξασφαλισμένη η επανεκλογή τους.

Αυτός άλλωστε είναι και ο βασικός παράγοντας που θα κρίνει ποιο από τα δύο μέτωπα –αυτό των «180», που εκφράζεται από τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, και αυτό των «120», που πρωτοστατεί ο ΣΥΡΙΖΑ– θα κυριαρχήσει στην πολιτική ζωή της χώρας.

Προσκλητήριο συστράτευσης ετοιμάζει ο Σαμαράς

Υπέρμαχος της αμφίπλευρης διεύρυνσης εμφανίζεται ο Αντώνης Σαμαράς, ο οποίος θα επιδιώξει να μετατρέψει τη ΝΔ σε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κόμμα που θα εκτείνεται από τη λαϊκή Δεξιά ως τις παρυφές της σοσιαλδημοκρατίας.

Ο πρωθυπουργός ετοιμάζεται για προσκλητήριο συστράτευσης σε πρόσωπα και κινήσεις που κινούνται στον ευρύτερο χώρο της Κεντροδεξιάς και θέτουν βασική προϋπόθεση για την έξοδο από την κρίση την ανάπτυξη της χώρας.

«Οι παλιές διαχωριστικές γραμμές μεταξύ προοδευτικών και συντηρητικών έχουν ξεπεραστεί από τα γεγονότα» είναι το μήνυμα που εκπέμπει ο κ. Σαμαράς μέσω των στενών συνεργατών του.

Υπογραμμίζει μάλιστα ότι:

– η νέα διαχωριστική γραμμή είναι ανάμεσα στις δυνάμεις που θέλουν πάση θυσία την έξοδο της χώρας από την κρίση και την παραμονή στο ευρώ και σε αυτές που επενδύουν στο λαϊκισμό, τα κεκτημένα και το τέλμα,

– οι συνθήκες είναι ώριμες ακόμη και για αλλαγή ονόματος (Νέα Ελλάδα) με στόχο να ξεπεραστούν οι κομματικές αγκυλώσεις ενός ξεπερασμένου πολιτικού παρελθόντος.

Κυβερνητικές πηγές κάνουν λόγο για επιθετικό άνοιγμα στην κοινωνία, με όπλα το πρωτογενές πλεόνασμα και την αλλαγή κλίματος για την Ελλάδα στις Βρυξέλλες και τις άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.

Παράλληλα, επενδύει πολλά για τη μείωση του δημόσιου χρέους στον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, την εκλογή του οποίου στην Κομισιόν στήριξε με νύχια και με δόντια και τον οποίο θα συναντήσει, για τρίτη φορά μέσα σε λίγες εβδομάδες, στις 30 Αυγούστου.

Όσον αφορά την αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος, θα διαρκέσει από τις 3 έως τις 5 Σεπτεμβρίου στο Παρίσι και θα σηματοδοτήσει και επισήμως το τέλος εποχής της τρόικας στη χώρα μας.

Εάν όλα κυλήσουν ομαλά, ο πρωθυπουργός αναμένεται να απευθύνει διάγγελμα στον ελληνικό λαό, στο οποίο θα εξηγεί τις προοπτικές που ανοίγονται για να μπορέσει η χώρα να κάνει το μεγάλο άλμα προς τα εμπρός.

Στο Μαξίμου γνωρίζουν ότι τα καλά νέα από το Παρίσι δεν αρκούν για να αλλάξουν το κλίμα, εάν δεν συνοδεύονται από θετικές ειδήσεις στην οικονομία, που θα στέλνουν μήνυμα ότι η εποχή των μνημονίων και της λιτότητας τελειώνει.

Το πρώτο βήμα γίνεται με την καταβολή του ΕΝΦΙΑ σε επτά δόσεις, ενώ εξετάζεται πώς θα μειωθούν ο φόρος στο πετρέλαιο θέρμανσης, που ταλανίζει τα νοικοκυριά, και η υπέρμετρη φορολογία στις επιχειρήσεις.

Πονοκέφαλο όμως αποτελούν τα φουσκωμένα εκκαθαριστικά της εφορίας αλλά και η αδυναμία πάταξης της φοροδιαφυγής, που δεν δίνουν το δικαίωμα πανηγυρισμών, όσο και εάν ο προϋπολογισμός του 2015 είναι πλεονασματικός.

Προ των πυλών βρίσκεται νέα ρήξη μεταξύ Βενιζέλου και Γ. Παπανδρέου

Κοινωνικό πρόσωπο, ηγεμονικό ρόλο στην Κεντροαριστερά και ξεκαθάρισμα με το παπανδρεϊκό παρελθόν επιδιώκει ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ο οποίος θα ρίξει όλο του το βάρος στο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ μέσα στο φθινόπωρο.

Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης έχει δώσει εντολή στους στενούς του συνεργάτες να παρουσιάσουν προτάσεις σε θέματα της γκρίζας καθημερινότητας, όπως έγινε με τον ΕΝΦΙΑ αλλά και τα κόκκινα επιχειρηματικά δάνεια.

Στόχος του κ. Βενιζέλου είναι η επανασύνδεση του ΠΑΣΟΚ με τα μεσαία και λαϊκά στρώματα, που θα αυξήσουν τα ποσοστά του και θα εδραιώσουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο του Κινήματος στην κυβέρνηση.

Μια πρώτη γεύση των προθέσεών του για το συνέδριο της Δημοκρατικής Παράταξης, που θα διεξαχθεί το φθινόπωρο, θα δώσει με την ομιλία του σε εκδήλωση για τα 40 χρόνια του ΠΑΣΟΚ που θα γίνει στις 3 Σεπτεμβρίου στο Ζάππειο.

Το μήνυμα που εκπέμπουν στενοί του συνεργάτες είναι ότι πέραν της αποτίμησης για την πορεία του Κινήματος θα δώσει και το ιδεολογικό στίγμα της παράταξης κατά τη μεταμνημονιακή εποχή.

Ωστόσο, η σύγκρουση ίσως να είναι αναπόφευκτη λόγω του ότι δύο ημέρες νωρίτερα ο Γιώργος Παπανδρέου θα εγκαινιάσει σε άλλη εκδήλωση στο Ζάππειο ιστορική έκθεση με τον τίτλο «Από τον Ανένδοτο στην Αλλαγή».

Παρά το γεγονός ότι η Χαριλάου Τρικούπη επιχειρεί να υποβαθμίσει τη σημασία της συγκεκριμένης εκδήλωσης, δεν είναι λίγοι αυτοί που υπογραμμίζουν ότι η ρήξη και η σύγκρουση είναι προ των πυλών.

Στο ερώτημα, πάντως, εάν ο κ. Παπανδρέου έχει επιλέξει το δρόμο της επιστροφής στην κεντρική πολιτική, καθαρή απάντηση δεν μπορεί να δώσει κανείς, λόγω του ότι δεν έχει εκμυστηρευτεί σε κανέναν τις επιδιώξεις του.

Από την πλευρά του, ο σημερινός πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ διαμηνύει ότι δεν πρόκειται να συμφωνήσει με τις θέσεις του κ. Παπανδρέου για το αδιέξοδο που προκαλεί στο Κίνημα η συμμετοχή του στην κυβέρνηση Σαμαρά.

Ο κ. Βενιζέλος ξεκαθαρίζει ότι η στρατηγική του για συμμετοχή του ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση δικαιώνεται, ενώ στενοί συνομιλητές του μιλούν ανοιχτά για αλλαγή ονόματος (Δημοκρατική Παράταξη) και συμβόλων.

Στο παρασκήνιο, πάντως, εκφράζονται φόβοι για αναβίωση της κόντρας που ξεκίνησε μετά την ήττα του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές του 2007, όταν ο Ευάγγελος Βενιζέλος πήγε στο Ζάππειο για να ανακοινώσει ότι θα διεκδικήσει την ηγεσία.

Περιορίζονται οι εν δυνάμει κυβερνητικοί σύμμαχοι του Τσίπρα

Το «μπλόκο» στην προεδρική εκλογή μέσω της συμμαχίας των 120 βουλευτών είναι η βασική προτεραιότητα του Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος σχεδιάζει πρωτοβουλίες για προγραμματικό διάλογο του ΣΥΡΙΖΑ με την κοινωνία.

Στην Κουμουνδούρου θέλουν να ανοίξουν τη συζήτηση για τις συμμαχίες και το κυβερνητικό πρόγραμμα, αναγνωρίζουν όμως ότι το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών περιορίζει τους εν δυνάμει κυβερνητικούς συμμάχους.

Το άνοιγμα στο χώρο της σοσιαλδημοκρατίας και της ΔΗΜΑΡ παραμένει για την ώρα τουλάχιστον γράμμα κενό περιεχομένου και ίσως να μην έχει νόημα εάν τα ποσοστά του κόμματος του Φώτη Κουβέλη παραμείνουν τόσο χαμηλά.

Όσον αφορά το άνοιγμα προς τα αριστερά, το ΚΚΕ παραμένει τελείως αρνητικό, φοβούμενο ότι μια τέτοια εξέλιξη θα «κουρέψει» τα ποσοστά του και θα το οδηγήσει στην απόλυτη περιθωριοποίηση, όπως έγινε στις εκλογές του 2012.

Η Κουμουνδούρου επιλέγει για την ώρα τη στρατηγική των πολιτικών μετώπων, με θέματα όπως η «μικρή ΔΕΗ» και ο αιγιαλός, και κάνει ανοίγματα σε ανεξάρτητους βουλευτές που ήρθαν σε ρήξη με τα κόμματά τους λόγω των μνημονιακών μέτρων.

Η συγκεκριμένη τακτική, πάντως, βρίσκει αντίθετη την Αριστερή Πλατφόρμα, που με επικεφαλής τον Παναγιώτη Λαφαζάνη επιμένει στη λογική της αριστερής ορθοδοξίας για να μην αλλοιωθεί η πολιτική φυσιογνωμία του ΣΥΡΙΖΑ.

Από την πλευρά του ο Αλέξης Τσίπρας θα ανοίξει τα χαρτιά του με την ομιλία του στις παραγωγικές δυνάμεις στη ΔΕΘ το Σεπτέμβριο, όπου θα καταθέσει τα βασικά σημεία του κυβερνητικού προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ.

Διαφορετικές απόψεις υπάρχουν και για την αυτοδυναμία, με άλλα στελέχη, όπως οι κ.κ. Βούτσης και Σταθάκης, να διαμηνύουν ότι δεν πρέπει να οδηγηθεί η χώρα σε πρόωρες εκλογές, εάν δεν επιτευχθεί, και άλλα στελέχη, όπως ο Γ. Μηλιός, να μιλούν για νέες εκλογές.

Προεδρικό μπλοκ με αιχμή τον Κουβέλη

Οργιάζουν στο παρασκήνιο οι φήμες για το ρόλο που θα μπορούσε να διαδραματίσει ο Φώτης Κουβέλης.

Το σενάριο για επιστροφή του στην κυβέρνηση με στόχο να κερδίσει χρόνο –όπως αποκάλυψε το «Καρφί»– είναι υπαρκτό, όπως και το ενδεχόμενο να προταθεί για νέος Πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Και στις δύο περιπτώσεις το προεδρικό μπλοκ θα βρεθεί με 168 βουλευτές (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Λοβέρδος, Αηδόνης, Β. Οικονόμου, Ψαριανός, Μάρκου, ΔΗΜΑΡ).

Οι υπόλοιποι 12 για το σχηματισμό πλειοψηφίας 180 βουλευτών θα βρεθούν από ανεξάρτητους, όπως οι Μ. Ανδρουλάκης (προέρχεται από το ΠΑΣΟΚ), Καπερνάρος, Νταβρής, Γιαταγάνα, Κουράκος, Ιατρίδη (ΑΝΕΛ), Νικολόπουλος, Πολύδωρας, Ν. Κακλαμάνης, Κασαπίδης (ΝΔ), Χαϊκάλης Μελάς (από την ΚΟ των ΑΝΕΛ).