ΔΝΤ ή ESM; Ιδού η απορία…

 

 

 

 

 

Του Δημήτρη Παπακωνσταντίνου 

Μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης θα κινείται για πολλά ακόμη χρόνια η χώρα. Η «έξοδος» δεν θα είναι ούτε αναίμακτη, ούτε εύκολη. Και όσοι νομίζουν ότι τα δύσκολα πέρασαν, γελιούνται…

Ας δούμε κάποια δεδομένα. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει στυλώσει τα πόδια και επιμένει να έρθει έναν χρόνο νωρίτερα (δηλαδή από το 2019) η μείωση του αφορολόγητου, χωρίς μάλιστα να εφαρμοσθούν τα αντίμετρα. Μία απαίτηση που προκύπτει από την εκτίμησή του ότι η Ελλάδα στο μέλλον θα έχει χαμηλότερα πλεονάσματα και ρυθμό ανάπτυξης. Με άλλα λόγια τι λέει το ΔΝΤ; Ότι η Κομισιόν κάνει τα… στραβά μάτια και ότι η Ελλάδα χρειάζεται όχι απλά Επιτήρηση, αλλά επί της ουσίας αυστηρό… Μεταμνημόνιο.

Τι απαντά η Κομισιόν; Η Κομισιόν σηκώνει τους τόνους με αξιωματούχους να επαναλαμβάνουν ότι θα ζητήσουν εξηγήσεις από το Ταμείο αν αυτό επιμείνει στις – δυσμενείς – αυτές προβλέψεις του. Και έτσι κάπως πληθαίνουν όσοι βλέπουν ως πιθανό ένα σενάριο «αποχώρησής» του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα – στο οποίο σημειωτέον μετέχει ως παρατηρητής αφού δεν έχει ενεργοποιήσει το τελευταίο τμήμα του δανείου του, ύψους 1,6 δισ. ευρώ.

Μόνο που το ΔΝΤ μαζί με τα νέα μέτρα (σ.σ. που ψήφισε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ το 2017 με τον τότε εφαρμοστικό νόμο), ζητά και μεγαλύτερη ελάφρυνση χρέους. Ή, για την ακρίβεια, ζητά είτε μεγαλύτερη ελάφρυνση χρέους από τους Ευρωπαίους δανειστές της Ελλάδας, είτε υψηλότερα πλεονάσματα (και άρα νέα μέτρα) για να καταστεί το χρέος βιώσιμο. Υπό μία έννοια δηλαδή, το ΔΝΤ στο θέμα του Χρέους είναι ο μοναδικός σύμμαχος της χώρας…

Γι’ αυτό άλλωστε και υπήρχαν τους προηγούμενους μήνες στελέχη και εντός της κυβέρνησης που υποστήριζαν ότι… «αφού τα μέτρα τα ψηφίσαμε καλύτερα να έχουμε εντός το ΔΝΤ ώστε να πιέζει για το χρέος»… Γιατί από την πλευρά των Ευρωπαίων τα πράγματα δεν είναι και τόσο ρόδινα όσον αφορά το Χρέος…

Την ώρα όμως που εξελίσσεται αυτή η σύγκρουση, υπάρχει και ο παράγων Γερμανία. Καθώς η Γερμανία επιθυμεί το ΔΝΤ «εντός» υπό το βάρος των εσωτερικών πιέσεων (εδώ είδαν και έπαθαν να σχηματίσουν κυβέρνηση…) που δέχεται και των δεσμεύσεων που στο παρελθόν έχει αναλάβει. Αν λοιπόν παραστεί ανάγκη να… αποχωρήσει το ΔΝΤ, αν δηλαδή δεν υιοθετηθούν τα μέτρα που προτείνει και οι Ευρωπαίοι καλύψουν σε αυτό το ζήτημα την ελληνική πλευρά, τότε θα χρειαστεί η Γερμανία να εξασφαλίσει μέσω άλλης θεσμικής πλευράς την εποπτεία επί της δημοσιονομικής πειθαρχίας που ασκούσε το ΔΝΤ.

Και είναι βέβαιο ότι ενώ από την μία πλευρά η προοπτική της επόπτευσης από ένα «Ευρωπαϊκό Ταμείο) μπορεί να φαντάζει λιγότερο «αποκρουστική» ή πιο «συζητήσιμη» πολιτικά έναντι του ΔΝΤ, από την άλλη πλευρά χώρες όπως η Γερμανία είναι βέβαιο ότι θα απαιτήσουν διασφαλίσεις, αν κληθούν να πορευτούν χωρίς το ΔΝΤ.  Ήδη στις Βρυξέλλες λέγεται ότι μία αποχώρηση του ΔΝΤ μπορεί υπό το βάρος αυτών των γερμανικών πιέσεων να συνεπάγεται πρόσθετους όρους και «ρήτρες» για την Ελλάδα στην μετα-Μνημονιακή εποχή.

Βεβαίως αν το ΔΝΤ αποχωρήσει τότε το «βάρος» θα το αναλάβουν οι θεσμοί της ΕΕ η Κομισιόν, η ΕΚΤ αλλά και ο «νέος» ESM που σχεδιάζεται να μετασχηματιστεί σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο ενισχυόμενος θεσμικά. Ο νέος ESM λοιπόν θα έχει το «βάρος» της ενεργοποίησης των μέτρων για το χρέος που θα αποφασιστούν και θα συνοδεύονται με «ρήτρες» προσαρμογής τα χρόνια που θα έρθουν. Θα έχει και κομβικό ρόλο στην επιτήρηση της Ελλάδας για πολλά χρόνια, (έως ότου αποπληρώσει το 75% των δανείων που έλαβε από τα 3 μνημόνια) αλλά και θα συναποφασίζει την ενεργοποίηση του «γαλλικού κλειδιού» των παρεμβάσεων στο χρέος.

Όλα λοιπόν ακόμη είναι θολά. Και οι τελικές αποφάσεις του ΔΝΤ, και το εύρος των παρεμβάσεων στο ελληνικό χρέος που θα αποφασισθούν «αν κριθούν αναγκαίες», όπως επαναλαμβάνει συχνότατα ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ. Οι εξελίξεις πάντως θα είναι ταχύτατες αμέσως μετά τα τεστ αντοχής των τραπεζών. Τα οποία, να το θυμηθείτε, θα παίξουν καταλυτικό ρόλο στις εξελίξεις… Πάντως, προς το παρόν δεν μπορεί με σιγουριά να πει κανείς τι είναι το καλύτερο… ΔΝΤ ή ESM; Και δεν είναι επίσης καθόλου σαφές ούτε αν η ελληνική κυβέρνηση έχει ισχυρό ρόλο σε όσα διαδραματίζονται για το μέλλον της Ελλάδας ούτε αν θα μπορέσει να έχει προετοιμασθεί εγκαίρως για να μην επιδεινώσει την θέση της…

 

 

ΠΗΓΗ: capital.gr