Μίκης Θεοδωράκης: Το τελευταίο ταξίδι για την Κρήτη

Μέγα πλήθος, με μέγα πάθος, σαν κι αυτό που διέθεταν τα τραγούδια του αλλά και οι αγώνες του, αποχαιρέτησε τον Μίκη Θεοδωράκη στην τελευταία του διαδρομή στην πόλη που έζησε και έδρασε, καλλιτεχνικά και κοινωνικά, για δεκαετίες.
Το Κέντρο της Αθήνας ήταν πλημμυρισμένο από τις μελωδίες του, το πνεύμα του, τις φωτογραφίες του, τα λόγια του, τις ελπίδες και τα ιδανικά του. Μέχρι κι ο Αττικός ουρανός «δάκρυσε» που τα μάτια του δεν θα ξανααντικρίσουν τον δημιουργό της «Ρωμιοσύνης», μέχρι κι ο Παρθενώνας έμοιαζε πιο μοναχικός από ποτέ χωρίς τον πιο σπουδαίο και τον πιο πιστό γείτονά του. Εκείνον που τον κοιτούσε κάθε πρωί, με το ίδιο δέος και την ίδια λατρεία, και γέμιζε το μυαλό και η ψυχή του με καλλιτεχνική έμπνευση και ειλικρινή, βαθιά πατριωτική δύναμη. Γιατί, όπως πολύ εύστοχα υπογράμμισε ο Γ.Γ. του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας, κατά την διάρκεια της τελετής αποχαιρετισμού, που πραγματοποιήθηκε το μεσημέρι στη Μητρόπολη Αθηνών, «σ’ όλη τη ζωή του με το ένα χέρι κρατούσε το τουφέκι και με το άλλο τις παρτιτούρες του».

υτόν τον ιδιοφυή δημιουργό, τον οικουμενικό καλλιτέχνη αλλά και τον διαχρονικό υποστηρικτή της ελευθερίας και της δημοκρατίας, που κατάφερε να γίνει ένα με το λαό και να εκφράσει τις χαρές και τις λύπες του, αποχαιρούσαν, επί τρία σχεδόν 24ωρα, χιλιάδες κόσμου, κάθε ηλικίας, κοινωνικής τάξης και πολιτικής πεποίθησης, υποκλινόμενοι στο ταλέντο, τους αγώνες του και τη μεγάλη ψυχή του, που χωρούσε μέσα της όλη την Ελλάδα. Του Μίκη που, όπως σημείωσε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, «έγινε ένας παιδαγωγός του έθνους, που με την πολιτισμική και την κοινωνική του παρέμβαση άλλαξε την Ελλάδα και τον καθένα μας με τρόπο πιο έμμεσο αλλά και πιο βαθύ απ’ όσο μπορούμε να διαγνώσουμε σήμερα».

Και η επί της ουσίας αυτή επιδραστικότητά του διαφαινόταν ξεκάθαρα στο βλέμμα και τις αντιδράσεις του κόσμου που είχε περικυκλώσει τη Μητρόπολη, λίγο πριν εκείνος ξεκινήσει για το επίγειο, στερνό ταξίδι του. Ήταν παντού εκεί: Στο κόκκινο πανό που έγραψε «Αρνιέμαι να ‘χω σκέψη που σωπαίνει», να περιμένει μάταια τον καιρό», στα μάτια του δακρυσμένου ηλικιωμένου που αποχαιρετούσε την ιστορία της δικής του ζωής, στο ενθουσιασμένο παιδικό χαμόγελο, που διδασκόταν, για πρώτη φορά ίσως, τί σημαίνει συλλογικότητα, αξία και ενότητα, σε όλες τις φωνές που ενώθηκαν, όταν έβγαινε η σορός του από την Μητρόπολη, φωνάζοντας «Αθάνατος» και τραγουδώντας «η ζωή τραβάει την ανηφόρα/ με σημαίες με σημαίες και με ταμπούρλα», σαν να τού έδιναν την υπόσχεση πως ο δρόμος που χάραξε δεν θα ξεχαστεί.

Αυτό ήταν, αναμφισβήτητα, το καλύτερο δώρο, για εκείνον που είχε ανέκαθεν τεράστια εμπιστοσύνη στο λαό του και φρόντιζε να στήνει τις κατάλληλες «γέφυρες» ώστε να φέρνει τον έναν δίπλα στον άλλο, παρά τις διαφορές τους, και να τούς κάνει δυνατούς, χωρίς όπλα, αλλά με τις θείες μουσικές του και τον λόγο των ποιητών. «Έσμιξες τους τρανούς αητούς με τους χρυσούς αγγέλους» αναφωνούσε ο Δημήτρης Κουτσούμπας την ώρα που έξω από το ναό οι φωνές, έδιναν τη θέση τους στα δάκρυα συγκίνησης επιβεβαιώνοντας πως, πως πράγματι, «Χωρίς τον Μίκη, θα ήμασταν αλλιώς!»

 

 

 

Οι παρόντες και η μεγάλη απούσα

Σύσσωμη η ελληνική πολιτεία, ο καλλιτεχνικός και πνευματικός κόσμος τίμησαν τον Μίκη Θεοδωράκη με την παρουσία τους στην αποχαιρετιστήρια αυτή τελετή. Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο πρόεδρος της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξης Τσίπρας, η Πρόεδρος του Κινήματος Αλλαγής Φώφη Γεννηματά, ο ΓΓ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας αλλά η πρώην ΓΓ του κόμματος Αλέκα Παπαρήγα, η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, ο Δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης. Εκεί, στο πλάι του, συγκινημένη η Μαρία Φαραντούρη, την οποία ο ίδιος είχε επιλέξει ως ιδανική ερμηνεύτρια του έργου του, ο Βασίλης Βασιλικός, ο Γιώργος Νταλάρας, η Ζωζώ Σαπουντζάκη, ο Λάκης Λαζόπουλος κ.α.

Βαρύ το πένθος και τεράστια η απώλεια για την οικογένειά του, τα παιδιά του, τους αγαπημένους του εγγονούς και τα μικρά δισέγγονά του, που έζησαν όλη τους τη ζωή μέσα στο φως του αλλά και κάτω από τη σκιά του ταυτόχρονα.

Εντύπωση ωστόσο προκάλεσε η ηχηρή απουσία από την τελετή της κόρης του, Μαργαρίτας Θεοδωράκη, η οποία αν και επέστρεψε από τη Βόρεια Ελλάδα, όπου βρισκόταν μέχρι και το βράδυ της Τρίτης, για τις συναυλίες της Λαϊκής Ορχήστρας Μίκης Θεοδωράκη, επέλεξε να μεταβεί απευθείας στον Γαλατά Χανίων, όπου θα ταφεί αύριο, προκειμένου να του πει το τελευταίο «αντίο».

Μετά την ολοκλήρωση της τελετής αποχαιρετισμού η σορός του Μίκη μεταφέρθηκε στο πλοίο «Blue Galaxy» με προορισμό τα Χανιά, όπου αναμένεται να φτάσει αύριο το πρωί στις 7.30. Με βάση τον προγραμματισμό, με αυτοκινητοπομπή θα προσεγγίσει τη Δημοτική Αγορά Χανίων και στη συνέχεια θα κατευθυνθεί στη συνέχεια πεζή προς τη Μητρόπολη Χανίων, όπου θα εκτεθεί σε λαϊκό προσκύνημα μέχρι στις 12 το μεσημέρι.

Η νεκρώσιμος ακολουθία θα τελεστεί στη 1 το μεσημέρι, στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου, στον Γαλατά για να συνοδευτεί, μετά το πέρας της, η σορός, πεζή, στο Κοιμητήριο του Γαλατά όπου και θα ταφεί.

Οι επικήδειοι

Λίγο μετά την είσοδο της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου στη Μητρόπολη, το μεσημέρι της Τετάρτης, ξεκίνησε  η τελετή αποχαιρετισμού, με το τρισάγιο που έψαλε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών κ.Ιερώνυμος.

Η κ. Σακελλαροπούλου, με φωνή που σε πολλά σημεία «έσπαγε» από τη συγκίνηση αποχαιρέτισε εκ μέρους των Ελλήνων τον οικουμενικό Έλληνα. Αναφέρθηκε στην πορεία του, την προσφορά του στη μουσική, τον τόπο και την Εθνική Συμφιλίωση