Η επιστροφή της Σοσιαλδημοκρατίας

Από τη στιγμή που λόγω πανδημίας γίνεται αναπόφευκτη η ανάδυση του νεοκρατισμού σε παγκόσμιο επίπεδο, έχει σημάνει για καλά πλέον και η ώρα της σοσιαλδημοκρατίας του 21ου αιώνα. Ιδού γιατί: Ο Ντόναλντ Τραμπ ήδη κάλεσε το ελικόπτερο που θα ρίχνει χρήμα. Το ίδιο και ο Μπόρις Τζόνσον στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο λαϊκισμός και η ανευθυνότητα του οποίου παρ’ ολίγον να τον αποσύρουν από τα εγκόσμια. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το ελικόπτερο με το χρήμα είναι έτοιμο και η συζήτηση που γίνεται είναι με ποιόν τρόπο θα αρχίσουν οι ρίψεις. Γενικά δε, στον χώρο της Ατλαντικής Συμμαχίας, για την αντιμετώπιση της μεγαλύτερης κρίσης του 21ου αιώνα, έχουν ήδη αναγγελθεί και κινητοποιηθεί περί τα 6.000 δισεκατομμύρια δολάρια. Από ιστορικής πλευράς, πρόκειται για τη μεγαλύτερη εκτύπωση χρήματος στη διεθνή οικονομία. Και ίσως να είναι μόνον η αρχή. Διότι δεν είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν ότι η πανδημία δεν πρόκειται να τελειώσει πριν βρεθεί ένα αποτελεσματικό εμβόλιο, το οποίο απαιτεί 15 – 18 μήνες έρευνας, και δοκιμές.
Υπό αυτές τις συνθήκες, οι οποίες έχουν βέβαια και το πολιτικό τους περιεχόμενο, η επιστροφή της σοσιαλδημοκρατίας στο προσκήνιο είναι πλέον ηλίου φαεινότερη. Ο αρθρογράφος του γαλλικού «Λε Πουάν» Φρανσίζ – Ολιβιέ Γκιζμπέρ αναρωτιέται έτσι, ποια θα είναι αυτή η νέα σοσιαλδημοκρατία, μετά τη λαίλαπα της πανδημίας. Είναι σαφές από τα ερωτήματα που πέφτουν στο τραπέζι ότι ήδη υπάρχει προβληματισμός ως προς την υφή και την πολιτική ποιότητα της σοσιαλδημοκρατίας, που οι καιροί φέρνουν στο προσκήνιο. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι η πανδημία ανέδειξε την ανάγκη δημόσιας παρέμβασης για την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους, προσδιόρισε τη σημασία ενός ισχυρού δημόσιου συστήματος υγείας, επέβαλε σοσιαλδημοκρατικές λύσεις σε μη σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις, σχεδόν όλες οι χώρες της Ευρώπης, ακόμα και οι ΗΠΑ, ανέλαβαν τις πληρωμές των μισθών των ιδιωτών, όταν η εταιρεία τούς έβγαζε σε αναγκαστική άδεια. Παράλληλα, όμως, έδωσε τέλος σε μια ατέρμονη συζήτηση. Τα φέρετρα με τους νεκρούς και ο παρατεταμένος εγκλεισμός δεν έχουν σηκώσει μέχρι σήμερα ένα νέο ρεύμα λαϊκισμού. Αντιθέτως, όλα δείχνουν πως έστρεψαν τους πολίτες σε πιο μετριοπαθείς λύσεις. Με το βλέμμα στραμμένο στην οικονομική κρίση που έρχεται, θέλουν να ακούσουν μια προοδευτική άποψη, που θα έχει προοπτική κυβερνησιμότητας, δε θα γέρνει δεξιά, αλλά ούτε θα δείχνει ακραία και αντιδημοκρατική. Πρωτίστως, τόσο στις ΗΠΑ, όσο και στη Βρετανία, τα πολιτικά κόμματα του χώρου επέλεξαν πρόσωπα με εμπειρία και συγκεκριμένο προφίλ.
Περίπου ίδια είναι η κατάσταση και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στις χώρες που έχουν κεντροαριστερές κυβερνήσεις. Το ερώτημα, λοιπόν, για την Ελλάδα, έχει διπλό περιεχόμενο.
Κατά πρώτον, θα πρέπει να δούμε στον προϋπάρχοντα ελληνικό κρατισμό, πόσες δόσεις πρόσθετου κράτους θα βάλει η σημερινή κεντροδεξιά κυβέρνηση.
Δεύτερον, τι θα κάνει ο Αλέξης Τσίπρας. Έχει τη δυνατότητα να σοβαρευτεί, ή ο έμφυτος λαϊκισμός του αποτελεί ευκαιρία για την αναγέννηση του Κινήματος Αλλαγής; Το σημερινό πρόβλημα με την αξιωματική αντιπολίτευση είναι ότι ο απίστευτος εθισμός της στη λαϊκίστικη ρητορική και σε μεταφυσικές ιδεοληψίες, δεν της επιτρέπουν να αρθρώσει έναν σοβαρό, υπεύθυνο και αξιόπιστο πολιτικό λόγο, ικανό να εμπνεύσει εμπιστοσύνη. Στο μέτρο λοιπόν που αυτή η τελευταία αποτελεί σήμερα σοβαρό κριτήριο πολιτικής επιλογής, ο ιδεοληπτικός ΣΥΡΙΖΑ μόνον ζημιές συνεπάγεται για τη χώρα. Και αυτό είναι κάτι που ήδη συνεκτιμούν οι πολίτες, αν κρίνουμε από τα αποτελέσματα πρόσφατων δημοσκοπήσεων, που όντως είναι αποκαλυπτικές.
του Αθ. Χ. Παπανδρόπουλου