Τσακαλώτος: Θα ξεκλειδώσει την αξιολόγηση και θα… κλειδώσει τους «53»!

Της Κατερίνας Καραδήμα

Διπλό κλειδί ο… Ευκλείδης

 

Με ρίζες από την Πρέβεζα και προφορά Οξφόρδης, ο υπουργός Οικονομικών, που η «εμπιστοσύνη» στο πρόσωπό του από τον Τσίπρα επιβεβαιώθηκε το βράδυ της Ανάστασης στην Αίγινα, παραμένει «ρεαλιστικά αισιόδοξος» για την πορεία της διαπραγμάτευσης τόσο με τους Ευρωπαίους εταίρους, όσο και με το σκληρό ΔΝΤ, αλλά και πάντα «διαφωνών» ως μαρξιστής…

Άγγλος στα ραντεβού του, προσηνής, με βρετανικό φλέγμα, προφορά Οξφόρδης και όνομα βαρύ σαν ιστορία,  ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών ήρθε στην πολιτική ζωή του τόπου για να ριζώσει ή, όπως ισχυρίζεται ο ίδιος, να αφήσει το αποτύπωμά του στις επόμενες γενιές…

Με ρίζες από την Πρέβεζα, όπου και έθεσε για πρώτη φορά υποψηφιότητα βουλευτή στις εκλογές του 2004 με τον Συνασπισμό.

Για όσους γνωρίζουν πράγματα και καταστάσεις, αυτή η υποψηφιότητα μόνο τυχαία δεν ήταν αφού σε κλειστό -πολύ κλειστό κύκλο- ο οικονομολόγος που αγαπά την ιστορία φροντίζει να υπενθυμίζει ότι και ο Ελευθέριος Βενιζέλος  στις εκλογές του 1923 εκλέχτηκε βουλευτής Πρεβέζης.

Οι ενδυματολογικές του προτιμήσεις σχολιάστηκαν ποικιλοτρόπως άμα τη εμφανίσει του στο πολιτικό σκηνικό της Ελλάδας: από τα χρωματιστά πουλόβερ – πουκάμισα μέχρι και τις κίτρινες κάλτσες του.

Ως γνήσιο παιδί της Κουμουνδούρου αποφεύγει τη γραβάτα και σίγουρα δεν είναι  ο κλασικός κουστουμαρισμένος πολιτικός, δείχνει ως ο καλά καταρτισμένος πανεπιστημιακός καθηγητής.

 

ΣΤΗ «ΣΚΙΑ» ΤΟΥ ΒΑΡΟΥΦΑΚΗ

 

Υπήρξε  υπεύθυνος του τομέα Οικονομικών του ΣΥΡΙΖΑ και στην πρώτη κυβέρνησης της Αριστεράς κινήθηκε στη σκιά του Γιάνη Βαρουφάκη, σε σημείο που οι κάμερες ουκ ολίγες φορές να έχουν καταγράψει την… αγένεια του πρώην υπουργού Οικονομικών, ο οποίος ξεχνούσε να τον συστήσει στους ομόλογους του.

Και μπορεί κατά τη διάρκεια της τελετής παράδοσης – παραλαβής μεταξύ Βαρουφάκη – Τσακαλώτου ο νυν υπουργός να είχε δηλώσει μεταξύ άλλων πως (ο Βαρουφάκης) «Θα είναι δίπλα μου και θα μου δίνει συμβουλές», το βέβαιο είναι πως οι δύο άντρες έκτοτε δεν έχουν μιλήσει ούτε στο τηλέφωνο…

Απεχθάνεται τις κάμερες, τις ανοικτές συγκεντρώσεις, ενώ  ακόμη και σήμερα σε κάποια από τα ελάχιστα διαλείμματά του ρίχνει κλεφτές ματιές σε μελέτες και άρθρα που σχετίζονται με τα οικονομικά.

 

«ΟΛΛΑΝΔΟΣ» ΜΕ ΠΑΤΕΡΑ ΝΑΥΠΗΓΟ

 

Ο  καθηγητής Ευκλείδης Τσακαλώτος γεννήθηκε  το 1960 στο Ρότερνταμ της Ολλανδίας και έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του σε ξένες χώρες. Το 1965, ο ναυπηγός, πατέρας του, Στέφανος, πήρε την οικογένεια και μετακόμισε στην Αγγλία. Μεγάλωσε στο περιβάλλον μιας ευκατάστατης οικογένειας και μιας ανώτερης τάξης που οι γόνοι της φοιτούσαν στα καλύτερα κολέγια και πανεπιστήμια, σε αυτά που παραδοσιακά θεωρούνται πηγές επόμενων γενεών εξουσίας.

Από το Κολέγιο του Ίτον συνέχισε τις σπουδές του στα Πανεπιστήμια του Σάσεξ και της Οξφόρδης, σπουδάζοντας Οικονομικές και Πολιτικές Επιστήμες.

Κατά τη διάρκεια των σπουδών του στην Οξφόρδη -έκανε το προπτυχιακό του σε ένα κύκλο σπουδών καινούργιο στην Οξφόρδη (Πολιτική Επιστήμη, Φιλοσοφία και Οικονομικά)- ήρθε σε επαφή με τον πρώην υπουργό Οικονομίας Φίλιππο Σαχινίδη αλλά και με τον πρώην υπουργό Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα, για τον οποίο  έχει πει: «Με τον Γιάννη βρισκόμασταν σε διαφορετικό στρατόπεδα από τότε. Παρ’ ότι με έλεγαν δεξιούλη, εγώ ήμουν με τα λεγόμενα ετερόδοξα οικονομικά, ενώ εκείνος ήταν πιο mainstream».

Λίγα χρόνια αργότερα οι δύο τους συνεργάστηκαν στο πλαίσιο  έρευνας, δημοσιεύοντας το 1994 στην Ελληνική Οικονομική Επιθεώρηση κοινό άρθρο με θέμα τις επενδύσεις σε τέσσερις ευρωπαϊκές οικονομίες.

 

ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΕ ΤΗ ΧΕΔΕΡ ΤΟ ΄93

 

Επέστρεψε μόνιμα στην Ελλάδα το 1993  με τη Σκωτσέζα σύζυγό του και σύντροφο από τα φοιτητικά του χρόνια, Χέδερ Ντενίζ Γκίμπσον.  Απέκτησαν  τρία παιδιά και τους ενώνουν τα κοινά ενδιαφέροντα γύρω από τη μελέτη της οικονομικής επιστήμης και ο απλός τρόπος ζωής. Το 2010 έγινε καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ τα ελληνικά του με τη βρετανική προφορά ήταν η αφορμή για πολλά σχόλια ακόμη και από τους συντρόφους του.

Ενδεικτικό αυτού η φράση του τον Αύγουστο του 2015 «ζωής θέλοντος», με αφορμή το πότε θα ψηφιστεί η συμφωνία είχε προκαλέσει την αντίδραση της Ζωής Κωνσταντοπούλου, η οποία από το βήμα της Βουλής έχοντας ειρωνικό ύφος είχε δηλώσει χαρακτηριστικά:  «Κύριε υπουργέ, την Τρίτη το πρωί, όταν βγήκατε από το Hilton, μετά τις συζητήσεις με τους δανειστές, με στοχοποιήσατε για το πώς πρέπει να λειτουργεί η Βουλή. Και μάλιστα μιλήσατε σε παραποιημένα ελληνικά λέγοντας «Ζωής θέλοντος». «Ζωής θελούσης» θέλατε να πείτε, κύριε υπουργέ». Μετά από αυτό οι δύο τους δεν αντάλλαξαν ούτε καλημέρα…

 

«ΠΡΩΤΟΔΕΛΙΔΟ» ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΘΕΝ ΕΣΧΕΣ

 

Δύο χρόνια πριν το -2013- με αφορμή  το πόθεν έσχες του έγινε πρωτοσέλιδο λόγω των επενδύσεών του σε εταιρείες όπως οι επενδυτικές BlackRock και JP Morgan, με τον ίδιο να διευκρινίζει ότι επρόκειτο για επενδύσεις του πατέρα του, στις οποίες ο ίδιος ήταν συνδικαιούχος. Μετά από αυτό… κληρονόμησε τον τίτλο του αριστερού αριστοκράτη.

Μία ακόμη γνωστή επίθεση που δέχτηκε ήταν η συνεργασία της Σκωτσέζας συζύγου του, Χέδερ Ντενίζ Γκίμπσον  – υπήρξε σύμβουλος και συνεργάτιδα του επικεφαλής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιώργου Προβόπουλου. Ο ίδιος, ως τζέντλεμαν, όχι μόνο υπερασπίστηκε τη σύντροφό του και η ιστορία… ξεφούσκωσε από το πλούσιο και πέραν κάθε αμφισβήτησης ερευνητικό και συγγραφικό της έργο για την ελληνική και την ευρωπαϊκή οικονομία.

Από τις πιο γνωστές ατάκες-απαντήσεις του Ευκλείδη Τσακαλώτου ήταν και η έμμεση απάντηση στον Γερμανό ομόλογό του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος σε  συζήτηση στο Νταβός, είχε παραφράσει τη φράση του Μπιλ Κλίντον «είναι η οικονομία ανόητε», λέγοντας «είναι η εφαρμογή (των κανόνων και των συμφωνιών) ανόητε» για να λάβει την απάντηση Τσακαλώτου «είναι η κοινωνία, ανόητε». Απάντηση για την οποία δεν… άνοιξε ρουθούνι!

 

Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΤΣΙΠΡΑ

 

Η σχέση του με τον Αλέξη Τσίπρα δεν μετρά δεκαετίες και άξιο αναφοράς είναι και το γεγονός ότι μέχρι και την τελευταία στιγμή   προβληματιζόταν για το αν θα βρεθεί στις λίστες των εκλογών του Σεπτεμβρίου.

Από το βήμα της πανελλαδικής συνδιάσκεψης του ΣΥΡΙΖΑ έκανε την πολυπόθητη δήλωση: «Θέλω να σας πω ότι μαζί με εσάς, μαζί με τον Αλέξη, θα δώσουμε τη μάχη να πάμε μπροστά. Θέλουμε ή όχι να κυβερνήσουμε; Δεν θα κάτσουμε έξω. Αν δεν είμαστε αριστεροί που εμπνέουμε, δεν έχουμε λόγο ύπαρξης. Να θέσουμε προτεραιότητες στο πρόγραμμά μας, να αφήσουμε το αποτύπωμά μας για τις επόμενες γενιές».

Ο πρωθυπουργός χρησιμοποίησε τις γνώσεις και το «ΣΥΡΙΖΑ λόου προφάιλ» του Ευκλείδη Τσακαλώτου, θέλοντας να εξευμενίσει τους Ευρωπαίους εταίρους και το ΔΝΤ μετά τα σκηνικά με τον Γιάνη Βαρουφάκη.

Αυτό το γνωρίζει καλά ο υπουργός Οικονομικών, ο οποίος αν και διατηρεί χαμηλούς τόνους έχει εξελιχθεί στη νούμερο ένα εσωκομματική αντιπολίτευση στον ΣΥΡΙΖΑ αλλά και τον ίδιο τον πρωθυπουργό ως άτυπος  επικεφαλής της κίνησης των  «53+», η οποία αριθμεί πάνω από 11 βουλευτές και μόλις πριν από λίγες ημέρες έστειλε μήνυμα – προειδοποίηση στην κυβέρνηση: «Εάν συνεχιστούν οι εκβιασμοί και τα πραξικοπήματα από τους δανειστές, προτιμάμε να πέσουμε αντιστεκόμενοι ηρωικά από εσωτερική ή εξωτερική τρόικα και όχι ταπεινωτικά από την ίδια την κοινωνία. Έχω μεγάλο τρακ και μεγάλη αγωνία» .

Όντως προβληματισμένος ο κ. Τσακαλώτος από την  πίεση από πλευράς ΔΝΤ παραμένει και «ρεαλιστικά αισιόδοξος», υποστηρίζοντας  ότι η αξιολόγηση είναι καταδικασμένη να κλείσει εάν η Ευρώπη διατηρήσει στοιχειώδη πολιτική λογική.

«Θα δώσω μέχρι τέλους τη μάχη γι’ αυτό», είναι η επωδός του Έλληνα υπουργού, ο οποίος αν και έχει διαψεύσει τα σενάρια περί παραίτησής του, έχει θέσει ως προσωπικό του όριο και τα όρια της κοινωνικής ανοχής. Το βέβαιο πάντως είναι ότι το  όνειρο του Ευκλείδη Τσακαλώτου δεν είναι να παραμένει για πάντα  υπουργός Οικονομικών.

 

ΤΟ ΤΡΑΚ ΚΑΙ Η… ΠΑΞΙΝΟΥ

 

Αν και στις πρώτες του δηλώσεις ως υπουργός ο κ. Τσακαλώτος είχε επικαλεστεί την Κατίνα Παξινού, λέγοντας χαρακτηριστικά πως  «όποιος δεν έχει τρακ δεν έχει και ταλέντο, είχε πει η Κατίνα Παξινού, έχω τρακ, εύχομαι να έχω και ταλέντο», το βέβαιο είναι πως εδώ και καιρό έχει ξεπεράσει το τρακ των διεθνών συναντήσεων και συνομιλιών, ενώ αναφορικά με το ταλέντο ο χρόνος δείχνει πως ο ακαδημαϊκός Τσακαλώτος αρχίζει να ωχριά μπροστά στον πολιτικό που αθόρυβα, μεθοδικά αλλά διατηρώντας πάντα την εντιμότητά του απέναντι στον πρωθυπουργό, αν χρειαστεί θα υπερασπιστεί τις κόκκινες γραμμές που του επιβάλλουν η συνείδησή του και τα αριστερά νεανικά του όνειρα…

Άλλωστε στο πλευρό του έχει τον κολλητό του φίλο Γαβριήλ Σακελλαρίδη, με τον οποίο ποτέ δεν έπαψε να συνομιλεί, ενώ για τους πρώην συντρόφους που αποχώρησαν όπως ο  Ανδρέας Καρίτζης, διατηρεί γέφυρες επικοινωνίας, δηλώνοντας χαρακτηριστικά «εγώ λέω ένα πράγμα, ότι παραμένουν σύντροφοί μας».

Αλλά  και τα ιστορικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ (Φλαμπουράρης – Δραγασάκης) λένε τα καλύτερα για τον Ευκλείδη με τα φτωχά  ελληνικά, αλλά την εργατικότητά του και τα οικονομικά του που σχίζουν πτυχία ομολόγων του, ενώ οι σχέσεις του με τον υπουργό Επικρατείας Νίκο Παππά ανά καιρούς θυμίζουν σκωτσέζικες λίμνες..