Ηκυβέρνηση Τσίπρα ετοιμάζεται να κάνει ένα ακόμη λάθος στρατηγικής σημασίας. Έχει δεχτεί τη δημιουργία ενός μηχανισμού, μέσω του οποίου θα επιβάλλεται αυτόματη δημοσιονομική διόρθωση σε περίπτωση που δεν επιτευχθούν οι στόχοι για το 2017 και το 2018 και απλά διαπραγματεύεται το είδος των μελλοντικών μέτρων και εάν τελικά θα νομοθετηθούν από τώρα για να ισχύσουν σε 18-24 μήνες.

Αλλοίωση μνημονίου

Η αποδοχή του μηχανισμού από την πλευρά της κυβέρνησης οδηγεί στην αλλοίωση του ούτως ή άλλως προβληματικού τρίτου προγράμματος-μνημονίου. Υποτίθεται ότι το νέο μνημόνιο, το οποίο διαπραγματεύτηκε ο ίδιος ο κ. Τσίπρας για να μην βρεθούμε εκτός Ευρωζώνης με τη μέθοδο Βαρουφάκη, είναι εμπροσθοβαρές. Αυτό σημαίνει ότι τα πιο δύσκολα μέτρα πρέπει να ληφθούν στο ξεκίνημα του μνημονίου ώστε να δημιουργηθεί κλίμα εμπιστοσύνης και στη συνέχεια να περάσει η οικονομία από την ύφεση στην ανάκαμψη και τη δυναμική ανάπτυξη.

Σύμφωνα με τα αρχικό χρονοδιάγραμμα τα μέτρα ύψους 5,5 δισ. ευρώ επρόκειτο να συμφωνηθούν τον Νοέμβριο του 2015 για να υπάρξει η πρώτη θετική αξιολόγηση του τρίτου προγράμματος-μνημονίου και να αποκτήσει σταδιακά η οικονομία μια νέα δυναμική.

Με ευθύνη της κυβερνητικής ηγεσίας χάθηκε ένα πολύτιμο εξάμηνο και φαίνεται να επιβεβαιώνεται η εκτίμηση του υπουργού Οικονομικών κ. Τσακαλώτου, ότι «καήκαμε εάν η διαπραγμάτευση φτάσει μέχρι τον Μάιο χωρίς να κλείσει η πρώτη αξιολόγηση». Η κυβέρνηση υπέγραψε ένα εμπροσθοβαρές μνημόνιο και στη συνέχεια έπαιξε το γνωστό παιχνίδι της πολιτικής καθυστέρησης που ανεβάζει τον οικονομικό και τον κοινωνικό λογαριασμό. Στην προσπάθειά του να διευκολυνθεί στους ελιγμούς τακτικής, ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας ανακάλυψε και μία διεθνή συνωμοσία κατά της Ελλάδας και της κυβέρνησής του, στην οποία τον πρωταγωνιστικό ρόλο έπαιζε το ΔΝΤ. Η αξιοποίηση εκ μέρους της κυβέρνησης του περιεχομένου των τηλεφωνικών υποκλοπών που έγιναν σε βάρος δύο υψηλόβαθμων στελεχών του ΔΝΤ, προκάλεσε, όπως ήταν φυσικό, κρίση εμπιστοσύνης στις σχέσεις Αθήνας και πιστωτών, με αποτέλεσμα να σκληρύνουν οι τελευταίοι τη διαπραγματευτική τους θέση. Με βάση το μείγμα των οικονομικών μέτρων που προτείνει η κυβέρνηση αλλά και την πολιτική μέθοδο που ακολουθεί, κατέληξαν στο συμπέρασμα πως είναι αναξιόπιστη και δεν θα μπορέσει να επιτύχει τον στόχο για πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2018. Ζητούν λοιπόν την υπερψήφιση από τώρα προληπτικών μέτρων για το 2017-18, τα οποία θα εφαρμοστούν σε περίπτωση σοβαρής απόκλισης από τους στόχους. Η κυβέρνηση δέχεται επί της αρχής το σχέδιο των πιστωτών αλλά προσπαθεί να διευκολυνθεί προληπτικά αποφεύγοντας, στο μέτρο του δυνατού, τη συγκεκριμενοποίηση των μελλοντικών μέτρων από τώρα.

Η ζημιά όμως έχει γίνει και το μνημόνιο έχει σταματήσει να είναι εμπροσθοβαρές εφόσον καθυστερεί η εφαρμογή του και προγραμματίζονται νέα μέτρα για το 2018, ενώ δημιουργείται νέα κρίση εμπιστοσύνης σε βάρος της ελληνικής οικονομίας εφόσον οι εμπλεκόμενοι στο ελληνικό πρόγραμμα εκτιμούν ότι θα υπάρξουν, κατά πάσα πιθανότητα, νέες παρεμβάσεις με τη μορφή μέτρων 3,5 δισ. ευρώ για να επιτευχθεί ο στόχος του 2018. Αντί για ένα εμπροσθοβαρές μνημόνιο με μέτρα 5,5 δισ. ευρώ που θα έβαζαν την ελληνική οικονομία σε νέα πορεία έχουμε έναν μνημονιακό μαραθώνιο, με το 2018 να μετατρέπεται στη χρονιά της μεγάλης οικονομικής και κοινωνικής κρίσης.

Η μόνη λύση

Η κυβέρνηση πρέπει να πει όχι στον μηχανισμό και στην ψήφιση προληπτικών μέτρων αλλά με έναν τρόπο που θα ικανοποιήσει τους Ευρωπαίους εταίρους και τους πιστωτές.

Το οικονομικό επιτελείο πρέπει να κάνει πιο δημιουργικό και αποτελεσματικό το μείγμα οικονομικής πολιτικής που προτείνει. Επιπλέον, πρέπει να κινηθεί στην κατεύθυνση της μείωσης των δημοσίων δαπανών, από τις αμυντικές δαπάνες μέχρι το μισθολόγιο του Δημοσίου, για να εξασφαλίσει μεγαλύτερη βελτίωση των δημοσιονομικών μεγεθών και την εκπλήρωση του στόχου για πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2018.

Στον κ. Τσίπρα και τους συνεργάτες του προσφέρεται η δυνατότητα να μετατρέψουν το νέο διαπραγματευτικό φιάσκο σε μια συνεννόηση με τους εταίρους και τους πιστωτές για την άμεση εφαρμογή καλύτερων και αποτελεσματικότερων μέτρων ώστε να απαλλαγούμε από την υποχρέωση να παρουσιάσουμε τον μηχανισμό αυτόματης εφαρμογής των μελλοντικών μέτρων και να ψηφίσουμε από τώρα ένα μέρος ή το σύνολο των λεγόμενων προληπτικών μέτρων.

Μέτρα τώρα για να αποδειχθεί εμπροσθοβαρές το μνημόνιο και να μπει σταδιακά η οικονομία σε πορεία ανάπτυξης, δυναμικό όχι στον μηχανισμό και τα προληπτικά μέτρα, τα οποία θα παρατείνουν την κρίση αξιοπιστίας σε βάρος της ελληνικής οικονομίας.