Ο ορθοπεδικός χειρουργός Νικόλαος Ξυλούρης εξηγεί στο «Κ» τις αιτίες και τους τρόπους αντιμετώπισης της οσφυαλγίας

Τα μάτια μας είναι ο καθρέφτης της ψυχής μας και το σώμα μας είναι ο καθρέφτης της καθημερινότητάς μας. Υπάρχουν ασκήσεις, φάρμακα, φυσιοθεραπείες, μαντζούνια και μυστικά πάσης φύσεως που λαμβάνουμε από κάθε πηγή και όλα δείχνουν τόσο ικανά ώστε να μας εξασφαλίσουν μια καλύτερη και «καμαρωτή» ζωή. Τι είναι όμως πραγματικότητα; Ποιος είναι ο μαγικός τρόπος να καταπολεμήσουμε τα προβλήματά μας; Αρχικά να πάψουμε να τα… προκαλούμε και αμέσως μετά να φτάνουν στ’ αφτιά μας μονάχα οι απόψεις και οι προτάσεις των ειδικών.

Ένας από αυτούς, ο ορθοπεδικός χειρουργός Νικόλαος Ξυλούρης, λύνει απορίες, δίνει προτάσεις, αναλύει το πρόβλημα και χτυπάει το κακό στη ρίζα του ή πιο σωστά… στη μέση του!

Η σπονδυλική μας στήλη είναι το κεντρικό σύστημα ολόκληρου του σώματός μας, που μας στηρίζει. Συνειδητοποιούμε τις δυσκολίες στις οποίες την οδηγούμε καθημερινά μόνο όταν η ίδια μας χτυπήσει το «καμπανάκι». Φυσικά, σπάνια πάει το μυαλό μας πως τότε ίσως και να είναι αργά.

Ο κ. Ξυλούρης ως μέλος της Παγκόσμιας Συνομοσπονδίας Αθλητιατρικής αλλά και επιστημονικός συνεργάτης Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ, αποτελεί τη φωνή της λογικής και μας μαθαίνει μυστικά και λάθη που κάνουμε στο σώμα και την υγεία μας.

Ένα γνωστό σενάριο…

Ελαφρύ σκύψιμο μπροστά, τα χέρια πίσω στη μέση και μορφασμός πόνου στο πρόσωπο…

Σας θυμίζει κάτι;

Κάποια στιγμή οι περισσότεροι ενήλικοι αισθάνονται την επώδυνη «προδοσία» της μέσης τους. Στις περισσότερες περιπτώσεις αυτό συμβαίνει επειδή η μέση σας δεν έχει ασκηθεί και οι κινήσεις σας είναι άπειρες.

Τι είναι λοιπόν αυτό;

Η οσφυαλγία, από τις λέξεις οσφύς (μέση) και άλγος (πόνος), ή λουμπάγκο, χαμηλός πόνος στην πλάτη, είναι σύμπτωμα που αφορά κάθε πόνο στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης (στη μέση).

Πότε θεωρείται επικίνδυνος ο πόνος στη μέση;

Ο πόνος στη μέση θεωρείται επικίνδυνος όταν συνυπάρχει με:

• Πόνο με αντανάκλαση σε άλλο μέρος του σώματος
• Μούδιασμα
• Αδυναμία στο πόδι
• Πρόβλημα στην ούρηση
• Άλλα συμπτώματα

 

Πόσο συχνά παρουσιάζεται;

Ο πόνος στη μέση είναι κάτι που αντιμετωπίζουν εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο. Χαρακτηριστικά έχει υπολογιστεί ότι το 80% των ανθρώπων επηρεάζονται κάποια στιγμή στη ζωή τους ανεξάρτητα από την αιτία. Συχνότερα εμφανίζεται στην 4η και 5η δεκαετία της ζωής και συνήθως οφείλεται σε εκφύλιση των κατώτερων οσφυϊκών διαστημάτων που είναι τα πιο κινητά. Ενοχοποιείται για περίπου 25% των προσωρινών αναπηριών και 40% των μόνιμων.

Πώς δημιουργείται το πρόβλημα;

Συχνά η εκφύλιση ξεκινάει από έναν ή περισσότερους μεσοσπονδύλιους δίσκους (δισκοκήλη) και στη συνέχεια ακολουθεί εκφύλιση των σπονδυλικών αρθρώσεων, που προκαλεί αστάθεια και στένωση του σπονδυλικού σωλήνα. Ταυτόχρονα με την οσφυαλγία, μία κήλη δίσκου μπορεί να πιέσει και κάποιο νεύρο (νευρική ρίζα) με αποτέλεσμα πόνο στο πόδι, που είναι γνωστός με τον όρο ισχιαλγία. Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι συχνά υπάρχουν γενετικές και εμβιομηχανικές διαφορές μεταξύ των ανθρώπων, πράγμα που καθιστά ορισμένους πιο ευπαθείς σε προβλήματα με τη μέση τους.

Πώς θα αντιμετωπιστεί το πρόβλημα;

Η αντιμετώπιση της οσφυαλγίας είναι καταρχάς συντηρητική (δηλαδή χωρίς χειρουργείο). Αυτό είναι αρκετό στο 90% των ασθενών. Η συντηρητική αντιμετώπιση περιλαμβάνει:

1. Ξεκούραση στο κρεβάτι
2. Αποφόρτιση της σπονδυλικής στήλης
3. Ελαφρά δραστηριότητα
4. Ένας απλός κηδεμόνας (ζώνη) για λίγες ημέρες μπορεί να φανεί χρήσιμος.
5. Φάρμακα
6. Φυσικοθεραπεία

Εάν η συντηρητική θεραπεία δεν βοηθάει, μπορεί κάποιος να δοκιμάσει την ένεση στη σπονδυλική στήλη κορτιζόνης και τοπικού αναισθητικού. Σε ένα ποσοστό 5-10% ο πόνος δεν περνάει ή το πόδι χάνει τη δύναμή του (παραλύει) και τότε χρειάζεται ειδική χειρουργική επέμβαση, όπως είναι η οσφυϊκή μικροδισκεκτομή και η νευρόλυση.

2

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Γιατί συμβαίνει;

Η συνηθέστερη αιτία της οσφυαλγίας είναι το μυϊκό πιάσιμο (σπασμός) εξαιτίας μιας απότομης κίνησης ή της κακής στάσης του σώματος. Άλλα συχνά αίτια του πόνου στη μέση μπορεί να είναι μία δισκοκήλη, μία σπονδυλολίσθηση, σπονδυλοαρθρίτιδα ή και ρευματοειδής αρθρίτιδα. Οι περισσότεροι πόνοι χαμηλά στη μέση δεν είναι επικίνδυνοι και θα εξαφανιστούν. Η οσφυαλγία μερικές φορές μπορεί να οφείλεται και σε σοβαρότερες παθήσεις, όπως κάποιο κάταγμα σπονδύλου ή μια λοίμωξη ή ακόμα σε όγκο της σπονδυλικής στήλης (πολύ σπάνια).

Ποιοι παράγοντες επιβαρύνουν την οσφυαλγία;

«Συνήθειες» και καταστάσεις που μπορεί να αυξήσουν τις πιθανότητες για την εμφάνιση πόνου στη μέση είναι το κάπνισμα, η παχυσαρκία, η καθιστική ζωή, καθώς και η σωματική εργασία που περιλαμβάνει άρση βάρους.

Τι άλλο μπορεί να είναι ο πόνος στη μέση;

Ένας πόνος στη μέση μπορεί να οφείλεται και σε παθήσεις εκτός της σπονδυλικής στήλης όπως:

• Κολικός νεφρού
• Παγκρεατίτιδα
• Ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής
• Πεπτικό έλκος
• Νόσος Crohn
• Κολίτιδες
• Γυναικολογικές φλεγμονές

Πώς θα γίνει η διάγνωση της οσφυαλγίας;

Η φυσική εξέταση και το ιστορικό είναι η αρχή για να διερευνηθεί ένα περιστατικό πόνου στη μέση. Επίσης, άλλες εξετάσεις που μπορεί να βοηθήσουν είναι η Ακτινογραφία της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, η Μαγνητική τομογραφία (MRI), η Αξονική τομογραφία (CT scan), το Σπινθηρογράφημα οστών και ο Νευροφυσιολογικός έλεγχος.