Τρεις βόμβες στα θεμέλια της Αθήνας – Πώς καταστρέφεται το ιστορικό κέντρο

Του Δημήτρη Φανού

Οικογένειες και πολυμελείς παρέες μεταναστών από εμπόλεμες γωνιές του πλανήτη έχουν «εισβάλει» στην πλατεία Ομόνοιας και στους γύρω δρόμους, προκαλώντας την αμηχανία των Ελλήνων περαστικών και καταστηματαρχών που τους περιεργάζονται με ανάμεικτα συναισθήματα!

Παράλληλα, στο μέτωπο Ομόνοια-Πολυτεχνείο-Προπύλαια Πανεπιστημίου, όπου επικράτησε την Πέμπτη το βράδυ μεγάλη ένταση, με τους αντιεξουσιαστές να καίνε και πάλι την πρωτεύουσα και να πετούν καδρόνια και πέτρες στους αστυνομικούς, οι οποίοι απάντησαν με χημικά και χειροβομβίδες κρότου λάμψης. Στο μέτωπο των καταλήψεων, την Παρασκευή το πρωί πραγματοποιήθηκε επέμβαση της αστυνομίας στην Πρυτανεία του Πανεπιστημίου Αθηνών, που σήμανε τη λήξη της κατάληψης.

Σύμφωνα με επιτόπιο ρεπορτάζ στην… «εμπόλεμη ζώνη», μικρά παιδιά κοιμούνται στην πλατεία, σε ένα καθόλου υγιεινό περιβάλλον, αν σκεφτεί κανείς ότι αυτή αποτελεί την καθημερινή πολύωρη στάση ναρκομανών.
«Ένα παιδάκι από τη Συρία έρχεται κάθε μέρα να πάρει κάτι να φάει και φυσικά του δίνουμε μια τυρόπιτα τσάμπα. Μας έχει συγκινήσει. Κοιμάται με την οικογένειά του πάνω στην πλατεία» θα πει η όμορφη ξανθιά κοπέλα που βρίσκεται στη «βιτρίνα» ενός από τα τυροπιτάδικα που είναι στη σειρά, ανάμεσα σε Δώρου και 3ης Σεπτεμβρίου δίπλα από τον Βενέτη.

Ο περιπτεράς έξω από το παλιό κλασικό κτίριο της Εθνικής Τράπεζας μας λέει ότι αυτή που έχει «κάνει την τύχη της…» είναι η Vodafone, αφού προμηθεύει με νούμερα δίνοντας καλές προσφορές τους μετανάστες που θέλουν κάτι γρήγορα και φτηνό για να επικοινωνήσουν με τις πατρίδες τους.

«ΑΝΟΙΞΕ Η ΑΜΥΓΔΑΛΕΖΑ ΚΑΙ ΚΛΕΙΝΟΥΜΕ ΕΜΕΙΣ»

Κατεβαίνοντας την Αγίου Κωνσταντίνου από την πλευρά της εκκλησίας και πριν τη Μενάνδρου, όπως κατεβαίνουμε για Μεταξουργείο, ο υπάλληλος του καταστήματος με τις βαλίτσες και τους ταξιδιωτικούς σάκους, λέει με πολύ χαλαρό ύφος ότι κατά δεκάδες ανεβοκατεβαίνουν την κεντρική αυτή οδό μελαψοί μετανάστες, ψωνίζοντας κιόλας τα απαραίτητα σακίδια για τη συνέχιση του ταξιδιού τους, όπως έχουν τουλάχιστον προγραμματίσει… Έτσι, δεν του κακοφαίνεται καθόλου…

Η πραγματικότητα, όμως, για την αγοραστική κίνηση της Ομόνοιας «αποκαλύπτεται» λίγο παρακάτω και στην παράλληλο οδό Ζήνωνος. Εκεί η αγορά είναι πυκνή και τα πράγματα καθόλου καλά. Οι άνθρωποι είναι επιφυλακτικοί για το μέλλον στην καλύτερη περίπτωση ή απελπισμένοι στη χειρότερη.

Ένα φτηνό παπουτσάδικο είναι στα όρια της… αντοχής του και, όπως μας λέει ο ιδιοκτήτης του, δεν μπαίνει άνθρωπος εδώ και δύο μήνες και ιδιαίτερα από τη μέρα που άνοιξε η Αμυγδαλέζα… «Έχουμε τελειώσει» μονολογεί χαμηλόφωνα.

Δίπλα υπάρχει ένα ζαχαροπλαστείο. Οικογενειακή επιχείρηση. Συναντήσαμε τον νεαρότερο της ιδιοκτησίας, ο οποίος μας είπε: «Κοιτάξτε. Μπήκαν κάποιοι μέσα στο μαγαζί, κάποιοι άλλοι έφυγαν. Οι ήσυχοι αλλοδαποί λιγόστεψαν και τώρα ναι μεν μας κάνουν έναν τζίρο αυτοί που ήρθαν τελευταία από τα νησιά, αλλά τι να το κάνεις; Αυτοί θα φύγουν κάποια στιγμή, ενώ η αγορά θα έχει διασαλευτεί και δεν θα μπορέσουμε να ανακάμψουμε εύκολα».

«ΑΛΛΟΙ ΚΑΒΓΑΔΙΖΟΥΝ ΚΙ ΑΛΛΟΙ… ΤΡΥΠΙΟΥΝΤΑΙ»

Κοντά κι ένα μίνι μάρκετ, το οποίο λειτουργεί πολλά χρόνια εκεί. «Μας ήρθαν κάποια έσοδα λόγω της πύκνωσης των μεταναστών, αλλά μας έφυγαν μόνιμοι πελάτες, Έλληνες, που θα περνούσαν από δω μία φορά τη βδομάδα, τουλάχιστον. Δυστυχώς, αυτά τα έσοδα από αυτούς τους δυστυχισμένους, θα είναι προσωρινά για εμάς, αφού, και να μη φύγουν, δεν μπορώ να φανταστώ πώς θα συνεχίζουν να έχουν τα προς το ζην…

Πάντως, τους μόνιμους πελάτες τούς χάσαμε, αφού δεν τολμούν, πλέον, να έρθουν από δω. Η παρουσία των μεταναστών έχει αυξηθεί και έχει διώξει τον κόσμο. Κοινωνικά η κατάσταση δεν είναι καθόλου καλή. Γίνονται συνεχώς καβγάδες, κάποιοι λίγοι κάνουν χρήση ναρκωτικών και ο κόσμος φοβάται. Ας βρει τρόπο η κυβέρνηση να λύσει αυτό το πρόβλημα, αν και δεν μπορώ να φανταστώ με ποιο τρόπο θα το κάνει…» μας είπε ο υπάλληλος.

Στρίβοντας στη γωνία με τη Δεληγιώργη, υπάρχει το ξενοδοχείο «Lido». Ο ρεσεψιονίστ φαίνεται να μην έχει ανάλογα προβλήματα: «Για εμάς είναι θετικό ότι αυξήθηκε το μεταναστευτικό στοιχείο. Δουλεύουμε περισσότερο και οι οικογένειες που κυρίως στεγάζουμε, δεν μας κάνουν να νιώθουμε κίνδυνο. Τι θα γίνει παρακάτω, δεν ξέρω…»

«ΝΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΘΟΥΝ ΚΛΕΙΣΤΑ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΑ»

Για το θέμα των μεταναστών μίλησε στο «Κ» και ο δήμαρχος της Αθήνας Γιώργος Καμίνης:
«Αυτά για τα οποία μιλάμε τις τελευταίες ημέρες, τα αντιμετωπίζω με τις διαφορές εκδοχές τους από το 1998, όταν ήμουν βοηθός Συνήγορος του Πολίτη. Από το 2003, όταν έγινα Συνήγορος του Πολίτη, το ζήτημα των καθυστερήσεων στη χορήγηση ασύλου ήταν σταθερά ένα από εκείνα που αναδεικνύαμε στις ετήσιες εκθέσεις μας. Οι κυβερνήσεις ποτέ δεν αντιμετώπισαν το ζήτημα της μεταναστευτικής πολιτικής με τη σοβαρότητα που απαιτούσε. Προσπαθούσαν να το κρύψουν κάτω από το χαλί, αλλά να που κάποια στιγμή βγαίνει στην επιφάνεια οξύτερο από ποτέ.

Πρώτος έχω πει ότι δέχομαι να λειτουργήσει κέντρο φιλοξενίας εντός των διοικητικών ορίων του δήμου της Αθήνας. Μπορούμε επίσης να διαθέσουμε την υποδομή και το προσωπικό μας για την παρασκευή μερίδων φαγητού. Πρέπει όμως και η Πολιτεία να κάνει αυτό που της αναλογεί. Πρέπει να αξιοποιηθούν κλειστά και υπολειτουργούντα στρατόπεδα, εποχικές κατασκηνώσεις αξιωματικών, καθώς επίσης και ακίνητα, όπως το κτίριο του πρώην ξενοδοχείου Μιράζ στην Ομόνοια, που κάποτε ο δήμος είχε έτοιμη πρόταση να μετατραπεί σε νεανική εστία.

Τα ζητήματα μεταναστευτικής πολιτικής δεν ενδείκνυνται για αποσπασματική αντιμετώπιση. Απαιτούν στρατηγικό σχεδιασμό και στενή συνεργασία της κεντρικής διοίκησης, της περιφερειακής αυτοδιοίκησης και των δήμων, πάντοτε όμως σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επίσης, όταν ζητάμε αλληλεγγύη από την Ευρώπη, είναι αδύνατον αυτή την αλληλεγγύη να μην τη βλέπουμε μεταξύ των πόλεων στο εσωτερικό της χώρας μας. Θεωρώ δεδομένο ότι το βάρος θα μοιραστεί ακριβοδίκαια σε όλη την Ελλάδα. Λογικές του τύπου “όχι στην αυλή τη δική μου αλλά του γείτονα”, τουλάχιστον από εμάς δεν θα γίνουν αποδεκτές».

«ΦΟΒΑΜΑΙ ΠΩΣ Ο ΚΑΠΝΟΣ ΕΙΝΑΙ ΠΑΛΙ ΚΟΝΤΑ ΜΑΣ…»

Αυτή είναι η εικόνα της Ομόνοιας. Μάλλον ανάμεικτη και περισσότερο αρνητική η αίσθηση που αποκομίσαμε από το ρεπορτάζ, καθώς έχουν εμφανιστεί κάποια ανησυχητικά συμπτώματα στη φτηνή αγορά της περιοχής, μια αγορά με είδη καθημερινής ανάγκης. Το μέλλον είναι αυτό που προκαλεί μεγαλύτερη ανησυχία.

Αυτό μας επιβεβαιώνει και ο διευθυντής του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών, Σωτήρης Αντωνίου, ο οποίος εκτός του μεταναστευτικού θέτει και ζήτημα καταλήψεων, αλλά και φόβου «μπαρουτοκαπνισμένων» πλάνων που θα ταξιδεύουν σε όλο τον κόσμο, βάζοντας φωτιά στα θεμέλια οποιασδήποτε προοπτικής για τον φετινό τουρισμό.

«Η ψυχολογία είναι που αλλάζει εμφανώς και όχι τόσο η ίδια η αγοραστική κίνηση, ακόμα… Φοβάμαι πολύ ότι είμαστε κοντά στις καταστάσεις του ’10 και του ’11 με μια Αθήνα γεμάτη καπνούς. Δεν είναι μόνο οι μετανάστες που έρχονται από όλη τη χώρα. Είναι που έχει αρχίσει η τουριστική περίοδος, η οποία φαίνεται ότι φέτος θα είναι ακόμα πιο αυξημένη από πέρσι και όλα δείχνουν ότι επιστρέφουμε στα υψηλά επίπεδα του ’07 και του ’08. Αγωνιούμε μήπως οι “πολεμικές” εικόνες μεταφέρουν στο εξωτερικό μια πραγματικότητα που θα αδικήσει την πόλη μας. Μπορεί να μην αφορά το σύνολο των τουριστικών υποδομών της χώρας μας αλλά και της πρωτεύουσας, ωστόσο αυτό δεν μπορεί να γίνει κατανοητό από τους επίδοξους τουρίστες-πελάτες μας. Η κρίσιμη διάσταση του θέματος είναι ψυχολογική και αλίμονο αν χάσουμε αυτό το στοίχημα και ειδικά τώρα που φαίνεται ότι το κερδίζουμε. Η τηλεόραση στις χώρες από όπου περιμένουμε τουρίστες, δεν μπορούν να “διευκρινίσουν” ότι οι μολότοφ και οι καμένοι κάδοι είναι μόνο στην Τοσίτσα ή στη Στουρνάρη. Αυτό που γίνεται τώρα στην πρυτανεία του Εθνικού Μετσόβιου Πανεπιστημίου είναι μεγάλη ζημιά για τον τουρισμό, καθώς η Τριλογία αποτελεί σημείο αναφοράς για την πόλη μας και τον τουρίστα» δηλώνει ο κ. Αντωνίου.
Οι τρεις τάσεις του αντιεξουσιαστικού χάρτη

Το «Καρφί» επιχείρησε ένα ρεπορτάζ σε μαγαζιά των Εξαρχείων προσπαθώντας να αποκρυπτογραφήσει τη στάση των αναρχικών κυττάρων τώρα που η κυβέρνηση δεν είναι θεωρητικά εχθρική απέναντι σε αυτά.

Ο αντιεξουσιαστικός χάρτης παρουσιάζει, από τις 25 Ιανουαρίου και μετά, τρεις πολιτικές εκφράσεις: την αντικυβερνητική, σκληρή ομάδα, μέλη της οποίας βρέθηκαν εδώ και περίπου 20 μέρες μέσα στην πρυτανεία. Τη φιλοσυριζική ομάδα, η οποία δίνει ανοχή στην κυβέρνηση και πάντως επιδεικνύει καλή θέληση εν όψει της σκληρής προεκλογικά αντιμνημονιακής γραμμής του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και του επικείμενου νομοσχεδίου για τις φυλακές και τους αντεξουσιαστές κρατουμένους. Τέλος, την αμιγώς συριζική έκφραση που ποτέ δεν είχε σκληρά και δυναμικά χαρακτηριστικά.
Οι τελευταίοι θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι «εκτός συναγωνισμού» και πολιτικού και ιδεολογικού ενδιαφέροντος για τους σκληρούς, τουλάχιστον, πυρήνες των Εξαρχείων.

Η δεύτερη κατηγορία, όμως, οι φιλοσυριζικοί, οι οποίοι έχουν καταδικάσει ενυπογράφως και ενέργειες τύπου πυρπόλησης του περιπολικού λίγες μέρες μετά την εκλογή ΣΥΡΙΖΑ, είναι αυτοί που συμμετέχουν μεν με κάποιον τρόπο στις κάθε λογής σκληρές κινήσεις, όπως οι καταλήψεις, αλλά προσπαθούν κιόλας να κρατήσουν τις ελάχιστες ισορροπίες προκειμένου να μη φέρνουν διαρκώς σε δύσκολη θέση την κυβέρνηση.

Κάτι που ουδόλως απασχολεί τη σκληρή γραμμή (η πρώτη κατηγορία) των αντιεξουσιαστών, οι οποίοι μάλιστα θεωρούν χρέος τους να μην «αβαντάρουν» οποιοδήποτε σχήμα παίρνει τα χαρακτηριστικά εξουσίας, ακόμα και αν αυτό είναι από τον αριστερό ή σκληρό (για τα δεδομένα της χώρας) αριστερό πολιτικό χώρο.

«Ούτε τιμωρίες ζητάμε, ούτε πόλωση του κλίματος θέλουμε»
Χωρίς να υπάρξουν εντάσεις έληξε το πρωί της Παρασκευής η κατάληψη της Πρυτανείας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η αστυνομία έδωσε 15λεπτη διορία στους καταληψίες, οι οποίοι δεν απάντησαν, και στη συνέχεια προχώρησε στη σύλληψη 14 ατόμων (7 άνδρες, 7 γυναίκες) που εδώ και 19 μέρες είχαν καταλάβει το Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα και απαιτούσαν την αποφυλάκιση των τρομοκρατών της 17 Νοέμβρη και των Πυρήνων της Φωτιάς!

Τα μέλη των ομάδων κατάληψης έθεταν στο στόχαστρο της επιθετικής ανακοίνωσης που εξέδωσαν, τόσο τα ΜΜΕ όσο και τον ίδιο τον πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών Θάνο Δημόπουλο, κατηγορώντας τον ως «προνομιακό συνομιλητή της κυβέρνησης και της ΓΑΔΑ και άξιο συνεχιστή του κ. Φορτσάκη». Τον κατηγορούσαν ακόμα για υπαινιγμούς που είχαν να κάνουν με χρήση ναρκωτικών από μέλη των ομάδων κατάληψης. Κάτι που αποκρούει ο κ. Δημόπουλος, ο οποίος μίλησε αναλυτικά στο «Καρφί»:

«Εγώ δεν διατύπωσα ποτέ την άποψη ότι στον χώρο της κατάληψης γίνεται διακίνηση ναρκωτικών. Η ανακοίνωση των πρυτανικών αρχών στηρίχτηκε σε πληροφορίες που είχαμε για χρήστες ναρκωτικών μέσα στον χώρο. Αλλά και η παρουσία αυτών των κακόμοιρων ανθρώπων στο εγγύς Πάρκο Ελευθερίας μας δημιούργησε τον προβληματισμό και τον φόβο μήπως φτάσουμε να έχουμε ακόμα και απώλεια ζωής κάποιου ατόμου, και είμαστε υποχρεωμένοι αυτό να το πούμε και να το εκφράσουμε ως φόβο».

– Οι καταληψίες έδωσαν στη δημοσιότητα ένα βίντεο κατά το οποίο επιδεικνύεται η απόλυτη τάξη που επικρατεί στον χώρο της πρυτανείας και φυσικά ότι αυτός δεν έχει υποστεί την παραμικρή ζημιά, πόσω μάλλον βανδαλισμό. Αυτό σας καθησύχασε;
– Ούτε και για κάτι τέτοιο δεν κατηγόρησα τους νεαρούς αυτούς και καμία ανακοίνωσή μας δεν ανέφερε κάτι τέτοιο. Απλώς, το κτίριο είναι ιστορικό και έχουμε υψηλή την αίσθηση της ευθύνης προστασίας του.
– Τι επιπλέον θέλετε να διαμηνύσετε στην κυβέρνηση;
– Τίποτα επιπλέον, απλώς πιστεύουμε ότι θα βρει κάποια λύση προκειμένου να επέλθει μια σχετική ομαλότητα.
– Έχει εκφραστεί ο φόβος μήπως χαθεί ζωτικός χρόνος και δεν πάρουν, για παράδειγμα, οι τελειόφοιτοι πτυχίο. Τον συμμερίζεστε;
– Όχι, δεν βλέπω τέτοιο κίνδυνοι σε αυτή τη φάση. Δεν θέλουμε να κινδυνολογούμε και να υπερβάλλουμε. Ούτε τιμωρίες ζητάμε, ούτε πόλωση του κλίματος θέλουμε. Ωστόσο, η πρυτανεία είναι ένας χώρος όπου διενεργούνται όλες οι διοικητικές εργασίες, όπως η λειτουργία της Νομικής Υπηρεσίας, του Πρωτοκόλλου, οι συνεδριάσεις της Συγκλήτου για μια σειρά σοβαρών θεμάτων, τα οποία υπάρχουν μέσα σε φακέλους, στους οποίους τελικά δεν έχουμε πρόσβαση τώρα με την κατάληψη, και αυτό δημιουργεί τεράστιες δυσλειτουργίες στο πανεπιστήμιο και ζημιογόνες χρονικές αναβολές σε σημαντικά ζητήματα.
– Έχετε δοκιμάσει και ως νέα πρυτανική αρχή να έρθετε σε επικοινωνία με τους καταληψίες; Σε συνεννόηση μαζί τους;
– Βεβαίως, από την αρχή προσπαθήσαμε, αλλά δεν θέλω να επεκταθώ.
– Πέρα από τα κίνητρα αυτής της κατάληψης τα οποία έχουν δικαστικό και πολιτικό υπόβαθρο, υπάρχουν ζητήματα που κατά καιρούς προκαλούν αντιδράσεις από το φοιτητικό κίνημα, όπως είναι τα συνεργεία καθαριότητας, το προσωπικό ασφαλείας και άλλα.
– Και για μας είναι πρόβλημα αυτό, αλλά τι θέλετε να κάνουμε, αφού έχουμε υποχρηματοδότηση και από 40 εκατ. το 2009 σήμερα η χρηματοδότηση έχει πέσει στα 11 εκατ.;

Η συγκρουσιακή εικόνα μεταξύ αναρχικού χώρου και πρυτανείας ή γενικότερα αναρχικού χώρου και κράτους, δεν είναι βέβαια κάτι νεοφανές, αλλά επί κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ παρουσιάζει, πραγματικά, ξεχωριστό ενδιαφέρον, αφού το κυβερνών κόμμα δεν έχει, αν μη τι άλλο, ταυτιστεί με την απέναντι από τα αντιεξουσιαστικά μπλοκ θέση.