Το ελληνικό δράμα

Του Μπάμπη Γριμπάμπη*

Η Ελλάδα τα τελευταία πέντε χρόνια ζει ένα δράμα, που θυμίζει αρχαία τραγωδία, χωρίς ακόμα να είναι ορατή η κάθαρση. Βρίσκεται σε μια κρίση, που δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά και πολιτική, κοινωνική και πολιτιστική. Ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός και το τεράστιο χρέος που προκάλεσαν την κρίση, οφείλονται σε λάθη και παραλείψεις των ελληνικών κυβερνήσεων. Αυτή είναι μια αλήθεια που ποτέ δεν παραδέχτηκε, ένα μεγάλο μέρος του πολιτικού κόσμου. Αντίθετα, στα πλαίσια μετάθεσης των ευθυνών, απέδωσε την κρίση όχι στις ελληνικές πολιτικές, αλλά στα μνημόνια, στα εξωθεσμικά κέντρα, στους ‘’τοκογλύφους’’ και γενικά στους εχθρούς της Ελλάδας. Και δυστυχώς και ο ελληνικός λαός, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, δέχτηκε στην πλειοψηφία του, αυτή τη δημαγωγική και λαϊκιστική προπαγάνδα.

Αυτή η αντίδραση στην κρίση, αποτελεί μια ελληνική ιδιαιτερότητα. Η Ιρλανδία και η Πορτογαλία, μπήκαν μετά την Ελλάδα στα μνημόνια, αλλά αφού έκαναν τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, βγήκαν από αυτά και επανήλθαν στις αγορές. Μάλιστα η Πορτογαλία δανείζεται από τις αγορές με χαμηλά επιτόκια και προτίθεται να εξοφλήσει το δάνειο του Δ,Ν.Τ. και να απαλλαγεί οριστικά από τις δανειακές υποχρεώσεις της προς αυτό.

Πολλοί εταίροι μας αδυνατούν να κατανοήσουν αυτήν την πεισματική άρνηση της χώρας, να συμμορφωθεί με τις αναληφθείσες υποχρεώσεις της και να υλοποιήσει τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η βασική αιτία πρέπει να αναζητηθεί στην ανατολική κουλτούρα, που επηρέασε τη ψυχοσύνθεση του Έλληνα κατά την αρχαιότητα και στη μακρόχρονη τουρκική κατοχή. Ο Έλληνας βάζει πάνω από το συνολικό, το ατομικό του συμφέρον, σκέπτεται με το συναίσθημα και όχι με τη λογική και θεωρεί ότι θίγεται το εθνικό του φιλότιμο, αν εκπληρώσει υποχρεώσεις που του επιβάλλουν οι ξένοι δανειστές.

Η νέα κυβέρνηση, εκμεταλλευόμενη τη λαϊκή οργή για τη λιτότητα που επέβαλλαν στη χώρα οι σκληρές μνημονιακές πολιτικές, κατόρθωσε να κερδίσει τις πρόσφατες εκλογές και να έχει τη στήριξη μεγάλου μέρους της κοινωνίας. Όμως, χωρίς προηγούμενη κυβερνητική εμπειρία, με στελέχη κυρίως από τον κομματικό σωλήνα και τη θεωρητική ακαδημαϊκή κοινότητα, ήρθε απότομα σε επαφή με την  πραγματικότητα και δέχτηκε τη σκληρή πίεση των δανειστών, που επιμένουν στην πλήρη εφαρμογή των υπογεγραμμένων δεσμεύσεων.

Η κυβέρνηση πήγε στα Eurogroups απροετοίμαστη, χωρίς πρόγραμμα κοστολογημένο και σαφείς δεσμεύσεις, πράγμα που δεν ενθουσίασε τους εταίρους μας. Στα θετικά της όμως είναι, ότι μετά από τρία αποτυχημένα Eurogroups και μέσα από σκληρές διαπραγματεύσεις, κατόρθωσε να αποφύγει τη χρεωκοπία και να καταλήξει σε μια συμφωνία-γέφυρα, που δίνει το περιθώριο μέχρι τον Ιούνιο να ετοιμασθεί μία νέα συμφωνία, για την οικονομική ανόρθωση της χώρας.

Το  διεθνές περιβάλλον, δεν βοηθάει καθόλου την ελληνική προσπάθεια. Ο φιλελευθερισμός εξακολουθεί να κυριαρχεί στον κόσμο, παρά τα προβλήματα της ύφεσης και του αποπληθωρισμού που αντιμετωπίζουν πολλές χώρες, αλλά οι συσχετισμοί δυνάμεων είναι δεδομένοι στην Ευρωζώνη. Η σοσιαλδημοκρατία, έχασε την μεταπολεμική της αίγλη και ακόμα ψάχνει τον καινούριο της ρόλο, ενώ η αριστερά, μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού, σαγηνεύει μόνο τους ιδεοληπτικούς και τους απελπισμένους.

Η ευθύνη λοιπόν της κυβέρνησης και ειδικά του Πρωθυπουργού, είναι τεράστια, σε δύο μέτωπα. Το πρώτο αφορά στις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές και θα πρέπει, χωρίς ιδεοληψίες και στερεότυπα, να καταλήξει σε μια συμφωνία μαζί τους, που θα είναι επωφελής και για τα δύο μέρη, ώστε να αποφευχθεί οριστικά η χρεοκοπία. Το δεύτερο αφορά στην επιβολή και αποδοχή της παραπάνω απόφασης και στο εσωτερικό του κόμματος και ειδικά στην πολύ ισχυρή αριστερή μειοψηφία, που βρίσκεται σε πλήρη αναντιστοιχία με την κρισιμότητα των στιγμών που περνάει η χώρα. Ας ελπίσουμε, ότι αυτή τη φορά δεν θα ζήσουμε μία ακόμα τραγωδία, που θα φέρει τη χώρα πολλά χρόνια πίσω.

*Ο Μπάμπης Γριμπάμπης είναι οικονομολόγος, συγγραφέας του βιβλίου «η κρίση και …η κρίση μας», από τις Εκδόσεις Περίπλους