Οι κυβερνήσεις πέφτουνε, αλλά η έκτακτη εισφορά μένει

Επιμέλεια: Νίκος Σαμοΐλης

Το φάντασμα της επιβολής «έκτακτης εισφοράς» πλανάται εκ νέου πάνω από το κεφάλι φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων, μετά τις δηλώσεις του υπ. Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη σε τηλεοπτική εκπομπή. Η συγκεκριμένη επιβάρυνση, σύμφωνα πάντα με τον υπουργό, θα επιβληθεί σε όσους έβγαλαν κεφάλαια στο εξωτερικό, (σ.σ. τα γνωστά εμβάσματα) ή διαθέτουν μεγάλες καταθέσεις στην Ελλάδα προκειμένου να αποφύγουν την εμπλοκή με τις φορολογικές αρχές. Βέβαια ακόμη δεν έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο για το ύψος του φόρου που θα επιβληθεί, όμως το μέτρο, συνδέεται ευθέως με τη «σούπερ-λίστα» που συντάχθηκε προ ημερών μετά τη συγχώνευση όλων των επιμέρους καταλόγων που κυκλοφορούσαν (Λαγκαρντ, εμβασμάτων κ.α.)

Όμως δεν είναι η πρώτη φορά που θα συμβεί κάτι τέτοιο, αν συμβεί βέβαια, αφού όλες, μα όλες οι κυβερνήσεις των τελευταίων έξι ετών, επέβαλαν και μία έκτακτη εισφορά. To ημερολόγιο έγραφε 2 Νοεμβρίου του 2009, όταν από το βήμα του γενικού συμβουλίου του ΣΕΒ, ο πρώην υπουργός οικονομικών του ΠΑΣΟΚ και κατηγορούμενος για την απόκρυψη ονομάτων από τη λίστα Λαγκάρντ, κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου, ανακοίνωνε έκτακτη εισφορά στα κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων και των τραπεζών, στοχεύοντας σε επιπλέον έσοδα 1 δισ. ευρώ, με τα οποία θα χρηματοδοτούσε το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης. Κάτι δηλαδή σαν την σημερινή αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης που επικαλείται η κυβέρνηση και που θα κοστίσει πολύ λιγότερα από αυτό το ποσό. Η ανακοίνωση του μέτρου προκάλεσε μικτές αντιδράσεις. Ο πρόεδρος του Συνδέσμου, Δημήτρης Δασκαλόπουλος, δήλωνε τότε ότι η επιχειρηματική τάξη «είναι πρόθυμη να συμβάλει με μία έκτακτη εισφορά στην αναγκαία προσπάθεια αντιμετώπισης του δημοσιονομικού μας εκτροχιασμού», ενώ ιδιαίτερα αρνητικός εμφανίστηκε τότε ο πρόεδρος του ΕΒΕΑ Κωσταντίνος Μίχαλος, ο οποίος είχε υποστηρίξει ότι «οι επιχειρηματίες περιμένουν από την κυβέρνηση να τηρήσει την προεκλογική της δέσμευση περί μη επιβολής φόρων».

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Η εξαγγελία του υπουργού έγινε πράξη με εγκύκλιο που εκδόθηκε στις 15 Δεκεμβρίου του 2010 και όριζε ποιοι και πόσο θα φορολογηθούν. Η εγκύκλιος προέβλεπε ότι: «Επιβάλλεται έκτακτη εισφορά στα μεγάλα κέρδη των επιχειρήσεων που πραγματοποιήθηκαν κατά το οικονομικό έτος 2010 (χρήση 2009) σε όλα ανεξαιρέτως τα νομικά πρόσωπα, ΑΕ, ΕΠΕ, δημόσιες, δημοτικές και κοινοτικές επιχειρήσεις, συνεταιρισμοί, υποκαταστήματα αλλοδαπών επιχειρήσεων, προσωπικές εταιρίες, κοινοπραξίες, κ.λπ. που πραγματοποίησαν καθαρά κέρδη άνω των 100.000 ευρώ κατά το οικονομικό έτος 2010. Τα ποσοστά διαμορφώθηκαν τότε σε 4% για καθαρά κέρδη μέχρι και 300.000 ευρώ, 6% για κέρδη από 300.001 ευρώ έως και 1.000.000 ευρώ, 8% για κέρδη από 1.000.001 έως 5.000.000 και 10% για κέρδη από 5.000.001 ευρώ και άνω.

ΕΙΣΟΔΗΜΑ

Στο εισόδημα, η έκτακτη εισφορά έχει δοκιμαστεί με διάφορους τρόπους. Η χειρότερη και ποιο γενικευμένη, είναι αυτή που εφαρμόζεται ακόμη και σήμερα. Από το 2011, πληρώνουμε πρόσθετο φόρο 1-4% (ο συντελεστής 4% ίσχυε μέχρι πέρυσι για εισοδήματα άνω των 100.000 ευρώ). Πλέον οι συντελεστές της έκτακτης εισφοράς έχουν μειωθεί από 01/01/2015 κατά 30%. Και πάλι, στα υψηλά εισοδήματα επιβάλλεται συντελεστής 45%. Πέραν αυτού, έχουν λιγοστέψει και αυτοί που έχουν υψηλά εισοδήματα (τουλάχιστον αυτοί που φαίνονται ότι έχουν υψηλά εισοδήματα). Βάσει των τελευταίων στοιχείων, προκύπτει ότι πάνω από 100.000 ευρώ, δηλώνουν μόλις 39.000 άτομα.

ΤΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Η ΒΑΣΗ ΤΟΥ 2011

Η έκτακτη εισφορά, που επιβλήθηκε το 2011, χρησιμοποιήθηκε ως «βάση» για την κατοχή πολυτελών περιουσιακών στοιχείων. Συγκεκριμένα:

– Για επιβατικά αυτοκίνητα άνω των χιλίων εννιακοσίων είκοσι εννέα (1.929) κυβικών εκατοστών, η έκτακτη εισφορά ήταν ίση με το γινόμενο του ποσού της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης επί συντελεστή 5%. Από την επιβολή της έκτακτης εισφοράς εξαιρέθηκαν τα επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης με παλαιότητα άνω των δέκα (10) ετών από το έτος πρώτης κυκλοφορίας τους στην Ελλάδα, καθώς και τα επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης αναπήρων, τα οποία απαλλάσσονται από τα τέλη κυκλοφορίας.

-Για σκάφη αναψυχής ιδιωτικής χρήσης, η έκτακτη εισφορά ήταν ίση με το γινόμενο του ποσού της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης του σκάφους επί συντελεστή 5%. Από την επιβολή της έκτακτης εισφοράς εξαιρέθηκαν τα μηχανοκίνητα σκάφη ανοικτού τύπου, ταχύπλοα ή μη, ολικού μήκους μέχρι έξι μέτρα.

– Για αεροσκάφη, ελικόπτερα και ανεμόπτερα, η έκτακτη εισφορά ήταν ίση με το γινόμενο του ποσού της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης επί συντελεστή 5%.

– Για δεξαμενές κολύμβησης, εσωτερικές και εξωτερικές, η έκτακτη εισφορά ήταν ίση με το γινόμενο του ποσού της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης επί συντελεστή 5%.

Πριν από την επιβολή της έκτακτης εισφοράς με βάση τα περιουσιακά στοιχεία (ΙΧ μεγάλου κυβισμού, πισίνες, σκάφη αναψυχής κ.λπ.) είχαν δοκιμαστεί και άλλοι έκτακτοι φόροι. Παλαιότερα, είχε χρησιμοποιηθεί ως «βάση» η αντικειμενική αξία των ακινήτων. Για το διάστημα από το 2010 έως το 2012, είχε επιβληθεί φόρος με συντελεστή 2% επί της αξίας των ακινήτων με αντικειμενική αξία άνω των 5.000.000 ευρώ.