Κι όμως η νηστεία παχαίνει! – Μιλάει στο «Καρφί» η διαιτολόγος Μαρία Τουμπή

Της Πέννυς Κροντηρά

Η σαρακοστή είναι παγίδα για τον μεταβολισμό μας. Οι περίοδοι νηστείας που ορίζονται από τη χριστιανική εκκλησία συνολικά φτάνουν τις 180 μέρες. Πιο συγκεκριμένα η νηστεία της σαρακοστής φτάνει τις 48 μέρες. Αυτές τις μέρες όμως συμβαίνει το εξής παράδοξο: πολλοί, αντί να χάνουν κιλά λόγω περιορισμού της τροφής, παχαίνουν!

Το «Καρφί» απευθύνθηκε στη διαιτολόγο κ. Μαρία Τουμπή, που έχει εξειδικευθεί στην Κλινική Διατροφή (Med Sci) στο Πανεπιστήμιο της Γλασκόβης, καθώς και στις διατροφικές διαταραχές και την παχυσαρκία στο Εθνικό Κέντρο Διατροφικών Διαταραχών του Λονδίνου. Η κ. Τουμπή, μέλος και εκπρόσωπος της Ένωσης Διαιτολόγων και Διατροφολόγων Ελλάδος, μας μίλησε για την περίοδο της νηστείας και μας εφιστά την προσοχή, λέγοντας ότι πρέπει να αποφεύγονται οι υπερβολές. «Αυτές οι περίοδοι αποχής από το κρέας, τα γαλακτοκομικά και το αυγό συμβάλλουν σημαντικά στη μείωση της χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων, ιδιαίτερα σε άτομα που έχουν ήδη αυξημένες τιμές. Εύλογο είναι όμως το ερώτημα πολλών αν κατά την περίοδο της νηστείας ένας οργανισμός προσλαμβάνει όλα τα θρεπτικά συστατικά. Η σημαντικότερη μείωση παρατηρείται στην πρόσληψη σιδήρου, του οποίου βασική πηγή αποτελούν τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης και κυρίως το κρέας».

ΤΙ ΝΑ ΤΡΩΜΕ

«Προκειμένου να αυξήσουμε το ποσοστό του σιδήρου στη διατροφή μας, καλό θα ήταν να καταναλώνουμε τρόφιμα όπως οι φακές, το σπανάκι, τα κρεμμύδια, η σόγια, τα εμπλουτισμένα αρτοσκευάσματα και οι ξηροί καρποί. Αν τα παραπάνω συνοδεύονται με τρόφιμα υψηλά σε βιταμίνη C, όπως, για παράδειγμα, χυμός λεμονιού ή πολύχρωμες πιπεριές ή ακόμα και χυμό από πορτοκάλι, τότε θα αυξηθεί το ποσοστό απορρόφησης από το σώμα μας».

Εκτός από το σίδηρο, κατά τις περιόδους νηστείας μειώνεται και η πρόσληψη ασβεστίου» μας εξηγεί η κ. Τουμπή. «Καλό θα ήταν να καταναλώνονται παράγωγα του σησαμιού (π.χ. παστέλι και ταχίνι), μαύρο ψωμί, ξηροί καρποί (κυρίως αμύγδαλα), κραμβοειδή λαχανικά (κυρίως μπρόκολο και λάχανο) αλλά και ξερά φασόλια. Σημαντικό είναι στα κυρίως γεύματα να γίνονται σωστοί συνδυασμοί τροφών, προκειμένου να καταναλωθούν πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας. Οι φυτικές πρωτεΐνες είναι χαμηλότερης βιολογικής αξίας, αλλά σε συνδυασμό μεταξύ τους μπορούν να γίνουν ισάξιες με τις ζωικές, παρέχοντας όλα τα απαραίτητα αμινοξέα. Συγκεκριμένα, τα δημητριακά πρέπει να συνδυάζονται με τα όσπρια, για παράδειγμα, φασόλια ή ρεβίθια με ρύζι».

ΤΙ ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΓΟΥΜΕ

Ενώ λοιπόν η νηστεία αποτελεί μια καλή ευκαιρία για αποτοξίνωση, δεν είναι λίγοι αυτοί που παχαίνουν εκείνες τις μέρες. Τι θα πρέπει να προσέξουμε λοιπόν;
• Να αποφεύγουμε τα τηγανητά
• Να μην προσθέτουμε μεγάλη ποσότητα λαδιού στα φαγητά
• Να καταναλώνουμε θαλασσινά (μαλάκια και οστρακοειδή) με μέτρο εφόσον υπάρχει πρόβλημα αύξησης του ουρικού οξέος
• Να τρώμε πάντα πρωινό που να περιέχει φυτικό γάλα, φρέσκα φρούτα και ξηρούς καρπούς
• Να καταναλώνουμε φρούτα και λιγότερο τους χυμούς τους μεταξύ των γευμάτων
• Να έχουμε ποικιλία τροφών και να μην περιοριζόμαστε μόνο στα αμυλούχα (μακαρόνια και πατάτες)
• Να κάνουμε τουλάχιστον 15 λεπτά περπάτημα την ημέρα.

ΜΗΝ ΥΠΕΡΒΑΛΟΥΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ
Άξιο λόγου είναι πώς γίνεται μετά τη μεγαλύτερη σε διάρκεια νηστεία του έτους η ζυγαριά να δείχνει ένα με δύο κιλά παραπάνω! «Αυτό συμβαίνει λόγω της αυξημένης κατανάλωσης υδατανθράκων. Ψωμί, κριτσίνια, κουλουράκια, ταχίνι, ξηροί καρποί και διάφορες άλλες λιχουδιές (όπως τα πατατάκια!) αποτελούν τις κύριες επιλογές όσων νηστεύουν. Αυτά τα νηστίσιμα τρόφιμα δυστυχώς, εκτός του ότι είναι  πλούσια σε γεύση, είναι και πολύ πλούσια σε θερμίδες. Προσοχή λοιπόν, γιατί και η νηστεία θέλει… μέτρο!» μας λέει η διαιτολόγος.

Όσον αφορά το αν τα μικρά παιδιά και οι έφηβοι κάνει να νηστεύουν, η κ. Τουμπή μάς αναφέρει: «Όπως θα διαβάσατε και παραπάνω, στη νηστεία ορισμένα θρεπτικά συστατικά δεν προσλαμβάνονται εύκολα. Δεν θα σύστηνα ποτέ σε ένα παιδί ή σε έναν έφηβο που βρίσκεται σε περίοδο ανάπτυξης να νηστέψει για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αν όμως κάποιος το επιθυμεί να νηστέψει το παιδί του τη Μεγάλη εβδομάδα, είναι ασφαλές. Όμως, θεωρώ επικίνδυνο να μείνει κάποιος χωρίς φαγητό και νερό για τρεις μέρες».

ΤΟ ΛΙΠΑΡΟ ΠΑΣΧΑΛΙΝΟ ΤΡΑΠΕΖΙ

Την Κυριακή του Πάσχα λοιπόν που συνηθίζουμε να τρώμε με λαιμαργία και πολύ, έπειτα από τη νηστεία, ελλοχεύει κίνδυνος δυσπεψίας, σύμφωνα με τη διαιτολόγο μας. «Το πασχαλινό τραπέζι θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι το πιο “λιπαρό” της χρονιάς. Αν αναλογιστούμε ότι τα κυρίως γεύματά μας τις καθημερινές δεν ξεπερνούν κατά πολύ τις 500 θερμίδες, με το 30% αυτών να προέρχεται από λιπαρές ύλες, καλό θα ήταν και στο κυριακάτικο γεύμα να μην ξεφύγουμε ιδιαίτερα. Επίσης, υπάρχει κίνδυνος για όσους έχουν νηστέψει τις 50 προηγούμενες ημέρες να καταλήξουν στα επείγοντα με έντονο κοιλιακό άλγος, λόγω υπερφαγίας. Ας φροντίσουμε η γιορτή αυτή να μην κινείται γύρω από το φαγητό αλλά γύρω από την παράδοση και την οικογένεια».