Θέλουν την Ελλάδα με συρματόπλεγμα

Του Γιάννη Χρηστάκου

Με την απειλή μερικής ή προσωρινής τροποποίησης της συνθήκης Σένγκεν πιέζουν την κυβέρνηση να δεχτεί βοήθεια από τις ευρωπαϊκές δυνάμεις αντιμετώπισης των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών. Η Ελλάδα έχει δεχτεί με τελεσιγραφικό τρόπο το μήνυμα ότι, εάν δεν κάνει σοβαρές κινήσεις για τον περιορισμό των προσφυγικών κυμάτων μέχρι τη σύνοδο της 16ης Δεκεμβρίου, θα βρεθεί αντιμέτωπη με το ενδεχόμενο να χρειάζονται βίζα οι Έλληνες πολίτες για τις ενδοευρωπαϊκές τους μετακινήσεις.
Μετά τις αιματηρές επιθέσεις μίσους στο Παρίσι, οι Βορειοευρωπαίοι ηγέτες αλλάζουν ρότα και κινούνται σε πολύ επικίνδυνα μονοπάτια, σχεδιάζοντας τώρα μια πολιτική που δεν έχει στρατηγικό στόχο. Παρ’ όλα αυτά, η Αθήνα δείχνει κι αυτή αδύναμη να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, εκφράζοντας τον απλό προβληματισμό για το αν ζητείται να πνίξουν τους μετανάστες που φτάνουν με πλαστικές βάρκες. Ο Αλέξης Τσίπρας έχει ένα σοβαρότατο πρόβλημα να επιλύσει, καθώς τόσο η ρητορική του κόμματός του τα προηγούμενα χρόνια όσο και η τακτική που ακολούθησε ως κυβέρνηση φαίνεται να εκλαμβάνονται από τους ομολόγους του ως απροθυμία να φυλάξει καλύτερα τα σύνορα της χώρας.

ΟΧΙ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ
Η κατάσταση σήμερα είναι εξαιρετικά δύσκολη και όλα δείχνουν ότι η Ελλάδα, πέραν της οικονομικής κατάστασης στην οποία έχει περιέλθει λόγω μνημονίων, αντιμετωπίζει τώρα και τη σκληρή στάση των Ευρωπαίων για τη φύλαξη των συνόρων. Η συγκυρία έχει προκαλέσει και την ευνοϊκότερη στάση απέναντι στην Τουρκία, η οποία ζήτησε και πέτυχε ενισχύσεις 3 δισ. ευρώ, δίνοντας ως αντάλλαγμα μόνο υποσχέσεις περί ανάσχεσης του κύματος των προσφυγικών ροών. Ολόκληρη η Ευρώπη κινδυνεύει να μπει σε μια περιδίνηση και οδηγείται σε ανατροπή πολιτικής και ιδεολογικής στάσης δεκαετιών, όπου οι διευκολύνσεις για τους μετανάστες και την ομαλή διαβίωσή τους στις χώρες της Γηραιάς Ηπείρου είχαν πάρει διαστάσεις επιδημίας. Ο Αλέξης Τσίπρας συζητά εκτενώς το θέμα με τους ομολόγους του και οι πρώτες ψύχραιμες φωνές καλούν σε προσπάθεια κοινής αντιμετώπισης του προβλήματος και όχι απομόνωσης της Ελλάδας. Δεν είναι όμως όλοι προς την ίδια κατεύθυνση. Ο Γκι Φερχόφστατ, με μια σκληρή δήλωσή κατά της χώρας μας, μετά την πρόσφατη συνεδρίαση του κολεγίου των επιτρόπων για την Ελλάδα, χαρακτήρισε τα σύνορά μας «τρύπια σαν ελβετικό τυρί», προϊδεάζοντας με αυτόν τον τρόπο για τη στάση του απέναντι στην πολιτική της Αθήνας.

ΚΟΙΝΕΣ ΠΕΡΙΠΟΛΙΕΣ

Ο Έλληνας επίτροπος για θέματα μετανάστευσης, Δημήτρης Αβραμόπουλος, ο οποίος βρίσκεται σε συνεχή επαφή με τον Αλέξη Τσίπρα, είπε στη συνεδρίαση: «Η άμεση και πλήρης εφαρμογή των συμφωνηθέντων μέτρων σε πρόσφατα συμβούλια, τόσο από την Ελλάδα όσο και από όλα τα κράτη-μέλη, θα ενισχύσει την ασφάλεια των θαλάσσιων συνόρων, αλλά και θα επαναφέρει τον έλεγχο στα βόρεια σύνορα, όπου μη ταυτοποιημένοι μετανάστες προσπαθούν να συνεχίσουν την πορεία τους προς τα βόρεια». Αυτό, με απλά λόγια, σημαίνει ότι η Ελλάδα θα πρέπει να κάνει πίσω ως προς τις αιτιάσεις της για τη φύλαξη των συνόρων και να δεχτεί αύξηση των δυνάμεων του FRONTEX. Με ποιους όμως; Πέραν των ευρωπαϊκών χωρών διακινείται έντονα η σκέψη να υπάρχουν κοινές περιπολίες και με τουρκικά σκάφη. Οι λεγόμενες κοινές περιπολίες. Προς άρση των όποιων αμφιβολιών, ο κ. Αβραμόπουλος προσέθεσε ότι μέχρι τη σύνοδο της 17ης Δεκεμβρίου η κατάσταση πρέπει να έχει βελτιωθεί σημαντικά, τόσο στα θαλάσσια όσο και στα χερσαία σύνορα της χώρας, και εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι αυτό θα βάλει τέλος στις θεωρίες είτε περί κατάρρευσης της ζώνης Σένγκεν είτε περί εξόδου της χώρας από αυτήν.
Όταν πριν από αρκετές εβδομάδες ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ είχε πρώτος αναφερθεί στις κοινές περιπολίες, τότε όλοι έσπευσαν να του καταλογίσουν άγνοια περί των νόμων του ελληνικού κράτους που δεν επιτρέπουν παρά μόνο σε ελληνικές δυνάμεις να περιπολούν στα σύνορα. Από την ημέρα εκείνη κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι, αλλά και πολλές χιλιάδες πρόσφυγες περνούσαν καθημερινά από τα τουρκικά παράλια στην ελληνική επικράτεια. Η ένταση αυξανόταν, οι αντιδράσεις το ίδιο, μέχρι που ήρθε η συγκλονιστική ημέρα του Παρισιού και άλλαξαν όλα.

ΤΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Οι αποκαλύψεις ότι οι τρομοκράτες του ISIS είχαν περάσει από τα ελληνικά νησιά και μάλιστα βρήκαν εύκολο δρόμο μέσα από αρκετές χώρες για τις Βρυξέλλες και το Παρίσι, προκάλεσαν μη αναστρέψιμα συναισθήματα στους Ευρωπαίους. Δυστυχώς, μη αναστρέψιμη φαίνεται να είναι και η απόφασή τους να βρεθούν με κάποιο τρόπο στα ελληνικά θαλάσσια σύνορα και να ενισχύσουν τις δυνάμεις αποτροπής. Αυτό βέβαια, μέχρι στιγμής, είναι που αντικρούει η Αθήνα θέτοντας το ερώτημα για το αν οι ηγέτες ζητούν από την κυβέρνηση να πνίγει τους δυστυχισμένους στις βάρκες. Άλλωστε, το ερώτημα αυτό διατύπωνε ο αρμόδιος υπουργός κ. Μουζάλας στους αξιωματούχους των χωρών που επισκέπτονταν τα ελληνικά νησιά για να δουν από κοντά το πρόβλημα. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι συχνές επισκέψεις τόσο των αξιωματούχων όσο και των πρεσβευτών ευρωπαϊκών χωρών κατέληξαν όλες σε ένα κακό για την κυβέρνηση συμπέρασμα: ότι δεν υπήρχε φύλαξη των συνόρων. Στην κυβέρνηση πίστευαν ότι, εάν οι Ευρωπαίοι περιοδεύσουν στα νησιά και δουν τι γίνεται, θα καταλάβουν ότι το πρόβλημα είναι τόσο μεγάλο, που είναι αδύνατο να μπορέσει η χώρα μας μόνη της να κάνει κάτι και άρα αδίκως την κατηγορούν. Δεν σκέφτηκε κανείς όμως ότι ακριβώς γι’ αυτόν το λόγο ενισχύθηκε η άποψη ότι η Ελλάδα από τη μια ζητάει βοήθεια και από την άλλη, όταν της προτείνουν φύλαξη συνόρων με τη συμμετοχή άλλων, τότε επικαλείται την εθνική ασφάλεια.

ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΕΡΝΤΟΓΑΝ

Στην πραγματικότητα, το μεγάλο πρόβλημα είναι η Τουρκία. Στην Ευρώπη η αντιμετώπιση της Τουρκίας μετά τα όσα έγιναν δεν ήταν δύσκολη σκέψη. Με δεδομένο ότι οι περισσότερες βορειοευρωπαϊκές χώρες έχουν μεγάλες πληθυσμιακές κοινότητες Τούρκων και ότι αυτοί είναι μουσουλμάνοι, κρίθηκε ότι θα πρέπει να υπάρξει προσέγγιση στην Άγκυρα. Τα αποτελέσματα της πρόσφατης έκτακτης συνόδου για το προσφυγικό αποδεικνύουν ότι Βρυξέλλες και Βερολίνο θέλουν καλές σχέσεις με τους Τούρκους. Οι λόγοι είναι απλοί και δεν χρειάζονται βαθιά ανάλυση: από τη μια θα επιτύχουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ανάσχεση των ροών, καθώς βοηθά και ο επερχόμενος χειμώνας. Από την άλλη στηρίζουν μια χώρα η οποία παίζει κομβικό ρόλο στα γεωστρατηγικά σχέδια στην περιοχή και αυτές τις μέρες δεν έχει και τις καλύτερες σχέσεις με τη Μόσχα. Αυτό που δεν θα πει ποτέ κανείς και ας το έχει στο πίσω μέρος του μυαλού του, είναι ότι αφήνοντας ήσυχη την Τουρκία τουλάχιστον δεν ξυπνά περισσότερα πάθη από αυτά που ήδη υπάρχουν, διότι όλος ο διπλωματικός κόσμος γνωρίζει ότι οι Τούρκοι κάνουν «δουλειές» με τους τζιχαντιστές. Επίσης, όλοι οι Ευρωπαίοι ηγέτες ξέρουν πως η Τουρκία συγκεντρώνει τους πρόσφυγες και τους μετανάστες σε ειδικά στρατόπεδα και με τη βοήθεια ενστόλων πηγαίνουν συντεταγμένα στα παράλια, αφού πρώτα γίνει και η διαλογή. Εκείνοι που έχουν τα περισσότερα χρήματα προηγούνται. Στο σχέδιο περιλαμβάνονται και τα ασυνόδευτα παιδιά, ως παράγοντας έλξης για τη διάσωση στα ελληνικά νερά.
Η Τουρκία είναι ένας αστάθμητος για την ώρα παράγοντας στις Βρυξέλλες. Ωστόσο, οι παλαιότεροι ξέρουν καλά την τουρκική διπλωματία, όπως επίσης και το διακαή πόθο του Ταγίπ Ερντογάν να ανοίξουν και πάλι τα πέντε παγωμένα κεφάλαια που αφορούν τις προενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας με την Ευρώπη. Οι πιο άπειροι κυβερνητικοί παράγοντες καθώς και αρκετά μέσα ενημέρωσης, είδαν με κακό μάτι την απόφαση των Βρυξελλών να ανακινήσουν και πάλι το θέμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας. Στην πραγματικότητα, το βέτο που είχαν βάλει Ελλάδα και Κύπρος για το πάγωμα των διαπραγματεύσεων δεν πρόκειται να αρθεί ποτέ, είτε υπάρχει τυπικά, είτε δεν υπάρχει. Κι αυτό διότι, η Ευρώπη το τελευταίο που θα ήθελε τώρα είναι να γίνει η Τουρκία πλήρες μέλος της ΕΕ. Αυτό θα σήμαινε ότι στο δρόμο από τη Μέση Ανατολή και την Αφρική δεν θα υπήρχε κανένα πια εμπόδιο και η Ευρώπη θα «πατούσε» στην Ασία. Τα οφέλη πολλά σε οικονομικό επίπεδο, αναμφισβήτητα, περισσότερα όμως και πιο πολύπλοκα τα προβλήματα που θα υπήρχαν, με την είσοδο μιας χώρας που σε όλα της τα σύνορα αντιμετωπίζει σοβαρά ζητήματα. Και σε αυτού του είδους τις κινήσεις οι σημερινοί τουλάχιστον Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν αποδείξει ότι δεν έχουν και καλές επιδόσεις.

ΤΙ ΖΗΤΑ Ο ΤΣΙΠΡΑΣ

Ο Αλέξης Τσίπρας ζητά οικονομική ενίσχυση από τους εταίρους και δεν αρνείται βοήθεια στην ξηρά για την καταγραφή και ταυτοποίηση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών. Όμως, έχει καταγράψει μεγάλη καθυστέρηση στην υποχρέωση που ανέλαβε να λειτουργήσει τα λεγόμενα hot spots, θέμα για το οποίο σημαντικά κυβερνητικά στελέχη δεν έχουν σημειώσει πρόοδο. Το τελευταίο διάστημα πάντως υπάρχει κινητικότητα και γι’ αυτό στο συγκεκριμένο σημείο δεν θα υπάρξει πρόβλημα. Εκεί που σίγουρα θα υπάρξει και θα λυθεί με κάθε τρόπο στη σύνοδο κορυφής, είναι ο τρόπος φύλαξης των συνόρων και φυσικά η συνθήκη Σένγκεν. Εάν ο πρωθυπουργός δεν συναινέσει ώστε να βρεθεί ένας αποτελεσματικός τρόπος αποτροπής των μεγάλων κυμάτων μεταναστών και προσφύγων, τότε θεωρείται βέβαιο ότι θα αυξηθούν οι υποστηρικτές του να υπάρξει πιο αυστηρή σχέση της ελεύθερης διακίνησης των Ελλήνων προς τις υπόλοιπες χώρες. Έτσι, οι περιπολίες στο Αιγαίο θα είναι το… κυρίως πιάτο της συνόδου των ηγετών. Μια ακόμη δύσκολη εξίσωση για τον πρωθυπουργό…

Ο ΓΙΟΥΝΚΕΡ, Ο ΜΟΖΕΛ ΚΑΙ ΤΑ 10 ΧIΛΙΟΜΕΤΡΑ ΘΑΛΑΣΣΑΣ

Σε μια ακόμη έκρηξη… θυμού, ο Γιούνκερ είπε: «Πού ζούμε; Δεν είναι δυνατόν να τσακωνόμαστε για 10 χλμ. θαλάσσιου πλάτους», αναφερόμενος στις ελληνοτουρκικές διαφορές, προκαλώντας αντίστοιχη έκρηξη στην Αθήνα. Όμως, ο Γιούνκερ μόνο τυχαία δεν το είπε. Στη χώρα του, το Λουξεμβούργο, υπάρχει η πιο περίεργη παγκοσμίως συγκυριαρχία σε νερό. Πρόκειται για τη συνθήκη συγκυριαρχίας στον παραπόταμο του Ρήνου, τον Μόζελ, στη συνθήκη της Βιέννης το 1815. Στον Μόζελ, Λουξεμβούργο και Γερμανία δεν έχουν σύνορα ακόμη και σήμερα! Αυτό γιατί, όταν η ναζιστική Γερμανία θέλησε να αναθεωρήσει, το Λουξεμβούργο ζήτησε, όπως προέβλεπε η συμφωνία τότε, την αποδοχή όλων των κρατών-μελών της συνθήκης. Κι έτσι η συγκυριαρχία στον ποταμό ισχύει ακόμη. Στο πλάι του Μόζελ βρίσκεται η πόλη Σένγκεν, από την οποία πήρε το όνομά της η συνθήκη κατάργησης των ευρωπαϊκών συνόρων το 1985 και μάλιστα υπεγράφη σε ένα ποταμόπλοιο ακριβώς στη μέση του ποταμού, εκεί όπου δεν υπάρχουν σύνορα. Γι’ αυτό λοιπόν ο Γιούνκερ δεν καταλαβαίνει γιατί οι Έλληνες μιλούν για κυριαρχία σε θαλάσσια σύνορα μεταξύ Λέσβου και Τουρκίας. Μόζελ, όπως Μυτιλήνη, δηλαδή. Μόνο που ξεχνούν τουρκοκρατία και σκλαβιά, αλλά αυτά είναι ψιλά γράμματα για τους large Ευρωπαίους…

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΣΕΝΓΚΕΝ

Συνθήκη Σένγκεν καλείται η συμφωνία που υπεγράφη στις 14 Ιουνίου 1985 στην κωμόπολη Σένγκεν του Λουξεμβούργου ανάμεσα σε πέντε κράτη-μέλη των ευρωπαϊκών κοινοτήτων (Βέλγιο, Γερμανία, Γαλλία, Λουξεμβούργο και Ολλανδία). Το 1992 προσχώρησε και η Ελλάδα με ημέρα πρώτης εφαρμογής στις 26 Μαρτίου 2000. Ο χώρος Σένγκεν αποτελεί έδαφος όπου εξασφαλίζεται η ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων. Οι πολίτες χωρών της Ζώνης Σένγκεν έχουν το δικαίωμα να ταξιδεύουν σε οποιαδήποτε χώρα της Ζώνης χωρίς την επίδειξη ταυτότητας ή διαβατηρίου. Οι χώρες που έχουν υπογράψει τη συμφωνία κατήργησαν τα εσωτερικά σύνορα, αντικαθιστώντας τα με ενιαία εξωτερικά σύνορα. Εντός του χώρου αυτού εφαρμόζονται κοινοί κανόνες και διαδικασίες όσον αφορά τις θεωρήσεις για διαμονές σύντομης διάρκειας, τις αιτήσεις ασύλου και τους ελέγχους στα σύνορα. Ταυτόχρονα, για τη διασφάλιση της ασφάλειας εντός του χώρου Σένγκεν ενισχύθηκαν η συνεργασία και ο συντονισμός μεταξύ των αστυνομικών υπηρεσιών και των δικαστικών αρχών.

«Συρματόπλεγμα» σε Ελλάδα από ΕΕ

Τι αναφέρεται στο εσωτερικό έγγραφο της προεδρίας της ΕΕ για τον αποκλεισμό της χώρας μας από τη Σένγκεν για δύο χρόνια

Την πρόθεση αρκετών κρατών-μελών της ΕΕ να επαναφέρουν τον έλεγχο στα εσωτερικά σύνορα του χώρου για δύο χρόνια αποκαλύπτει το εσωτερικό έγγραφο της προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο «Η ακεραιότητα της Συνθήκης Σένγκεν».
Σύμφωνα με το έγγραφο, «εντοπίζονται συνεχείς σοβαρές ελλείψεις σχετικά με τον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων» και θεωρείται πως πρέπει να γίνει άμεση αποστολή επιχειρησιακής ομάδας του FRONTEX στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας και ανάπτυξη ομάδων ταχείας επέμβασης στα σύνορα με τρίτες χώρες (rapid border intervention teams – RABITs), ιδιαίτερα στα Βαλκάνια. Ουσιαστικά, λοιπόν, οι Ευρωπαίοι βάζουν την Ελλάδα σε συρματόπλεγμα.
Μεταξύ άλλων το έγγραφο αναφέρει:
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, η μεταναστευτική και η προσφυγική κρίση έχουν θέσει υπό έντονη πίεση την εφαρμογή του κεκτημένου του Σένγκεν και του κεκτημένου για το άσυλο, με πρωτοφανή εισροή μεταναστών τους τελευταίους μήνες. Στο πλαίσιο αυτό, πολλά κράτη-μέλη επανέφεραν προσωρινά το συνοριακό έλεγχο στα εσωτερικά τους σύνορα, επικαλούμενα σοβαρή απειλή της δημόσιας τάξης ή της εσωτερικής ασφάλειας, όπως προβλέπεται από τον κώδικα συνόρων του Σένγκεν. Ένα κράτος-μέλος επέβαλε επίσης προσωρινούς ελέγχους στα εσωτερικά του σύνορα για λόγους που συνδέονται με την τρομοκρατία, μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι, στις 13 Νοεμβρίου 2015. Επιπλέον, ορισμένα κράτη-μέλη έλαβαν συγκεκριμένα μέτρα προκειμένου να ενισχύσουν τον έλεγχο στα εξωτερικά σύνορά τους.

ΣΕΙΡΑ ΜΕΤΡΩΝ
Στα συμπεράσματά του της 9ης Νοεμβρίου 2015 για την αντιμετώπιση της μεταναστευτικής και της προσφυγικής κρίσης, το Συμβούλιο προσδιόρισε σειρά μέτρων, προκειμένου να υλοποιηθούν πλήρως οι προσανατολισμοί που έχουν ήδη συμφωνηθεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Τα μέτρα αυτά καλύπτουν ένα ευρύ θεματικό φάσμα, που ειδικότερα συμπεριλαμβάνει τις ικανότητες υποδοχής, τα κομβικά σημεία υποδοχής, τη μετεγκατάσταση, τον επαναπατρισμό, την επανεισδοχή, την επανεγκατάσταση, την έλλειψη συνεργασίας των μεταναστών, το σχεδιασμό έκτακτης ανάγκης, τη λειτουργία του χώρου Σένγκεν, τα εξωτερικά και τα εσωτερικά σύνορα, τη λαθραία διακίνηση ανθρώπων, την πολιτική θεωρήσεων, μια κοινή στρατηγική πληροφόρησης και τη χρήση των ολοκληρωμένων ρυθμίσεων για την αντιμετώπιση πολιτικών κρίσεων (IPCR).

ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗ
Η προεδρία καλεί το Συμβούλιο να διεξαγάγει συζήτηση σχετικά με τη λειτουργία του χώρου Σένγκεν και να εξετάσει ιδίως τα ακόλουθα θέματα που αφορούν τους ελέγχους στα εσωτερικά και τα εξωτερικά σύνορα:
1. Διαβουλεύσεις μεταξύ των κρατών-μελών. Βάσει των πληροφοριών που διαθέτει η προεδρία, προκύπτει ότι στις περιπτώσεις κατά τις οποίες ορισμένα κράτη-μέλη εφάρμοσαν πρόσφατα το άρθρο 25 του Κώδικα συνόρων του Σένγκεν για την προσωρινή επαναφορά των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα, δεν πραγματοποιήθηκαν επαρκείς προηγούμενες διαβουλεύσεις με άλλα κράτη-μέλη. Το ίδιο παρατηρήθηκε και όσον αφορά την τεχνική ενίσχυση των συνόρων μεταξύ συνοριακών σημείων διέλευσης, τις αλλαγές στις εθνικές πολιτικές που οδήγησαν στο φιλτράρισμα των μεταναστών στα συνοριακά σημεία διέλευσης και την οργάνωση της διέλευσης των μεταναστών από το ένα σύνορο σε άλλο.
Επιπλέον, δεν τηρήθηκαν πάντοτε οι διαδικασίες που ενέκρινε η ΕΜΑ το Μάρτιο του 2015 σχετικά με την καλύτερη ανταλλαγή πληροφοριών για την προσωρινή επαναφορά των συνοριακών ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα.
Η προεδρία προτείνει:
• ακόμα και σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης που εμπίπτουν στο άρθρο 25 του κώδικα συνόρων του Σένγκεν και απαιτούν την ανάληψη άμεσης δράσης, όταν ένα κράτος-μέλος αποφασίζει την προσωρινή επαναφορά των ελέγχων στα εσωτερικά του σύνορα, θα πρέπει να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να ενημερώσει τα γειτονικά κράτη-μέλη εγκαίρως, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να προσαρμοστούν στη νέα κατάσταση και, ει δυνατόν, να συνεργάζεται μαζί τους ώστε να μειώνεται ο αρνητικός αντίκτυπος από την επαναφορά των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα.
• τα κράτη-μέλη επιβεβαιώνουν τη δέσμευσή τους να εφαρμόσουν πλήρως τις διαδικασίες για την καλύτερη ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με την προσωρινή επαναφορά των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα που συμφωνήθηκαν από την ΕΜΑ το Μάρτιο του 2015.
2. Ασφάλεια των εξωτερικών συνόρων. Ορισμένοι παράτυποι μετανάστες που εισέρχονται στην ΕΕ ή εξέρχονται από μια χώρα της ΕΕ, προκειμένου να επανέλθουν αργότερα στην ΕΕ, διέρχονται από τα λεγόμενα «πράσινα χερσαία σύνορα» (τμήματα των χερσαίων συνόρων μεταξύ των συνοριακών σημείων διέλευσης).
Σύμφωνα με το FRONTEX, από τον Ιανουάριο έως τον Οκτώβριο του 2015 εντοπίστηκαν περισσότερες από 1,2 εκατομμύρια παράνομες συνοριακές διελεύσεις στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, που αντιστοιχούν σε αύξηση κατά 431% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2014. Επιπλέον, ορισμένες παράνομες διελεύσεις δεν έχουν καταγραφεί. Ο ακριβής αριθμός τους είναι άγνωστος.
Επίσης, στο πλαίσιο της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, το Συμβούλιο κατέληξε στις 20 Νοεμβρίου 2015 ότι θα πρέπει να ενισχυθούν οι έλεγχοι στα πλέον εκτεθειμένα εξωτερικά σύνορα, «ιδίως με την ανάπτυξη, όταν απαιτείται λόγω των περιστάσεων, ομάδων ταχείας επέμβασης στα σύνορα (RABITs) και αστυνομικών, προκειμένου να εξασφαλίζονται συστηματικοί διερευνητικοί έλεγχοι και έλεγχοι ασφαλείας».
Λόγω της κρίσιμης κατάστασης που αντιμετωπίζει αυτήν την περίοδο η ΕΕ, η προεδρία προτείνει τα εξής:
• να καταβληθούν σημαντικά περισσότερες προσπάθειες για την πρόληψη της παράνομης διέλευσης των συνόρων (είσοδος και έξοδος) μέσω των εξωτερικών «πράσινων χερσαίων συνόρων» και να διασφαλιστεί ότι η διέλευση των εξωτερικών συνόρων γίνεται μόνο στα συνοριακά σημεία διέλευσης που αναφέρονται στο άρθρο 4, υπό την επιφύλαξη των εξαιρέσεων του άρθρου 4, παράγραφος 2, του κώδικα συνόρων του Σένγκεν•
• να αναπτυχθούν ομάδες ταχείας επέμβασης στα σύνορα (RABITs), όπου απαιτείται προς το σκοπό αυτόν, κάτι που εν προκειμένω είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τα εξωτερικά χερσαία σύνορα με τις χώρες των δυτικών Βαλκανίων•
• να αναπτυχθεί χωρίς καθυστέρηση μια επιχείρηση του FRONTEX στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας για την αντιμετώπιση των σοβαρών δυσχερειών με τις γειτονικές χώρες.
3. Αύξηση των ελέγχων όσον αφορά την παράνομη μετανάστευση. Οι παράτυποι μετανάστες που εισέρχονται στο χώρο του Σένγκεν χωρίς να καταγραφούν κατά την άφιξή τους δεν θα πρέπει να μπορούν να παραμένουν σε αυτόν το χώρο για μεγάλα χρονικά διαστήματα χωρίς να εντοπίζονται.
Γι’ αυτό η προεδρία προτείνει:
• να αξιοποιηθούν στο έπακρο οι δυνατότητες για τον έλεγχο προσώπων εντός του χώρου Σένγκεν, μεταξύ άλλων με τη χρήση των σχετικών βάσεων δεδομένων, ώστε να διασφαλίζεται ότι οι παράτυποι μετανάστες εντοπίζονται και καταγράφονται και οι υποθέσεις τους διεκπεραιώνονται.
4. Αντιμετώπιση των σοβαρών ελλείψεων όσον αφορά τους ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα. Ορισμένα κράτη μέλη επανέφεραν πρόσφατα προσωρινούς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα, σύμφωνα με τα άρθρα 23-25 του κώδικα συνόρων του Σένγκεν. Σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές, ένα κράτος-μέλος δεν μπορεί να εφαρμόζει τέτοιους ελέγχους για συνολικό διάστημα μεγαλύτερο των έξι μηνών. Κάθε παράταση αυτής της κατάστασης προϋποθέτει την έκδοση από το Συμβούλιο, μετά από πρόταση της Επιτροπής, σύστασης σύμφωνα με το άρθρο 26 του κώδικα συνόρων του Σένγκεν. Τέτοια σύσταση μπορεί να εκδοθεί σε εξαιρετικές περιστάσεις για να αντιμετωπιστεί κατάσταση κατά την οποία αξιολόγηση Σένγκεν εντόπισε συνεχιζόμενες σοβαρές ανεπάρκειες, όσον αφορά τον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων, και τα μέτρα που αναφέρονται στο άρθρο 19α του κώδικα συνόρων του Σένγκεν δεν είναι αποτελεσματικά. Όταν στις περιπτώσεις αυτές η συνολική λειτουργία του χώρου χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα τίθεται σε κίνδυνο και στο βαθμό που οι εξαιρετικές περιστάσεις αποτελούν σοβαρή απειλή για τη δημόσια τάξη ή την εσωτερική ασφάλεια εντός του χώρου χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα ή σε τμήματα αυτού, η περίοδος για την επαναφορά των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα μπορεί να παραταθεί για μέγιστη συνολική περίοδο δύο ετών.
Σε αυτή τη βάση, η προεδρία προτείνει:
• το Συμβούλιο να καλέσει την Επιτροπή να εξετάσει τη δυνατότητα να υποβάλει ενδεχομένως πρόταση, σύμφωνα με το άρθρο 26 του κώδικα συνόρων του Σένγκεν, για την έκδοση σύστασης του Συμβουλίου με την οποία θα συνιστάται σε ένα ή σε περισσότερα κράτη-μέλη να επαναφέρουν τους συνοριακούς ελέγχους στο σύνολο ή σε συγκεκριμένα τμήματα των εσωτερικών συνόρων τους•
• να ληφθούν, παράλληλα, όλα τα δυνατά μέτρα για την ενδυνάμωση της κανονικής λειτουργίας του χώρου Σένγκεν, ιδίως με την ενίσχυση των ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα.