Ελευθέριος Ανευλαβής: «O Eλληναράς είναι μαϊμού διπρόσωπη»

Της Δέσποινας Καραγιαννοπούλου

Ελευθέριος, Ελευθερόστομος και Ανευλαβής. Είναι τα τρία πρόσωπα του γιατρού αλλά και εραστή της τέχνης Ελευθέριου Ανευλαβή, όπως ο ίδιος μας τα παραθέτει. Εκρηκτικός και ριζοσπαστικός, μας μίλησε για το Νεοέλληνα-Ελληναρά, το φακελάκι, τα μέσα μαζικής εγκεφαλομαλάκυνσης, αλλά και για την ανάγκη του να μεταφράσει δύο από τα πιο δυσνόητα βιβλία της παγκόσμιας πεζογραφίας.

Πώς αποφασίσατε να μεταφράσετε δύο από τα πιο δυσνόητα βιβλία της παγκόσμιας λογοτεχνίας, τον «Οδυσσέα» και την «Αγρύπνια των Φίνεγκαν»;

Δεν είμαι επαγγελματίας μεταφραστής. Γιατρός είμαι. Δηλώνω όμως ερασιτέχνης (εραστής της τέχνης) μεταφραστής. Αυτό σημαίνει αγάπη, ενθουσιασμό, έρωτα, που σε κάνει να νιώθεις ικανός και τα πάντα δυνάμενος. Αλλόκοτη επιθυμία, αγάπη και αποκοτιά με οδήγησαν να αποπειραθώ τη μετάφραση του βιβλίου του Τζέιμς Τζόις «Η Αγρύπνια των Φίνεγκαν». Να παλέψω να βρω και να δημιουργήσω (αποκοτιά) τις λέξεις που θα απέδιδαν στα δικά μου «ελληνοφινεγκανικά» τα «ιρλανδοφινεγκανικά» του Τζόις. Τη δική του, επινοημένη, καινούρια, ανεννόητη γλώσσα, που υποχρεώνει σε ένα νέο τρόπο ανάγνωσης «τον ιδανικό αναγνώστη που υποφέρει από ιδανική αϋπνία». Παράτολμο το εγχείρημα, αλλά το γράπωμα του μυστικού που έκρυβε το έργο φαινόταν να αξίζει το μόχθο. Έτσι, «σιγοκαιγόσβηνε» η ελπίδα ότι θα μπορούσε να κατανοηθεί το μυστικό. Η πίστη στο «εφικτό» της προσπάθειας, για «πιστή, κατά λέξη, μετάφραση», παρέμενε ακλόνητη. Επτά χρόνια κράτησε η μάχη με το βιβλίο και συνεχίζεται, εν γνώσει του τελικού αποτελέσματος της ήττας, με την πίστη όμως πως «οι μόνες μάχες που έχασες είναι αυτές που δεν έδωσες». Η μάχη για τη μετάφραση της «Αγρύ­πνιας» δόθηκε με τη βεβαιότητα πως θα χαθεί, μα και με την προσδοκία ότι –«δι’ ελέου και φόβου» της τραγωδίας την οποία ζει ο μεταφραστής (δηλαδή να γνωρίζει το αδύνατο μιας τέτοιας μετάφρασης και εντούτοις να την επιχειρεί)– θα επέλθει η «κάθαρσις των παθημάτων» μιας προσπάθειας, ο μόχθος της οποίας ποτέ δεν θα φανερωθεί. Και το αποτέλεσμά της θα χαθεί στη ματαιότητα, όπου όμως τα πάντα δικαιώνονται. Μετέφρασα το έργο επιχειρώντας μια ανασκαφή για να ανακαλύψω το χρυσό που έκρυβε. Ίσως κατέστρεψα μέρος του έργου στη διάρκεια της ανασκαφής, αλλά όσο χρυσάφι μπόρεσα να εξορύξω, άξιζε το μόχθο των επτά χρόνων της μεταφραστικής προσπάθειας. Η μετάφραση του «Οδυσσέα» ήταν ευκολότερη.

Πώς θα… σας χαρακτηρίζατε;

Ελευθέριος (ο ενεργών ως άνθρωπος ελεύθερος), Ελευθερόστομος (όχι αθυρόστομος) και Ανευλαβής.Τριάς ομοιούσιος (εξ ομοίας ουσίας) και αδιαίρετος.

Έχετε πει ότι δώσατε τον όρκο του Ιπποκράτη στην Ελλάδα του «γύψου», ενώ κατά τη διάρκεια του αγροτικού σας απολυθήκατε από το Γενικό Νοσοκομείο Διδυμοτείχου ως μη νομιμόφρων. Έχει αλλάξει τίποτα από εκείνα τα χρόνια;

Ναι. Τότε υπήρχαν τα Συμβούλια Νομιμοφροσύνης της χούντας. Σήμερα δεν υπάρχουν. Εντούτοις, μας κυβερνούν κυβερνήτες οι οποίοι επιζητούν πιστοποιητικά ευρωνομιμοφροσύνης από τη Μέρκελ και τον Σόιμπλε και τους σφουγγοκωλάριούς τους. Τότε μια δράκα ηλιθίων και μετρίων είχε εξοβελίσει την αξιοκρατία. Σήμερα οι ηλίθιοι και οι μέτριοι αναπαράγονται διά κλωνοποιήσεως, κλονίζοντας την αξιοκρατία.

Ποια είναι σήμερα η δημόσια εικόνα του Έλληνα στις διαπροσωπικές του σχέσεις;

Ο Νεοέλληνας-Ελληναράς έχει καταντήσει διπρόσωπη μαϊμού, που πιθηκίζει ευρωπαϊστί. «Το της πόλεως όλης ήθος ομοιούται τοις άρχουσιν» (Ισοκράτης).

Ποιος ο λόγος του σημερινού Έλληνα –του υποταγμένου, του ταπεινωμένου– μεσούσης της κρίσης και του μνημονίου;

Αφασικός, διατυπωμένος με γρυλίσματα greeklish. Οι χαλασοχώρηδες χάλασαν και τη γλώσσα την ελληνική. Τη γλώσσα που «ει θεοί διαλέγονται, τη των Ελλήνων γλώττη χρώνται – αν οι θεοί διαλέγονται, χρησιμοποιούν τη γλώσσα των Ελλήνων» (Κικέρων). «Αυτός που τον τσάκισε η φτώχεια δεν μπορεί να κάνει τίποτα, του ’ναι δεμένη η γλώσσα» (Θέογνις).

Πώς κρίνετε το λόγο των δελτίων ειδήσεων;

Στα αυτοαποκαλούμενα «δελτία ειδήσεων», είδηση είναι αυτό που παρουσιάζει σαν είδηση ο κάθε ατσερβελάκης (άλφα στερητικό και τσερβέλο: μυαλό, εγκέφαλος) των οκτώ και ο κάθε «οικονομικός» αναλυτής, που «το ’χει η κούτρα του να κατεβάζει… μνημονιακές ψείρες». Ποιος τώρα, πού, πώς, ν’ ασχοληθεί με τις τουρκικές προκλήσεις στο Αιγαίο, στη Θράκη, στην Κύπρο; Με τους λεονταρισμούς του σπουδαρχίδη των Σκοπίων Γκρουέφσκι; Με τον ηλίθιο κυνισμό των Αμερικανών; Με την αδιαφορία της πολιτείας για την πόλη και τους πολίτες της; Με όλα αυτά που χρόνια τώρα και καθημερινώς μας πληγώνουν;

 

ΘΑ ΕΞΑΛΕΙΦΘΕΙ ΤΟ ΦΑΚΕΛΑΚΙ ΟΤΑΝ…

Πού οδεύει το σύστημα υγείας όταν το φακελάκι συνεχίζει να μεγαλουργεί; Υπάρχει τρόπος εξάλειψής του;

Ίσως εξαλειφθεί όταν: α) Άρρωστοι και συγγενείς κατανοήσουν ότι με το φακελάκι δεν διασφαλίζουν καλύτερη ιατρική φροντίδα. Ο γιατρός θα κάνει ό,τι ξέρει να κάνει, είτε πάρει φακελάκι είτε όχι. β) Η Κυβέρνηση και η Δικαιοσύνη «κόψει τον κώλο» των παρανομούντων, φακελάκηδων γιατρών. γ) Ο νόμος απαιτήσει από όλους τους γιατρούς του ΕΣΥ να δηλώσουν τα εισοδήματά τους, από το διορισμό τους στο ΕΣΥ μέχρι σήμερα.

ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΟΥ

Παθολόγος-πνευμονολόγος, (πρώην) άμισθος επίκουρος καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών, (πρώην) διευθυντής Α’ Παθολογικής Κλινικής Κωνσταντοπούλειου ΠΓ Νοσοκομείου Νέας Ιωνίας «Η Αγία Όλγα».

Γεννήθηκε το 1943 στη Λιβαδειά. Αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 1968.Υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία ως οπλίτης ιατρός (1968-1970) σε Ορεστιάδα και Αλεξανδρούπολη.

1970-1972: Εκπλήρωση υποχρεωτικής υπηρεσίας υπαίθρου στα νοσοκομεία Διδυμοτείχου και Σερρών, με μεσοδιάστημα 9 μηνών κατά το οποίο υπηρέτησε ως ειδικευόμενος βοηθός στην Παθολογική Κλινική της Πολυκλινικής Αθηνών, διότι απολύθηκε από το Γενικό Νοσοκομείο Διδυμοτείχου ως μη νομιμόφρων από τη χούντα.

1974-1977: Μεταπτυχιακή εκπαίδευση στην Παθολογία στις ΗΠΑ.

1977-1979: Με την επιστροφή του στην Ελλάδα, τον Ιούλιο του 1977, έλαβε τον τίτλο της ειδικότητας της Παθολογίας και εν συνεχεία διορίστηκε ως επιμελητής Παθολογίας στο νοσοκομείο «Ο Ευαγγελισμός», στο οποίο υπηρέτησε μέχρι τον Ιούνιο του 1979. Τον Ιούλιο του 1978 αναγορεύτηκε διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.