«Εκπαιδεύσου, προετοιμάσου, σώσε μια ζωή»

Της Πέννυς Κροντηρά

Κάθε χρόνο στην Ευρώπη συμβαίνουν 100 εκατ., περίπου, έκτατα περιστατικά, ενώ κάθε 5 δευτερόλεπτα κάποιος πεθαίνει από τραυματισμό. Οι πρώτες βοήθειες μπορούν να το αλλάξουν αυτό. Η φράση «εκπαιδεύσου, προετοιμάσου, σώσε μια ζωή» περικλείει τη σημασία της γνώσης των πρώτων βοηθειών. Η Παγκόσμια Ημέρα Πρώτων Βοηθειών καθιερώθηκε από τη Διεθνή Ομοσπονδία Συλλόγων Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου να γιορτάζεται κάθε δεύτερο Σάββατο του Σεπτεμβρίου.

Mε αφορμή τη σημερινή γιορτή, το «Κ» μίλησε με την πρόεδρο του τμήματος Πειραιά του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού Ελένη Δρυ για τη σημασία των πρώτων βοηθειών.

Το περιφερειακό τμήμα Πειραιά ιδρύθηκε το 1921 και περιλαμβάνει τη νοσηλευτική υπηρεσία, την κοινωνική υπηρεσία και το Σώμα Εθελοντών Σαμαρειτών και Διασωστών. Η κυρία Ελένη Δρυ, πρόεδρος του τμήματος, έχει πραγματοποιήσει πλήθος διαλέξεων και ερευνών.

Από το 1986 έως και το 2009 υπήρξε προϊσταμένη της Νοσηλευτικής Υπηρεσίας του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και από το 2010 ανέλαβε την προεδρία του τμήματος. Επί 28 χρόνια, εκτός της προσφοράς της στην εκπαιδευτική διαδικασία του Ε.Ε.Σ. και στη δραστηριοποίηση των εθελοντών, εκπαίδευσε μαθητές σχολείων, πολίτες όλων των ηλικιών, δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς σε θέματα αγωγής υγείας και είχε έντονη παρουσία στα προγράμματα του Ε.Ε.Σ. (καταυλισμούς σεισμοπλήκτων, πυρκαγιές, σχέδιο Ξενοκράτης κ.ά.).

Ο ΟΡΙΣΜΟΣ

Τα ατυχήματα και οι ξαφνικές αδιαθεσίες μπορούν να συμβούν σε ανθρώπους κάθε ηλικίας, σε οποιοδήποτε χώρο και οποιαδήποτε χρονική στιγμή, χωρίς προειδοποίηση, επισημαίνει η κ. Δρυ: «Κάθε χρόνο στην Ευρώπη συμβαίνουν 100 εκατ. περίπου έκτακτα περιστατικά (καρδιακά επεισόδια, οικιακά ή εργατικά ατυχήματα, τροχαία ατυχήματα και καταστροφές). Το μπλοκάρισμα του αεραγωγού από τη γλώσσα σε αναίσθητο θύμα, δίνει μόνο 4 λεπτά περιθώριο για να παρέμβει κάποιος, πριν αποβεί μοιραίο. Θα ήξερες να βοηθήσεις; Επομένως, είναι πολύ πιθανό, στη διάρκεια της ζωής μας, να χρειαστεί κι εμείς να βοηθήσουμε κάποιον που έχει ανάγκη. Οι στατιστικές, μάλιστα, λένε ότι αυτοί που θα χρειαστούν τη βοήθειά μας είναι συνήθως άνθρωποι από το κοντινό μας περιβάλλον. Για να μπορέσουμε να φανούμε χρήσιμοι, δυστυχώς δεν αρκεί η καλή πρόθεση. Για αποτελεσματική βοήθεια θα πρέπει απαραίτητα να γνωρίζουμε πρώτες βοήθειες».

Η πρόεδρος του τμήματος Πειραιά μας δίνει τον ορισμό της πρώτης βοήθειας: «Είναι η άμεση και προσωρινή βοήθεια που δίδεται στον τόπο του ατυχήματος (ή ξαφνικής νόσου). Σε καμιά περίπτωση δεν υποκαθιστά την ιατρική φροντίδα. Αποτελεί παροδική υποστήριξη, μέχρι να φτάσει η κατάλληλη βοήθεια ή μέχρι να επιβεβαιωθεί ότι δεν απαιτείται ιατρική παρέμβαση.

Ο ΣΚΟΠΟΣ

Σκοπός της παροχής των πρώτων βοηθειών είναι:
1) η διατήρηση της ζωής
2) η ανακούφιση του θύματος
3) η πρόληψη της επιδείνωσης της κατάστασης του θύματος

Μέχρι σήμερα ο Ερυθρός Σταυρός, σε όλη την Ελλάδα, έχει εκπαιδεύσει πάνω από 700.000 άτομα, μας λέει η κα Δρυ: «Η υπηρεσία Αγωγής Υγείας (1972) του τομέα της Νοσηλευτικής του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού διαθέτει ένα σύνολο από ευέλικτα προγράμματα εκμάθησης πρώτων βοηθειών και πιστοποιημένους εκπαιδευτές σε όλη τη χώρα. Προσφέρει την κατάλληλη εκπαίδευση για κάθε ηλικιακή ή επαγγελματική ομάδα, προσαρμοσμένη στις ιδιαίτερες θεματικές και παιδαγωγικές απαιτήσεις. Η νοσηλευτική υπηρεσία (έτος ιδρύσεως 1957) του περιφερειακού τμήματος Πειραιά, την τελευταία πενταετία έχει πραγματοποιήσει 155 ομάδες πρώτων βοηθειών (διάρκειας 14 ωρών) και έχει εκπαιδεύσει 2.579 άτομα.

Επίσης, πραγματοποιήθηκαν συνολικά 219 Διαλέξεις πρώτων βοηθειών σε 4.581 μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Στόχος είναι κάθε χρόνο να εκπαιδεύει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο αριθμό πολιτών, γιατί «εκπαιδευμένοι πολίτες σημαίνει περισσότερο ασφαλείς πολίτες και ασφαλείς πολίτες σημαίνει υγιείς κοινωνίες».

Η ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ

Σε κάθε έκτακτο συμβάν πολλά πράγματα μπορεί να απαιτήσουν ταυτόχρονα την προσοχή μας και είναι πιθανόν να παρασυρθούμε εύκολα σε ενέργειες που δεν είναι ζωτικής σημασίας, τονίζει η πρόεδρος του Ε.Ε.Σ. Πειραιά: «Μία κινέζικη παροιμία, που λέει «ό,τι ακούω το ξεχνώ. Ό,τι βλέπω το θυμάμαι, μα ό,τι κάνω το μαθαίνω», δείχνει πως εξίσου απαραίτητη με τη θεωρία της πρώτης βοήθειας είναι η πρακτική εφαρμογή». Πρέπει να ενεργούμε ακολουθώντας τα 5 βήματα παροχής πρώτων βοηθειών.

1. Ψυχραιμία
2. Λήψη μέτρων ασφάλειας
3. Εξασφάλιση βοήθειας
4. Αξιολόγηση της κατάστασης του θύματος
5. Κλήση Ασθενοφόρου

ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΠΟΥ ΣΩΖΟΥΝ ΖΩΕΣ

Στη συνέχεια, συμβουλεύει τους αναγνώστες του «Κ» για το τι πρέπει να κάνουν σε πιθανές περιπτώσεις, στις οποίες μπορεί να χρειαστεί η παροχή πρώτων βοηθειών.

Τραύμα

Εκτιμήστε την έκταση και τη σοβαρότητα του τραύματος και ενεργήστε ανάλογα.

Σε περιορισμένο επιφανειακό τραύμα.

Πρώτες βοήθειες

• Φορέστε γάντια (ασφάλεια αρωγού-θύματος)
• Ρίξτε άφθονο νερό
• Στεγνώστε το τραύμα με αποστειρωμένη γάζα
• Καλύψτε το τραύμα με αποστειρωμένη γάζα

Αιμορραγία

Η προοδευτική απώλεια αίματος, αρχικά, προκαλεί αδυναμία, αργότερα, εάν δεν τεθεί υπό έλεγχο, οδηγεί σε απώλεια των αισθήσεων και τελικά στον θάνατο. Η γρήγορη απώλεια ποσότητας αίματος ίσης με το 10% του συνολικού όγκου είναι πολύ επικίνδυνη. Απώλεια μεγαλύτερη του 10% οδηγεί γρήγορα σε καρδιακή ανακοπή και τον θάνατο. Για τον λόγο αυτό η άμεση παροχή πρώτων βοηθειών, σε περίπτωση αιμορραγιών, στην κυριολεξία σώζει τη ζωή του τραυματία.

Εξωτερική αιμορραγία

• Φορέστε γάντια (ασφάλεια αρωγού-θύματος)
• Ασκήστε άμεση πίεση στο σημείο που αιμορραγεί για 10΄.
• Βάλτε επιθέματα στο τραύμα και δέστε σταθερά με επίδεσμο. Επαναλάβετε μέχρι να σταματήσει η αιμορραγία.
• Καλέστε ασθενοφόρο, εάν η αιμορραγία είναι μεγάλη.