Δύο κάλπες για τον λαό του ΠΑΣΟΚ – Η μεγαλύτερη κρίση στο κίνημα που ίδρυσε ο Ανδρέας

 Του Γιώργου Γερόπουλου

 Για πρώτη φορά από τη μεταπολίτευση του ‘74 και μετά, ο δημοκρατικός λαός, θα σταθεί αμήχανα απέναντι στην κάλπη, στις εκλογές που θα διεξαθούν την 25^η Ιανουαρίου. Το ΠΑΣΟΚ, που ίδρυσε ο Ανδρέας Παπανδρέου και επί τέσσερις δεκαετίες, έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην πολιτική ζωή της χώρας, κρατώντας μάλιστα, στα μισά από αυτά τα ηνία της διακυβέρνησης, διασπάται οριστικά. Το αγεφύρωτο χάσμα, ανάμεσα στον Ευάγγελο Βενιζέλο και τον Γιώργο Παπανδρέου, αποτελεί τη θρυαλίδα των εξελίξεων στον κεντροαριστερό χώρο και την ευρύτερη δημοκρατική παράταξη, αφού ο τέως πρωθυπουργός και γόνος του ιδρυτή του Κινήματος κατεβαίνει με νέο κόμμα. Το «Καρφί», όπως και ο κάθε δημοκράτης, λυπάται γι΄αυτήν την εξέλιξη, θα σεβαστεί όμως, τις πολιτικές αποφάσεις, από όποια πλευρά κι αν προέρχονται. Και όταν έρθει η ώρα, θα αποδώσει «τα του Καίσαρος τω Καίσαρι».

ΑΠΟ ΤΑ ΦΩΤΑ ΤΟΥ 2004 ΣΤΑ ΦΩΤΑ ΤΟΥ 2015

Μια δεκαετία στην πολιτική είναι πολύς χρόνος αλλά για τον Γιώργο Παπανδρέου φαντάζει μόλις ένα βήμα για την ενηλικίωση του, αφού ήταν 6 Ιανουαρίου του 2004 που ελάμβανε μετά βαΐων και κλάδων το περίφημο δακτυλίδι της διαδοχής από τον Κώστα Σημίτη, κληρονομώντας το ΠΑΣΟΚ. Όλα φάνταζαν ειδυλλιακά, αφού τότε όλοι, ψηφοφόροι, στελέχη, εκδοτικό και επιχειρηματικό κατεστημένο έπαιζαν όλα τα χαρτιά τους στον Γιώργο. Εκείνο το κρύο απόγευμα των Φώτων, δημιουργήθηκαν και οι πρώτες προσωπικές σκιές στις σχέσεις του Γιώργου Παπανδρέου με τον Ευάγγελο Βενιζέλο, τον άλλον φέρελπι διάδοχο του Κ. Σημίτη, που όμως τότε δεν του δόθηκε η ευκαιρία να αναμετρηθεί με τον υιό Παπανδρέου.

Ο κ. Βενιζέλος εντρύφησε στο περιβάλλον του Ανδρέα τη  δύσκολη περίοδο του Ειδικού Δικαστηρίου, τότε που ο Γιώργος ασχολείτο με την επιμόρφωση και επανακατάρτιση του. Αναδείχθηκε σε κυβερνητικό εκπρόσωπο την περίοδο 1993 – 1995 και διακριτικά πήρε αποστάσεις από τον ιδρυτή, τότε που η φθορά ήταν εμφανής και η μάχη της διαδοχής έπαιρνε δύσκολες ατραπούς με την κίνηση των τεσσάρων εκσυγχρονιστών. Ήταν τότε που ο συνταγματολόγος Βενιζέλος ένιωσε στο πετσί του τι σημαίνει οικογενειακή πολιτική κληρονομία.

 Η ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΠΑΝΤΟΔΥΝΑΜΙΑΣ

Ο σημερινός πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, σιώπησε τότε για αρκετό διάστημα, αφού στην πολιτική υπάρχουν κατάλληλες ευκαιρίες αρκεί να έρθουν στο σωστό πολιτικό timing. Άφησε τον υιό να διαχειριστεί το Κίνημα, όχι τόσο του Ανδρέα, όσο των επιγόνων. Ένα ΠΑΣΟΚ φθαρμένο και διεφθαρμένο από την μακροχρόνια διαχείριση της κυβερνητικής εξουσίας.

Από το «Γιώργο άλλαξε τα όλα» περάσαμε στο «Γιώργο διευθέτησε κομματικές ισορροπίες» και ενώ όλα γύρω άλλαζαν, στο ΠΑΣΟΚ, πρόσωπα, νοοτροπίες πολιτικές και κυρίως συμπεριφορές έμεναν ίδιες. Μια προϊούσα αντιπαλότητα με τον Κ. Σημίτη, του οποίου το ειδικό βάρος έτρεμε, οδήγησε τον κ. Παπανδρέου στη διαγραφή του πρώην πρωθυπουργού.

Και εκεί το νήμα της ιστορίας το έπιασε ο κ. Βενιζέλος, ο οποίος επανασυνδέθηκε με εκσυγχρονιστικά στελέχη, τα οποία κρατούσε ζεστά για την επομένη ημέρα. Ο Γιώργος ένοιωθε κομματικά παντοδύναμος και έτρεξε τις εκλογές του 2007, μόνο που έπεσε στην ξέρα του Κώστα Καραμανλή. Ο κ. Παπανδρέου εκεί που αναμετρήθηκε με τις δυνάμεις του εισέπραξε την πρώτη προσωπική ήττα.

 

ΤΟ ΒΑΤΕΡΛΟ ΤΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ ΤΟΥ 2007

Η βραδιά των εκλογών του 2007 ήταν δραματική για τη Χαριλάου Τρικούπη, αφού λίγο μετά την οριστικοποίηση του αποτελέσματος, ο στενός συνεργάτης του κ. Παπανδρέου, Νίκος Αθανασάκης κάλεσε τον Ευάγγελο Βενιζέλο για να διακριβώσει τις προθέσεις του. Λίγο νωρίτερα γνωστά βενιζελικά στελέχη δημιούργησαν κλίμα αμφισβήτησης του πρόεδρου του ΠΑΣΟΚ, ενώ ο ίδιος ο κ. Βενιζέλος κατέστησε σαφές ότι οι μέρες του Γιώργου στη Χαριλάου Τρικούπη ήταν μετρημένες. Προηγήθηκε μια σύσκεψη των κορυφαίων και στενών συνεργατών του προέδρου στο 6^ο όροφο των γραφείων του ΠΑΣΟΚ για το τι μέλλει γενέσθαι.

Οι κακές γλώσσες λένε ότι οι συμμετέχοντες στη σύσκεψη ανέμεναν αρκετή ώρα τον κ. Παπανδρέου και όπως σημείωναν το στήσιμο είχε σχέση με το μακιγιάρισμα του προέδρου, προκειμένου να βγει στους τηλεοπτικούς δέκτες. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ τους ενημέρωσε για την δήλωση που θα έκανε, αλλά ούτε λέξη για το ότι θα έθετε την προεδρία του στην λαϊκή κρίση. Ο Κώστας Λαλιώτης τον συμβούλεψε να παραιτηθεί και να ανοίξει ο δρόμος για τον Ευ. Βενιζέλο, ενώ και άλλοι στενοί συνεργάτες του έβλεπαν το τέλος να πλησιάζει. Η οικογένεια ήταν απέναντι και όπως σημειώνουν όσοι ξέρουν τα τεκταινόμενα στην οικογένεια Παπανδρέου, ο Νίκος τον προέτρεψε να συνεχίσει. Σήμερα, οι πληροφορίες λένε ότι η οικογένεια πιέζει τον Γιώργο Παπανδρέου να μη διασπάσει το κόμμα του πατέρα του.

 

ΝΙΚΗ ΧΩΡΙΣ… ΔΑΧΤΥΛΙΔΙΑ ΔΙΑΔΟΧΗΣ

Ο Βαγγέλης άδραξε την ευκαιρία και αφού σύμφωνα με πληροφορίες ενημέρωσε κορυφαίο εκδοτικό παράγοντα για την πρόθεση του κατευθύνθηκε στο Ζάππειο. Ένας καφές, αυτός του Ρέλλου, και μια δήλωση που θεωρήθηκε ως αλαζονική άλλαξε τα δεδομένα και τις προθέσεις ορισμένων. Η Φώφη Γεννηματά, αν και αμφιταλαντεύτηκε πείστηκε από τους συνδικαλιστές, βλέπε Πολυζωγόπουλο, να στηρίξει τον Γιώργο, ενώ η Μαρία Δαμανάκη αφού άκουσε στο Πολιτικό Συμβούλιο από τον κ. Βενιζέλο: Μη φοβού Μαριάμ, στάθηκε τελικώς στο πλευρό του Γιώργου.

Ο Γιώργος Παπανδρέου κέρδισε αυτήν την φορά χωρίς δακτυλίδια διαδοχής και ανάγκασε τον κ. Βενιζέλο να κάνει πίσω για τη συγκρότηση ενός ρεύματος ιδεών που θα μετεξελισσόταν σε πολιτική κίνηση. Ήθελε να ηγηθεί στο «Όλον ΠΑΣΟΚ» και όχι σε κόμμα του 10%, όπως τον προέτρεπαν τότε πολλοί φίλοι και πανεπιστημιακοί.

Από τότε έως σήμερα κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι της αντιπαράθεσης μεταξύ των δυο αντρών. Ο Γιώργος έγινε πρωθυπουργός και ο Βαγγέλης περιορίστηκε το 2009 στην θέση του υπουργού Εθνικής Άμυνας, κάτι που του ανακοίνωσε ο ίδιος ο πρωθυπουργός, σε αντίθεση με τους άλλους υπουργούς που έμαθαν τα νέα της υπουργοποίησης τους από συνεργάτες του γραφείου του.

 

ΠΕΡΙΜΕΝΕ ΤΗΝ 1^η ΕΥΚΑΡΙΑ

Ο σημερινός πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ σιώπησε και ανέμενε την επόμενη ευκαιρία. Προς τιμήν του, ήταν από τους λίγους που πρότεινε και πίεσε τον Παπανδρέου να ψηφιστεί το πρώτο μνημόνιο με αυξημένη πλειοψηφία, ενώ πήρε διακριτικές αποστάσεις από τη διαπραγμάτευση του επιτελείου του κ. Παπανδρέου. Ήταν γνωστό τοις πάσι ότι η κρίσιμη διαπραγμάτευση έγινε από τους μαθητευόμενους μάγους της αυλής του Γιώργου. Οι φωνές αγωνίας, τότε, της Βάσως Παπανδρέου και άλλων ιστορικών στελεχών βρήκαν ώτα κλειστά. Ο Γιώργος πολιτεύτηκε με σωστό τρόπο σε λάθος χρόνο και όπως έλεγε κορυφαίο στέλεχος του ΠΑΣΟΚ: «Ο Γιώργος θα ήταν εξαιρετικός πρωθυπουργός σε περίοδο ανάπτυξης, αλλά στην κρίσιμη στιγμή το management που έπρεπε να ήταν σφικτό και σκληρό, απλώς δεν υπήρχε».

Τον Ιούνιο του 2012, ο πρωθυπουργός αιφνιδίασε τους πάντες, εχθρούς και φίλους, αφού με την κίνηση του να βάλει στο παιχνίδι τον Σαμαρά επί της ουσίας παραιτήθηκε των καθηκόντων του. Η πορεία ήταν προδιαγεγραμμένη και ο Ευ. Βενιζέλος την αξιοποίησε τα μάλλα, αφού κατέκτησε την αντιπροεδρία της κυβέρνησης και πήρε την «καυτή πατάτα» του υπουργείου Οικονομικών. Οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ του καταλογίζουν πολυπραγμοσύνη και άγνοια κινδύνου στη διαπραγμάτευση με την τρόικα. Τον Αύγουστο του 2011, η αποχώρηση των εκπροσώπων των δανειστών οδήγησε την κυβέρνηση σε νέα σκληρά μέτρα λιτότητας με αποκορύφωμα το χαράτσι της ΔΕΗ.

 

ΟΙ ΚΑΝΝΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΜΜΑΧΙΕΣ

Στις Κάννες παίχτηκε η τελευταία πράξη του δράματος για τη χώρα και το ΠΑΣΟΚ. Ο Ευ. Βενιζέλος για την πραγμάτωση των φιλοδοξιών του, συμμάχησε και με τον διάβολο, βλέπε Σόιμπλε, για να οικοδομήσει το μέλλον του σε μια συγκυβέρνηση με τον Αν. Σαμαρά. Ήταν τότε που η αδημονία του να γίνει και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, τον έκανε σε ευήκοα ώτα να πει μετά την συνάντηση του με τον κ. Παπανδρέου: «Θα τον φάμε στην μάπα έως τον Μάρτιο», οπότε και παραιτήθηκε ο Γιώργος Παπανδρέου και από την προεδρία του ΠΑΣΟΚ.

Η συνέχεια γνωστή και οδηγεί, όπως όλα δείχνουν, στην αλληλοεξόντωση των δυο αντρών, αποδεικνύοντας ότι οι προσωπικές σχέσεις μεταξύ πολιτικών ηγετών εν πολλοίς καθορίζουν την ιστορία και την τύχη κομμάτων.

 

Ο Γιώργος ψάχνει δικαίωση και προϋποθέσεις συνεργασίας με ΣΥΡΙΖΑ

Ο Γιώργος Παπανδρέου άργησε να ενηλικιωθεί και μόλις μετά τα 60 χρόνια αποφάσισε να γίνει πολιτικός πατροκτόνος, δημιουργώντας το δικό του κόμμα. Η ιστορία βρίθει από τέτοιες πατροκτονίες, έξαλλου και ο πατέρας του Ανδρέας Παπανδρέου έκανε ακριβώς το ίδιο σε άλλες εποχές και στον σωστό χρόνο. Τα κίνητρα του κ. Παπανδρέου είναι πρωτίστως προσωπικά, αφού μέσα από την αξιοπρεπή, όπως εκτιμά, παρουσία του κόμματος του στις εκλογές θα κερδίσει την προσωπική του δικαίωση, δίνοντας μια απάντηση σε όλους όσοι τον λοιδόρησαν. Έτσι θα επανέλθει στο πολιτικό προσκήνιο σε μια περίοδο που θα διαμορφωθεί το σκηνικό της επόμενης εικοσαετίας. Φιλοδοξία του δεν είναι να ξανακυβερνήσει, εκεί έπαιξε και έχασε, αλλά να καταστεί ο μέντορας της νέας δημοκρατικής σοσιαλιστικής παράταξης. Φιλοδοξεί να κερδίσει το ένα τρίτο των ψηφοφόρων του σημερινού ΠΑΣΟΚ και να απευθυνθεί σε ψηφοφόρους του κόμματος του Σταύρου Θεοδωράκη, αφού οι οπαδοί του Ποταμιου ελκύονται από το νεωτερισμό του κ. Παπανδρέου και μένουν πιστοί στις βασικές μνημονιακές επιλογές περί μεταρρυθμίσεων, γι΄ αυτό και η αγωνία του να προσελκύσει στο κόμμα του την Α. Διαμαντοπούλου και τον Μ. Χρυσοχοϊδη. Το κόμμα του στοχεύει στο κέντρο, αφού οι κεντροαριστεροί ψηφοφόροι και η παραδοσιακή κοινωνική βάση του ιστορικού ΠΑΣΟΚ έχουν αναχωρήσει για τον ΣΥΡΙΖΑ. Το επιτελείο του κ. Παπανδρέου θα είναι ευχαριστημένο με ένα εκλογικό αποτέλεσμα που θα ξεπερνά το ΠΑΣΟΚ- ΔΗΠΑΡ του κ. Βενιζέλου, προκειμένου να διαμορφωθούν προϋποθέσεις κυβερνητικής συνεργασίας με τον ΣΥΡΙΖΑ. Γι΄ αυτό το ενδεχόμενο τον έχουν βολιδοσκοπήσει και επιχειρηματικοί παράγοντες. Οι επαφές συνεργατών του πρώην πρωθυπουργού με το επιτελείο του Α. Τσίπρα έχουν προλειάνει το έδαφος. Σε αυτό συμβάλλουν και πρώην σύμβουλοι του κ. Παπανδρέου, οι οποίοι έχουν μετακομίσει στο στρατόπεδο του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ και Αμερικανοί φίλοι του πρώην πρωθυπουργού βλέπουν θετικά τις απόψεις του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ για το χρέος. Οι καλά γνωρίζοντες τα διεθνή σαλόνια, υποστηρίζουν ότι ο Γιώργος Παπανδρέου δεν θα έκανε το επόμενο βήμα εάν δεν είχε αξιολογήσει τις προθέσεις της σοσιαλδημοκρατικής ελίτ στην Ουάσιγκτον και τις διεργασίες στο Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα.

 

Ο Βαγγέλης παίζει τα ρέστα του για την πολιτική του επιβίωση…

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος δίνει τα ρέστα του για την επιβίωση του, αφού ακόμη και την ύστατη στιγμή πίεσε τον Αν. Σαμαρά να διεξαχθούν άμεσα οι εκλογές για να μην έχει χρόνο ο αντίπαλος Παπανδρέου να προετοιμαστεί για την τελική μάχη. Ευελπιστεί να απευθυνθεί στο συναίσθημα των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ και να προσάψει την ρετσινιά του διασπαστή στον πρώην πρωθυπουργό. Συμμάχους του έχει όλα τα ιστορικά και κορυφαία στελέχη του κόμματος, τα οποία αν και έπεσαν πάνω στον κ. Παπανδρέου, επικαλούμενοι το αδειανό πολιτικού περιεχομένου «πουκάμισο» της ενότητας, η παρέμβαση τους έπεσε στο κενό. Το ένστικτο της πολιτικής επιβίωσης εκτιμά ότι θα λειτουργήσει στο οπαδικό δυναμικό, προκειμένου να περάσει τον κάβο της διάσπασης. Η ρητορική του έχει μέτωπο στον ΣΥΡΙΖΑ και αναδεικνύει τον δικό του ρολό στη διαμόρφωση κυβερνήσεων συνεργασίας. Αγνοεί όμως τον κίνδυνο η επιθετική ρητορική απέναντι στον κ. Τσίπρα σε κλίμα πόλωσης να οδηγήσει τμήμα των ψηφοφόρων του στην αγκαλιά της Νέας Δημοκρατίας. Η λείανση των αντιθέσεων του με τη ΝΔ οδήγησε στην αποδόμηση του αντιδεξιού DNA του ΠΑΣΟΚ, ενώ οι άσπονδοι φίλοι του υποστηρίζουν ότι το άγχος να γίνει ο Έλληνας Γκένσερ τον έχει αποκόψει από τις μετεκλογικές εξελίξεις. Ο ίδιος είναι πολύ πιθανό ανεξαρτήτως της τύχης του αντιπάλου του, Γιώργου Παπανδρέου, να οδηγηθεί στο πολιτικό περιθώριο, αφού αποτελεί πλέον μαζί με τον πρώην πρωθυπουργό το πρόβλημα του συρρικνωμένου Κινήματος.