Βασίλης Σκουλάς: Επιλέγω αντίσταση στην τεχνολογία – Συνέντευξη στο «Καρφί»

Της Δέσποινας Καραγιαννοπούλου

«Η αγάπη του κόσμου μού δίνει τη δύναμη να κρατώ, με τη θέρμη που είχα πριν από 57 χρόνια όταν πρωτοξεκινούσα, τη λύρα μου» δηλώνει στο «Καρφί» ο Βασίλης Σκουλάς. Το ηχόχρωμα της φωνής του, η εσωτερική δύναμη που εκφράζεται αυστηρά πάνω στις νότες, η απλότητα των κινήσεων, τον κατοχύρωσαν στη συνείδηση όλων ως μέγα ερμηνευτή.
Γεννημένος στα Ανώγεια Μυλοποτάμου του Ρεθύμνου Κρήτης ο 69χρονος σήμερα  σπουδαίος λυράρης μάς «ταξίδεψε» στα πρώτα του βήματα της ενασχόλησής του με το αγαπημένο του μουσικό όργανο, μας αποκάλυψε τα σχέδια των νέων του εμφανίσεων που κοντοζυγώνουν, ενώ δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στην αγαπημένη του οικογένεια που τον στηρίζει ακόμη και στις «κουζουλάδες» του.

Πότε πρωτοπιάσατε λίρα στα χέρια κ. Σκουλά;

Λίγο πριν τα 12 μου χρόνια και ήταν δώρο του πατέρα μου για τη γιορτή μου. Μπορώ να πω ότι στην αρχή την πήρα για παιχνίδι, όμως αυτό άλλαξε σχεδόν αμέσως και ήταν και το αναμενόμενο καθώς η οικογένειά μου είχε μεγάλη παράδοση  στη μουσική και γενικότερα στις τέχνες. Ο παππούς μου, ο Μιχάλης Σκουλάς, ήταν σπουδαίος λυράρης της εποχής του, ο πατέρας μου Αλκιβιάδης Σκουλάς ή Γρυλιός, ήταν γνωστός λαϊκός ζωγράφος των Ανωγείων, ενώ ξάδελφός μου ήταν ο Νίκος Ξυλούρης. Οπότε, όπως καταλαβαίνετε, η μοίρα μου ήταν προδιαγεγραμμένη.

Η έκθεσή σας στο κοινό ως επαγγελματίας λυράρης πότε ξεκίνησε;

Όταν άρχισα να πηγαίνω στα πανηγύρια. Ήταν μία πρωτόγνωρη και συνάμα υπέροχη εμπειρία για μένα. Ο κόσμος τότε ξεκίνησε να με αγαπάει και εγώ ως επαγγελματίας λυράρης πια προσπαθούσα να του το ανταποδώσω εξελίσσοντας το παίξιμό μου.

Υπήρχε ανταγωνισμός ανάμεσα στους λυράρηδες;

Παντού υπάρχει ανταγωνισμός όπως σε όλους τους χώρους. Ο καθένας προσπαθούσε να δείξει τις δεξιότητές του. Βεβαίως δεν συναντιόμασταν μεταξύ μας, καθώς τα πανηγύρια ήταν πολλά και έτσι κάθε λυράρης πήγαινε και σε διαφορετικό. Βεβαίως να ξεκαθαρίσω, ο ανταγωνισμός μας δεν έχει καμία σχέση με αυτό που σήμερα συμβαίνει στο καλλιτεχνικό στερέωμα. Τότε ήμασταν ανταγωνιστές, αλλά πάνω απ’ όλα «αδέρφια».

Έχετε δύο ντελικανήδες γιους. Κληρονόμησαν το μικρόβιο της λύρας;

Παίζουν ερασιτεχνικά και όχι επαγγελματικά. Δεν κληρονόμησαν το μικρόβιο όπως εγώ, αλλά αυτό δεν με πειράζει καθόλου. Άλλωστε έχουν αλλάξει κατά πολύ και οι οικονομικές συνθήκες. Τότε ασχολιόμασταν με ό,τι μπορούσαμε για να ζήσουμε. Σήμερα οι επιλογές είναι περισσότερες. Τα παιδιά μου είναι άξια και σπούδασαν διοίκηση επιχειρήσεων. Αυτοί είναι που κρατούν και την οικογενειακή επιχείρηση στα Ανώγεια, που είναι το ξενοδοχείο Delina Mountain Resort, η θέα του οποίου είναι ο Ψηλορείτης. Το ψηλότερο βουνό και ορόσημο του νησιού της Κρήτης.

Το όνομα Delina από πού προέκυψε;

Γελάω όταν μου το ρωτάνε αυτό, γιατί είναι το θηλυκό του Ντελικανή!

Πόσο διαφέρει ο χαρακτήρας ενός ανθρώπου που έχει μεγαλώσει ανάμεσα στα σκληροτράχηλα βουνά, από αυτόν της πόλεως;

Πιστεύω ότι οι άνθρωποι των βουνών είναι πιο σεμνοί και έχουν μεγαλύτερη ευαισθησία απέναντι στο περιβάλλον από αυτούς που έχουν γεννηθεί και μεγαλώσει στις πόλεις ή κοντά στη θάλασσα. Βεβαίως σήμερα τα πράγματα με την είσοδο της τεχνολογίας στη ζωή μας έχουν αλλάξει σημαντικά και οι όποιες διαφορές έχουν σχεδόν εξαφανιστεί.

Εσείς είστε άνθρωπος της τεχνολογίας;

Όχι, επιλέγω αντίσταση. Δεν μου αρέσει να εξαρτώμαι από κάτι άψυχο. Για παράδειγμα, δεν μου αρέσει που το κινητό μού έχει γίνει απαραίτητο.

Επαγγελματικά ετοιμάζετε κάτι καινούργιο;

Εκτός από τις διάφορες κοινωνικές εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται στην Κρήτη και στις οποίες συμμετέχω, θα παίξω την Πρωτομαγιά στην οικογενειακή επιχείρηση, ενώ την ερχόμενη Δευτέρα είμαι φιλοξενούμενος του μπουζουξή Χρήστου Παπαδόπουλου στο Μέγαρο της Θεσσαλονίκης, σε μια σπουδαία «μουσική παράσταση», αφιέρωμα στη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου. Εκεί θα τραγουδήσω μαζί με τον Πόντιο τραγουδιστή Αλέξη Παρχαρίδη. Θα ακουστούν τραγούδια με φρέσκο αγέρα και ήχο, που κουβαλούν μνήμες και θύμησες του χτες. Δημιουργίες που μιλούν για μικρές και μεγάλες στιγμές: της χαράς, του κεφιού, του έρωτα, του χωρισμού, της λύτρωσης. Τον Μάιο πιστεύω ότι θα καταφέρω να κάνω κάποιες εμφανίσεις και στην Αθήνα. Κάτι συζητώ σχετικά, αλλά δεν έχω κλείσει ακόμη.

Αληθεύουν οι πληροφορίες ότι ετοιμάζετε και νέο CD;

Είναι έτοιμο να βγει ένα καινούργιο CD το οποίο θα παρουσιαστεί στα τέλη Μαΐου στη Σπιναλόγκα. Είναι μελοποίηση Καζαντζάκη και περιλαμβάνει 14 τραγούδια και ένα ορχηστρικό κομμάτι. Κάποια από τα τραγούδια τα τραγουδάω εγώ, αλλά ακούγονται και οι φωνές και άλλων αξιόλογων καλλιτεχνών. Όλη αυτή η δουλειά είναι δημιούργημα του μουσικού Μανώλη Κουναλάκη.

Θα μας περιγράψετε, με δύο λόγια, την επαγγελματική σας πορεία;

Τον πρώτο μου προσωπικό δίσκο 33 στροφών τον ηχογράφησα το 1969. Θεωρώ όμως ότι έγινα ευρέως γνωστός από το 1980 και μετά, όταν ξεκίνησα να συνεργάζομαι με έντεχνους Έλληνες συνθέτες με το δίσκο «Σεργιάνισμα στην Κρήτη». Ακολούθησαν η «Κρητική ανθολογία», «Τα τραγούδια του σίδερου και του νερού» σε μουσική του Γιάννη Μαρκόπουλου, και πολλοί άλλοι. Την περίοδο 1981-85 ξεκίνησα σειρά εμφανίσεων στην Αθήνα στο θέατρο Παρκ, στο έργο «Καφενείον η Ελλάς» και στο θίασο του Γιάννη Βόγλη, στη θεατρική παράσταση του έργου του Νίκου Καζαντζάκη «Καπετάν Μιχάλης». Μια παράσταση που παίχτηκε με μεγάλη επιτυχία τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Εν συνεχεία, το 1995, συμμετείχα με δύο τραγούδια στο μουσικό έργο «Αιολία» του Μιχάλη Νικολούδη, ενώ το 2002 κυκλοφόρησα ένα διπλό δίσκο, που περιείχε τις πιο γνωστές επιτυχίες μου, καθώς και διάφορες διασκευές κλασικών κρητικών τραγουδιών και χορών.
Μία στιγμή της καριέρας μου που δεν πρόκειται ποτέ να ξεχάσω είναι όταν εμφανίστηκα στο Ωδείου Ηρώδου Αττικού στις 23 Σεπτεμβρίου του 2012. Ένας χώρος που πραγματικά θεωρώ ότι επισφραγίζει την επιτυχημένη πορεία του καλλιτέχνη που στέκεται σε αυτόν. Η εμφάνισή μου στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία και έτσι επαναλήφθηκε στις  29 Σεπτεμβρίου 2012.

Σε όλη αυτή την πορεία είχατε συμμάχους;

Ναι, την οικογένειά μου, η οποία στήριζε κάθε μου βήμα, ακόμη και τις κουζουλάδες μου. Πιστεύω πια ότι η αγάπη του κόσμου από τη μία και η οικογένειά μου από την άλλη είναι τα θεμέλια της ζωής μου. Αυτά με διατηρούν φρέσκο και στη ζωή.