Αγορά: Ποια είδη κινδυνεύουν με… εξαφάνιση λόγω κρίσης

Tης Δέσποινας Καραγιαννοπούλου

Σήμα κινδύνου για ενδεχόμενες ελλείψεις έχει ήδη εκπέμψει και ο Σύνδεσμος Ελληνικής Βιομηχανίας Τροφίμων (ΣΕΒΤ), καθώς τα εργοστάσια τροφίμων και ποτών ξεμένουν σταδιακά από πρώτες ύλες και υλικά συσκευασίας. Τα μεγαλύτερα προβλήματα εντοπίζονται στη βιομηχανία, που χρησιμοποιεί ως πρώτη ύλη το κρέας, όπως οι αλλαντοβιομηχανίες, καθώς εξαρτώνται σε ποσοστό περίπου 75% από τις εισαγωγές.

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Γαλακτοκομικών Προϊόντων, ο οποίος επισήμανε ότι η έλλειψη ρευστότητας, σε συνδυασμό με την ανασφάλεια, οδηγεί τους καταναλωτές στο να σπεύδουν να αποθεματοποιήσουν μεγάλες ποσότητες προϊόντων. Η ανάγκη για συνεχή ανεφοδιασμό των σούπερ μάρκετ αυξάνει, με τη σειρά της, το κόστος διανομής, γεγονός που δεν αποκλείεται να μετακυλιστεί στη λιανική τιμή των προϊόντων, οδηγώντας σε ανατιμήσεις. Επιπλέον, σύμφωνα με τον ΣΕΒΓΑΠ, η διαδικασία εκτελωνισμού έχει γίνει πλέον ιδιαίτερα χρονοβόρα, κάτι που ενέχει κινδύνους για τα ευπαθή προϊόντα, αλλά και περισσότερο δαπανηρή, καθώς ζητείται η επιτόπου αποπληρωμή. Ο ΣΕΒΓΑΠ κάνει λόγο, επίσης, για σοβαρά προβλήματα στην πρωτογενή παραγωγή του γάλακτος, εξαιτίας της έλλειψης ζωοτρόφων, που με το χρόνο επιδεινώνεται, και με ορατό τον κίνδυνο της γενικότερης καταστροφής του κλάδου.

ΖΑΧΑΡΗ, ΚΡΕΑΣ, ΑΥΓΑ, ΑΛΕΥΡΙ

Ποια όμως είναι τα είδη που κινδυνεύουν πιο πολύ από άμεσες ελλείψεις; Πρώτη και καλύτερη η ζάχαρη. Διότι η εγχώρια παραγωγή είναι περί τους 58.000 τόνους, ενώ οι ανάγκες της χώρας σε ζάχαρη φτάνουν τους 330.000 τόνους και εισάγεται ως επί το πλείστον από τη Γαλλία.

Προβλήματα θα προκληθούν και στο κρέας. Κάθε χρόνο ξοδεύουμε πάνω από 1,2 δισ. ευρώ για εισαγωγές κρέατος, καθώς μόλις το 1/5 της ζήτησης σε κρέας καλύπτεται από το γεωργοκτηνοτροφικό κόσμο της χώρας μας. Οκτώ στα δέκα μοσχάρια –ή αλλιώς το 80%– που καταναλώνονται στη χώρα μας είναι εισαγόμενα, αν και πουθενά δεν δηλώνεται αυτό. Αντίστοιχα, οι εισαγωγές στο χοιρινό καλύπτουν το 70% της κατανάλωσης, ενώ στα κοτόπουλα η κατάσταση δείχνει πιο ελεγχόμενη, με τις εισαγωγές να φθάνουν το 15%.
Ελλείψεις αναμένεται να εμφανιστούν και στα αυγά, καθώς η εγχώρια παραγωγή δεν μπορεί να καλύψει την κατανάλωση και κυρίως τη ζήτηση από τη βιομηχανία και τον κλάδο των ξενοδοχείων. Σήμερα περίπου 400 εκατ. αυγά εισάγονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και κατευθύνονται σε ξενοδοχεία, εστιατόρια, υπαίθριες αγορές ή ως πολτός στις βιομηχανίες και στα εργαστήρια ζαχαροπλαστικής. Σημειώνεται ότι σήμερα η συνολική εγχώρια κατανάλωση φτάνει το 1,8 δισ. αυγά, με την κατά κεφαλήν κατανάλωση να διαμορφώνεται περίπου στα 140-150 αυγά.

«Τα αποθέματα σε αλεύρι αρκούν για τουλάχιστον ένα μήνα» λέει μέλος της Ομοσπονδίας Αρτοποιών Ελλάδος, διαψεύδοντας τις όποιες φήμες ότι άμεσα θα υπάρχουν ελλείψεις σε ψωμί και αρτοσκευάσματα. Ωστόσο, επισημαίνει ότι αυτό δεν θα αργήσει να συμβεί, αν η Ελλάδα συνεχίσει να είναι απομονωμένη από την Ευρώπη.
Επαρκή αποθέματα, από την άλλη, υπάρχουν στα τυποποιημένα τρόφιμα μακράς διαρκείας, όπως τα ζυμαρικά και οι κονσέρβες, ενώ ομαλά γίνεται και η τροφοδοσία της αγοράς με νωπά φρούτα και λαχανικά, λόγω της μεγάλης εγχώριας παραγωγής.

ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΣΤΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
Μακραίνει η λίστα των φαρμάκων που χάνονται από την αγορά. Σύμφωνα με πληροφορίες, 26 σκευάσματα αντιμετωπίζουν προβλήματα κατά τη διάθεσή τους στην αγορά, τα οποία όμως μπορούν να αντικατασταθούν από άλλα. Υπάρχουν όμως και άλλα 13 σκευάσματα που βρίσκονται σε έλλειψη και δεν μπορούν να υποκατασταθούν.
Τα δημόσια νοσοκομεία στεγνώνουν από ογκολογικά φάρμακα με τους καρκινοπαθείς να αναζητούν τα πολύτιμα για τη ζωή τους σκευάσματα στα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ. Μεγάλα αντικαρκινικά νοσοκομεία –«Ο Άγιος Σάββας», «Οι Άγιοι Ανάργυροι», «Θεαγένειο»– έχουν εξαντλήσει τα αποθέματά τους για τις χημειοθεραπείες, ενώ μικρότερες ελλείψεις παρουσιάζουν άλλα δημόσια νοσοκομεία. Η διοίκηση του ΕΟΠΥΥ προχώρησε πρόσφατα σε αύξηση του προσωπικού στο φαρμακείο της Ομόνοιας, ώστε να μειωθεί ο χρόνος αναμονής των ασθενών και να περιοριστούν οι ουρές.

Η ΣΙΤΙΣΗ ΣΤΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ

Σοβαρά προβλήματα υπάρχουν με τη σίτιση των ασθενών στα νοσοκομεία. Παράγοντας του χώρου της ιδιωτικής περίθαλψης το επιβεβαίωσε τονίζοντας ότι και στο δικό του κλάδο ήδη μία μία οι ιδιωτικές κλινικές αναπροσαρμόζουν προς τα κάτω το κόστος του διαιτολογίου των ασθενών της. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, ένα αξιοπρεπές γεύμα σε ένα δημόσιο νοσοκομείο κοστίζει περί τα 4-5 ευρώ (για παράδειγμα το μεσημεριανό φαγητό περιλαμβάνει το κυρίως πιάτο, τη σαλάτα, το φρούτο και το γλυκό και ζυγίζει συνολικά περί τα 250 γραμμάρια), ενώ ο ασθενής σιτίζεται με τρία γεύματα (πρωινό, μεσημεριανό και βραδινό). Το πιο φθηνό είναι το πρωινό γεύμα, το οποίο εκτός από το ρόφημα περιλαμβάνει φρυγανιά με μέλι ή μαρμελάδα, καθώς και ένα κομμάτι κέικ ή αυγό. Το κόστος αυτού του γεύματος είναι περί τα 3 ευρώ και αυξάνεται στις κλινικές (δημόσιες) που απευθύνονται σε βαριές παθήσεις. Αυτό σημαίνει ότι το ημερήσιο κόστος σίτισης ενός ασθενή σε δημόσιο νοσοκομείο κυμαίνεται από 12 έως 15 ευρώ, ενώ αυξάνει κατά 2-3 ευρώ σε ιδιωτική κλινική.
Εξαιτίας όμως της ανύπαρκτης ρευστότητας, λέει η πηγή μας, δεν υπάρχουν εναλλακτικές παρά να προχωρήσει κάποιος σε μείωση της αξίας των γευμάτων, είτε αφαιρώντας για παράδειγμα τη σαλάτα ή το φρούτο, είτε αντικαθιστώντας το κρέας με χαμηλότερου κόστους προϊόντα, όπως όσπρια ή μακαρόνια. Τακτική που μπορεί να περικόψει το ημερήσιο κόστος σίτισης έως και 5 ευρώ, κατεβάζοντάς το στα 7 ευρώ (συνολικά για μία ημέρα).