Στην… παράταση τα σκληρά μέτρα, στα… πέναλτι οικονομία και χώρα

Πολιτικό συμβιβασμό που κρατά την οικονομία σε επικίνδυνη κατάσταση αναζητά η κυβέρνηση με στόχο να περάσει σχεδόν όλο το 2017 χωρίς να έχουν συμφωνηθεί τα μέτρα που θα χρειαστούν για την επόμενη τετραετία αλλά και η είσοδος του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα. Παράλληλα, η στόχευση της κυβέρνησης να περάσουν αρκετοί ακόμα μήνες χωρίς μία συνολική συμφωνία απομακρύνουν την ευεργετική είσοδο της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ με αποτέλεσμα να παραμένουν σε καθεστώς αβεβαιότητας οι τράπεζες.

Τον παραπάνω στόχο του Αλέξη Τσίπρα φαίνεται πως μελετούν οι δανειστές ως μία λύση που θα κρατήσει την ηρεμία στην Ευρώπη μέχρι και το φθινόπωρο οπότε και θα έχουν ολοκληρωθεί οι εκλογικές διαδικασίες στη Γερμανία, αφού βλέπουν ότι η Ελλάδα δεν επιθυμεί να μπει δυναμικά στα σοβαρά θέματα της βιωσιμότητας και της ανάπτυξης, αλλά κάνει μία διαχείριση χρόνου για να πάει παρακάτω.

Οι συζητήσεις που έχουν γίνει ως τώρα καταδεικνύουν ότι θεσμοί και κυβέρνηση έχουν ανοίξει τα πιο εύκολα κεφάλαια της αξιολόγησης και τα οποία θα αποτελέσουν την επιθυμητή κατάδειξη κάποιας προόδου στο Εurogroup της 20ής Μαρτίου για να διατηρηθεί η πολυπόθητη ηρεμία χωρίς το ελληνικό ζήτημα να απασχολεί την επικαιρότητα. Ωστόσο, μέχρι το καλοκαίρι που η Ελλάδα έχει σημαντικές υποχρεώσεις, οι συζητήσεις θα συνεχιστούν με τα σοβαρά της αξιολόγησης ώστε τα προαπαιτούμενα που έχουν συμφωνηθεί να κλείσουν και να γίνει μία θετική έκθεση αξιολόγησης.

Του Γιάννη Χρηστάκου

Σε αυτή τη φάση δεν θα συμμετάσχει το ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα και άρα η θετική έκβαση θα έχει ως αποτέλεσμα να γίνει εκταμίευση ενός ποσού για να μπορεί η Ελλάδα να πληρώσει τις δανειακές της υποχρεώσεις το καλοκαίρι και να συνεχίσει τις συζητήσεις για την επόμενη αξιολόγηση, η οποία θα είναι και αυτή που θα συνδεθεί με το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα ή αλλιώς το τέταρτο μνημόνιο που θα παρουσιαστεί με άλλη μορφή δεσμεύσεων.

 

«ΤΕΜΑΧΙΖΟΥΝ» ΤΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ

Στην πράξη, η κινητικότητα που υπάρχει αυτή την περίοδο δείχνει ότι οι δανειστές «τεμαχίζουν» τη συμφωνία – πακέτο για την οποία είχε μιλήσει τόσο ο Ευκλείδης Τσακαλώτος όσο και ο ίδιος ο πρωθυπουργός στη Βουλή στις αρχές του έτους και αφήνουν για αργότερα τα μεγάλα και σημαντικά που θα δεσμεύουν τη χώρα για τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Σε τεχνικό επίπεδο λοιπόν τώρα θα συμφωνηθούν οι απαραίτητες δράσεις για την αξιολόγηση και δεν θα περιλαμβάνονται οι περικοπές στις συντάξεις, η μείωση του αφορολόγητου και τα πιο σοβαρά από τα εργασιακά, όπως οι συλλογικές συμβάσεις. Βέβαια και αυτά τα μέτρα είναι αρκετά δύσκολα αλλά δεν περιλαμβάνουν σίγουρα εκείνα που φάνηκαν αφόρητα στους βουλευτές.

 

Ακόμα, θα υπάρξουν και τα λεγόμενα «αντίμετρα» χαμηλής στάθμης που σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να είναι η μείωση του ΕΝΦΙΑ ή βασικών φορολογικών συντελεστών, τουλάχιστον εκείνων που η κυβέρνηση ψήφισε το περασμένο φθινόπωρο κατά το κλείσιμο της πρώτης αξιολόγησης.

Η εξέλιξη αυτή ήταν το αίτημα του Αλέξη Τσίπρα προς τους δανειστές όταν κατάλαβε ότι δεν υπήρχε δυνατότητα να εφαρμοστεί άλλη πολιτική από εκείνη των σκληρών μέτρων και των υψηλών πλεονασμάτων για τα επόμενα χρόνια, μετά το 2018. Ετσι, το Μαξίμου χάραξε νέα στρατηγική από τις αρχές του έτους με την οποία απλά «τράβηξε» το δύσκολο κομμάτι μίας συμφωνίας για το τελευταίο τρίμηνο του έτους, αμέσως μετά τις γερμανικές εκλογές. Στόχος αυτής της τακτικής ήταν η διατήρηση της υφιστάμενης κατάστασης με την παρουσίαση μίας νέας επικοινωνιακής καταιγίδας η οποία θα λέει ότι όλη η τρομολαγνεία που προέκυψε από την πλευρά του Σόιμπλε, του ΔΝΤ και του Κ. Μητσοτάκη έπεσε στο κενό διότι τελικά η συμφωνία δεν περιέχει τίποτα από αυτά που έλεγαν οι πολιτικοί του αντίπαλοι.

Δηλαδή, η κυβέρνηση, εφόσον επιτευχθεί αυτός ο στόχος της «σαλαμοποίησης», θα πει ότι αυτή είναι η περιβόητη συμφωνία και δεν περιλαμβάνει περικοπές και αυξήσεις φόρων, διατηρώντας αυτή τη ρητορική μέχρι και το καλοκαίρι που ο κόσμος θα είναι και πιο χαλαρός. Από κει και μετά, έχοντας υπόψη τις εξελίξεις με τις εκλογές σε Ολλανδία, Γαλλία, ενδεχομένως στην Ιταλία (μετά την απόφαση δικαστηρίου για το νόμο Ρέντζι) και Γερμανία, στο Μαξίμου πιστεύουν ότι στο τέλος της χρονιάς τα πράγματα θα έχουν αλλάξει στην Ευρώπη και δεν θα υπάρχει η κυριαρχία του Σόιμπλε, τουλάχιστον στον βαθμό που υφίσταται σήμερα. στη χειρότερη περίπτωση εκτιμάται ότι η Γερμανία θα κυβερνηθεί με τον μεγάλο συνασπισμό (Μέρκελ- Σουλτς) και αν χάσει η καγκελάριος τις εκλογές ο σοσιαλιστής πρώην πρόεδρος της ευρωβουλής θα έχει τον πρώτο λόγο.

 

ΝΑ ΠΛΗΡΩΘΟΥΝ ΟΙ ΔΟΣΕΙΣ

Με αυτές τις σκέψεις φαίνεται πως συμφωνούν, σε αυτή τη φάση και οι υπόλοιποι παίκτες στο ελληνικό δράμα, διότι κανείς δεν θέλει να έχει μπροστά του ανοιχτό το ελληνικό πρόβλημα. Πρόκειται για τη γνωστή τακτική «πετάω το τενεκεδάκι παρακάτω», η οποία δεν παρουσιάζει κανένα πρόβλημα για αυτό το έτος στην Ευρωζώνη εάν βέβαια έχει λυθεί με τον τρόπο που περιγράφτηκε παραπάνω το θέμα της εκταμίευσης προς την Ελλάδα ποσού για να μπορεί να εκπληρώει τις δανειακές της υποχρεώσεις. Αλλωστε σε καθαρούς αριθμούς πρόκειται για χρήματα που θα επιστρέψουν αμέσως μόλις δοθούν, αλλά οι Ευρωπαίοι ηγέτες που έχουν ανοιχτές εκλογικές διαδικασίες θα καταδείξουν ότι η Ελλάδα με το πρόγραμμά της είναι στον σωστό δρόμο και κυρίως πληρώνει τις δόσεις των δανεικών της κάτι που θέλει να ακούσει ο μέσος Γερμανός ψηφοφόρος σε όποιο κόμμα κι αν ανήκει. Είναι χαρακτηριστικό ότι αυτή είναι η κρατούσα άποψη ακόμα και στο αριστερό Die Linke.

Άρα, οι Ευρωπαίοι, οι βασικοί παίκτες και κυρίως η Γερμανία βολεύονται με μία τέτοια εξέλιξη, ακόμα και αν ήθελαν να έχουν προχωρήσει νωρίτερα σε μία συμφωνία η οποία θα περιελάμβανε το ΔΝΤ, που επίσης παρέχει ασφάλεια στους Γερμανούς, αλλά αποτελεί και δέσμευση προσωπική του ίδιου του Σόιμπλε στους βουλευτές της κυβέρνησής του για να ψηφίσουν, το 2015, το νέο μνημόνιο.

Οι δανειστές λοιπόν, κερδίζουν, η Ελλάδα κερδίζει; Το ερώτημα αυτό δεν έχει δύσκολη απάντη, διότι σίγουρα η χώρα χάνει. Δεν είναι μόνο η παρατεταμένη αβεβαιότητα και αδιαφορία που θα δείξουν επενδυτές και άλλοι ενδιαφερόμενοι για την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Είναι ότι το περιβόητο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης που επιθυμούν διακαώς οι τράπεζες δεν πρόκειται σε μία τέτοια περίπτωση να ανοίξει τις πόρτες του εφόσον δεν βρίσκεται μπροστά τους μία συμφωνία με τετραετή ορίζοντα και με τη σφραγίδα του ΔΝΤ. Σύμφωνα με τον κεντρικό τραπεζίτη της Ελλάδας Γ. Στουρνάρα αλλά και τον επικεφαλής του γραφείου προϋπολογισμού της Βουλής Γ. Λιαργκόβα, η χώρα δεν έχει την πολυτέλεια να καθυστερήσει κι άλλο τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα και να συνεχίσει να βρίσκεται εκτεθειμένη σε αστάθμητους παράγοντες. Υπάρχει όμως και ένα άλλο σημείο που ενδιαφέρει ιδιαίτερα την ελληνική οικονομία. Αυτό είναι η εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2017, ο οποίος πέρυσε που ψηφίστηκε προέβλεπε ανάπτυξη της τάξης του 2,1% για το 2017. Όπως έγινε γνωστό προ ημερών, το τελευταίο τρίμηνο του 2016 έκλεισε με ύφεση 1,1% η οποία επηρέασε τη συνολική απόδοση της χώρας η οποία παρουσίασε τελικά μηδενικό αποτέλεσμα. Εάν η αβεβαιότητα συνεχιστεί και λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση των νοικοκυριών και επιχειρήσεων καθώς και τη συνεχή μείωση του παραγόμενου ΑΕΠ της χώρας, θεωρείται βέβαιο ότι το 2017 δεν θα έχει αναπτυξιακό πρόσημο, γεγονός το οποίο θα είναι εγκληματικό για τις όποιες διαπραγματεύσεις γίνουν στο τέλος του έτους για το 2018 και εντεύθεν. Με απλά λόγια, εάν σήμερα υπάρχει μία εικόνα σκληρών μέτρων που ζητούνται από τους δανειστές για να καταστεί βιώσιμη η ελληνική οικονομία, τα δεδομένα του 2017 μπορεί να αλλάξουν προς το χειρότερο τις σχετικές συζητήσεις.

 

ΚΕΡΔΙΖΟΝΤΑΣ ΧΡΟΝΟ…

Στο Μαξίμου πάντως δεν ανησυχούν γι’ αυτά διότι εάν επιτευχθεί ο πολιτικός στόχος να κλείσει ως το καλοκαίρι η αξιολόγηση και να συζητηθεί αργότερα η δύσκολη συμφωνία για τα επόμενα χρόνια θα κερδίσουν πολιτικό χρόνο για να φέρουν στην επικαιρότητα άλλα θέματα όπως η Συνταγματική Αναθεώρηση, η μάχη κατά της διαπλοκής, το κυνηγητό σε γνωστά επιχειρηματικά ονόματα ως φοροφυγάδες, τα δάνεια κομμάτων και επιχειρήσεων Τύπου, παρά τη γνωστή κατάληξη στην εξεταστική επιτροπή και άλλα θέματα που σχετίζονται με την οικογένεια του Κυριάκου Μητσοτάκη. Το φθινόπωρο θα είναι μία εντελώς διαφορετική εποχή. Θα είναι η Μέρκελ καγκελάριος; Θα είναι ο Σόιμπλε υπουργός Οικονομικών; Εφόσον απαντηθούν αυτά τα ερωτήματα θα επιλέξει η κυβέρνηση κάποιο από τα πλάνα που έχει σχετικά με την περίσταση.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, θα υπάρχει και μία νέα κοινοβουλευτική σύνοδος μετά τις καλοκαιρινές διακοπές και βέβαια θα έχει τεράστιο ενδιαφέρον το πολιτικό παιχνίδι στο τρίγωνο Τσίπρα – Καμμένου – Γεννηματά που εκείνο τον καιρό θα είναι κάτι σαν το Survivor. Όποιος σταθεί άτυχος φεύγει και μένουν οι υπόλοιποι. Εκείνοι όμως που θα ζήσουν δυστυχώς ένα κανονικό και όχι τηλεοπτικό Survivor θα είναι και πάλι οι Έλληνες πολίτες οι οποίοι για μία ακόμη χρονιά θα ζήσουν την ανεργία, την αδυναμία εκπλήρωσης υποχρεώσεων, χωρίς να δουν φως στο τούνε