Μπορούν αυτοί οι 4 ηγέτες να σχεδιάσουν το μέλλον της Ευρώπης;

Η ευρωπαϊκή ένωση θα γιορτάσει στις 25 Μαρτίου τα 60ά γενέθλια της Συμφωνίας της Ρώμης, εορτασμός που την βρίσκει στη χειρότερη στιγμή της πορείας της.

Τα γενέθλια θα γιορταστούν στη Ρώμη και θα συμμετέχουν 27 ηγέτες, μετά το δημοψήφισμα για το Brexit. Ο εορτασμός θα μπορούσε να είναι η αφορμή για μια νέα σελίδα στην ευρωπαϊκή ενοποίηση. Αλλά με εξαίρεση κάποιες ομιλίες, δεν πρόκειται να συμβεί τίποτα στη Ρώμη, σημειώνει το έγκυρο σάιτ Slate.
«Οι διαφορές είναι πολύ ισχυρές, ο σκεπτικισμός βασιλεύει παντού, η άνοδος των λαϊκιστικών κομμάτων στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες είναι πολύ προφανής. Αλλά οι ευρωπαίοι ηγέτες δεν μπορούν να ξεπεράσουν τα εγωιστικά τους συμφέροντα ώστε να καταλήξουν σε κοινές αποφάσεις για τους πολυάριθμους κινδύνους που απειλούν την Ευρώπη», γράφει.

Τέσσερις από τους ευρωπαίους ηγέτες αποφάσισαν, λοιπόν, να επιχειρήσουν να συμφωνήσουν μεταξύ τους. Είναι αυτό που αποκαλείται «Ευρώπη πολλών ταχυτήτων», δηλαδή επειδή όλες οι χώρες-μέλη δεν έχουν το ίδιο όραμα για το μέλλον, τον ίδιο ενθουσιασμό για την ενοποίηση ή την ίδια ικανότητα για να αποκηρύξουν την εθνική τους κυριαρχία, η μίνι Σύνοδος των 4 προσφέρει μια διέξοξο.

Η δυνατότητα μιας Ευρώπης πολλών ταχυτήτων προβλέπεται από τις συμφωνίες. Δεν χρειάζονται καινούρια δημοψηφίσματα ή κίνδυνοι απόρριψης της Ευρώπης για να τεθεί σε εφαρμογή. Εξάλλου, η Ευρώπη πολλών ταχυτήτων υπάρχει ήδη, παρότι δεν δηλώνεται δημόσια για να μη θιγούν οι «μικρές» χώρες ή οι χώρες που υστερούν. Η ζώνη Σένγκεν αφορά μόνο τα 22 από τις χώρες-μέλη της ΕΕ (26 συνολικά με τις χώρες εκτός ΕΕ). Το ίδιο ισχύει και με το κοινό νόμισμα: μόνο 19 χώρες-μέλη υιοθέτησαν το ευρώ. Οι άλλες μένουν εκτός ευρώ, είτε γιατί δεν πληρούν τα κριτήρια, είτε γιατί δεν θέλουν να εγκαταλείψουν τα εθνικά τους νομίσματα.

Οι 4 ηγέτες θα βρεθούν γύρω από ένα δείπνο, την Δευτέρα, 6 Μαρτίου, στο παλάτι των Βερσαλλιών, στα περίχωρα του Παρισιού: Ο Φρανσουά Ολάντ, η Ανγκελα Μέρκελ, ο Πάολο Τζεντιλόνι και ο Μαριάνο Ραχόι. Ορισμένοι εκτιμούν ότι δημιουργείται έτσι «ο ισχυρός πυρήνας» στο εσωτερικό της Ενωσης. Πρόκειται, πράγματι, για τις 4 ισχυρότερες χώρες της ΕΕ.

Ωστόσο, οι 4 ηγέτες το μόνο που επιθυμούν είναι να συμφωνήσουν μεταξύ τους αρχικά και να υποβάλλουν τις ιδέες τους στους εταίρους τους. «Δεν πρόκειται να ορίσουμε εμείς οι 4 πώς θα είναι η Ευρώπη, δεν είναι αυτό το νόημα της συνάντησης. Αλλά είμαστε οι 4 σημαντικότερες χώρες και εμείς πρέπει να πούμε τι θέλουμε να κάνουμε με τους άλλους μαζί», δήλωσε ο γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, ο οποίος έκανε την πρόσκληση.

Αυτή η μετριοπάθεια του Ολάντ, σημειώνει το Slate, δεν είχε ως στόχο να καλμάρει τους εταίρους που εξαιρέθηκαν από το δείπνο των Βερσαλλιών, ειδικά τους «μικρούς» που είναι καχύποπτοι απέναντι στην συμφωνία των «μεγάλων». Είναι μια μετριοπάθεια που καθρεφτίζει την επισφαλή κατάσταση στην οποία βρίσκονται και οι 4 αυτοί ηγέτες.

Και πράγματι, η Ανγκελα Μέρκελ βρίσκεται ήδη σε προεκλογική εκστρατεία για να επανεκλεγεί τον προσεχή Σεπτέμβριο. Αλλά η επανεκλογή της μοιάζει δύσκολη, μετά την θεαματική είσοδο στην γερμανική πολιτική σκηνή του Μάρτιν Σουλτς.
Επίσης, ο Μαριάνο Ραχόι είναι ένας πρωθυπουργός σε μειοψηφία στο Cortès, και η επιβίωσή του εξαρτάται από την στήριξη του Σοσιαλιστικού κόμματος, το οποίο βρίσκεται, επίσης, σε διάλυση. Οσο για τον Πάολο Τζεντιλόνι, ο οποίος διεδέχθη τον Ματέο Ρέντσι, μετά την ήττα στο δημοψήφισμα για την αναθεώρηση του Συντάγματος, είναι ένας μεταβατικός πρωθυπουργός ενός κόμματος σε διάσπαση. Τέλος, ο Φρανσουά Ολάντ έχει διορία μερικές εβδομάδες για να αποχωρήσει από το προεδρικό μέγαρο. Επειδή δεν είναι υποψήφιος εκ νέου, θα μπορούσε να αισθάνεται ελεύθερος να προτείνει κάποιες φιλόδοξες ιδέες. Αλλά η αξιοπιστία του είναι αδύναμη. Ολες οι προσπάθειες που έχει κάνει ως τώρα για την επανεκκίνηση της Ευρώπης δεν βρήκαν συνέχεια.

«Βλέπουμε λοιπόν δύσκολα τους συνδαιτημόνες των Βερσαλλιών να συμφωνούν για μια θεαματική πρωτοβουλία, όπως για παράδειγμα την απάντηση που θα έπρεπε να δώσει η Ευρώπη μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στο τιμόνι των ΗΠΑ», γράφει το Slate.
«Με 4 κουτσούς στο προσκεφάλι της, η Ευρώπη δεν ξεκινάει καλά. Ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος είχε επιφορτιστεί να παρουσιάσει ένα σχέδιο ενόψει των γενεθλίων της Συμφωνίας της Ρώμης, έκανε 5 υποθετικά σενάρια. Το ένα από αυτά ήταν η ομοσπονδοποίηση της ΕΕ (αλλά δεν τολμάει ούτε τη λέξη να προφέρει), και ένα άλλο ήταν …η συντήρηση. Μάλλον αυτή θα είναι και η λύση, καλυμμένη με κάποιες σάλτσες», καταλήγει το άρθρο του έμπειρου δημοσιογράφου Daniel Vernet.