Σταμάτης Κριμιζής στο «Καρφί»: Αν υπάρχουν εξωγήινοι, θα μας βρουν…

Της Χριστίνας Σεμερτζάκη

Υπάρχει εξωγήινη ζωή; Μπορούμε να έρθουμε σε επαφή μαζί της; Θα καταφέρουμε να κατοικήσουμε σε άλλους πλανήτες; Σε αυτά τα σημαντικά ερωτήματα απαντά στο «Καρφί» ο σπουδαίος διαστημικός επιστήμονας Δρ Σταμάτης Κριμιζής, ένας άνθρωπος που ξεκίνησε από το Βροντάδο της Χίου και κατέκτησε τον κόσμο του διαστήματος. Το 1956 έφυγε για τη Μινεσότα, όπου πήρε πτυχίο φυσικής (1961), ενώ στη συνέχεια έκανε τη διδακτορική του διατριβή στο Πανεπιστήμιο της Αϊόβα των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής (ΗΠΑ). Έκτοτε τα επιτεύγματά του είναι πολλά και σημαντικά. Εργάστηκε ως ερευνητής καθηγητής της Σχολής Φυσικής και Αστρονομίας του Πανεπιστημίου της Αϊόβα, ενώ το 1968 ηγήθηκε της Ομάδας Διαστημικής Φυσικής και Διαστημικών Οργάνων στο Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς. Μέγιστη είναι η συμβολή του στα σπουδαιότερα διαστημικά προγράμματα των ΗΠΑ. Προς τιμήν του, το 1999, η Διεθνής Αστρονομική Ένωση (IAU) έδωσε το όνομά του τον αστεροειδή 8323 Krimizis (1979 UH). Έχει εκλεγεί ακαδημαϊκός στην Ακαδημία Αθηνών στη νεοϊδρυθείσα έδρα «Επιστήμη του Διαστήματος» και πρόεδρος της Τάξεως Θετικών Επιστημών. Από τον Δεκέμβριο του 2006 είναι ο εθνικός εκπρόσωπος της Ελλάδος στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος.  Την περασμένη εβδομάδα ο Δρ Κριμιζής τιμήθηκε στην Ουάσιγκτον με μια από τις μεγαλύτερες διακρίσεις στον χώρο της αεροδιαστημικής, το βραβείο Lifetime Achievement (Επίτευγμα ζωής) του Εθνικού Μουσείου Αεροπορίας και Διαστήματος των ΗΠΑ, για τη συμβολή του στην επιστήμη του διαστήματος. Αξίζει να σημειωθεί ότι με το ίδιο βραβείο έχουν τιμηθεί ο μέντοράς του Τζέιμς Βαν Άλεν (2006) και οι αστροναύτες Τζον Γκλεν (2001) και Νιλ Άρμστρονγκ (2004).

«ΟΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ ΕΧΟΥΝ ΤΡΕΛΑ ΜΕ ΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ»

Η εξερεύνηση του σύμπαντος απασχολούσε πάντα την ανθρωπότητα. Η αρχή της ουσιαστικής παρατήρησής του έγινε κατά τον Ψυχρό πόλεμο, όπου αποκτήσαμε τα τεχνολογικά μέσα για να πραγματοποιήσουμε την εξερεύνηση του ηλιακού μας συστήματος. Όπως λέει στο «Καρφί» ο Δρ Κριμιζής, «ο Ψυχρός Πόλεμος είχε χίλια κακά και ένα καλό: μας έδωσε τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουμε τους πολεμικούς πυραύλους στις διαστημικές έρευνες. Οι ΗΠΑ είναι η μόνη χώρα όπου η “τρέλα” για το διάστημα διαπερνά ολόκληρη την κοινωνία. Στα υπόλοιπα κράτη τα διαστημικά προγράμματα αποτελούν κυβερνητική υπόθεση. Η αμερικανική κοινωνία είναι θετική προς οποιαδήποτε τεχνολογική καινοτομία. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που όλες οι τεχνολογικές εξελίξεις προέρχονται είτε από την Apple είτε από την Google και όχι από μια κινεζική, ιαπωνική ή ινδική εταιρεία. Αυτές οι χώρες αποτελούν ισχυρούς παίκτες στο παιχνίδι της εξερεύνηση του διαστήματος, παραμένουν όμως πίσω σε σχέση με την εξέλιξη της αμερικανικής τεχνολογίας. Αυτός είναι και ο λόγος που πέτυχα όσα πέτυχα. Βρέθηκα σε ένα περιβάλλον δεκτικό προς την έρευνα και την καινοτομία. Χαρακτηριστικό της αμερικανικής κοινωνίας είναι η αξιοκρατία. Όταν βρίσκεσαι σε ένα κράτος που επιβραβεύει συνεχώς τη σωστή δουλειά, δεν μπορείς παρά να προοδεύσεις. Η συνταγή της επιτυχίας είναι απλή: ψυχή – φιλοδοξία – σκληρή δουλειά. Δεν φαντασιώθηκα ποτέ την επιτυχία. Νιώθω τυχερός που κατάφερα να πραγματοποιήσω τα περισσότερα όνειρά μου και είμαι ευγνώμων προς την Αμερική».

«ΚΑΤΙ ΑΛΛΟ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΕΜΑΣ ΘΑ ΥΠΑΡΧΕΙ…»

Όσον αφορά το ζήτημα του αν υπάρχει εξωγήινη ζωή και κατά πόσον μπορούμε να επικοινωνήσουμε με αυτήν, ο Δρ Κριμιζής δηλώνει ότι «μέχρι στιγμής στο ηλιακό μας σύστημα δεν έχουμε δείγματα εξωγήινης ύπαρξης. Για τον γαλαξία δεν γνωρίζουμε ακόμα. Έχουμε όμως την πεποίθηση ότι κάτι άλλο πέρα από εμάς θα υπάρχει. Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν 200 δισεκατομμύρια ήλιοι και πάνω από 40 δισεκατομμύρια πλανήτες. Είναι λοιπόν αδαές να πιστεύουμε ότι είμαστε μόνοι μας στο σύμπαν. Πολλοί αναρωτιούνται κατά πόσο είναι ασφαλές να ψάχνουμε τους εξωγήινους. Σε αυτούς απαντώ ότι ούτως ή άλλως εμείς δεν μπορούμε να κρυφτούμε. Αν θέλει κάποιος να μας δει μπορεί να το κάνει, καθώς εμείς έχουμε παρουσία στο διάστημα μέσω των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων που στέλνουμε εδώ και 100 χρόνια. Αν υπάρχουν εξωγήινοι και έχουν τόσο προηγμένους πολιτισμούς, ίσως να μας έχουν ήδη εντοπίσει εκείνοι και να μην περιμένουν από εμάς να τους βρούμε». Σχετικά με το να εποικήσουμε άλλους πλανήτες, ο Δρ Κριμιζής λέει κατηγορηματικά ότι «είναι σχεδόν αδύνατο να το πράξουμε και πολυδάπανο. Αυτή τη στιγμή είναι σε εξέλιξη μελέτες σχετικά με το κατά πόσον μπορούμε να δημιουργήσουμε ατμόσφαιρα στον Άρη, που είναι και ο πιο προσφιλής πλανήτης για αποικίες. Παρ’ όλα αυτά θα χρειαστούμε χιλιάδες χρόνια μέχρι να καταφέρουμε να δημιουργήσουμε τις συνθήκες που θα μας επιτρέψουν να κατοικήσουμε εκεί. Το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να διατηρήσουμε τη Γη και τα αποθέματά της».

«60 χρόνια πίσω  απ’ τις προηγμένες χώρες»

Ο Δρ Κριμιζής, παρά την παγκόσμια αναγνώριση, παραμένει απλός άνθρωπος, δεν ξεχνά τις ρίζες του και ως γνήσιος Χιώτης «δεν παρέλειψε να ρίξει τις… ρουκέτες του μετά την Ανάσταση!», όπως εξομολογείται ο ίδιος στο «Καρφί». Επισκέπτεται συχνά τη Χίο και οι μνήμες του από την παιδική του ηλικία είναι μόνο θετικές. «Πήρα αρχές από το σχολείο και την οικογένειά μου. Έμαθα την άμιλλα και την αριστεία και με αυτές πορεύτηκα στη μετέπειτα ζωή μου. Όπου βρέθηκα έκανα ό,τι καλύτερο μπορούσα. Αυτό θέλω να πω και στα νέα παιδιά. Όλα τα ελληνόπουλα πρέπει και μπορούν να κάνουν τα όνειρά τους πραγματικότητα με σκληρή δουλειά. Οι νέοι “δραπετεύουν” απ’ την Ελλάδα, γιατί δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς. Είμαστε 60 χρόνια πίσω από τις προηγμένες χώρες. Αρνούμαστε να κατανοήσουμε ότι η έρευνα και η τεχνολογία πρέπει να είναι άμεσα συνδεδεμένες με τις επιχειρήσεις. Οι πολιτικοί μας διαιωνίζουν το πρόβλημα και αρνούνται να εκσυγχρονιστούν» τονίζει ο Δρ Κριμιζής.