Μόνο οι μικροοφειλέτες θα πληρώσουν τα 1,7 δισ. που ζητά φέτος η Εφορία

«Λευκή πετσέτα» πετάει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης στη μάχη κατά των μεγαλοοφειλετών, καθώς ομολογεί ότι, παρά το άγριο φοροκυνηγητό και τις κατασχέσεις, η Εφορία μπορεί να εισπράξει μέσα στο 2015 μόλις 1,7 δισ. ευρώ -λιγότερα δηλαδή και από πέρυσι- από τον περιβόητο «θησαυρό» των 76 δισ. ληξιπρόθεσμων χρεών.

Το υπουργείο Οικονομικών κατεβάζει πολύ τον πήχη των προσδοκιών για τις εισπράξεις φόρων που μπορεί να επιτύχει φέτος και -μοιρολατρικά σχεδόν- επαφίεται πλέον στις ρυθμίσεις χρεών προκειμένου να δώσουν ό,τι έχουν οι 3,5 εκατομμύρια μικροοφειλέτες ή «ό,τι προαιρούνται» οι 6.000 φορολογούμενοι που χρωστούν πάνω από 1 εκατ. ευρώ ο καθένας και περί τα 60 δισ. ευρώ όλοι μαζί.

Ο εισπρακτικός μηχανισμός φαίνεται μάλιστα να εστιάζει κυρίως στα νέα χρέη που άφησαν απλήρωτα στα χρόνια του μνημονίου οι ταλαίπωροι μικροοφειλέτες, καθώς μόνο στη διάρκεια του 2014 έμειναν απλήρωτα χρέη ύψους 14 δισ. ευρώ – εκ των οποίων τα μισά θεωρούνται «φρέσκα χρέη» και τα υπόλοιπα τόκοι και προσαυξήσεις. Τα 3,5 εκατομμύρια νοικοκυριά και επιχειρήσεις που χρωστούν από 1 έως 3.000 ευρώ ο καθένας (και συνολικά 1,6 δισ. ευρώ) αναδεικνύονται ο πιο εύκολος στόχος για την Εφορία.

Μόλις την περασμένη εβδομάδα η αναπληρώτρια υπουργός Οικονομικών Νάντια Βαλαβάνη ανακοίνωσε ότι το εισπράξιμο χρέος ανέρχεται σε περίπου 9 δισ. ευρώ.

Τα στοιχεία της Διεύθυνσης Εισπράξεων του υπουργείου δείχνουν ότι από αυτά μπορούν φέτος να εισπραχθεί μόνο το 19%, δηλαδή μόλις 1,7 δισ. ευρώ! Συγκεκριμένα, οι εφορίες και τα ελεγκτικά κέντρα της χώρας πήραν εντολή να εισπράξουν φέτος 1,53 δισ. ευρώ, ενώ επιπλέον 170 εκατ. ευρώ καλείται να φέρει στα κρατικά ταμεία η Επιχειρησιακή Μονάδα Είσπραξης (ΕΜΕΙΣ) που παρακολουθεί τους μεγαλοοφειλέτες, με χρέη από 300.000 ευρώ έως πολλά εκατομμύρια.

Ο στόχος των 1,7 δισ. ευρώ τέθηκε με βάση το οριζόμενο ως αποτελεσματικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο που είχε καταγραφεί την 30ή Νοεμβρίου 2014.

Από τις εντολές που στέλνει στις εφορίες η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών προκύπτει ότι ως αποτελεσματικό ληξιπρόθεσμο χρέος ορίζεται εκείνο από το οποίο έχουν αφαιρεθεί χρέη που, σύμφωνα με τα ιστορικά δεδομένα, εισπράττονται πολύ δύσκολα. Είναι ενδεικτικό ότι τα 9 στα 10 ευρώ χρέους που καταφέρνει να εισπράττει το Δημόσιο κάθε χρόνο προέρχεται από το αποτελεσματικό χρέος, όσα δισεκατομμύρια και αν έχουν φτάσει τα συνολικά ληξιπρόθεσμα χρέη – που οδεύουν ήδη προς τα 80 δισ. ευρώ.

Ποια χρέη
θα εισπράξει η Εφορία

Το αποτελεσματικό χρέος που μπορεί να εισπραχθεί και στο οποίο εστιάζεται ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός έχει υπολογιστεί ως εξής:

– Αφορά οφειλές που έχουν δημιουργηθεί τα τελευταία 4 έτη. Κι αυτό γιατί όσον αφορά πιο παλιές οφειλές, η Εφορία πρέπει να ανατρέξει έως και δεκαετίες πίσω για να βρει κάτι να εισπράξει, αλλά οι οφειλέτες έχουν προλάβει ήδη να μεταβιβάσουν τα περιουσιακά στοιχεία τους σε τρίτους ή δεν υπάρχουν καν πια. Οι νέοι οφειλέτες, όμως, επειδή είχαν έως πρόσφατα τουλάχιστον κάποια δραστηριότητα, συνήθως εντοπίζονται πιο εύκολα. Ωστόσο μόνο στην προηγούμενη τετραετία έχουν συσσωρευτεί απλήρωτοι φόροι 45 δισ. ευρώ, ποσό το οποίο βαρύνει κυρίως τα μικρά νοικοκυριά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

– Στα 76 δισ. ευρώ περιλαμβάνονται ληξιπρόθεσμες οφειλές που προέρχονται από πρόστιμα της Εφορίας και δάνεια. Αυτά δεν αναζητούνται πλέον επειδή τόσο υψηλά πρόστιμα επιβάλλονται για αποτρεπτικούς ή τιμωρητικούς σκοπούς αλλά -πρακτικά- δεν εισπράττονται ποτέ! Ακόμα και αν δηλαδή κάποιοι διακινούσαν, για παράδειγμα, πλαστά τιμολόγια για να κλέβουν ΦΠΑ ή επιδοτήσεις (επιχειρήσεις, αγρότες κ.λπ.) στην τσέπη τους βρίσκεται μέρος μόνο της αξίας των πλαστών τιμολογίων και, φυσικά, «λεφτά δεν υπάρχουν» στα πολλαπλάσια ποσά των προστίμων που υπολογίζονται επί της εικονικής αξίας των τιμολογίων.

– Από τα 76 δισ. ευρώ αφαιρούνται οι οφειλές όσων έχουν πτωχεύσει ή αναφέρονται σε μηδενικά ή πλαστά ΑΦΜ, δηλαδή πρόσωπα που δεν μπορούν να εντοπιστούν και δεν έχουν κάποια περιουσία για να πληρώσουν.

– Αφαιρούνται επίσης οφειλές δημόσιων ή δημοτικών επιχειρήσεων, έστω και αν αυτές προέρχονται από καταχρήσεις κ.λπ., καθώς αποτελούν ενδοκυβερνητικό χρέος, δηλαδή το Δημόσιο χρωστάει στο Δημόσιο και η είσπραξη δεν επιφέρει ουσιαστικό αποτέλεσμα για τα κρατικά ταμεία.

– Δεν περιλαμβάνονται ούτε τα χρέη όπου η αρχική οφειλή ξεπερνά το 1,5 δισ. ευρώ. Πρόκειται για την κατηγορία των μεγαλοοφειλετών που, παραδόξως, εντάσσονται στη νέα ρύθμιση που προωθεί η κυβέρνηση, αν και είναι ελάχιστοι (λιγότερα από 5.000 άτομα και επιχειρήσεις), έχουν καταγραφεί από την ΕΜΕΙΣ, αλλά σπανίως μπορεί να τους «τσιμπήσει» η Εφορία επειδή βρίσκουν τρόπους να διαφεύγουν, χρησιμοποιώντας νομικά παράθυρα ή ακόμα και αχυράνθρωπους -υπερήλικες, άπορους ή κατ’ επάγγελμα αυτοφωράκηδες- σαν βιτρίνα ώστε να μην εντοπιστούν οι ίδιοι. Την ίδια στιγμή μάλιστα οι ΔΟΥ έχουν πάρει εντολή να κυνηγούν ανελέητα όποιον τυχόν δημιουργεί στο εξής νέα χρέη, έστω και αν το κάνει από ανάγκη για να μπορεί να πληρώσει τα παλαιά ή ακόμα και αν έχει μπει σε κάποια ρύθμιση. Στο υπουργείο Οικονομικών θέλουν με αυτόν τον τρόπο να εισπράττουν, μέσω κατασχέσεων και μέτρων αναγκαστικής είσπραξης, τουλάχιστον το 25% του νέου χρέους που θα δημιουργείται κάθε μήνα του 2015.