Η συνταγή της Έλενας

Του Δημήτρη Φανού

To μακρινό Περού, βρέθηκε σε πολύ δεινότερη θέση το 1990, απ’ όσο η Ελλάδα το 2009! Εάν η χώρα μας τότε περπάτησε στο χείλος του γκρεμού, το Περού είχε ήδη κατακρημνισθεί!

Η φτώχεια ήταν στο 60%, ενώ ο πληθωρισμός κάλπαζε στο 7.000% το μήνα. Η ετήσια μέτρησή του –ως είθισται μετράται ετησίως– ήταν αδύνατη! Το ΑΕΠ είχε βουτήξει στο -12% και η τρομοκρατία ανάμεσα στους δοκιμαζόμενους πολίτες, βασίλευε.

Ένα πρόσωπο που θεωρητικά και κατ’ αντιστοιχία, θα μπορούσε να …είναι για το Περού ο,τι ο  Πωλ Τόμσεν για την  Ελλάδα, ήταν η Έλενα Παναρίτη!  Μόνο που εκείνη αποδείχθηκε αποτελεσματική.

Η Ελληνίδα οικονομολόγος, εργαζόμενη για την Παγκόσμια Τράπεζα, το 1992, βρέθηκε στη χειμαζόμενη χώρα της Κεντρικής Αμερικής, ως μέλος ενός 4μελούς κλιμακίου τεχνοκρατών προκειμένου αυτή η χώρα, να ανορθωθεί.

Έτσι, σήμερα η φτώχεια ανέρχεται στο 22%, το ΑΕΠ στο 6% και ο πληθωρισμός, στο 2,86%το χρόνο από 7.000% το μήνα.

Το ερώτημα που ανακύπτει αυτόκλητα σε κάθε Έλληνα είναι: Μια Ελληνίδα σώζει άλλες χώρες και δεν έσωσε την Ελλάδα;

Και η ερώτηση είναι εύλογη! Όσο, όμως και η απάντηση…

Ο ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ

Η Έλενα Παναρίτη, δίνει αυτή την απάντηση στο «Καρφί», με αφορμή έναν διαδικτυακό διάλογο που οργάνωσε η ίδια και με τη συμμετοχή ανθρώπων απ’ όλον τον κόσμο, στους οποίους απαντούσε ολόκληρη την ημέρα, στις 18 Δεκεμβρίου.

Η διαδικτυακή αυτή συζήτηση για το πώς άλλαξε ο ρους μιας κοινωνίας που έσβηνε, ξετυλίχτηκε, κατά και μετά την προβολή, συζήτησης της Παναρίτη με περουβιανούς πολιτικούς και επιχειρηματίες, που πρωτοστάτησαν, τότε, στην ανάνηψη της «νεκρής» τους οικονομίας.

Αυτοί οι τρεις συζητητές της, που προβλήθηκαν διαδικτυακά, ήταν ο Roberto Abusada, Οικονομικός Σύμβουλος στο Υπουργείο Οικονομικών (’93-’97), ο Jaime Yoshiyama, πρώην υπουργός ιδιωτικοποιήσεων και Ενέργειας, τότε, και ο Manouel Sotomayor, ηγετικό στέλεχος στον επιχειρηματικό χώρο της βιομηχανίας.

Οι συζητητές ανέτρεξαν στα δραματικά όσο και διαφωτιστικά για εμάς, βιώματα εκείνης της καυτής περιόδου και τα όσα είπαν προκαλούν σοκ, αφού αντικατοπτρίζουν την οικονομική και κοινωνική εικόνα της χώρας τους την εποχή εκείνη!

ΠΑΥΣΗ ΠΛΗΡΩΜΩΝ – ΔΑΝΕΙΩΝ

«Με μονομερή απόφαση το Περού έπαψε να πληρώνει όλα τα χρέη και τα δάνειά της», θα υπογραμμίσει ο Ελληνικής καταγωγής, Ρομπέρτο Αμπουσάντα. «Οι τιμές του πετρελαίου αυξήθηκαν σε μια νύχτα κατά 4.000%. Ήταν σα να είχε πέσει η χώρα, θύμα ατομικής έκρηξης. Η αντίστροφη μέτρηση, όμως, από το ’90 και μετά, είχε θεαματικά αποτελέσματα. Ο πληθωρισμός, το ’92, από 7.000% τον μήνα, είχε φτάσει στο 40%-50%, περίπου».

Ο τότε υπουργός Ιδιωτικοποιήσεων και Μεταρρυθμίσεων, Jaime Yosiyama, σοκάρει με το παράδειγμά που φέρνει αναφορικά με την πληθωριστική έκρηξη των ημερών εκείνων:

«Έμπαινες σε ταξί για διαδρομή κόστους 100 σολ (εθνικό νόμισμα), αλλά όταν έφτανες στον προορισμό σου, πλήρωνες 150… Έγραφε η ετικέτα ενός μπουφάν, 50 ευρώ, αλλά μέχρι να βγεις από την πόρτα του καταστήματος, η τιμή είχε διπλασιαστεί. Οι ταχύτητα των τιμολογιακών αλλαγών ήταν ιλιγγιώδης. Εκτός αυτών, είχαμε 60 τρομοκρατικές εκρήξεις την ημέρα».

ΟΙ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ

Η Έλενα Παναρίτη, εντοπίζει τη «δραστική ουσία» της επιτυχίας της στο Περού, κατ’ αρχήν, στην πολιτική αποφασιστικότητα που επέδειξε ο πρόεδρος Αλμπέρτο Φουχιμόρι, για να την επιβεβαιώσει πανηγυρικά ο Yosiyama: «Κατεβαίνοντας από τον 2^ο όροφο του προεδρικού μεγάρου με τον πρόεδρο, του είπα ότι στους 100 περουβιανούς υπάρχουν μόνο 2 τηλεφωνικές γραμμές. Πρέπει να τις κάνουμε τουλάχιστον 50. ‘’Πόσο θα κοστίσει και πώς θα γίνει’’με ρώτησε. Χρειάζονται 100 εκατομμύρια του απάντησα και ιδιωτικοποίηση 2 εταιριών, παντελούς αναποτελεσματικότητας. ‘’Προχώρησε’’, μου είπε. Σε δύο χρόνια, το αποτέλεσμα είχε επιτευχθεί».

Το δεύτερο που έγινε εκεί και που πρότεινε η Ελληνίδα εμπειρογνώμων, ήταν οι μεταρρυθμίσεις και οι εύστοχες ιδιωτικοποιήσεις.

«Έπρεπε, πάραυτα, να ιδιωτικοποιηθούν 300 κρατικές επιχειρήσεις» θα πει ο Yosiyama. «Οι 180 απ’ αυτές, που συνιστούσαν ζωτικό κομμάτι της περουβιανής οικονομίας, ‘’παρήγαγαν’’ 5 εκατομμύρια δολάρια ζημιά την ημέρα. Καλέσαμε με την συγκατάθεση και την αποφασιστικότητα του προέδρου και του πρωθυπουργού, Οττάουα Μίλλερ, τους καλύτερους  του κόσμου, μεταξύ των οποίων και την Έλενα, η οποία οργάνωσε σεμινάρια για πωλητές, διαπραγματευτές, ομιλητές και μέλη επιτροπών, επενδύσεων και ιδιωτικοποιήσεων».

ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΗΣ ΠΑΝΑΡΙΤΗ

Η Έλενα Παναρίτη, γεννήθηκε στην Ελλάδα και έζησε μέχρι τώρα σε πολλές χώρες της Ευρώπης και της Λατινικής Αμερικής. Σπούδασε αρχιτεκτονική στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και πήρε πτυχίο Οικονομολόγου στις ΗΠΑ. Συνέχισε εκεί με μεταπτυχιακές σπουδές στα οικονομικά, στο πανεπιστήμιο Johns Hopkins, καθώς και στο Insead της Γαλλίας. Εργάστηκε στην Παγκόσμια Τράπεζα και διετέλεσε βουλευτής Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ, το 2009.

ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΕΣ ΕΒΑΛΑΝ ΤΟ «ΕΜΕΙΣ»

-Κυρία Παναρίτη, κανείς Έλληνας πολιτικός δεν κινήθηκε ανάλογα, στη δική μας κρίση;

-‘Όχι.

-Με τον  Παπανδρέου, με τον οποίο συνεργαστήκατε, την ίδια απογοήτευση αισθανθήκατε;

-Ο Παπανδρέου προχώρησε με θάρρος κάποια πράγματα, αλλά μέχρι ενός σημείου. Τα κομματικά γρανάζια και το δύσκολο περιβάλλον τότε, στάθηκαν εμπόδιο.

-Πώς λειτούργησαν οι επιχειρηματίες; Όπως εδώ;

-Δεν θα το ‘λεγα. Εκεί έκαναν κοινωνική πολιτική, επένδυσαν μόνο στο έδαφός τους, με τίμημα να μην κερδίζουν, στήριξαν την κυβέρνηση και λειτούργησαν με γνώμονα το «εμείς».

«Εξήντα 40ρηδες επιχειρηματίες, τότε, αποφασίσαμε να μπούμε σ’ αυτή την προσπάθεια για την πατρίδα μας. Και η συμβολή μας, τελικά, ήταν καθοριστική», θα πει ο μεγαλοεπιχειρηματίας,  Manouel Sotomayor.

«Τα συνδικάτα των στιβαρών οικονομικά βιομηχανιών, κράτησαν ανάλογη στάση, εκεί» σημειώνει η Παναρίτη.

«Όσο έβλεπαν ότι υπάρχει πρόοδος, συναινούσαν. Δεν υπήρξαν εικόνες μπαρουτοκαπνισμένων πόλεων να κάνουν τον γύρο του κόσμου…»!