Η… άνοιξη της αλλεργίας

Της Πέννυς Κροντηρά

Ένας στους τέσσερις Έλληνες την περίοδο της άνοιξης υποφέρει από κάποια αλλεργία. Οι περισσότεροι άνθρωποι νομίζουν ότι τους ταλαιπωρεί ένα εποχιακό κρύωμα, γιατί τα συμπτώματα της αλλεργίας συνάδουν με αυτά μιας ίωσης. Κόκκινα πρησμένα μάτια, συνάχι και επίμονο βούλωμα της μύτης ή μικρές «καντήλες» και φαγούρα αποτελούν μερικά από τα συμπτώματα της εποχιακής αλλεργίας. Αυτή την περίοδο που η φύση ανθίζει και ο καιρός μάς προδιαθέτει για βόλτες, πολλά άτομα εξαναγκάζονται να παραμένουν μακριά από τα πάρκα και την ύπαιθρο. Η λύση, όμως, δεν είναι να κλειστούμε στα σπίτια μας, αλλά να επισκεφτούμε τον γιατρό μας και να αντιμετωπίσουμε την αλλεργία μας, ώστε να συνεχίσουμε να απολαμβάνουμε την καθημερινότητά μας.

Το «Καρφί» επικοινώνησε με την αλλεργιολόγο, διευθύντρια του αλλεργιολογικού τμήματος στο Σισμανόγλειο και πρόεδρο της Πανελλήνιας Ένωσης Αλλεργιολόγων Γιώτα Π. Δημακά, η οποία μας εξήγησε πώς θα προστατευτούμε από τις εποχιακές αλλεργίες: «Την άνοιξη κυριαρχούν η αλλεργική ρινοεπιπεφυκίτιδα και το άσθμα, αλλά αυξάνονται και οι αλλεργικές αντιδράσεις σε τσιμπήματα μέλισσας και σφηκών, σε ορισμένα εποχιακά φρούτα όπως φράουλες, καθώς και οι φωτοδερματίτιδες από την αύξηση της ηλιοφάνειας μετά τον χειμώνα. Ένας στους τέσσερις θα εμφανίσει κάποια αλλεργική πάθηση. Το 40% ασθενών με αλλεργική ρινίτιδα έχει και άσθμα, ενώ στο 80% με αλλεργικό άσθμα συνυπάρχει και αλλεργική ρινίτιδα. Η αναπνευστική αλλεργία τείνει τις τελευταίες δεκαετίες να προσλάβει μορφή επιδημίας κυρίως στις χώρες του δυτικού κόσμου. Για παράδειγμα έχουν παρατηρηθεί μεταβολές την τελευταία 25ετία στη Σκοτία, στη συχνότητα του άσθματος από 4,1% στο 12% και της αλλεργικής ρινίτιδας από 3,2% σε 11,9%. Στην Ελλάδα τα αλλεργικά εν γένει νοσήματα αυξήθηκαν 50% τα τελευταία 30 χρόνια».

Κύρια αιτία της εποχιακής αλλεργίας είναι οι γύρεις διαφόρων δέντρων και άλλων φυτών, μας εξηγεί η κ. Δημακά. «Η γεωγραφική θέση και οι εκάστοτε κλιματολογικές συνθήκες επηρεάζουν σημαντικά την περίοδο και την ένταση των συμπτωμάτων στα ευαίσθητα άτομα. Από τα δέντρα η σπουδαιότερη αλλεργιογόνος γύρη για τον ελλαδικό χώρο είναι της ελιάς, του κυπαρισσιού και λιγότερο της λεύκας, του πεύκου, της ιτιάς, του πλατάνου. Από τα φυτά η γύρη των αγρωστωδών (γρασίδια και δημητριακά), της παριετάριας (περδικάκι, κολιτσιδόχορτο, αγριοβασιλικός) αλλά και του χηνοπόδιου (λουβουδιά), του πεντάνευρου (αρνόγλωσσου). Επίσης τα άτομα με ευαισθησία στα ακάρεα της οικιακής σκόνης εμφανίζουν έξαρση των συμπτωμάτων τους την εποχή της άνοιξης, λόγω του πολλαπλασιασμού αυτών με μεγαλύτερο ρυθμό».

Όσον αφορά τα συμπτώματα που εμφανίζονται, η κ. Δημακά αναφέρει: «Στα μάτια δακρύρροια, φαγούρα, ερυθρότητα, φωτοφοβία, στη μύτη καταρροή, μπούκωμα, φτερνίσματα, φαγούρα στη μύτη και στον ουρανίσκο και στους πνεύμονες βήχας, “βράσιμο” στο στήθος, δύσπνοια».

Ο ασθενής θα πρέπει να επισκεφτεί άμεσα έναν ειδικό που θα τον βοηθήσει να απαλλαγεί από τα συμπτώματα. «Η διάγνωση γίνεται από τον αλλεργιολόγο ιατρό μετά από λήψη ενός καλού ιστορικού, διενέργεια των αλλεργικών δερματικών δοκιμασιών (tests) και την αναζήτηση ειδικών αντισωμάτων στο αίμα (RAST). Πρέπει να τονιστεί ότι οι δερματικές αλλεργικές δοκιμασίες είναι οι πιο αξιόπιστες, οικονομικές, ασφαλείς και διεξάγονται σε όλες τις ηλικίες».

Η θεραπεία συνίσταται στο τετράπτυχο «αποφυγή, φαρμακοθεραπεία, ανοσοθεραπεία (εμβόλια) και ενημέρωση-εκπαίδευση των ασθενών», δηλώνει η κ. Δημακά και προσθέτει: «Η σύσταση προς τους ασθενείς με εαρινή αναπνευστική αλλεργία είναι να έχουν κλειστά τα παράθυρα του σπιτιού και του αυτοκινήτου, να αποφεύγουν τις κηπευτικές εργασίες, να σκουπίζουν με ηλεκτρική σκούπα, να μη στεγνώνουν τα ρούχα τους σε εξωτερικό περιβάλλον, να φορούν γυαλιά και κλειστό κράνος όταν απαιτείται».

Η κ. Δημακά τονίζει επίσης στους αναγνώστες μας ότι «η ενημέρωση και η εκπαίδευση των ασθενών είναι ζωτικής σημασίας για τη σωστή συνεργασία γιατρού και ασθενούς, την αντιμετώπιση των κρίσεων, τη σωστή τήρηση της προληπτικής και φαρμακευτικής αγωγής». Η άνοιξη έφθασε και μας προτρέπει να τη χαρούμε!

Η αγωγή πρέπει να καθορίζεται από τον ειδικό γιατρό

Η φαρμακευτική θεραπεία περιλαμβάνει πολλά αποτελεσματικά και χωρίς σημαντικές παρενέργειες φάρμακα, τόσο προφυλακτικά όσο και ανακουφιστικά, όπως τα νεότερα αντιισταμινικά, τα αντιλευκοτριενικά, τα εισπνεόμενα βρογχοδιασταλτικά και κορτικοειδή, συστηματικά κορτικοστεροειδή και τελευταία η ομαλιζουμάμπη, μια καινοτόμος ανοσορρυθμιστική θεραπεία. Η σωστή θεραπεία γίνεται όταν η αγωγή καθορίζεται από τον ειδικό γιατρό και ο ασθενής την ακολουθεί πιστά και όχι περιστασιακά, άτακτα και χωρίς επίβλεψη.

Η ειδική ανοσοθεραπεία με αλλεργικά εμβόλια αποτελεί τη μόνη αιτιολογική θεραπευτική αγωγή, πρέπει να εφαρμόζεται με όλες τις προδιαγραφές και μόνο από τον ειδικό αλλεργιολόγο. Η σωστή χρήση της ανοσοθεραπείας επηρεάζει σημαντικά την πορεία της αλλεργικής φλεγμονής, με όλα τα μακροπρόθεσμα ευεργετικά επακόλουθα. Η ανοσοθεραπεία εφαρμόζεται από 50 και πλέον χρόνια, ενώ διαρκώς βελτιώνεται, ώστε να γίνεται αποτελεσματικότερη.

Η κλασική ανοσοθεραπεία (χορήγηση του αλλεργικού εμβολίου με υποδόριες ενέσεις σε τακτά διαστήματα) έχει δώσει θαυμάσια αποτελέσματα στην αλλεργική ρινίτιδα και στο εποχιακό αλλεργικό άσθμα, μειώνοντας τα συμπτώματα μέχρι και 80% στους περισσότερους ασθενείς. Πολύ καλά αποτελέσματα έχει και η υπογλώσσια ανοσοθεραπεία, με αλλεργικά εμβόλια σε σταγόνες. Ο ασθενής κάνει μόνος του τη θεραπεία υπό την τακτική επίβλεψη του αλλεργιολόγου και σε ειδικές περιπτώσεις αποτελεί την απόλυτη ένδειξη.