Η 3η Σεπτέμβρη

Σήμερα Πέμπτη, συμπληρώνονται 46 χρόνια από την ιστορική
Διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη.
Η Διακήρυξη αυτή, δεν ήταν και δεν είναι μόνο ένα ιστορικό κείμενο
ξεχωριστής σημασίας. Ήταν και είναι κείμενο αναφοράς σε Αρχές και Αξίες
που έβαζαν ένα νέο πλαίσιο για την καινούρια Ελλάδα. Ήταν η διακήρυξη των
μεγάλων οραμάτων. Σύμβολα και σημαίες της, η Εθνική Ανεξαρτησία που
ήταν ζητούμενο, η Λαϊκή Κυριαρχία που ουσιαστικά δεν υπήρχε, και η
Κοινωνική Απελευθέρωση που ήταν έννοια πρωτόφαντη και δυσερμήνευτη.
Η Κοινωνική Απελευθέρωση είχε αναφορά στην κοινωνική και πολιτική
χειραφέτηση των λαϊκών στρωμάτων. Όλων εκείνων των δυνάμεων που ήταν
στο κοινωνικό περιθώριο. Η Κοινωνική Απελευθέρωση μπορούσε να
προέλθει μόνο μέσα από τη διεύρυνση των θεσμών της Δημοκρατίας. Και η
διεύρυνση αυτή έπρεπε να προκύψει από το σπάσιμο του σκληρού κέλυφους
των κλειστών θεσμών που διαμορφώνονταν από ένα
πολιτικοοικονομικοκοινωνικό πλέγμα (Σύστημα), ελεγχόμενο και
κηδεμονευόμενο από δυνάμεις αυτόνομης ισχύος με στόχο την ποδηγέτηση
του λαού.
Αυτή η τεράστια και νεοφανής έννοια (Κοινωνική Απελευθέρωση),
στην αρχή, ήταν δύσκολο να την συνειδητοποιήσει ο λαός. Μια μερίδα γύρω
από το κοινωνικό περίγραμμα της μεσαίας τάξης αλλά κυρίως η λαϊκή βάση
την έβλεπε με κάποιο φόβο και εν μέρει ως ουτοπία. Την συνειδητοποιούσε
όμως μέρα με τη μέρα, με την εκλαΐκευσή της από τη διαφώτιση του ΠΑ.ΣΟ.Κ.
Και είδε, όμως, να γίνεται βίωμά του, τρόπος της ζωής του, στον καιρό της
Μεγάλης Κυβερνητικής Αλλαγής του 1981. Τότε, έπαιρνε σάρκα και οστά, η
Εθνική Συμφιλίωση, η Ισότητα των φύλων, η Κοινωνική Δικαιοσύνη, η
εξισορρόπηση της τεράστιας κοινωνικής και οικονομικής ανισότητας, η
απελευθέρωση του συνδικαλιστικού κινήματος. Τότε, έπαιρνε σάρκα και οστά
το Εθνικό Σύστημα Υγείας, το οποίο στην αρχή πολλοί λοιδόρησαν, λίγοι το
πίστεψαν και ελάχιστοι το στήριξαν.
Σήμερα, όλοι το θεωρούν δεδομένο. Όμως τότε ήταν άπιαστο όνειρο.
Η 3 η Σεπτέμβρη δεν είναι μόνο ένα κείμενο με ιστορική αξία. Είναι η
«Καινή Διαθήκη» της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας, είναι το «Ευαγγέλιο» του
Κοινωνικού Κράτους.
Εκεί, σ’ αυτή τη Διακήρυξη, έχει την αναφορά και αφετηρία η σύγχρονη
Ελλάδα με τα μεγάλα άλματα στην οικονομική ανάπτυξη, στα μεγάλα έργα
υποδομής, στην ενδυνάμωση της αμυντικής της ισχύος, στην εμπέδωση της
εθνικής ομοψυχίας, της κοινωνικής συνοχής και στην εδραίωση της εθνικής
αυτοπεποίθησης.
Όμως, για το σημερινό ΚΙΝ.ΑΛ, δηλαδή το ΠΑ.ΣΟ.Κ, με άλλα λόγια τη
Δημοκρατική και Προοδευτική Παράταξη, δεν είναι μόνο ημέρα ιστορικής
Μνήμης. Είναι ο βωμός της ολυμπιακής δάδας που πρέπει να πάρει και
σήμερα το ΠΑ.ΣΟ.Κ, για να δρομολογήσει τους νέους ολυμπιακούς αγώνες
της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας. Είναι πηγή έμπνευσης της νεολαίας με τα
οράματα για μια Ελλάδα Προοδευτική, Δημοκρατική, με αίσθημα αυτογνωσίας

2

και πατριωτικό φρόνημα. Για μια Ελλάδα που θα ανήκει στις νέες γενιές. Μόνο
μια τέτοια Ελλάδα δικαιώνει την 3 η Σεπτέμβρη.
Αλλά για να ξεδιπλώσει το ΚΙΝ.ΑΛ-ΠΑ.ΣΟ.Κ το νέο όραμά του, δηλαδή
το σύγχρονο οικονομικό και κοινωνικό του πρόγραμμα, πρέπει να αποβάλει
από μέσα του, δύο συμπλέγματα (κόμπλεξ).
Το πρώτο κόμπλεξ αφορά ορισμένες κηλίδες (στίγματα) διαφθοράς, κηλίδες οι
οποίες συνδέονται με μερικούς επίορκους, οι οποίοι με τη συμπεριφορά τους,
πρόδωσαν τον μεγάλο ηγέτη Ανδρέα Παπανδρέου. Κηλίδες οι οποίες δεν
έχουν σχέση με το τεράστιο αναγεννητικό έργο του ΠΑ.ΣΟ.Κ.
Το έργο του ΠΑ.ΣΟ.Κ είναι αλέκιαστο και ονομάζεται Αλλαγή, που για πρώτη
φορά γνώρισε ο τόπος.
Το δεύτερο κόμπλεξ, από το οποίο πρέπει να απαλλαγεί το ΠΑ.ΣΟ.Κ, έχει
σχέση με το πρώτο μνημόνιο, στο οποίο αναγκάστηκε να προσφύγει. Η
ευθύνη του μνημονίου αυτού, βαρύνει εξ ολοκλήρου την πενταετία του Κώστα
Καραμανλή (2004-2009), με την εκτίναξη του χρέους στο 15,6%. Αυτή η
ευθύνη βαρύνει επίσης και το ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, που τη συγκάλυψε και
εξακολουθεί να τη συγκαλύπτει.
Υ.Γ: Ας μου συγχωρεθεί η αναφορά ότι θεωρώ τίτλο τιμής μου ότι υπήρξα
ένας από εκείνους που έχουν υπογράψει τη Διακήρυξη της 3 ης Σεπτέμβρη.
Και επειδή πολλοί ισχυρίζονται ότι την έχουν υπογράψει, καλό είναι να
δημοσιευτεί η λίστα των υπογραψάντων. Το απαιτεί η ιστορική αλήθεια.

*Ο Παναγιώτης N. Κρητικός υπήρξε ιδρυτικό μέλος του ΠΑ.ΣΟ.Κ και πρώην
Αντιπρόεδρος της Βουλής.