Ειδησεογραφικό site

Ευρωζώνη: Εφιάλτης στον δρόμο προς… τον Νότο

Της Μαλένας Παππά
Σχετικά άρθρα

ΠΑΣΟΚ-Εξεταστική για Τέμπη: Ζητά να κληθούν στην επιτροπή Σπίρτζης…

Αφιέρωμα ΕΚΕ

Υπαρξιακή κρίση περνάει η Ευρωπαϊκή Ένωση μετά τους αλλεπάλληλους κλυδωνισμούς των τελευταίων χρόνων σε οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο. Η οικονομική κρίση του 2008 μετέτρεψε τις σχέσεις μεταξύ κρατών -μελών της Ευρωζώνης σε πιστωτές και οφειλέτες, με τους πρώτους να επιβάλουν σκληρά μέτρα και τους δεύτερους να αδυνατούν να αντεπεξέλθουν, πράγμα που μοιραία οδήγησε σε μία κακή και άνιση σχέση μεταξύ των κρατών των δύο πλευρών. Η δυσαρέσκεια των πολιτών της Ευρωζώνης έφερε την άνοδο των λαϊκιστών πολιτικών που ήρθαν στην εξουσία κατακεραυνώνοντας την ΕΕ για τη σκληρή πολιτική της. Το κλίμα επιδεινώθηκε το 2015 με τα μεγάλα μεταναστευτικά κύματα που έπληξαν ολόκληρη την απροετοίμαστη Ευρώπη. Ταυτόχρονα, άλλοι παράγοντες όπως η αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕE με το Brexit, μία από τις τρεις μεγαλύτερες οικονομίες της Ένωσης, ο πόλεμος δασμών του Τραμπ και η αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συμφωνία για το Ιράν -μεταξύ άλλων – οδηγούν σε μία επικίνδυνη κλιμάκωση της κρίσης στην ΕΕ.

Τις τελευταίες ημέρες οι πολιτικές αναταράξεις στον Νότο έχουν γίνει ο εφιάλτης της Ευρώπης. Ιταλία και Ισπανία ζουν πρωτόγνωρες στιγμές στην πολιτική τους ιστορία. Στην Ισπανία τα σκάνδαλα περί διαφθοράς οδήγησαν στην αποσταθεροποίηση της κεντροδεξιάς κυβέρνησης του Μαριάνο Ραχόι. Ο ηγέτης του Σοσιαλιστικού Κόμματος, Πέδρο Σάντσεθ,  εκμεταλλεύτηκε την ισχνή κοινοβουλευτική εκπροσώπηση – τη μικρότερη στην ιστορία – του Ραχόι και κατέθεσε πρόταση μομφής η οποία υπερψηφίστηκε από 180 βουλευτές, έναντι 169 κατά. Έτσι, ο Πέδρο Σάντσεθ έγινε ο πρώτος πολιτικός στην Ισπανία που εκθρονίζει πρωθυπουργό. Ο Φερνάντο Μαρτίνεθ-Μάγιο του Λαϊκού Κόμματος, τον χαρακτήρισε “Ιούδα της ισπανικής πολιτικής σκηνής”, ενώ ο Ραχόι τον κατηγόρησε για οπορτουνισμό με στόχο την… καρέκλα: «Ο κ. Σάντσεθ ανυπομονεί να γίνει πρωθυπουργός χωρίς να πάει στην κάλπη γιατί ακόμη και τα παιδιά γνωρίζουν ότι δεν πρόκειται να κερδίσει εκεί».
Ο Ραχόι παραιτήθηκε από την ηγεσία του Λαϊκού Κόμματος και ανακοίνωσε λίγο αργότερα ότι εγκαταλείπει οριστικά την πολιτική.  «Η πρόθεσή μου είναι να εγκαταλείψω οριστικά την πολιτική, υπάρχουν άλλα πράγματα να κάνει κανείς στη ζωή από το να αφιερωθεί στην πολιτική. Είχα μια πολυτάραχη πολιτική ζωή και πιστεύω ότι δεν έχει νόημα να παραμείνω κι άλλο εδώ. Δεν θα δηλώσω υποψηφιότητα στο συνέδριο του κόμματος.” Ο εφτάψυχος Ραχόι έχει επιζήσει ενός σφοδρού τροχαίου στα νιάτα του και ενός ατυχήματος με ελικόπτερο το 2005. Ξεπέρασε επιτυχώς δύο ήττες στις γενικές εκλογές και μια απόπειρα πραξικοπήματος στο κόμμα του το 2008. Αναλαμβάνοντας την εξουσία το 2011 κατάφερε να σταθεί παρά τα αυστηρά μέτρα λιτότητας εν μέσω της οικονομικής κρίσης, αντιμετώπισε το πολιτικό αδιέξοδο του 2016 και τους Καταλανούς αποσχιστές, αλλά η πρόταση μομφής του Σάντσεθ αποτέλεσε τη χαριστική βολή.

Πέδρο Σάντσεθ

Γεννημένος στη Μαδρίτη το 1972 σε μία ευκατάστατη οικογένεια, με  πατέρα επιχειρηματία και μητέρα δημόσια υπάλληλο, ο Πέδρο Σάντσεθ εντάχθηκε στους κόλπους του PSOE το 1993.
Έχει τρία μεταπτυχιακά στα Οικονομικά και Διοίκηση Επιχειρήσεων και ένα διδακτορικό και έχει εργαστεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το 1999 υπηρέτησε ως προσωπάρχης του ύπατου εκπροσώπου του ΟΗΕ στη Βοσνία κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Κόσοβο.
Εργάστηκε ως σύμβουλος ξένων επιχειρήσεων, οικονομικός σύμβουλος στην εκτελεστική επιτροπή του Σοσιαλιστικού Κόμματος, ως δημοτικός σύμβουλος της αντιπολίτευσης στη Μαδρίτη για πέντε χρόνια και στη συνέχεια εισήλθε στο κοινοβούλιο επί πρωθυπουργίας Θαπατέρο.
Διετέλεσε βουλευτής από το 2009 έως το 2011 που έχασε την έδρα του. Δύο χρόνια αργότερα επέστρεψε στο κοινοβούλιο και εξελέγη πρόεδρος του PSOE την επόμενη χρονιά. Είναι παντρεμένος και πατέρας δύο κοριτσιών, δεινός παίκτης και φίλαθλος του μπάσκετ, με έφεση στις ξένες γλώσσες, μιλάει αγγλικά και γαλλικά. Μερικοί από τους χαρακτηρισμούς που του αποδίδουν είναι “όμορφος” (guapo), “χαρισματικός” και “φωτογενής”.

Η νέα ισπανική κυβέρνηση
Την Τετάρτη, ο Σάντσεθ παρουσίασε τη σύσταση της νέας Ισπανικής κυβέρνησης, όπου για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας επικρατούν οι γυναίκες και μάλιστα σε πρωτοκλασάτα υπουργεία. Ο νέος Ισπανός πρωθυπουργός σημείωσε ότι “Πρόκειται για μια κυβέρνηση ισότητας των φύλων, ποικίλλων γενεών, ανοικτή στον κόσμο και συνδεδεμένη με την Ευρωπαϊκή Ένωση”.

Το νέο υπουργικό συμβούλιο αποτελείται από 11 γυναίκες και 6 άνδρες.
Μεταξύ άλλων, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης αναλαμβάνει η Κάρμεν Κάλβο, το υπουργείο Οικονομίας ανατέθηκε στην γενική διευθύντρια για τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Νάντια Καλβίνο, το υπουργείο Δικαιοσύνης ανατέθηκε στην εισαγγελέα Ντολόρες Δελγκάδο. Υπουργός Εξωτερικών ορίστηκε ο πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Χοσέπ Μπορέλ.

“Πέδρο βάλε… πλάτη”
Λίγο αργότερα την Τετάρτη, ο Έλληνας πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, τηλεφώνησε στον Πέδρο Σάντσεθ, για να τον συγχαρεί.
Οι δύο πρωθυπουργοί συμφώνησαν σε στενή συνεργασία προκειμένου να συμβάλλουν εποικοδομητικά στην προώθηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων στην Ευρωζώνη, την προώθηση της ατζέντας της Κοινωνικής Ευρώπης, την αναθεώρηση του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου και την ειρήνη και σταθερότητα στη Μεσόγειο.
Ο Τσίπρας ενημέρωσε τον Σάντσεθ και για την πορεία των διαπραγματεύσεων για το ελληνικό δημόσιο χρέος και δεν παρέλειψε να του ζητήσει να… βάλει πλάτη.

Αν και ο αριστερός Σάντσεθ κέρδισε τη “μάχη” με την πρόταση μομφής, ο αγώνας μόλις τώρα ξεκινάει. Το έργο που αναλαμβάνει είναι δύσκολο καθώς καλείται να συμβιβάσει τις πολυάριθμες και διαφορετικές απαιτήσεις των κομμάτων που στήριξαν την πρόταση μομφής, το καταλανικό ζήτημα που αποτελεί την χειρότερη πολιτική κρίση για τη χώρα μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας που ακολούθησε το θάνατο του δικτάτορα Φράνκο σχεδόν 40 χρόνια πριν, ενώ στον ορίζοντα βρίσκονται οι κάλπες τις οποίες έχει ήδη υποσχεθεί, χωρίς όμως να ορίσει ημερομηνία διεξαγωγής εκλογών.

Ο Σάντσεθ προσπάθησε ήδη να χαμηλώσει τους τόνους μετά την αναταραχή, διαμηνύοντας πως θα τηρήσει τον προϋπολογισμό Ραχόι, με στόχο την αύξηση των επενδύσεων στη Χώρα των Βάσκων και τις στοχευμένες αλλαγές σε μισθούς και συντάξεις. Σε αντίθεση με το Λαϊκό Κόμμα που είχε μια σφοδρή αντιπαράθεση με την καταλανική κυβέρνηση, ο Σάντσεθ έχει δηλώσει πρόθυμος να συνεργαστεί.

Η κρίση της Ισπανίας ωστόσο μοιάζει με πταίσμα συγκριτικά με την Ιταλική πολιτική κρίση, στα μάτια των Ευρωπαίων. Αυτό οφείλεται κυρίως στο ότι η κρίση περιορίστηκε στο εσωτερικό της χώρας μεταξύ των κομμάτων και o νέος Ισπανός πρωθυπουργός, όπως και τα πολιτικά κόμματα, ακολουθούν πιστά μία φιλοευρωπαϊκή γραμμή. Παρά του ότι η Ισπανία βίωσε πολύ πιο βαριά την οικονομική κρίση του ευρώ, έκανε περισσότερες μεταρρυθμίσεις και η ανάρρωσή της ήταν πολύ καλύτερη. Αντιθέτως, η Ιταλική κυβέρνηση αποτελείται από λαϊκιστικά αντισυστημικά κόμματα που επαναστατούν κατά της αυστηρής πολιτικής των Βρυξελλών και του Βερολίνου και έχουν επανειλημμένως θέσει θέμα εξόδου από το ευρώ.

Η νέα Ιταλική κυβέρνηση Λέγκας και Πέντε Αστέρων, με πρωθυπουργό τον Τζουζέπε Κόντε έλαβε την Τρίτη ψήφο εμπιστοσύνης από τη βουλή, με 350 ψήφους υπέρ, 236 κατά και 35 αποχές και ανέλαβε επίσημα τα καθήκοντά της.

Ο Τζουζέπε Κόντε κατάφερε να τρομοκρατήσει τις διεθνείς αγορές με την παρθενική του ομιλία στη Βουλή, με την οποία δεσμεύτηκε να προωθήσει σειρά πολυδάπανων λαϊκιστικών μέτρων και έθιξε τα φλέγοντα ζητήματα του μεταναστευτικού και της εξωτερικής πολιτικής με άνοιγμα στη Ρωσία, ενώ τόνισε την ανάγκη η Ευρώπη να αναθεωρήσει τις οικονομικές και νομισματικές πολιτικές που εφαρμόζει. Κατά τη δευτερολογία του δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στο θέμα του δημόσιου χρέους: «Θέλουμε να διαπραγματευθούμε στο μέτωπο αυτό, εκείνο της σταδιακής μείωσης του χρέους. Θα πρέπει να δούμε πώς θα το πετύχουμε. Θα πάμε στην Ευρώπη θέλοντας να εκφραστούμε και επί μιας πολιτικής προσέγγισης του θέματος».

Το ζήτημα των μεταρρυθμίσεων στην Ευρωζώνη είναι καίριο ειδικά για τις χώρες του Νότου που έχουν επωμιστεί το μεγαλύτερο βάρος στο μεταναστευτικό και έχουν γονατίσει από τα αυστηρά μέτρα λιτότητας που τους έχουν επιβληθεί προκειμένου να παραμείνουν μέλη της νομισματικής ένωσης. Επιπλέον είναι ζητούμενο και του Γάλλου προέδρου, Εμμανουέλ Μακρόν, που θέλει μεταξύ άλλων μια πιο ομοσπονδιακή Ευρώπη, με έναν υπουργό Οικονομικών της Ευρωζώνης με δικό του προϋπολογισμό που θα ελέγχεται από ένα κοινοβούλιο των χωρών μελών της. Αν και η Γερμανίδα καγκελάριος έχει αποδεχτεί την ανάγκη κάποιων μεταρρυθμίσεων, οι συζητήσεις έχουν μείνει σε ένα πολύ θεωρητικό επίπεδο.

Μέχρι στιγμής τα Γερμανικά ΜΜΕ εκφράζουν την ανησυχία τους για την Ιταλική κρίση και κάνουν λόγο ακόμα και για “Θρασύτητα των Ιταλών… μεγαλύτερη από εκείνη των Ελλήνων”. Όσο για το ζήτημα του δημόσιου χρέους που έθεσε ο Κόντε, η Μέρκελ έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να υπάρξει κάποια ελάφρυνση. Σε ερώτηση δε σχετικά με την Ιταλία, που της απηύθυνε βουλευτής στο Γερμανικό Κοινοβούλιο, η Μέρκελ ήταν κατηγορηματική: “Με την Ελλάδα διαπραγματευτήκαμε πολύ σκληρά και στο τέλος καταλήξαμε σε καλή συμφωνία. Για το σκοπό αυτό θα συναντήσω επίσης τη νέα ιταλική κυβέρνηση έτσι ώστε να μιλάμε ο ένας στον άλλο και θα πούμε ότι η Ε.Ε βασίζεται στο σεβασμό των κανόνων απ’ όλους.”

Τα σχόλια είναι κλειστά.