Ελένη Βιτάλη στο «Κ»: Ποιος είναι υπεύθυνος για τα χάλια μας, ρε λαμόγια;

Της Πέννυς Κροντηρά

Είναι μαγική στιγμή όταν μιλάς με κάποιον για πρώτη φορά αλλά νομίζεις ότι γνωρίζεστε χρόνια. Αυτό συνέβη με την Ελένη Βιτάλη, χάθηκε η αίσθηση του χρόνου. Σε μία εκ βαθέων συνέντευξη στο «Κ» αποκαλύπτει τα βιώματά της, τους φόβους της αλλά και την εμπειρία της από μία γεμάτη ζωή. Μιλά για το «κιμπαριλίκι» αλλά και τα «γιατί» που τόσο τη βασάνισαν. Παίρνει θέση στο παιχνίδι της αγάπης και εκφράζει την ευαισθησία της για τα παιδιά και την ανησυχία της για τον συνάνθρωπο στην τρέχουσα πολιτικοκοινωνική περίοδο.

 Τι ρόλο έχει η μουσική στη ζωή σας; Θα μπορούσατε να φανταστείτε τη ζωή σας μακριά από το τραγούδι;

Είμαι από τους ευλογημένους ανθρώπους που συναναστρέφονται πολύ με τη μουσική. Η μουσική κάνει καλό σε όλο τον κόσμο. Είναι σημαντικό πράγμα ο ήχος. Βλέπεις τους ανθρώπους που δεν μπορούν να κοιμηθούν, και ανάμεσά τους και εγώ, πολλές φορές να βάζουν ωτοασπίδες. Δεν έχεις την ίδια ποιότητα ύπνου. Ξεκινάμε από τον θόρυβο και φτάνουμε στον ήχο. Όταν ο ήχος δεν είναι θόρυβος και είναι μουσική και μάλιστα καλή, τότε ο άνθρωπος έχει υγεία, γίνεται καλύτερα. Είμαι λοιπόν ευλογημένη που οι συνθήκες τα φέρανε έτσι ώστε το αντικείμενο της εργασίας μου να είναι η μουσική! Δεν θέλω να φανταστώ τη ζωή μου μακριά από το τραγούδι. Θα μπορούσα να είχα μείνει στο χωριό της γιαγιάς μου από την πλευρά της μητέρας μου, το Αιγίνιο Πιερίας, και να ζήσω μια χωριάτικη ζωή και το εννοώ κυριολεκτικά και όχι υποτιμητικά. Να μυρίζω καθαρό αέρα, να έχω αγελάδες όπως η γιαγιά μου, και που όταν τις έβλεπα μικρή μού φαίνονταν τεράστιες… είχε ακόμα κοτέτσι, στάνη. Θα είχα παντρευτεί στο χωριό. Σίγουρα θα ήμουν πετυχημένη νοικοκυρά. Δεν θα ήμουν κουτσομπόλα και θα μπορούσα να τα βγάλω πέρα. Η γιαγιά μου βρέθηκε στο χωριό στην κατοχή με δύο παιδιά, τη μητέρα μου και τον αδελφό της, εκεί ξαναπαντρεύτηκε έναν άνδρα που είχε άλλα τέσσερα παιδιά και μετέπειτα απέκτησε άλλα δύο. Έζησε τόσα χρόνια χωρίς να τσακωθούν μεταξύ τους. Εγώ πήγαινα τα καλοκαίρια και όλο αυτό μου έκανε καλό στη ζωή μου. Βλέπεις τις δυσκολίες και εκτιμάς αυτές τις σοφές γυναίκες. Έτσι υπάρχει μία δεύτερη πατρίδα για μένα μετά την Αθήνα, το μεγάλο χωριό όπως τη λένε. Από την άλλη, όμως, θα μου έλειπε ένα μεγάλο κομμάτι. Αυτό σκέφτομαι που λέει στο τραγούδι «μια ζωή μέσα στους δρόμους και στις νύχτες» η Χαρούλα και έρχεται και με γλυκαίνει. Η Γλυκερία μού έχει πει το εξής: «Κάτι δίνεις, κάτι παίρνεις σε αυτή τη ζωή»! Αυτό είναι μεγάλη κουβέντα, δεν μπορείς να μη δώσεις τίποτα.

Πώς ξεκινήσατε να ασχολείστε με το τραγούδι;

Ερασιτεχνικά… Πήγαινα σχολείο και ήθελα να δω πώς είναι τα πανηγύρια. Είχα, λοιπόν, την τύχη να δω πώς είναι και να γνωρίσω τους Χαλκιάδες, τους Σουκαίους που με τον Τάκη τον Σούκα κάνω τώρα δίσκο. Άνθρωποι που ήξεραν πολύ καλά τους μουσικούς δρόμους. Ξεκίνησα, λοιπόν, από τα πανηγύρια και εκεί με συνεπήρε η μουσική και συνέχισα στον χώρο μέχρις ότου αναδείχθηκα.

Έχετε μία από τις καλύτερες φωνές της χώρας. Θεωρείτε ότι πλέον υπάρχει ποιότητα στον χώρο της μουσικής;

Ναι αμέ, πώς δεν υπάρχουν; Ο Μάλαμας, ο Μακεδόνας, ο Κότσιρας που συνεχίζουν, καθώς και το νέο αίμα, ο Γιάννης Χαρούλης, η Μελίνα Ασλανίδου, η Αρετή Κετιμέ, η Ελεωνόρα Ζουγανέλη, η Νατάσσα Μποφίλιου και οι ΤΑΚΙΜ από το Μουσικό Λύκειο Παλλήνης. Η Γιώτα Νέγκα επίσης, είναι εξαιρετική λαϊκή τραγουδίστρια, θα κάνει πολύ μεγάλη καριέρα.

Τι έχετε διδαχτεί μέσα από τη ζωή σας και τη δουλειά τα βράδια;

Το κιμπαριλίκι! Ότι μπορείς να βγεις μέσα από διάφορες περιστάσεις γιατί όταν είσαι μικρός τα ρουφάς πιο εύκολα, σαν σφουγγάρι. Για κάποιο λόγο νιώθω ότι επειδή ήμουν αφελής και είμαι ακόμα, δηλαδή κρύβω ένα παιδάκι μέσα μου, το οποίο αν το πιέσω πολύ θα πιεστώ, αν το αφήσω θα το βρω μπροστά μου. Δηλαδή από τη χαρά μου θα υποσχεθώ κάτι που δεν θα το κάνω μετά. Νιώθω όμως αυτή την παιδικότητα σαν ευλογία που δίνεται πραγματικά από τον Θεό. Αλλά μπράβο μου που παλεύω πάνω από όλα τον εαυτό μου, να μην είμαι εγωίστρια στη ζωή μου.

Ποια είναι η πιο δύσκολη ερώτηση που θα κάνατε στον εαυτό σας; Ποια η απάντηση;

Νομίζω την έχω λύσει. Η πιο δύσκολη ήταν το «Γιατί;». Είχα τα δικά μου «γιατί», όπως ο κάθε άνθρωπος. Είχαν να κάνουν με τους γονείς μου, με τις στενές σχέσεις μου, όχι με το παιδί μου, γιατί το παιδί είναι ευλογία. Αυτά τα «γιατί» δεν έχουν απάντηση. Σκαλίζοντας το υποσυνείδητό μου βλέπω έναν λάκκο με σκατά που βγάζει μπόχα. Δεν υπάρχει λόγος να σκαλίσω το υποσυνείδητό μου και να πάω σε ψυχιάτρους, γιατί είχα πάει. Τα κλείνεις. Εγώ ανέλυσα τη λέξη «διεκδικώ». Θυμάμαι διάβασα στον Γέροντα Παΐσιο και λέει κάπου ότι διεκδικώ σημαίνει εκδικούμαι. Το έψαξα από εδώ, από εκεί και είναι το ίδιο. Από την στιγμή που διεκδικώ το δίκιο μου, το διεκδικεί και ο άλλος. Αν παραιτούμαι του δικαίου μου, δεν τρώγομαι μέσα μου. Όταν λοιπόν βλέπω να συμβαίνει στους άλλους ανθρώπους καταλαβαίνω ότι δεν είναι προσωπικό το θέμα. Προτιμώ να ασχολούμαι με ιδέες παρά με ανθρώπους. Και εκεί μου λύθηκε ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα, γιατί έλεγα «γιατί να συμβεί σε εμένα αυτό;», γιατί το ένα γιατί το άλλο; Δηλαδή είχα ένα παράπονο ότι εγώ ήμουν καλή και οι άλλοι δεν μου φέρονταν σωστά. Πω πω μπλόφα που είναι αυτή! Είχα γίνει καμπουροσυλλέκτης. Αυτό που λένε χαμουρεύομαι με το πρόβλημα δεν είναι καθόλου καλό, όπως όταν ζηλεύουμε στον έρωτα, στη σχέση.

Ποιον ρόλο έχει ο έρωτας στη ζωή σας; Η καψούρα γίνεται αγάπη;

Α, πα πα, ποτέ δεν είχε. Καθόλου. Τώρα τι να έχει μετά τα 50; Δεν το είχα και νέα. Είχα μεγάλο στήθος, ποτέ δεν το έδειξα. Είναι αστείο για εμένα να μιλάω για τέτοια πράγματα. Συνεπάγεται κτητικότητα και δεν θα περάσεις καλά. Η καψούρα μπορεί να μετατραπεί σε αγάπη, αλλά ο άνθρωπος που καψουρεύεται θα ξανακαψουρευτεί αργότερα. Μετά τι κάνεις; Η καψούρα με πάει σε αρρωστημένη κατάσταση και μετά θα ψάχνονται και οι δύο.

Ξεπερνάμε ποτέ τους ανθρώπους που αγαπήσαμε πραγματικά;

Όχι, μια φορά είναι η μεγάλη αγάπη για εμένα! Μπορεί να αγαπήσεις ξανά και πολύ δυνατά. Αλλά εγώ τον Βαγγέλη δεν θα τον ξεπεράσω και δεν θέλω. Κοιτάς να ξεπεράσεις κάτι όταν σε ενοχλεί. Λέγομαι Ξύδη και μου αρέσει. Γιατί ήταν ο άνδρας μου, ο σύντροφός μου. Ο Βαγγέλης ήταν ένας και μοναδικός, είχε τρομερό χιούμορ, ήταν η χαρά της ζωής.

Έχετε κάποιο απωθημένο στη ζωή σας ή κάποιο όνειρο που δεν πραγματοποιήσατε;

Να γίνω παιδίατρος. Έχω όμως και μία κριτική πλευρά και δεν βοηθάει απέναντι στους δασκάλους, στους γιατρούς. Σε αυτούς που έχουν στα χέρια τους παιδιά και ασχολούνται με άλλα πράγματα. Με τσαντίζει αυτό, δεν είναι καλό, βγάζω μένος. Είναι άνθρωποι που είναι καθηγητές και κάνουν και παραγωγές στο ραδιόφωνο. Εγώ αν είχα παιδί στα χέρια μου θα ήταν όλη μου η ζωή να το διδάξω πέντε πράγματα ή στο νοσοκομείο να πηγαίνω… δεν ξέρω. Με τον Τσίπρα τώρα ως κυβέρνηση σκέφτομαι να πάω να συναντήσω κάποιους ανθρώπους και να πω τι γίνεται με τα νοσοκομεία, πεθαίνουν οι άνθρωποι. Ποιος είναι υπεύθυνος, ρε λαμόγια; Το σκέφτομαι σοβαρά και οφείλω να κάνω κάτι. Να μαζευτούμε και ηθοποιοί και άνθρωποι μορφωμένοι που ξέρουν περισσότερα από εμένα. Βλέπεις τον άνθρωπο στο νοσοκομείο να ζητάει κάτι και λέει ο γιατρός δεν είναι η ειδικότητά μου. Ποια ειδικότητα; Άνθρωπος είναι, βρε, και σε έχει ανάγκη.

Πώς βλέπετε την Ελλάδα της κρίσης και το πολιτικό σύστημα;

Είναι επί όλου του πλανήτη το θέμα, νομίζω. Τότε που έγινε το μεγάλο κραχ στην Αμερική ζούσε η μητέρα μου, η Χαρούλα και έκλαιγε. Και της λέω «τι κλαις, ρε μαμά;» και μου αποκρίνεται «παιδάκι μου, μπήκαμε στα χρόνια, θα ζήσετε πράγματα», όπως το τραγούδι του Σπανουδάκη που μου αρέσει και λέω και εγώ. Ο Θεός να βοηθήσει όλο τον κόσμο. Φοβάμαι πάρα πολύ τον ψυχολογικό εμφύλιο, που ζηλεύεις τον διπλανό σου γιατί παίρνει περισσότερα χρήματα ή φταίει ο αστυνομικός που είναι παιδί σου. Τι να κάνουμε, να αιματοκυλιστούμε με τα παιδιά μας; Θετική σκέψη, γιατί δεν μπορώ να κάνω και να πω τίποτα άλλο.

Τι θα λέγατε στους πολιτικούς της χώρας;

Να κοιτάξουν πιο πολύ τον άνθρωπο και ότι πρέπει μας υπηρετούν, δεν τους υπηρετούμε. Να συνέλθουνε.

Ποια τα επαγγελματικά σας σχέδια;

Δεν κάνω σχέδια, κάνω όνειρα! Ονειρεύομαι… Είμαι τόσο χαρούμενη που εμφανίζομαι με τον Διονύση Σαββόπουλο στο «Κύτταρο» κάθε Τρίτη και Τετάρτη με γεμάτο το μαγαζί. Δεν έχεις ιδέα πόσο το ευχαριστιέμαι. Αφού κάθε φορά που τελειώνουμε, λέω στον Διονύση «Διονύση, σε αγαπάω, ευχαριστώ»! Και σου μιλάω τώρα που είμαι 62 χρόνων και τραγουδάω από τα 15. Νιώθω ότι είμαι στην μπουάτ, όπως παλιά με τον Νταλάρα, τον Κηλαηδόνη, τον Σαββόπουλο, τον Καλογιάννη, την Πρωτοψάλτη, τη Γλυκερία, τη Χαρούλα, τη Βίσση, την έχω καταβρεί. Ακόμα, ετοιμάζουμε έναν δίσκο με λαϊκά τραγούδια, που έπρεπε ήδη να έχει βγει, με τον Τάκη Σούκα, σε στίχους Ελένης Φωτάκη που έχει βάλει νέα δημιουργική πνοή. Δεν έχω συμπεριλάβει δικό μου τραγούδι αν και γράφω, γιατί το ένα μου φαίνονται σαχλά, εξυπνάδες. Κάποτε είχα πάει στον Σαββόπουλο να του δείξω κάτι στιχάκια πριν τον δίσκο «Το απέναντι Μπαλκόνι» και μου λέει «Ελένη, τα τραγούδια πρέπει να έχουν αγάπη.» «Εγώ έχω αγάπη», του λέω. «Είναι εξυπνακίστικα», μου απαντά. Εγώ ό,τι εξυπνάδα μού ερχόταν την έβαζα. Αυτό που έκανε ο Ρασούλης, που για εμένα ήταν πολύ μεγάλη φωνή μετά τον Άκη Πάνου, που ήταν ένας δρόμος για τους στιχουργούς. Μετά από αυτόν τον δίσκο είναι μέσα στα όνειρά μου να κάνω τραγούδια του πατέρα μου, του Λαβίδα, λαϊκά, σαγρέ, λίγο ροκ, που πιάνουν φλέβα, είναι underground αλλά δεν μιλάνε για την καψούρα και το χασίσι, αλλά λίγο για το παράπονο. Επίσης, θέλω να κάνω τραγούδια που αγαπάω και μπορεί να είναι παρεξηγημένα, είναι καλά τραγούδια, αλλά τα θεωρούν σκυλάδικα. Έχουν μια αλήθεια.