Η σοσιαλδημοκρατία μέσα από ένα παράδειγμα…

Της Αφροδίτης Αλ-Σάλεχ,

αναπληρώτριας γραμματέως Επικοινωνίας ΠΑΣΟΚ

Πριν από λίγες ημέρες συμμετείχα σε ένα τηλεοπτικό πάνελ μαζί με τον ευρωβουλευτή της ΝΔ κ. Κύρτσο και τη βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ κα Βαλαβάνη, ενώ συμμετείχε ο υφυπουργός Εργασίας κ. Κεγκέρογλου, παρουσιάζοντας το θετικό μέτρο του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.

Μετά τη λεπτομερή τοποθέτηση του υπουργού, το λόγο πήρε ο κ. Κύρτσος, εξηγώντας ότι διαφωνεί με την επιδοματική πολιτική, υποστηρίζοντας ότι τα χρήματα θα πρέπει να δοθούν για την ενίσχυση της ρευστότητας στην αγορά. Ακολούθησε η κα Βαλαβάνη, που δήλωσε πως τα χρήματα που δίνονται είναι «ψίχουλα» και πως θα πρέπει να δοθούν πολύ περισσότερα. Η τοποθέτηση των δύο ήταν ενδεικτική δύο πολιτικών που είναι διαφορετικές από τη δική μας ευρωπαϊκή κεντροαριστερή προσέγγιση.

Ο κ. Κύρτσος εξέφραζε τη συντηρητική (πολιτικά) – νεοφιλελεύθερη (οικονομικά) άποψη, διαδεδομένη σε Αγγλία και ΗΠΑ, βάσει της οποίας ο πολίτης γίνεται παθητικός όταν λαμβάνει επιδόματα και, άρα, αυτά θα πρέπει να κοπούν ώστε να έχει κίνητρα να αναζητήσει εργασία, ενώ ταυτοχρόνως θα πρέπει το (μικρό έως ελάχιστο) κράτος απλώς να διευκολύνει την επιχειρηματικότητα.
Η κα Βαλαβάνη εξέφραζε τη λαϊκίστικη αντίληψη που θέλει το (τεράστιο) κράτος να μοιράζει αφειδώς χρήματα σε κάθε κοινωνική ομάδα, δίχως βέβαια να υπάρχει κάποια μέριμνα όσον αφορά το από πού θα βρεθούν τα χρήματα αυτά – παρά μόνο κάτι γενικολογίες τύπου φορολόγηση του πολύ μεγάλου πλούτου κ.λπ.

Σε αυτές τις δύο αντικρουόμενες απόψεις, υπάρχει η τρίτη θέση, η θέση της σοσιαλδημοκρατίας, που λέει πως ούτε μπορούμε να αφήνουμε τους πολίτες απροστάτευτους –βορά στις ορέξεις της αγοράς– ούτε και πρέπει να επιδοθούμε σε μια επιδοματική παροχολογία που, ακόμα κι αν μπορούσε να εφαρμοστεί για κάποιο μικρό διάστημα, δεν θα έπρεπε να εφαρμοστεί γιατί αυτό θα οδηγούσε την κοινωνία και το κράτος σε απόλυτη χρεοκοπία.
Εμείς λέμε «ναι» στα θετικά μέτρα προστασίας, όπως το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, και σε τέτοιο βαθμό ώστε να λειτουργούν ως δίχτυ προστασίας των πολιτών από την αγριότητα της αγοράς, σε συνδυασμό με πολιτικές ανάπτυξης, δημιουργίας θέσεων εργασίας, επανένταξης των ανέργων στην αγορά εργασίας και αποκατάστασης αδικιών. Διότι η φτώχεια, η αναπηρία, η απομόνωση δεν είναι ατομικό πρόβλημα και προσωπικό δυστύχημα, αλλά κοινωνικό ζήτημα, και το κράτος (το ούτε μεγάλο αλλά ούτε μικρό) οφείλει να παρεμβαίνει στοχευμένα για να προστατεύει τους πολίτες.

Είναι ένα παράδειγμα αυτού που λέμε, ότι η απάντηση στο νεοφιλελεύθερο συρμό δεν είναι ο λαϊκισμός, ούτε το αντίδοτο στο λαϊκισμό είναι ο νεοφιλελεύθερος συρμός. Υπάρχει η τρίτη λύση, κι αυτή είναι η σοσιαλδημοκρατία, η Κεντροαριστερά της ευθύνης.
Η σημασία της Κεντροαριστεράς της ευθύνης εδώ εντοπίζεται, κι όχι σε αυτοαναφορικές αρθρογραφίες (η Κεντροαριστερά για την Κεντροαριστερά) και λίστες ονομάτων που αυτοχρίζονται παράγοντες του χώρου. Η Κεντροαριστερά της ευθύνης δεν έρχεται να διχάσει με το δικό της τρόπο την κοινωνία, αλλά να την ενώσει σε ένα διαρκές αίτημα πραγματικής ισότητας, κοινωνικού κράτους, ισονομίας και ισοπολιτείας.

Ο δε περίφημος διάλογος για την Κεντροαριστερά δεν μπορεί παρά να αφορά το πώς θα ενωθεί η χώρα και πώς θα βγούμε οριστικά από την οικονομική κρίση, από τον οικονομικό αυτό πόλεμο, δίχως οι προσωρινές δραματικές απώλειες να γίνουν οριστικές.

Το ευτύχημα πάντως είναι ότι όσο διαρκεί ο διάλογος για τη «διαχείριση της ειρήνης»… παραδίπλα, «στο μέτωπο», οι λίγοι πια βουλευτές της σοσιαλδημοκρατίας, του ΠΑΣΟΚ, συνεχίζουν να δίνουν μάχες και να τις κερδίζουν, δείχνοντας με τη στάση τους στην πράξη τι σημαίνει Κεντροαριστερά της ευθύνης. Δεν έχουμε παρά πού και πού, όταν ο διάλογος για την Κεντροαριστερά «σκαλώνει», να ρίχνουμε μια ματιά προς τη Βουλή. Για να αποκτούν τα ζητήματα τις πραγματικές τους διαστάσεις.