Ξεκαθαρίζει το θολό τοπίο ο Τσίπρας

Του Γιάννη Χρηστάκου

Ανασχηματισμός, επίθεση κατά πάντων, σκέψεις ακόμα και για δημοψήφισμα και στο τέλος εκλογές περιλαμβάνουν τα σενάρια που επεξεργάζονται στην κυβέρνηση ανάλογα με την πορεία που θα πάρουν τα πράγματα στο καυτό δεκαπενθήμερο που έρχεται. Η ημερομηνία-ορόσημο για το Μαξίμου είναι η 7η Μαρτίου, οπότε και θα συνεδριάσει το Eurogroup για να αξιολογήσει το ελληνικό πρόγραμμα. Τα μέτωπα είναι όλα ανοιχτά: Η διαπραγμάτευση στον αέρα, οι κοινωνικές ομάδες στους δρόμους, οι υπουργοί σε νευρική κρίση, αστοχίες, ασυνεννοησία και αρνητικές δηλώσεις με αποτέλεσμα να υπάρχει ήδη ένας παραιτημένος υπουργός, ο Π. Σγουρίδης. Σε αυτό το κλίμα έρχεται να προστεθεί και η μεγάλη έρευνα των τάσεων της MRB, που εκτός από την πρωτιά της Νέας Δημοκρατίας στην πρόθεση ψήφου, αξίζουν ιδιαίτερης προσοχής όλα τα ποιοτικά στοιχεία για την απόδοση της κυβέρνησης και κυρίως τη σχέση της με την κοινωνία.

ΑΣΦΥΚΤΙΚΑ ΤΑ ΟΡΙΑ

Μέχρι σήμερα, η κυβέρνηση δείχνει δυσκολία στο να αντιμετωπίσει όλο το βάρος των ανοιχτών ζητημάτων και η κατά περίπτωση πολιτική αντίδραση φαίνεται να αποδίδει σε ορισμένα θέματα καρπούς, χωρίς όμως να τα επιλύει. Πρόκειται για μία τακτική κατά την οποία κερδίζεται πολύτιμος χρόνος, ο οποίος όμως στο τέλος φτάνει σε ασφυκτικά όρια και αναζητούνται λύσεις υπό ισχυρότατη πίεση. Κάτι τέτοιο συμβαίνει σε πρώτη φάση με το αγροτικό, όπου ναι μεν η κυβέρνηση κατάφερε ισχυρό πλήγμα στην πανελλαδική ομοιογένεια, αλλά τα μπλόκα παραμένουν στους δρόμους και ζητούν συγκεκριμένες προτάσεις στα αιτήματά τους.

Η ΑΝΤΕΠΙΘΕΣΗ

Ο Αλέξης Τσίπρας και οι στενοί του συνεργάτες αποφάσισαν να εξαπολύσουν σφοδρή επίθεση εναντίον όλων των επικριτών τους είτε πρόκειται για τις κοινωνικές τάξεις που διαμαρτύρονται είτε για την αντιπολίτευση, και βέβαια σε πρώτο πλάνο θα εξακολουθήσουν να βρίσκονται τα Μέσα Ενημέρωσης και η διαπλοκή όπως την έχουν περιγράψει πολλάκις στην κυβέρνηση. Ο Αλέξης Τσίπρας δεν θα χάσει ούτε ώρα σε αυτό το κρίσιμο δεκαπενθήμερο, καθώς γνωρίζει ότι μέχρι τις 7 Μαρτίου θα πρέπει το λιγότερο να έχει φέρει σε πέρας τη συμφωνία για το ασφαλιστικό, ανεξάρτητα από το αν θα έχει ψηφιστεί ή όχι. Γι’ αυτό ξεκινά από σήμερα Σάββατο με την εμφάνισή του στη Βουλή στο πλαίσιο του παράλληλου προγράμματος αλλά και της ενημέρωσης του πρωθυπουργού για τα αποτελέσματα της Συνόδου Κορυφής για το μεταναστευτικό και προσφυγικό θέμα στις Βρυξέλλες. Η εξέλιξη εκτιμάται ως θετική από τον πρωθυπουργό καθώς απομακρύνεται το θέμα του κλεισίματος των βόρειων συνόρων και της «κόκκινης κάρτας» από τη Σένγκεν. Ο Αλέξης Τσίπρας σε αυτό το πεδίο αναμένεται να εξαπολύσει σφοδρή επίθεση στα κόμματα της αντιπολίτευσης που σφυροκοπούσαν όλο το προηγούμενο διάστημα την κυβέρνησή του ότι οδηγούσε τη χώρα εκτός Σένγκεν, παραβλέποντας ηθελημένα, όπως θα πει, ότι αυτό ήταν ένα θέμα που προήλθε από την αντιευρωπαϊκή στάση αρκετών βόρειων χωρών της Ευρώπης και όχι από την Ελλάδα.

Σε ό,τι αφορά τη σημερινή εμφάνιση του πρωθυπουργού, θα σταθεί ιδιαίτερα στις διατάξεις του παράλληλου προγράμματος της κυβέρνησης που αφορά κυρίως στους Έλληνες με πολύ χαμηλό επίπεδο διαβίωσης. Στην ουσία του ο κ. Τσίπρας θα υπογραμμίσει την πρόσβαση όλων των πολιτών και των ανασφάλιστων στην παροχή υπηρεσιών υγείας. Σε πολιτικό επίπεδο θα επιτεθεί εκ νέου στην αντιπολίτευση που τον κατηγορούσε για μία ακόμη εξαπάτηση, αφού το παράλληλο πρόγραμμα είχε αποσυρθεί κατά την πρώτη επίσκεψη του κουαρτέτου στην Αθήνα, με τις κατηγορίες που εκτοξεύονταν τότε να υποστηρίζουν ότι οι δανειστές το είχαν απορρίψει.

Η ΠΙΟ ΔΥΣΚΟΛΗ ΦΑΣΗ

Στα βαθιά νερά της διαπραγμάτευσης, η κυβέρνηση περνά τώρα από την πιο δύσκολη φάση. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, οι εκπρόσωποι των δανειστών θα έρθουν στην Αθήνα εντός της εβδομάδας, πιθανότατα και τη Δευτέρα. Αυτή ήταν η πρώτη επιδίωξη του πρωθυπουργού στις επαφές που έκανε στις Βρυξέλλες με Μέρκελ, Ολάντ και Γιούνκερ για να προχωρήσει τάχιστα η αξιολόγηση. Ο Αλέξης Τσίπρας έχει στις βαλίτσες του διαβεβαιώσεις ότι Γερμανία και Γαλλία θα σταθούν αρωγοί στην ελληνική προσπάθεια για γρήγορη ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, επεσήμαναν όμως στον Αλέξη Τσίπρα ότι οι θεσμοί είναι αυτοί που θα διαπραγματευτούν και κυρίως θα κρίνουν αν οι ελληνικές προτάσεις συμβαδίζουν με τα όσα συμφωνήθηκαν και ψηφίστηκαν τον Ιούλιο. Ο πρωθυπουργός σε στρατηγικό επίπεδο θέλει να συνδέσει το προσφυγικό με το οικονομικό πρόγραμμα κι αυτό γιατί, σύμφωνα με τα στοιχεία που πήρε μαζί του στις Βρυξέλλες, η διαχείριση του προβλήματος κοστίζει στη χώρα περίπου 1 δισ. ευρώ τον χρόνο. Στο κομμάτι τη συμφωνίας με τους εταίρους η χώρα έχει πάρει ελάχιστα χρήματα, οπότε αυτό είναι κάτι που βαρύνει αναπόφευκτα τον προϋπολογισμό.

ΤΟ ΔΝΤ ΚΑΙ ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ

Ωστόσο, ακόμη και αν υπάρξει μία θετική εξέταση των προβληματισμών της Αθήνας, σε καθαρά τεχνικό επίπεδο οι θεσμοί δεν έχουν καμία διάθεση να συνδέσουν τα δύο θέματα. Εκεί εξηγούν ότι το ελληνικό πρόγραμμα αφορά μεταρρυθμίσεις του κράτους και της ορθής δομής ανάπτυξης της οικονομίας και όχι τη διαχείριση ενός άλλου θέματος για το οποίο είναι αρμόδιες οι Βρυξέλλες να πληρώσουν αυτά που έχουν συμφωνηθεί για την αντιμετώπισή του. Πιο βαθιά στην ουσία του θέματος, υπάρχει το ΔΝΤ το οποίο για να συμμετάσχει στο πρόγραμμα ζητά σκληρά μέτρα αναγνωρίζοντας ότι χρειάζεται μία γενναία συζήτηση για τον περιορισμό του δημόσιου χρέους. Με αυτό φαίνεται ότι συμφωνούν και οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, το είπε άλλωστε και ο Μάριο Ντράγκι, όμως το θέμα είναι ότι βάσει της συμφωνίας η συζήτηση για το χρέος δεν μπορεί να ανοίξει παρά μόνο μετά το επιτυχές τέλος του προγράμματος. Δηλαδή, όταν ολοκληρωθεί το νέο μεσοπρόθεσμο το 2018. Άρα, συντάξεις, εισφορές και φόροι είναι το μείγμα που κρατά στα χέρια του ο πρωθυπουργός κοιτώντας απέναντι την ελληνική κοινωνία για να της εξηγήσει ότι τα ψηφίζει για καλό σκοπό. Θα αντέξουν οι βουλευτές; Από την άλλη, θα αντέξουν οι αγρότες, οι επιστήμονες και οι επαγγελματίες που είναι στους δρόμους; Οι επόμενες δύο εβδομάδες θα το δείξουν.

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ – ΟΡΟΣΗΜΟ

Το προσφυγικό είναι ένα θέμα που θα επηρεάσει επίσης την κυβέρνηση στο επόμενο δεκαπενθήμερο. Μία μέρα νωρίτερα από το Eurogroup της 7ης Μαρτίου, στις 6 Μαρτίου, ο Αλέξης Τσίπρας θα μεταβεί στις Βρυξέλλες για την έκτακτη σύνοδο Ευρώπης – Τουρκίας. Η απουσία του Ερντογάν λόγω του τρομοκρατικού χτυπήματος οδήγησε σε αυτή την απόφαση, όμως κατά κοινή ομολογία στις Βρυξέλλες η Τουρκία δεν φαίνεται πρόθυμη να υλοποιήσει τη συμφωνία για τον περιορισμό των προσφυγικών ροών. Εάν τις επόμενες δύο εβδομάδες εξακολουθήσουν να έρχονται κατά χιλιάδες, καθημερινά, με τη βοήθεια και του καιρού όπως οδεύουμε στην άνοιξη πρόσφυγες, τότε θα επανέλθει η συζήτηση για κλειστά σύνορα. Το κείμενο συμπερασμάτων της ΕΕ που αποκλείει τέτοιες μονομερείς ενέργειες είναι ασφαλές για την ώρα, δεν αποκλείεται όμως να υπάρξουν κινήσεις από τις χώρες του Βίζεγκραντ.

To Μαξίμου ετοιμάζεται για όλα τα ενδεχόμενα για τις εξελίξεις. Σε πρώτη φάση, το στενό μαρκάρισμα των βουλευτών είναι προτεραιότητα για να μην υπάρξουν διαρροές στην πρώτη δύσκολη ψηφοφορία που θα έρθει, και είναι το ασφαλιστικό. Οι βουλευτές πάντως πιέζονται σφοδρά από τις τοπικές κοινωνίες και δεν αποκλείεται να υπάρξουν δεύτερες σκέψεις. Παράλληλα, εάν η κοινωνική αναταραχή συνεχιστεί και δεν μειωθεί η έντασή της όπως εκτιμά το Μαξίμου, τότε θα συζητηθούν οι εισηγήσεις για το δημοψήφισμα παρά τον κίνδυνο που αυτό ενέχει, με την εμπειρία του προηγούμενου Ιουλίου.

Η ΝΔ

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης στις επαφές που είχε στις Βρυξέλλες με την Άνγκελα Μέρκελ, τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ αλλά και τους αξιωματούχους του ΕΛΚ έκανε ξεκάθαρες τις προθέσεις του. Διευκρίνισε ότι θα στηρίξει την εθνική και ταυτόχρονα ευρωπαϊκή προσπάθεια για τη διαχείριση του προσφυγικού, αλλά δεν θα συναινεί, κατά περίπτωση, με την κυβέρνηση για τα υπόλοιπα.

Στην πολιτική του τακτική ο Μητσοτάκης κινήθηκε έξυπνα. Επιχείρησε να θέσει μόνος του το θέμα που συζητείται έντονα, ότι δηλαδή ενδεχομένως οι Ευρωπαίοι πολιτικοί του εταίροι από το ΕΛΚ να του ζητούσαν να στηρίξει το ασφαλιστικό. Γι’ αυτό ο Κ. Μητσοτάκης είπε και στην κ. Μέρκελ και στους άλλους συνομιλητές του ότι δεν γίνεται η κυβέρνηση να ζητά από τη ΝΔ να συμφωνεί στα δύσκολα. Κυρίως όμως αυτό που εξηγήθηκε είναι ότι για τη ΝΔ είναι λάθος η συνταγή που επιχειρεί να περάσει ο ΣΥΡΙΖΑ. Δηλαδή, μόνο φόροι και εισφορές για να μην πειραχτούν οι κρατικές δαπάνες, το δημόσιο και να μην προχωρούν οι αποκρατικοποιήσεις. Ο πρόεδρος της ΝΔ γνωρίζει ότι η δική του συνταγή βρίσκεται πιο κοντά στο οικονομικό μοντέλο που θα ήθελαν και οι συνομιλητές του γι’ αυτό και βρήκε ευήκοα ώτα. Πάντως, ο Κ. Μητσοτάκης δεν αποκλείει να δεχτεί πιέσεις όταν θα έρθει η ώρα, αν και εκτιμά ότι η κυβέρνηση θα καταφέρει να περάσει με την ισχνή της πλειοψηφία το ασφαλιστικό έστω κι αν μετρήσει κάποια απώλεια. Μετά, ο χρόνος μετρά αντίστροφα όπως πιστεύουν στη Συγγρού.