Του Γ. Χ. Παπαγεωργίου: Ρύθμιση χρέους για κερδοσκόπους ή για επενδυτές;

Εάν δημιουργηθεί αβεβαιότητα στην Eυρωζώνη, είναι αναπόφευκτο να παρασυρθεί προς τα πάνω και το κόστος έκδοσης νέων ομολόγων από την Ελλάδα, τη στιγμή ακριβώς που σχεδιάζονται τα επόμενα βήματα εξόδου στην αγορά.

Στο νέο περιβάλλον δύσκολα οι Γερμανοί θα δεχθούν διευκολύνσεις για τη χώρα μας, υπό τον φόβο ότι θα ανοίξουν μια πόρτα για ανάλογες διεκδικήσεις από τους Ιταλούς. Εκτός πια και αν το ευρωδιευθυντήριο τρομάξει από τα μεγέθη και τα ρίσκα της Ιταλίας και κάνει πίσω, ανοίγοντας δρόμους και για εμάς, ή αν τα πράγματα φτάσουν στα άκρα και δούμε ανεξέλεγκτες καταστάσεις με το ευρώ.

Προς το παρόν πάντως, τα μηνύματα από το Βερολίνο, αλλά και από το Λουξεμβούργο, όπου εδρεύει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM), είναι ταυτόσημα: το ελληνικό χρέος, λένε, είναι βιώσιμο τουλάχιστον μέχρι το 2030, οπότε δεν επείγουν τώρα νέα μέτρα ελάφρυνσης. Το μόνο που μένει για να δέσει το γλυκό είναι να αποδεχθεί και το ΔΝΤ την ανάγνωση αυτή και να εγκαταλείψει την απαίτησή του για εμπροσθοβαρή λήψη μέτρων, δηλαδή να γίνει η ελάφρυνση τώρα και όχι στο μέλλον, σε δόσεις και με έγκριση κάθε φορά από το Eurogroup (και από τη γερμανική Βουλή), όπως απαιτεί το Βερολίνο. Τα μηνύματα που έρχονται από όλες τις πλευρές συγκλίνουν στην πιθανότητα να επιτευχθεί για πολλοστή φορά ο συμβιβασμός μεταξύ Βερολίνου και ΔΝΤ, στην πλάτη βεβαίως της Ελλάδας, αφού οι δεσμεύσεις του Eurogroup, ότι θα καταστήσουν το χρέος βιώσιμο, θα παραμείνουν κενό γράμμα.

Το οξύμωρο είναι ότι το μεν χρέος δεν θα είναι επί της ουσίας βιώσιμο μακροπρόθεσμα, αλλά όλοι θα μπορούν να δηλώσουν επισήμως το αντίθετο, προκειμένου να διαφημίσουν την επάνοδο της Ελλάδας στην κανονικότητα και στις αγορές. Το κλειδί είναι ότι με τις προωθούμενες διευθετήσεις οι επενδυτές θα γνωρίζουν ότι για τα επόμενα 10-15 χρόνια υπάρχει ένας σχετικά καθαρός ορίζοντας, οπότε οι πιθανότητες νέας πτώχευσης είναι μικρές. Επομένως, μπορούν να αγοράσουν ομόλογα με ένα ανεκτό ρίσκο.

Από εκεί και πέρα, βέβαια, ο ορίζοντας είναι ομιχλώδης, αλλά ποιος νοιάζεται; Ούτε οι πολιτικές δυνάμεις της Ευρωζώνης, ούτε βέβαια οι επενδυτές, οι οποίοι, κακά τα ψέματα, πάνε σαν τα πρόβατα. Οταν αγοράζουν, το κάνουν όλοι μαζί και όταν πουλάνε, στριμώχνονται στην πόρτα για να προλάβουν να φύγουν πρώτοι. Η κατάσταση που δείχνει να διαμορφώνεται για το ελληνικό χρέος, όμως, ευνοεί μόνο τις επενδύσεις σε χαρτιά (ομόλογα και μετοχές) και μάλιστα βραχυπρόθεσμες ή μεσοπρόθεσμες, αλλά όχι μακροχρόνιες παραγωγικές επενδύσεις τις οποίες χρειάζεται επειγόντως η χώρα. Οσοι επενδύουν στα χαρτιά ενδιαφέρονται για τις υπεραξίες ή τις αποδόσεις του κεφαλαίου, δεν δημιουργούν υποδομές, ούτε μεταφέρουν τεχνογνωσία.

Οσο για τις περισπούδαστες αναλύσεις των οικονομολόγων του ESM και άλλων οργανισμών ότι το χρέος θα είναι βιώσιμο, έστω και μεσοπρόθεσμα, εξυπηρετούν μόνο τις σκοπιμότητες των εργοδοτών τους και μπορούν να χαρακτηριστούν από άστοχες έως αξιοθρήνητες αφού βασίζονται στην πρόβλεψη ότι ο ελληνικός προϋπολογισμός θα εξοικονομεί για τις αποπληρωμές τεράστια πλεονάσματα, τα οποία ουδεμία χώρα με παρόμοια χαρακτηριστικά έχει επιτύχει στο παρελθόν.