Του Δημήτρη Παπακωνσταντίνου: Πώς θα πάει το Χρηματιστήριο το 2019; Έλα ντε… 

 

Δεν της βγήκε της αγοράς το σύνηθες Christmas rally. Νωθρό, ρηχό και χωρίς συγκινήσεις κλείνει τη χρονιά. Και βέβαια το ερώτημα είναι τι μπορεί να περιμένει κανείς το 2019…

Οι παράγοντες που θα παίξουν τον πλέον καθοριστικό ρόλο είναι τρεις. Οι μάλλον δύο συν ένας. Δύο εγχώριοι και ο εξωγενής. Σε ό,τι αφορά το εσωτερικό, τα δύο μείζονα ζητήματα είναι οι πολλαπλές εκλογές και ιδιαίτερα οι βουλευτικές και οι τράπεζες. Ο εξωγενής δεν είναι άλλος από τις συνθήκες που δύνανται να διαμορφωθούν στην Ευρωζώνη (κοινωνία, οικονομία, αγορές) ως συνέπεια της πολιτικής αστάθειας με επίκεντρο τις Ευρωεκλογές και της διαχείρισης της επόμενης ημέρας αυτών. Και τούτο την ώρα που πολλοί αναλυτές προειδοποιούν για την απειλή μίας ευρύτερης οικονομικής κρίσης προς το τέλος της επόμενης χρονιάς ή τις αρχές της μεθεπόμενης…

Αλλά ας μείνουμε λίγο στα δικά μας. Το μεγαλύτερο ίσως ατού του Χρηματιστηρίου Αθηνών, είναι ότι σε μεγάλο βαθμό είναι υποτιμημένο. Τώρα, σε σχέση με τις εκλογές, το μείζον ζήτημα, πέρα από το χρονικό, το πότε δηλαδή θα διεξαχθούν οι βουλευτικές εκλογές, Μάιο ή φθινόπωρο, είναι αν από αυτές θα προκύψει μία ισχυρή κυβέρνηση. Αυτό είναι που απασχολεί πάνω από όλα επενδυτές και επιχειρηματίες. Η πολιτική σταθερότητα και η βιωσιμότητα της επόμενης κυβέρνησης. Υπό την προϋπόθεση ότι το αποτέλεσμα των εκλογών θα επιτρέπει τον σχηματισμό κυβέρνησης. Ο μεγαλύτερος φόβος της αγοράς είναι να μην σχηματιστεί κυβέρνηση, να σέρνονται οι διαδικασίες και να οδηγηθούμε σε επαναληπτικές κάλπες, οι οποίες όμως επειδή θα πρέπει να γίνουν με απλή αναλογική δεν θα παρέχουν καμία εγγύηση ότι θα επιλύσουν το επαπειλούμενο πολιτικό χάος.

Με άλλα λόγια, είναι κρίσιμο για την αγορά, για την επιχειρηματικότητα, για τους επενδυτές και για το χρηματιστήριο, να προκύψει από τις εκλογές ισχυρή κυβέρνηση. Ή σε κάθε περίπτωση αν αυτό δεν επιτευχθεί και απαιτηθούν συνεργασίες, μία βιώσιμη κυβέρνηση που θα εξασφαλίζει προοπτική πολυετή αν όχι τετραετίας. Καθώς υπάρχουν μπροστά και οι προεδρικές εκλογές που αποτελούν έναν σκόπελο που θα πρέπει η επόμενη κυβέρνηση να μπορεί να ξεπεράσει. Η αγορά είναι σαφές ότι τρέμει το ενδεχόμενο του μη σχηματισμού κυβέρνησης. Εύλογα λοιπόν, η ψυχολογία σε σχέση με τις εκλογικές εξελίξεις και οι προσδοκίες που θα διαμορφώνονται θα επηρεάσουν και το χρηματιστηριακό κλίμα αντίστοιχα.

Και αυτό αναμένεται να αποτυπωθεί ανάλογα με το κλίμα και στις χρηματιστηριακές αποτιμήσεις. Είτε οι εκλογές γίνουν τον Μάιο, που μάλλον είναι το προτιμητέο σενάριο από την αγορά ώστε να μην σέρνεται η εκκρεμότητα, είτε γίνουν το φθινόπωρο. Όπου τότε βέβαια θα έχει αξιοποιηθεί ως κλίμα το αποτέλεσμα περιφερειακών και ευρωεκλογών που θα έχουν προηγηθεί… Με αυτά ωστόσο τα δεδομένα, είναι μάλλον σαφές ότι κυρίαρχη τάση στο Χρηματιστήριο Αθηνών θα είναι η μεταβλητότητα. Μέχρι να υπάρξει σαφής κατεύθυνση ή εκτίμηση.

Βεβαίως, δεν είναι μόνο οι εκλογές. Στην επίλυση της εξίσωσης της αγοράς σημαντικό ρόλο θα παίξουν και οι τράπεζες. Και μια και αναφερθήκαμε στις εκλογές, χρήσιμο είναι να γνωρίζουν οι διαχειριστές της επόμενης ημέρας των εκλογών, ότι στα χέρια τους θα κρατούν μία πολύ πολύ καυτή πατάτα… Στις τράπεζες λοιπόν, υπάρχει πολλή ομίχλη μπροστά. Το θέμα των κόκκινων δανείων, με όλα τα δυνατά σενάρια που έχουν πέσει στο τραπέζι δεν δείχνει καθοριστικά αντιμετωπίσιμο. Να μετατεθεί ίσως, να αντιμετωπιστεί μάλλον όχι. Και εδώ υπάρχει το μείζον πρόβλημα, καθώς όλα τα μοντέλα δεν εγγυώνται σίγουρη λύση… Αφήστε που τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι σαν… τη Λερναία Ύδρα. Ένα λύνεις, κι άλλα δημιουργούνται…

Γιατί όσο η οικονομία δεν παίρνει μπροστά, όχι με τα ημίμετρα και τα λογιστικά τρικ του προϋπολογισμού, αλλά στην ουσία της πραγματικής οικονομίας, δεν μπορεί αν υπάρξει ούτε ανάπτυξη, ούτε αντιστροφή της τάσης διαιώνισης των οφειλών. Και από τις επιχειρήσεις αλλά και από την κοινωνία. Και δεν μιλάμε για στρατηγικούς κακοπληρωτές, αλλά για την όλο και αυξανόμενη αδυναμία ανταπόκρισης σε υποχρεώσεις. Πώς λοιπόν θα απαλλαγούν από τα κόκκινα δάνεια; Θα χρειαστούν νέα κεφάλαια; Και αυτά ποιος θα τα βάλει; Οι νυν μέτοχοι; Δύσκολο… Νέοι επενδυτές; Ακόμα πιο δύσκολο… Ανακεφαλαιοποίηση; Προβληματικό… Συγχωνεύσεις; Υπάρχει ο κίνδυνος, αλλά έτσι ουσιαστικά δημιουργείται μονοπωλιακή αγορά…

Όσο οι τράπεζες δεν μπορούν να δώσουν θετικό σήμα, οι συνέπειες για ολόκληρη την αγορά είναι σημαντικές, Και αυτό παρασύρει δυστυχώς και υγιείς επιχειρήσεις, υποτιμημένες, οι οποίες εμφανίζουν κεφαλαιοποίηση κατά πολύ μικρότερη από εκείνη που δικαίως θα μπορούσε να τους δώσει η αγορά… Αυτά είναι τα βασικά προβλήματα που πρέπει να υπερβεί το ΧΑ για να μπορεί να ελπίζει σε καλύτερη πορεία από την τωρινή. Στα αρνητικά της ότι αποτελεί μία ρηχή και εύκολα –δυστυχώς– χειραγωγούμενη αγορά. Όμως αν το κλίμα μεταβληθεί, κυρίως μέσω των εκλογών, τότε αυτή η αδυναμία μπορεί να εξελιχθεί σε πλεονέκτημα για ταχεία αντίδραση…

ΠΗΓΗ: capital.gr