Του Δημήτρη Παπακωνσταντίνου: Πώς θα δομηθεί η νέα Ελλάδα;

 

Όλα δείχνουν ότι τα άγνωστα νερά στα οποία θα πορευτεί η χώρα μετά τις 20 Αυγούστου θα είναι ιδιαίτερα ταραγμένα λόγω της σφοδρής επιδείνωσης στο πολιτικό κλίμα.

Η πορεία των (πόσων αλήθεια;10;12;) μηνών που απομένουν ως τις επόμενες κάλπες θα είναι εκρηκτική. Και μάλιστα με διαφορετική ατζέντα από τη συνήθη στην περίοδο της κρίσης. Χωρίς το δίλημμα Μνημόνιο – Αντιμνημόνιο… Η κυβέρνηση θερίζει σε μεγάλο βαθμό εκείνο που έσπειρε από την πρώτη στιγμή της πρωθυπουργίας Τσίπρα. Τον διχασμό. Που ιδιαίτερα μετά τους χειρισμούς στο Σκοπιανό βρίσκει πρόσφορο έδαφος να ανθίσει. Και η εικόνα αυτή των τάσεων στην κοινωνία είναι σχεδόν οριζόντια και στα περισσότερα δημοσκοπικά ευρήματα. Πέρα βέβαια από το προφανές και παγιωμένο εύρημα της αμφισβήτησης της κυβερνητικής πολιτικής είτε αυτή εμφανίζεται με διψήφια είτε με μονοψήφια διαφορά υπέρ της σημερινής αντιπολίτευσης. Η ουσία παραμένει η ίδια.

Ωστόσο η τάση για πόλωση, για διχασμό, η οποία εκτιμάται ότι θα ενισχυθεί δεν αφορά μόνο τους δύο βασικούς αντιπάλους. Γιατί από ό,τι φαίνεται λειτουργεί προς όφελος και των πιο ακραίων αντιλήψεων και τάσεων, κυρίως εθνικιστικής προέλευσης οι οποίες ουδείς μπορεί να αποκλείσει να εκφραστούν και εκλογικά όπως άλλωστε συμβαίνει σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Θα λειτουργήσει άραγε η πόλωση αποτρεπτικά ως προς τη σχετική ψήφο; Άγνωστο. Αλλά και όχι απαραίτητα δεδομένο. Αντιθέτως…

Για παράδειγμα, στην πρόσφατη έρευνα της Kappa Research υπήρξαν ορισμένα πολύ ενδιαφέροντα συμπεράσματα ως προς τις τάσεις στην κοινωνία. Με πρώτο και ιδιαίτερα ανησυχητικό την αδιαφορία και την τάση προς την αποχή που φέρονται να ενισχύονται και να αγγίζουν το 50%. Κάτι που άλλωστε το αντιλαμβανόμαστε όλοι γύρω μας. Από εκεί και πέρα φαίνεται, σύμφωνα με τα ευρήματα να αναπτύσσονται δύο αντίθετα ρεύματα. Ιδού λοιπόν ορισμένα στοιχεία βασισμένα στα ευρήματα.

Το ένα ρεύμα χαρακτηρίζεται από την οργή για την κυβέρνηση, την καταγγελία της φορολογίας και την έμφαση στις μεταρρυθμίσεις και την προσέλκυση των ξένων επενδύσεων. Και σχηματίζεται τελευταία γύρω από τον ψυχολογικό παράγοντα «Σκόπια» και την αντίθεση στις κυβερνητικές επιλογές. Έχει σαφώς πιο φιλελεύθερη προσέγγιση η οποία ωστόσο δεν επικρατεί στην υπόθεση των Σκοπίων. Το άλλο ρεύμα υπερασπίζεται την κρατική οικονομία, υποστηρίζει την προστασία των αδύναμων κοινωνικών στρωμάτων, άλλωστε είναι σημαντική η συμμετοχή οικονομικά ασθενέστερων σε αυτό, ενώ θεωρεί σημαντική την πάταξη της διαφθοράς, την τιμωρία και εξάλειψη του «παλαιού συστήματος της διαπλοκής», αντιτίθεται στην Ακροδεξιά κλπ. Και νιώθει αρκετά αμήχανα στην ψυχολογική διαχείριση του Μνημόνιο – Αντιμνημόνιο, ενώ παράλληλα δεν αντιλαμβάνεται πού τους ωφελεί προσωπικά το success story που ισχυρίζεται ότι έχει επιτύχει η κυβέρνηση.

Θα μπορούσε πράγματι να υποστηριχτεί ότι ανεξαρτήτως ποσοστών πάνω κάτω αυτά είναι χαρακτηριστικά και οι διαφορές που συναντά κανείς στις βασικές αντίπαλες κοινωνικές ομάδες. Ωστόσο το πραγματικά ενδιαφέρον και συνάμα ανησυχητικό εύρημα είναι άλλο. Η τροφοδοσία ενός τρίτου ρεύματος, του ακραία εθνικιστικού με έντονο δήθεν αντισυστημικό μανδύα. Αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα, ο μεγάλος κίνδυνος. Όταν ακούγονται κραυγές για «προδοσία» και «εθνική μειοδοσία», ή ακόμα και «να παρέμβει ο στρατός», τότε ουδείς μπορεί να εκτιμήσει μέχρι πού θα φτάσουν, μέχρι πού θα επηρεάσουν. Και την καταστροφική επίδραση των ακραίων κραυγών, όπως κάποτε για «γερμανοτσολιάδες» την βιώσαμε βίαια στο πρώτο εξάμηνο του 2015…

Θα επανέλθω κλείνοντας στον επίλογο των ενδιαφέροντων συμπερασμάτων της Kappa Research που μου έδωσαν την αφορμή για τις παραπάνω σκέψεις. Η προσεκτική ανάγνωση των αποτελεσμάτων της έρευνας (λέει η εταιρεία) πείθει ότι η κρίση έχει δημιουργήσει ένα κοινωνικοπολιτικό και ψυχολογικό υπόστρωμα που κυοφορεί δύο πιθανές καταλήξεις: μια νέα μεταμνημονιακή Ελλάδα ή έναν νέο εθνικό διχασμό. Τι από τα δύο θα επικρατήσει είναι το μεγάλο διακύβευμα των εκλογών. Αυτό και η αναχαίτιση της αποχής. Γιατί στο τέλος της ημέρας, θα συμπληρώσω από την πλευρά μου, το μείζον είναι πώς θα δομηθεί η νέα Ελλάδα…

ΠΗΓΗ: capital.gr