Του Χρ. Ι. Στεφανάδη: “Τις Πταίει…”

Η έννοια της ευθύνης στις κοινωνίες των ανθρώπων και ειδικότερα για αυτούς που θέλουν μια κοινωνία καλύτερη, αποτελεί στάση ζωής . Είμαι υπεύθυνος σημαίνει ότι αισθάνομαι υπόλογος ως άτομο, ως γονιός, ως δάσκαλος, ως κοινωνικό πρόσωπο, και ως πολιτικό πρόσωπο. Και ότι αναλαμβάνω την ευθύνη που μου ανήκει για κάθε παρανομία ή καταστροφή που προκαλείται στο φυσικό περιβάλλον, στον κοινωνικό ιστό, στο κράτος ή στο έθνος…

Η έλλειψη ευθύνης, σε κοινωνικό επίπεδο, δημιουργεί άλλοτε άλλα προβλήματα. Αλλά η έλλειψη ευθύνης σε πολιτικό επίπεδο, μπορεί να αποβεί καταστροφική…

Ο υπεύθυνος άνθρωπος είναι απαραίτητο πρώτα και πάνω από όλα να γνωρίζει τον εαυτό του. Άλλα κυρίως να μην ζει μόνο για τον εαυτό του. Ο υπεύθυνος πολιτικός όμως, είναι αυτονόητο ότι θα πρέπει να έχει ανεπτυγμένο το αίσθημα της ευθύνης στον ύψιστο βαθμό. Γιατί η πολιτική ανευθυνότητα έχει επιπτώσεις όχι μόνο στην πορεία του πολιτικού ως ατόμου στην κοινωνία, αλλά και στον λαό και την πατρίδα που ο πολιτικός έχει ταχθεί να υπηρετεί.

…Το τελευταίο χρονικό διάστημα, μπροστά στην εκατόμβη των τραγικών νεκρών από τις πυρκαγιές της Αττικής, για μια ακόμα φορά, ο ελληνικός λαός άκουσε, επανειλημμένα, πολιτικούς πρώτης γραμμής, αλλά και τον πρωθυπουργό της χώρας, να λένε ότι αναλαμβάνουν την πολιτική ευθύνη της τρομερής καταστροφής… Και ο μέσος πολίτης εύλογα διερωτάται. Τι σημαίνει πολιτική ευθύνη; Και με ποιο τρόπο αυτή η ευθύνη αποδίδεται; Σίγουρα η ευθύνη και ακόμα περισσότερο η πολιτική ευθύνη, πρέπει να επισύρει κάποια τιμωρία. Αυτή, σε ατομικό επίπεδο, μπορεί να είναι αποδοκιμασία, απλή επίπληξη, κοινωνική απομόνωση, διοικητική τιμωρία ή τέλος ποινική τιμωρία.

Σε πολιτικό επίπεδο, επειδή η ύπαρξη και η αποδοχή ευθύνης όπως προαναφέρθηκε, μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στον λαό, η αποδοχή ευθύνης θα πρέπει να συνοδεύεται τουλάχιστον με παραίτηση από το πολιτικό αξίωμα, είτε αυτό είναι κορυφαίο, είτε όχι. Σε αντίθετη περίπτωση , είναι λέξη κενή περιεχομένου. Και είναι ενέργεια που εντάσσεται σε επικοινωνιακές τακτικές , τακτικές που πολλές φορές νοθεύουν ακόμα και την δημοκρατία…

Και επειδή οι ημέρες περνούσαν και η λαϊκή αγανάκτηση και οργή αντί να υποχωρήσουν, γίνονταν ολοένα και πιο έντονες, ήρθαν καθυστερημένα οι πρώτες παραιτήσεις και οι πρώτες αποπομπές… Στην απέλπιδα προσπάθεια να προστατευθούν οι ένοικοι του μεγάρου Μαξίμου, ανευρέθηκαν οι αποδιοπομπαίοι τράγοι. Ένας υπουργός που λίγα 24ωρα πριν δήλωνε ότι όλα έγιναν καλά και δύο αρχηγοί, που η παρούσα κυβέρνηση είχε επιλέξει. Αποπέμφθηκαν, προτού προκύψει κάποιο πόρισμα που να τους καταλογίζει ευθύνες…

Και λίγο αργότερα, ένας γενικός γραμματέας, προφανώς με το ίδιο σκεπτικό. Δηλαδή, πάση θυσία προστασία της πολιτικής ηγεσίας.
… Στις 29 Ιουνίου του 1874 δημοσιεύεται στην εφημερίδα “Καιροί” το ιστορικό άρθρο του Χαρίλαου Τρικούπη με τίτλο “Τις πταίει”. Στο άρθρο αυτό, ο Χαρίλαος Τρικούπης ασκούσε σφοδρή κριτική κατά των ανακτόρων για τις επεμβάσεις τους, που αγνοούσαν την αρχή της δεδηλωμένης προβαίνοντας στο διορισμό κυβερνήσεων μειοψηφίας.

Το άρθρο θεωρήθηκε ότι στρέφεται κατά του τότε βασιλιά και μάλιστα ασκήθηκε ποινική δίωξη κατά του εκδότη της εφημερίδας αλλά και κατά του Τρικούπη.

Θυμίζω ότι το ιστορικό αυτό άρθρο του κορυφαίου Έλληνα πολιτικού, κατέληγε “….Αλλά η ειλικρινής μελέτη του θέματος μας ήγαγε εις το αλάνθαστο συμπέρασμα ότι δεν πταίει το Έθνος. Αλλού έγκειται το κακόν και εκεί πρέπει να ζητηθεί η θεραπεία.”

Στην συγκεκριμένη περίπτωση, για τους 91 θανάτους συνανθρώπων μας, τα πολυάριθμα καμένα ζωντανά και τις τεράστιες καταστροφές του φυσικού πλούτου της πατρίδας μας, αν ζούσε ο Χαρίλαος Τρικούπης, ίσως έγραφε σήμερα σχετικά με το “τις πταίει”:
“Δεν φταίει το Έθνος. Αλλού είναι το κακό. Είναι στην διαχρονική στρεβλή οργάνωση του κρατικού μηχανισμού. Είναι στην συναλλαγή των κρατικών αξιωματούχων με τα κάθε λογής συμφέροντα. Είναι η αναξιοκρατία στη στελέχωση της διοίκησης, προϊόν της κομματοκρατίας. Είναι οι ανεπαρκείς πολιτικές ηγεσίες. Και εκεί πρέπει να ζητηθεί η θεραπεία. Όχι με αποδιοπομπαίους τράγους ή με επικοινωνιακές τακτικές και μεθόδους. Αλλά με δημοκρατικές ανατροπές και απαλλαγές!
Και με υπευθυνότητα !”

Γιατί όπως έγραψε ο Ν. Καζαντζάκης: “…Να αγαπάς την ευθύνη. Να λες, εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γη… αν δεν σωθεί, εγώ φταίω…”

*Ο Χριστόδουλος Στεφανάδης
Είναι Καθηγητής Καρδιολογίας

 

ΠΗΓΗ: protothema.gr