Του Ανδρέα Μήλιου: Η παγίδα του Σίσυφου

 

Φαίνεται πως η Ελλάδα κατοικείται από γονιδιακούς απογόνους του Σίσυφου και πως είμαστε ο μόνος λαός στον κόσμο που έχει την ικανότητα να διακτινίζεται μέχρι τον αδιευκρίνιστο χρόνο της μυθολογίας και, διασχίζοντας τον ιστορικό, να επιστρέφει στο παρόν για να επαναλάβει τα ίδια λάθη.

Διαφορετικά δεν θα υφιστάμεθα το μαρτύριο του μυθικού βασιλιά της Κορίνθου Σίσυφου που, για τη δολιότητα και την πανουργία του, καταδικάσθηκε από τους θεούς να ανεβάζει έναν πελώριο βράχο στην πλαγιά ενός βουνού, ο οποίος λίγο πριν την κορυφή του ξέφευγε και κατρακυλούσε πάλι και πάλι στις υπώρειες της πλαγιάς.

Γιατί ο Έλληνας που θεωρεί τον εαυτό του περιούσιο λαό, εξυπνότερο από κάθε άλλον δεν μπορεί να απεγκλωβιστεί από την παγίδα του Σίσυφου; Γιατί οι σισύφειες προσπάθειές του παραμένουν διαχρονικά ατελείς και ανολοκλήρωτες; Τι είναι αυτά που δεν μας αφήνουν να ανεβάσουμε τον βράχο στην κορυφή του βουνού; Τι είναι αυτά που δεν μας αφήνουν να βγούμε από το τούνελ όταν αρχίζουμε να βλέπουμε τις πρώτες ακτίνες φωτός, που μας ξαναγυρίζουν στη ζούγκλα κάθε φορά που κοντεύουμε να βγούμε στο ξέφωτο;

Είναι η πολύπλοκη ιδιοσυγκρασία μας, ο ιδιοτελής ατομικισμός μας ή η κοντή εθνική μνήμη; είναι η δράση με βάση το θυμικό και όχι τη λογική, η έλλειψη σωφροσύνης ή η αδυναμία ρεαλιστικής εκτίμησης της πραγματικότητας; είναι το ύπουλο, ανίατο σαράκι του διχασμού; είναι το έλλειμμα παιδείας, οι αρτηριοσκληρωτικές παραδόσεις και προκαταλήψεις και τα ακατέργαστα στερεότυπα; είναι η έλλειψη εθνικής αυτογνωσίας και αυτοσυνειδησίας ή η συστηματική, ενοχική αποφυγή  ενδοσκόπησης για τα αίτια των καταστροφών και του διχασμού; είναι η υπερβάλλουσα μνησικακία και μοχθηρία και η ανάγκη «κατασκευής» και ύπαρξης εθνικών  εχθρών; είναι οι αδύναμοι θεσμοί και το προβληματικό σύστημα διακυβέρνησης που επιτρέπει τη δράση σε προσοδοθηρικές ομάδες να σφετερίζονται τα εθνικά δυναμικά; Προφανώς είναι όλα αυτά μαζί.

Διαφορετικά πως να εξηγήσει κανείς τις έξι πτωχεύσεις του ελληνικού κράτους (1927,1843,1893,1932, 1949 και 2010), τη φυλάκιση του απελευθερωτή Θ. Κολοκοτρώνη, τη δολοφονία του ιδρυτή του σύγχρονου  κράτους Ι. Καποδίστρια, τον εθνικό διχασμό των αρχών του 20ου αιώνα όταν η Ελλάδα διπλασίασε τα εδάφη της, τη Μικρασιατική καταστροφή, τη διαίρεση σε Πράσινους και Βένετους της μεταπολίτευσης, την τραγική αξιοποίηση των δισεκατομμυρίων της οικονομικής βοήθειας της Ε.Ε και την εχθρότητα προς την Ε.Ε., παρά την οικονομική βοήθεια που άλλαξε το επίπεδο ζωής της χώρας, τα νέα διχαστικά, εμφυλιοπολεμικά  τείχη  που χτίζει ο ΣΥΡΙΖΑ;

Πώς να εξηγήσει κανείς το γεγονός ότι η χώρα, που οφείλει την όποια ανάπτυξή της στον ελεύθερο επαγγελματισμό, ασφυκτιά από την ψύχωση του τυραννικού, φαραωνικού κρατισμού και της αντιπαραγωγικής κρατικοδιαιτότητας;

Πώς να εξηγήσει κανείς το γεγονός ότι η χρεοκοπημένη ιδεολογία των ηττημένων του εμφυλίου καθορίζει τη σύγχρονη κοινωνικοπολιτική και οικονομική πραγματικότητα, εβδομήντα χρόνια μετά, ενώ η ιδεολογία των νικητών που διασφάλισε στη χώρα την καλύτερη δημοκρατία που γνώρισε ποτέ και την οδήγησε στις είκοσι πέντε πλουσιότερες χώρες του κόσμου αντιμετωπίζεται απαξιωτικά από το ένα τρίτο περίπου των πολιτών;

Πώς να ερμηνεύσει κανείς την ανάδειξη ενός περιθωριακού συνονθυλεύματος του 3% σε κυβερνητική δύναμη, τη στιγμή που αυτό υποστηρίζει θέσεις-απολιθώματα, οι οποίες,  εδώ και τριάντα χρόνια, εκτίθενται μόνο στα μουσεία ιστορίας;

Πώς να εξηγήσει κανείς ότι αυτός ο έξυπνος λαός αναθέτει τις τύχες του σε αδίστακτους δημαγωγούς και καιροσκόπους που του θωπεύουν το θυμικό και του ποτίζουν τα ακατέργαστα αρνητικά συναισθήματα και τα ταπεινά ένστικτα με μη ρεαλιστικές υποσχέσεις; Κι’ ύστερα όταν διαπιστώνει ότι εξαπατήθηκε γιατί δεν τους στέλνει στο περιθώριο, εκεί όπου ανήκουν;

Μήπως τελικά δεν είμαστε και τόσο έξυπνος λαός αφού επιτρέπουμε στη  διαχρονική, ελλειμματική δομική  εθνική αυτογνωσία και αυτοσυνειδησία μας να μας κρατά εγκλωβισμένους σε ένα αντιπροοδευτικό και αντιπαραγωγικό πλαίσιο;

Μήπως πρέπει να εξοβελίσουμε τις αρτηριοσκληρωτικές παραδόσεις, προκαταλήψεις, ψευδαισθήσεις και τη μοιρολατρία και να προσηλωθούμε στις στοχεύσεις και τα προτάγματα της 4ης βιομηχανικής επανάστασης;

Μήπως πρέπει να ελέγξουμε τον αχαλίνωτο συναισθηματισμό και εγωκεντρισμό και να χειραγωγήσουμε τον πολιτισμικό μας ναρκισσισμό;

Μήπως πρέπει να δημιουργήσουμε υγιείς θεσμούς που θα προάγουν την ισότητα, τη δικαιοσύνη και την αξιοκρατία και θα αποτρέπουν την τεκνοφαγία και τη μετανάστευση των λαμπερών μυαλών της χώρας;

Μήπως πρέπει να αναθέσουμε τη διακυβέρνηση της χώρας σε προικισμένους ανθρώπους και όχι σε καιροσκόπους, δημαγωγούς, τυχοδιώκτες, επαγγελματίες πολιτικούς και υπηρέτες της θεάς Έριδας;

Μήπως πρέπει να αναζητήσουμε το αντίδοτο του χθόνιου εθνικού διχασμού και παράλληλα να αναδείξουμε την πολιτική συναίνεση και τη συλλογική συνεργασία σε δημιουργικό μοχλό προόδου της κοινωνίας;

Μήπως, τέλος, χωρίς την υλοποίηση των παραπάνω «Μήπως» καταστούμε σύντομα ανίσχυροι να καθορίζουμε το ίδιο μας το μέλλον;

* Ο κ. Ανδρέας Μήλιος είναι διδάκτορας του πανεπιστημίου της Φρανκφούρτης, οικονομολόγος

 

ΠΗΓΗ: capital.gr