Θέλουν να αφήσουν τα Ταμεία… πανί με πανί

Οι δανειστές απαιτούν η κινητή περιουσία να περάσει  στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και η ακίνητη στο ΤΑΙΠΕΔ, ώστε να «αξιοποιηθούν» για την αποπληρωμή του χρέους…

 

Ρεπορτάζ: Δημήτρης Κωστάκος

Στη χοάνη των κρατικών ελλειμμάτων κινδυνεύει να πέσει το σύνολο της κινητής και της ακίνητης περιουσίας των ασφαλιστικών ταμείων, ύψους 19 δις ευρώ.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι εκπρόσωποι των δανειστών μας ασκούν πιέσεις προς την Αθήνα, προκειμένου να αποκόψει τον… ομφάλιο λώρο της περιουσίας των Ταμείων, με στόχο μεγάλο μέρος -αν όχι στο σύνολό της- να διοχετευθεί ουσιαστικά για την αποπληρωμή του χρέους.

Το προσεχές χρονικό διάστημα, το υπουργείο Εργασίας αναμένεται να φέρει στη Βουλή νομοθετική ρύθμιση για το θέμα, το οποίο οι δανειστές μας «σαλαμοποίησαν», με την κυβέρνηση να υποχωρεί βήμα προς βήμα.

Βάσει του ασφαλιστικού νόμου Κατρούγκαλου (Ν. 4387/2016) που ψηφίστηκε προσφάτως, δημιουργούνται δύο γιγαντιαίοι φορείς: ένας για κύρια (ΕΦΚΑ) και ένας για επικουρική ασφάλιση και εφάπαξ παροχή (ΕΤΕΑΕΠ).

Η περιουσία όλων των Ταμείων που θα ενοποιηθούν, θα βρίσκεται υπό την ομπρέλα αυτών των δύο φορέων.

Παράλληλα, η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, με τα άρθρα 47, 48 και 49 του ασφαλιστικού νομοσχεδίου, προωθούσε τη δημιουργία δύο φορέων αξιοποίησης της περιουσίας των Ταμείων.

ΟΙ ΔΥΟ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ

Επρόκειτο για:

α) Την Ανώνυμη Εταιρεία με την επωνυμία «Εταιρεία Διαχείρισης της Ακίνητης Περιουσίας Ασφαλιστικών Οργανισμών Α.Ε. (Ε.ΔΙ.ΑΚΙ.ΠΕ. Α.Ε.)» , με μοναδικό μέτοχο τον ΕΦΚΑ και

β) Την Ανώνυμη Εταιρεία με την επωνυμία «Εταιρεία Διαχείρισης Κινητής Περιουσίας του ΕΦΚΑ και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης Ανώνυμη Εταιρεία» (Ε.ΔΙ.ΚΙ.ΠΕ. ΑΕ) », με μοναδικό μέτοχο και υπό την εποπτεία του ελληνικού δημοσίου, η οποία θα ασκείτο από κοινού από τους Υπουργούς Οικονομικών και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.

Όμως, το κουαρτέτο αντέδρασε, την κρισιμότερη στιγμή της διαπραγμάτευσης, με συνέπεια η κυβέρνηση να αναγκαστεί να αποσύρει τα επίμαχα άρθρα και να τα επαναφέρει, σε δεύτερο χρόνο, διαφοροποιημένα.

ΤΙ ΖΗΤΟΥΝ ΟΙ ΔΑΝΕΙΣΤΕΣ

Έγκυρες πηγές αναφέρουν ότι οι δανειστές μας επιθυμούν η εποπτεία και η διαχείριση της περιουσίας των ασφαλιστικών ταμείων να περάσει στο «κεντρικό κράτος». Δηλαδή, στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους όσον αφορά στην κινητή περιουσία και στο ΤΑΙΠΕΔ για τα ακίνητα.

Εναλλακτικά, για την ακίνητη περιουσία θα μπορούσε να εξεταστεί ένα μοντέλο φορέα υπαγόμενου στον ΕΦΚΑ με περιορισμένες, όμως, αρμοδιότητες του ταμείου ως προς την αξιοποίησή της.

Στον αντίποδα, στελέχη του υπουργείου Εργασίας, εκτιμούν ότι η αξιοποίηση κινητών αξιών και κτιρίων σε συνδυασμό με την αντιμετώπιση της εισφοροδιαφυγής, την είσπραξη οφειλών και την δημιουργία νέου «κουμπαρά» με πηγή χρηματοδότησης το Δημόσιο (συμβάσεις δημοσίων έργων, πρόστιμα κ.ά.), μπορούν μεσοπρόθεσμα να δώσουν ανάσα ρευστότητας στα ταμεία και μακροπρόθεσμα να δημιουργήσουν πολύτιμο κεφάλαιο για το συνταξιοδοτικό σύστημα.

Μάλιστα, υπολογίζεται ότι η σημερινή περιουσία των 19 δις ευρώ μπορεί με επιτόκιο 3%- 3,5% να αγγίξει τα 125 δις σε βάθος 50 ετών.

Στην περίπτωση, όμως, κατά την οποία τα Ταμεία χάσουν τον άμεσο έλεγχο της περιουσίας τους, τότε κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ευεργετικά αποτελέσματα  από την αξιοποίησή της, καθώς δεν θα συντρέχουν τρεις βασικές προϋποθέσεις:

– Επενδύσεις χαμηλού ρίσκου για την κινητή περιουσία.

– Συμμετοχή του κρατικού κορβανά για τη συμπλήρωση τυχόν μειωμένης απόδοσης επενδύσεων σε σχέση με τις εκτιμώμενες.

– Αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας μέσω της συμμετοχής ιδιωτών, μακριά από τη «λογική των ιδιωτικοποιήσεων».

 

Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ

Η ακτινογραφία της περιουσίας των φορέων κοινωνικής ασφάλισης, αποτυπώνει την κατανομή του… κρυμμένου θησαυρού, ως εξής:

• 1,5 δις ευρώ σε μετοχές
• 2,4 δις ευρώ διαθέσιμα
• 2,6 δις ευρώ σε ομόλογα
• 5,3 δις ευρώ κοινό κεφάλαιο στην Τράπεζα της Ελλάδος
• 3,7 δις στο ταμείο αλληλεγγύης γενεών (ΑΚΑΓΕ) και
• τουλάχιστον 3,5 δις ευρώ ακίνητη περιουσία, η οποία περιλαμβάνει οικόπεδα, κτίρια, διαμερίσματα, καταστήματα και ξενοδοχεία. Κύριοι κάτοχοι της ακίνητης περιουσίας είναι ο τέως Οργανισμός Εργατικής Κατοικίας (τ. ΟΕΚ) και τα μεγάλα ασφαλιστικά ταμεία (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ, ΤΑΠΙΤ, ΕΤΑΠ-ΜΜΕ, ΜΤΠΥ, ΕΤΕΑ, ΝΑΤ).

Αναλυτικότερα:

– Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες η ακίνητη περιουσία των Ταμείων αφορά κατά ποσοστό 65,71% επαγγελματικούς χώρους, κατά ποσοστό 14,10% ξενοδοχεία, κατά 12,54% αγροτεμάχια και οικόπεδα, κατά 5,34% κινηματογράφους και θέατρα, κατά 1,40% νοσοκομεία και μόλις κατά 0,31% διαμερίσματα.

-Το ΙΚΑ διαθέτει 202 ιδιόκτητα ακίνητα, που αντιστοιχούν στο 40,1% του συνόλου των ακινήτων των φορέων κοινωνικής ασφάλισης, με αντικειμενική αξία που ανέρχεται στο 46,9% του συνόλου της ακίνητης περιουσίας των Ταμείων.

-Ο ΟΑΕΕ έχει 81 ακίνητα και

-το ΕΤΑΑ 73 ακίνητα.

ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ΜΕ ΠΑΡΕΛΘΟΝ

Τα περιθώρια είναι ασφυκτικά για τυχόν πειραματισμούς ή ακόμα και διαχωρισμό των ασφαλιστικών φορέων από την περιουσία τους, δεδομένου ότι:

• Τα Ταμεία, έχασαν τουλάχιστον 14 δις ευρώ, λόγω της διαδικασίας του PSI. O κοινός λογαριασμός που υπήρχε στην Tράπεζα της Eλλάδος και στον οποίο οι φορείς κοινωνικής ασφάλισης εναπόθεταν υποχρεωτικά τις αποταμιεύσεις τους, «κουρεύτηκε» σε ποσοστό αρχικά κατά 53%.
• Επιπλέον, σε περίπου 600 εκατομμύρια ευρώ ανέρχονται οι απώλειες, από την ετήσια απόδοση σε τόκους που λάμβαναν τα ταμεία, από τα περίπου 22 δις ευρώ που ήταν κατατεθειμένα στην Tράπεζα της Eλλάδος.

Οι απώλειες από τη μη αξιοποίηση της περιουσίας, είναι βαριές. Έως το 2000 –αναφέρουν έγκυρες πηγές- χάθηκαν περίπου 5 δις ευρώ. Κατά την περίοδο 2000- 2010, η αξιοποίηση της περιουσίας θα μπορούσε να αποφέρει 3 δις ευρώ, εκ των οποίων τουλάχιστον 100 εκατομμύρια από την ακίνητη περιουσία.

Τα Ταμεία, τα οποία δεν αξιοποιούν την ακίνητη περιουσία τους για να καλύψουν τις ανάγκες τους, ενοικίαζαν 413 ακίνητα με μηνιαίο κόστος πάνω από 1.200.000 ευρώ. Δηλαδή, όχι μόνο δεν εισέπρατταν αλλά δαπανούσαν 14,4 εκατομμύρια ευρώ, ετησίως!…

Παράλληλα, τα περισσότερα Ταμεία νοικιάζουν τα δικά τους κτίρια σε τιμές χαμηλότερες από εκείνες που καταβάλλουν ως εκμισθωτές. Συνολικά, υπάρχουν 92 ακίνητα (κτίρια και οικόπεδα) που βρίσκονται προς αξιοποίηση, με αντικειμενική αξία μεγαλύτερη από 155.000.000 ευρώ.