«Ψωροκώσταινα καημένη», εσύ είχες πάντα φιλότιμο

-Από τη μία είναι οι εκατοντάδες χιλιάδες παλιοί συνταξιούχοι που περιμένουν ως μελλοθάνατοι την ετυμηγορία, αν θα εκτελεστεί η «θανατική ποινή» στην οποία τους καταδίκασαν με τον νόμο Κατρούγκαλο.

Του Κούτα Μάρες

-Από την άλλη είναι η αθλιότητα της Μόριας που μας εξευτελίζει διεθνώς, αν και αυτό δεν είναι το χειρότερο. Πάνω από εννέα χιλιάδες ψυχές έχουν στοιβαχτεί σε «νταβάρι» που μετά βίας χωρά 3.000 ανθρώπους. Ενενήντα πρόσφυγες μοιράζονται μία τουαλέτα και 70 ένα ντους. Παιδιά βιάζονται, 6χρονα σκέφτονται ως λύτρωση την αυτοκτονία, οι αρρώστιες θερίζουν ενώ κανείς δεν ξέρει πού «φαγώθηκαν» τα 1,6 εκατομμύρια ευρώ της ευρωπαϊκής ενίσχυσης. Οι ΜΚΟ δρουν ανεξέλεγκτες ενώ ο επικεφαλής κάποιας εξ αυτών διώκεται για διακίνηση ναρκωτικών. Παράλληλα, ο Έλληνας πρωθυπουργός «ντιλάρει» με τη Μέρκελ για το θέμα, προκειμένου να σώσει το πολιτικό του τομάρι κερδίζοντας την εύνοιά της, ο αρμόδιος υπουργός Βίτσας διαβεβαιώνει στη Βουλή πως «η Αρχή μας έχει πάρει άριστα» από την Κομισιόν και ο πολιτικά ομόσταβλός του βουλευτής (από… σπόντα) Γιώργος Κυρίτσης ισχυρίζεται πως «είναι υπερβολικά όσα γράφονται για τη Μόρια» κι ότι εν τέλει φταίνε οι κάτοικοι της Μυτιλήνης.
-Την ίδια ώρα η πίεση που ασκήθηκε στην Ελλάδα για να κλείσουν τα προαπαιτούμενα της αξιολόγησης είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μία λίστα με 10.119 πλατείες και ακίνητα σε όλη την Επικράτεια, τα οποία περνάνε στο Υπερ-ταμείο. Ανάμεσά τους αρχαιολογικοί χώροι, μνημεία και μουσεία (κυρίως στα Χανιά) που μέχρι τώρα ανήκαν στο Υπουργείο Πολιτισμού, το οποίο -μετά τον σάλο που προκλήθηκε- επιχείρησε να προβεί σε διάψευση, ψευδόμενο ασυστόλως, αφού επί της ουσίας έχει αφήσει μνημεία και μουσεία της χώρας στα «νύχια» των δανειστών. Δεν εξαιρείται καν η Ακρόπολη των Αθηνών.
– Ταυτοχρόνως, ο περιλάλητος για τον άθλιο νόμο περί αποφυλακίσεων που φέρει το όνομά του, Νίκος Παρασκευόπουλος, ως επικεφαλής ειδικής επιτροπής για τη βία στα πανεπιστήμια, παρέδωσε αρμοδίως πόρισμα για γέλια και για κλάματα, αποφαινόμενος πως «είναι ουτοπία να ισχυριζόμαστε ότι μπορεί να περιοριστεί η παραβατικότητα στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα» και προτείνει τρόπους… διευκόλυνσης των παραβατών… Κι ύστερα μιλάμε, σε αυτή τη χώρα που γερνάει, για τη μαζική μετανάστευση των νέων που ξεπέρασε προ πολλού το μισό εκατομμύριο.
-Μόλις πριν από λίγες μέρες, επίσης (την περασμένη Τετάρτη), βγήκε ο πολύπειρος ειδικός πραγματογνώμων Ανδριανός Γκουρμπάτσης και κατήγγειλε την ηγεσία της Πυροσβεστικής ότι προσπαθεί να συγκαλύψει τα πραγματικά περιστατικά για τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι… Την ίδια μέρα, ο αδελφός της Ελισάβετ Χαρδαλούπα (του 99ου θύματος), Γιάννης (μόνιμος κάτοικος των ΗΠΑ), σε μήνυσή του «κατά παντός υπευθύνου» περιγράφει με μελανά χρώματα το πλήρες χάος που επικρατούσε στην περιοχή την 23η Ιουλίου, την ώρα που συντελούνταν η «εθνική τραγωδία», το οποία έζησε στο πετσί του αφού είχε έλθει στην πατρίδα για διακοπές. Μια «λεπτομέρεια» αρκεί: Όταν -λέει- επιχείρησε να στείλει την αδελφή του σε ειδικευμένο νοσοκομείο στην Αμερική, έπεσε πάνω στο τέρας της γραφειοκρατίας. Επειδή είχαν χαθεί τα έγγραφά της, τους ζητούσαν πληρεξούσιο από εκείνη για να της βγάλει διαβατήριο… Μόνο που η Ελισάβετ ήταν ήδη διασωληνωμένη στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας.
-…Και μέσα σε όλα έχεις και τον κυβερνητικό συν-εταίρο Πάνο Καμμένο να συνεχίζει τα μικροκομματικά παίγνιά του, ρίχνοντας στην τσόχα του επικοινωνιακού πόκερ την εθνική αξιοπρέπεια και την πατριωτική ευαισθησία ενός ολόκληρου λαού με διακύβευμα την ελληνικότητα της Μακεδονίας… Και να επιμένει πως η Συμφωνία των Πρεσπών δεν θα περάσει (sic), πως αν χρειαστεί θα «ρίξει την κυβέρνηση» με τους λίγους (και μαδημένους)… γλάρους (ΑΝΕΛίτες βουλευτές και στελέχη) που θα του έχουν απομείνει, αν και μέχρι τότε το «ζουμί» τους δεν θα φτάνει ούτε για… γλαρόσουπα.
Γι’ αυτό -κατόπιν τούτων- «τριβελίζει» στο μυαλό μου η μελωδία του Γιώργου Κριμιζάκη με τη φωνή του Μιχάλη Βιολάρη να τραγουδάει το «Ψωροκώσταινα καημένη» σε λόγια του Γιάννη Κακουλίδη. Σας το θυμίζω:
Από σαράντα κύματα/ σε πέρασαν κι ακόμα/ να φύγει από πάνω σου/ το ματωμένο χώμα.
Ψωροκώσταινα καημένη,/ άτυχη και προδομένη,/ άτυχη και προδομένη,/ ψωροκώσταινα καημένη.
Φορτώσανε στην πλάτη σου/ ντροπές και ρεζιλίκια,/ παιδιά σου σε πουλήσανε/ για χίλια μεταλίκια.
Ψωροκώσταινα καημένη,/ άτυχη και προδομένη, /άτυχη και προδομένη,/ ψωροκώσταινα καημένη.
Μόνο που σαν σκέφτομαι τη χώρα μου -έτσι που την κατάντησαν- ως Ψωροκώσταινα, δεν με πιάνει ούτε ντροπή ούτε κατάθλιψη. Μια ελπίδα φτερουγίζει μέσα μου, μια ελπίδα που εδράζεται στην αλήθεια της Ιστορίας κι έχει να κάνει με την πεμπτουσία του όρου. Με το πραγματικό πρόσωπο της «Ψωροκώσταινας». Διαβάστε:
«Δεν έχω τίποτα άλλο από αυτό το ασημένιο δαχτυλίδι κι αυτό το γρόσι. Αυτά τα τιποτένια προσφέρω στο μαρτυρικό Μεσολόγγι», είπε περήφανα η γριά πλύστρα Χατζηκώσταινα και τα άφησε πάνω στο τραπέζι που είχε στήσει στην πλατεία του Ναυπλίου η ερανική επιτροπή, εκείνη την Κυριακή του 1826. Ύστερα από αυτή την απρόσμενη χειρονομία, κάποιος από το πλήθος φώναξε: «Για δείτε, η πλύστρα η Ψωροκώσταινα πρώτη πρόσφερε τον οβολό της.» Κι αμέσως το φιλότιμο πήρε και έδωσε. Βροχή πέφταν πάνω στο τραπέζι λίρες, γρόσια και ασημικά. Αυτή ήταν η συνέχεια της φτωχής προσφοράς της πλύστρας Χατζηκώσταινας, που από εκείνη τη στιγμή απαθανατίστηκε με το παρατσούκλι «Ψωροκώσταινα». Και το παρανόμι αυτό κόλλησε έπειτα στην Ελλάδα.
Ποιά ήταν όμως αυτή η «Ψωροκώσταινα»; Ήταν η κάποτε αρχόντισσα των Κυδωνιών, του Αϊβαλιού, Πανωραία Χατζηκώστα, σύζυγος πάμπλουτου Αϊβαλιώτη εμπόρου, που φημιζότανε όχι μόνο για τα πλούτη του άνδρα της, μα και για τα πολλά δικά της κι ακόμα για την ομορφιά της. Όταν αργότερα οι Τούρκοι πυρπόλησαν την πολιτεία του Αϊβαλιού, και έσφαξαν άνδρες και γυναικόπαιδα, ανάμεσα σε αυτούς που σώθηκαν ήταν και η αρχόντισσα Πανωραία Χατζηκώστα, που είδε να σφάζουν οι Τούρκοι τον άνδρα της και τα παιδιά της. Κατά καλή της τύχη ένας ναύτης τη βοήθησε και μαζί με άλλους την ανέβασε σε ένα καράβι που ξεμπάρκαρε στα Ψαρά. Εκεί αναγνωρίστηκε από τον ομοιοπαθή της Βενιαμίν τον Λέσβιο, την προστάτεψε και τον ακολούθησε στην Πελοπόννησο.
Στο Ναύπλιο, η Πανωραία για να ζήσει άρχισε να ξενοπλένει και αργότερα, με σαλεμένα σχεδόν τα λογικά της, ζητιάνευε στους δρόμους του Ναυπλίου. Έπειτα από το περιστατικό του εράνου στο Ναύπλιο, όταν έφτασε ο Καποδίστριας στην Ελλάδα, τη συμμάζεψε κι όταν ίδρυσε το ορφανοτροφείο, η «Ψωροκώσταινα» – Πανωραία προσφέρθηκε να πλένει τα ρούχα των ορφανών χωρίς καμιά πληρωμή.
Χίλιες φορές «Ψωροκώσταινα», λοιπόν. Αλλά με κυβερνήτες που με το παράδειγμά τους θα μας κάνουν να ξαναβρούμε το χαμένο μας φιλότιμο και οι οποίοι θα μας εμπνεύσουν προβάλλοντας ως πρώτιστη υποχρέωσή μας όχι το πώς θα ξεπληρώσουμε το χρέος που έχουμε απέναντι τους δανειστές αλλά το χρέος που έχουμε απέναντι στο μέλλον της πατρίδας.