Σε μια νέα… επιστήμη ανάγεται, στην Ελλάδα και παγκοσμίως, η αποκλιμάκωση των περιοριστικών μέτρων της πανδημίας, με τους ειδικούς να εισηγούνται τα επόμενα βήματα, αλλά να επισημαίνουν και τους κινδύνους, και την κυβέρνηση να βρίσκεται αντιμέτωπη με διλήμματα ιατρικού, κοινωνικού και οικονομικού περιεχομένου και να καλείται να σταθμίσει καλά τις αποφάσεις της
πιστήμονες και κυβερνητικοί αξιωματούχοι έχουν συμφωνήσει σε ένα βασικό στοιχείο: ότι η πορεία εξόδου από το πεδίο των περιορισμών θα γίνει με προσεκτικά, σταδιακά και ελεγχόμενα βήματα. Κάθε βήμα θα είναι ελεγχόμενο και κάθε επόμενο θα εξαρτάται από τα αποτελέσματα του προηγούμενου.Για την Ελλάδα ο χρόνος για την πορεία εξόδου από το πεδίο των περιορισμών έχει ήδη αρχίσει να μετράει αντίστροφα. Οι επόμενες δύο εβδομάδες είναι κρίσιμες, καθώς θα αποτυπώσουν την αποτελεσματικότητα των μέτρων μέσα στον Απρίλιο και μάλιστα σε μία ιδιαίτερη συγκυρία για τους Ελληνες, μέσα στις ημέρες του Πάσχα, και ελπίζεται πως θα παγιώσουν τη θετική εικόνα που έχουν μέχρι τώρα οι ειδικοί. Στο ίδιο διάστημα οι Ελληνες αρμόδιοι θα παρακολουθούν με πολλή προσοχή πώς εξελίσσεται η κατάσταση στις ευρωπαϊκές χώρες -κυρίως σε Ισπανία, Αυστρία, Δανία-, οι οποίες θα έχουν τότε συμπληρώσει ικανό χρονικό διάστημα άρσης κάποιων μέτρων και θα μελετούν αν και πόσο τα νέα δεδομένα επηρέασαν το επιδημιολογικό τους φορτίο.
Τα συμπεράσματα από το εσωτερικό αλλά και την αλλοδαπή θα μπουν στο τραπέζι των τηλεδιασκέψεων, θα αξιολογηθούν και θα δρομολογήσουν τις αποφάσεις της κυβέρνησης, που, όπως όλα δείχνουν, θα θέσει σε εφαρμογή το Στρατηγικό Σχέδιο Σταδιακής Μετάβασης, όπως ονομάζεται ακριβώς, μετά τη δεύτερη εβδομάδα του Μαΐου. Το Σχέδιο θα ξεδιπλώνεται σε διαδοχικές φάσεις, διαφορετικές για κάθε τομέα της οικονομίας και για κάθε πληθυσμιακή ομάδα.
Καθώς η χώρα μας συμπληρώνει την όγδοη εβδομάδα που βρίσκεται αντιμέτωπη με την πανδημία και την έκτη εβδομάδα που εφαρμόζονται τα έκτακτα περιοριστικά μέτρα για την αναχαίτιση του κορωνοϊού SARS-CoV-2, επιστήμονες και κυβέρνηση βλέπουν με ικανοποίηση τα αριθμητικά δεδομένα που καταγράφουν πια σταθερά μείωση των ασθενών και των θανάτων καθώς και εκείνα που μετρούν τη μειωμένη μεταδοτικότητα της λοίμωξης COVID-19 και σχεδιάζουν ψύχραιμα και χωρίς βεβιασμένες κινήσεις την εθνική στρατηγική της σταδιακής αποκλιμάκωσης των μέτρων. Ολοι γνωρίζουν ότι δεν είναι κάτι εύκολο, τουναντίον. Η αποκλιμάκωση τέτοιων μέτρων δοκιμάζεται πρώτη φορά παγκοσμίως.
Το χρονοδιάγραμμα της εξόδου από τα μέτρα καταρτίζεται με πρώτο ορόσημο το δεύτερο 10ήμερο του Μαΐου, αλλά περιέχει και πολλά ανοιχτά χρονικά διαστήματα, όπως και πολλές εναλλακτικές προθεσμίες. Και αυτό διότι τα μέτρα θα αρχίσουν να αίρονται σταδιακά, αλλά δεν θα αφορούν ταυτόχρονα όλο τον πληθυσμό, ούτε με τον ίδιο τρόπο ούτε κατά τον ίδιο χρόνο, ενώ δεν αποκλείεται και η κατά τόπους, μερική ή ολική, άρση των μέτρων αποστασιοποίησης και περιορισμού κυκλοφορίας που έχουν εφαρμοστεί. Επίσης, καθίσταται σαφές ότι τα μέτρα θα μπορούν να αίρονται και να εφαρμόζονται εκ νέου κάθε φορά ή κατά τόπους ή και στο σύνολο της επικράτειας εάν υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις για την έντονη κυκλοφορία του κορωνοϊού
Πώς μπήκαμε και πώς θα βγούμε
Η εφαρμογή των μέτρων ξεκίνησε στη χώρα στις 11 Μαρτίου με την αναστολή λειτουργίας όλων των εκπαιδευτικών μονάδων καθώς και όλων των εισαγγελιών και δικαστηρίων και συνεχίστηκε με το κλείσιμο, στις 14 Μαρτίου, εμπορικών κέντρων, εστιατορίων, καφετεριών, βιβλιοθηκών, κινηματογράφων, μουσείων, κομμωτηρίων κ.λπ. Στις 16 Μαρτίου ανεστάλη η λειτουργία όλων των χώρων θρησκευτικής λατρείας και δύο ημέρες αργότερα απαγορεύτηκε στο σύνολο της επικράτειας η λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων. Η κλιμάκωση των έκτακτων περιοριστικών μέτρων κορυφώθηκε στις 23 Μαρτίου με τον περιορισμό της κυκλοφορίας των πολιτών σε όλη την επικράτεια. Χρειάστηκαν δηλαδή 13 ημέρες για να απλωθεί το δίχτυ των μέτρων με ζητούμενο να αναχαιτιστεί ο κορωνοϊός.
Στο σπίτι οι ευπαθείς ομάδες – Εξω ακόμη και οι 70ρηδες με καλή υγεία – Μέσα όσοι έχουν καρδιαγγειακά, διαβητικοί και με χαμηλό ανοσοποιητικό
Για τους ειδικούς που…σπουδάζουν τη νέα επιστήμη της στρατηγικής εξόδου από τα μέτρα, η αποτίμηση της πρώτης φάσης της αντιμετώπισης της πανδημίας είναι απλή: «Η πρώτη φάση, στο τέλος Φεβρουαρίου με αρχές Μαρτίου, είχε πολύ υψηλό βαθμό δυσκολίας από πολιτικής άποψης, αλλά ήταν εύκολη από τεχνικής πλευράς. Και φυσικά δεν χρειάστηκε πολύς χρόνος», εξηγεί στο «ΘΕΜΑ» επιστήμονας που συμμετέχει στις ομάδες εργασίας που έχουν συσταθεί στο πλαίσιο της λειτουργίας της ειδικής επιτροπής η οποία έχει αναλάβει τη χάραξη της στρατηγικής εξόδου από τα μέτρα και την οποία συντονίζει ο υπουργός παρά τω πρωθυπουργώ, Ακης Σκέρτσος.
Ωστόσο, η εκτίμηση για την επόμενη φάση αλλάζει. «Τώρα όμως αντιστρέφονται οι όροι. Η αποκλιμάκωση είναι μια πολιτική απόφαση με σχετικά χαμηλό βαθμό ευκολίας, αλλά έχει υψηλότατο βαθμό δυσκολίας από τεχνικής πλευράς: το πώς θα υλοποιηθεί ό,τι αποφασιστεί ή ό,τι αποφασίζεται είναι μια διαδικασία πρωτόγνωρη για το κράτος», περιγράφει ο ειδικός, αναφέροντας χαρακτηριστικά τις συνέργειες μεταξύ υπουργείων που απαιτούνται για την υλοποίηση των όποιων πολιτικών αποφάσεων δρομολογηθούν. Σε αντίθεση, δε, με το βραχύ χρονικό διάστημα που απαιτήθηκε για την εφαρμογή των μέτρων, η άρση τους αναμένεται να εξελιχθεί σε μια μακρά διαδικασία, της οποίας μάλιστα δεν είναι ακόμη ορατός ο χρονικός ορίζοντας.
Τη δυσκολία της στρατηγικής εξόδου από τα μέτρα περιέγραψε χαρακτηριστικά ο εκπρόσωπος του υπουργείου Υγείας για τον κορωνοϊό, καθηγητής Παθολογίας-Λοιμωξιολογίας Σωτήρης Τσιόδρας, την περασμένη εβδομάδα: «Δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή κάποια μαγική συνταγή. Σε κάποιες χώρες η άρση αφορά τομείς της οικονομίας, όπως οι κατασκευές, σε άλλες, όπως η Δανία, ανοίγουν σταδιακά τα σχολεία και ειδικά αυτά που φιλοξενούν μικρότερα παιδιά, αλλά με πάρα πολύ αυστηρούς κανόνες. Στη Γερμανία, στις 20 Απριλίου, ανοίγουν καταστήματα μεγαλύτερα των 800 τετραγωνικών μέτρων. Πάλι με αυστηρό αριθμό εισερχομένων, αυστηρούς κανόνες υγιεινής. Παντού δυσκολίες, παντού αποστάσεις, παντού υγιεινή, αυτό θα είναι ο κοινός παρονομαστής»
Στην Ελλάδα οι σταθμοί του πρώτου οδικού άξονα ήταν πέντε, με πρώτο σταθμό το κλείσιμο σχολείων, επόμενο το κλείσιμο εκκλησιών, στη συνέχεια των κλειστών και ανοιχτών δημόσιων χώρων, των εμπορικών καταστημάτων και πέμπτο σταθμό τον περιορισμό μετακινήσεων. Από το τέλος της διαδρομής αυτής σχεδιάζεται να ξεκινήσει η επιστροφή στην προηγούμενη κατάσταση. Δηλαδή να αρθούν πρώτα οι περιορισμοί στις μετακινήσεις, στη συνέχεια να ανοίξουν τα εμπορικά καταστήματα, μετά οι κλειστοί και ανοιχτοί δημόσιοι χώροι, οι εκκλησίες και, τέλος, τα σχολεία. Η διάρκεια της διαδρομής σε αυτό τον άξονα σίγουρα δεν θα διαρκέσει 13 ημέρες, όσο διάστημα δηλαδή απαιτήθηκε για να διανυθεί η διαδρομή την πρώτη φορά. Η αντίθετη πορεία θα μπορούσε να ξεκινήσει μετά το πρώτο 10ήμερο του Μαΐου. Και ο δεύτερος άξονας περιλαμβάνει τους ίδιους σταθμούς, αλλά έχει διαφορετική χάραξη για να φτάσει σε αυτούς. Στην Ελλάδα οι μέχρι τώρα σχεδιασμοί βασίζονται κυρίως στον πρώτο οδικό άξονα. Σε κάθε σταθμό, με άλλα λόγια σε κάθε άρση μέτρου, θα υπάρχει ένα ικανό χρονικό διάστημα ώστε να αποτυπώνεται το αποτέλεσμα. Θα γίνεται αξιολόγηση και μετά, ανάλογα με το θετικό ή αρνητικό αποτύπωμα, θα συνεχίζεται η πορεία προς τον επόμενο σταθμό.
Ο δείκτης που θα επιτρέπει στους επιστήμονες να εισηγούνται κάθε φορά άρση μέτρου είναι ο δείκτης R0, ο οποίος αντιπροσωπεύει τον πραγματικό αριθμό αναπαραγωγής, δηλαδή υποδηλώνει πόσα άλλα άτομα κατά μέσο όρο μολύνει ένα μολυσμένο άτομο. Σε αυτή τη φάση ο δείκτης στην Ελλάδα είναι κάτω από 1, δηλαδή ένας ασθενής μπορεί να κολλήσει λιγότερο από έναν άνθρωπο, ενώ ο ίδιος δείκτης στις αρχές Μαρτίου ήταν 2, δηλαδή ένας ασθενής μπορούσε να μεταδώσει σε τουλάχιστον άλλους δύο τον ιό. Οσο ο R0 παραμένει κάτω από 1, τότε θεωρείται μια καλή ένδειξη για τη χαλάρωση των μέτρων. Βεβαίως, όπως έχει εξηγήσει ο κ. Τσιόδρας, ανεξάρτητα με τον δείκτη, «όσο υπάρχουν συνεχιζόμενες επιδημίες σε κάποιες περιοχές, σε χώρους υψηλού κινδύνου, πρέπει να παραμένουμε σε επιφυλακή». Και αυτό μπορεί να μεταφράζεται σε εφαρμογή μέτρων στις περιοχές όπου καταγράφεται επιδημική έξαρση
Τα σχόλια είναι κλειστά.