Όταν ο Κεμάλ έφαγε… τη σκόνη του Ταγίπ

Τα απαισιόδοξα προεκλογικά σενάρια που ήθελαν τον Τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να χάνει τις προεδρικές εκλογές, ή έστω να κερδίζει με μικρό προβάδισμα έναντι του αντιπάλου του στον δεύτερο γύρο, διαψεύστηκαν παταγωδώς, όπως και το σενάριο ότι το κόμμα του ΑΚΡ θα έχανε την πλειοψηφία στις κοινοβουλευτικές εκλογές έχοντας απέναντί του συμμαχία κομμάτων της αντιπολίτευσης.

Το καλύτερο σενάριο για τον Ερντογάν επαληθεύτηκε και ο Σουλτάνος έκατσε και πάλι στο θρόνο του και αυτή το φορά ως… απόλυτος άρχων. Με τη νέα πενταετή θητεία του, θα γίνει ο μακροβιότερος ηγέτης της Τουρκίας, ξεπερνώντας και τον ιδρυτή της τουρκικής δημοκρατίας, Κεμάλ Ατατούρκ.

Ο Ερντογάν νίκησε από τον πρώτο γύρο των εκλογών με 52,5%, ενώ ο βασικός του αντίπαλος, Μουχαρέμ Ιντσέ κατάφερε να συγκεντρώσει το 30,7% των ψήφων. Στις κοινοβουλευτικές εκλογές το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ερντογάν (ΑΚΡ) κατάφερε να πιάσει 42,2%, το Ρεπουμπλικανικό 22,7%, το Κουρδικό 11,5%, το Εθνικιστικό Κίνημα 11,2% και το Καλό Κόμμα 10.1%.

Παρά τις καταγγελίες των Τούκρων Ρεπουμπλικανών για νοθεία τις οποίες απέσυραν στην συνέχεια, είναι αδιαμφισβήτητο ότι ο Ερντογάν έχει μεγάλη εμπειρία εκλογικών αναμετρήσεων, ταλέντο στην πειθώ των ψηφοφόρων που έχει καλλιεργήσει περαιτέρω με τα χρόνια και κυρίως, στρατηγική και τακτικές που εφαρμόζει με μαεστρία.

Τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε μία διαρκή προεκλογική ετοιμότητα κατά την οποία φρόντισε να στρώσει το έδαφος για την πρόσφατη νίκη του. Αντιλήφθηκε εγκαίρως νέες τάσεις και άλλαξε συμμαχίες, προσεγγίζοντας τους εθνικιστές, δίνοντας έμφαση στο Ισλάμ και κάνοντας στροφή προς το συντηρητισμό. Από σύμμαχος ο Γκιουλέν ανακηρύχθηκε ο μεγαλύτερος εχθρός της Τουρκίας, ενώ ο γκρίζος λύκος Μπαχτσελί έγινε σύμμαχός του. Φρόντισε να αναθεωρήσει το Σύνταγμα μέσω δημοψηφίσματος, ώστε μετά την επόμενη εκλογική νίκη του, να είχε εξουσίες που θα του επέτρεπαν να συνεχίσει τη βασιλεία του.

Ταυτόχρονα χρησιμοποίησε το αποτυχημένο, αμφιλεγόμενο πραξικόπημα εναντίον του το 2016, θέτοντας τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και προχωρώντας σε μπαράζ συλλήψεων αντιπολιτευόμενων και αντιφρονούντων. Έδωσε εκλογικό δικαίωμα σε εκατομμύρια ομογενείς με την πλειοψηφία αυτών να είναι υπέρ του, σε δεκάδες χιλιάδες Σύρους στις νευραλγικές για τον ίδιο νοτιοανατολικές περιοχές της Τουρκίας επιχειρώντας να κόψει ψήφους από το Κουρδικό Κόμμα του Ντεμιρτάς, ενώ δεν δίστασε να ζητήσει τη στήριξη Κούρδων ψηφοφόρων, βασιζόμενος προφανώς στην εκεχειρία προηγούμενων ετών που όμως κατέρρευσε με τις μάχες μεταξύ Τουρκικού στρατού και Κούρδων ανταρτών το 2015. Επιδόθηκε σε επικοινωνιακούς πολέμους έναντι των “εχθρών” του και σε προπαγάνδα δίχως προηγούμενο υπέρ του ιδίου, ως πατέρα του έθνους, αναδεικνύοντας το ένδοξο έργο του και τα φιλόδοξα μελλοντικά του σχέδια.

Υιοθέτησε τον Νεο-Οθωμανισμό στην εξωτερική του πολιτική που είχε ως αποτέλεσμα την κλιμάκωση της έντασης με χώρες της Δύσης και την αυτοανάδειξή του σε προστάτη απανταχού μουσουλμάνων. Μαζί με τη Δύση αποκήρυξε και οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης, καθιστώντας τους υπεύθυνους για την καθοδική πορεία της λίρας και την οικονομική κρίση που πλήττει τους Τούρκους πολίτες. Κατάφερε έτσι να πολώσει ακόμα περισσότερο το κλίμα και να συσπειρώσει μεγάλο μέρος των Τούρκων πολιτών υπέρ του και απέναντι σε αυτούς που αντιλαμβάνονται ως εχθρούς. Μία τακτική που λειτουργεί υποστηρικτικά με μεγάλη επιτυχία και χρησιμοποιείται ευρέως, ειδικά από λαϊκιστές. Στις εκλογές της Ρωσίας, η επιθετική στάση της Δύσης απέναντι στη Ρωσία με τις απανωτές οικονομικές κυρώσεις των ΗΠΑ και την ανυπόστατη κατηγορία των Βρετανών για απόπειρα δολοφονίας του πρώην διπλού πράκτορα Σκριπάλ, είχε σαν αποτέλεσμα ακόμα μεγαλύτερη συσπείρωση υπέρ του Πούτιν -που ήταν ήδη μακράν ο δημοφιλέστερος για την προεδρία και κατάφερε μία ακόμη σαρωτική νίκη,- παρά του ότι η οικονομία είχε υποστεί πλήγματα. Στην Ιταλία, το Κίνημα 5 Αστέρων και η Λέγκα κέρδισαν τις εκλογές μαχόμενοι την Ευρώπη για τα αυστηρά μέτρα λιτότητας που επιβάλλει στους Ιταλούς, καθώς και το βάρος που τους ασκεί στο μεταναστευτικό. Και στην Ελλάδα ο Αλέξης Τσίπρας εξαπέλυσε μύδρους κατά των “εχθρών Ευρωπαίων και Αμερικανών δανειστών” και των “διεφθαρμένων, παλιών κομμάτων, ΝΔ και ΠΑΣΟΚ” καθιστώντας τους υπεύθυνους για το μεγαλύτερο πρόβλημα των Ελλήνων πολιτών, την οικονομική κρίση. Το πολεμικό κλίμα που καλλιέργησε εναντίον τους συνετέλεσε σημαντικά στην απόσπαση της πρωθυπουργικής καρέκλας.

Ο στόχος του Ερντογάν επιτεύχθηκε, μετά την περσινή συνταγματική αναθεώρηση και την πρόσφατη επανεκλογή του, συγκεντρώνει πλέον το σύνολο των εκτελεστικών εξουσιών, και εδραιώνεται ως Σουλτάνος της σύγχρονης “Οθωμανικής αυτοκρατορίας”.