Ο εφιάλτης του προσφυγικού με αριθμούς που συγκλονίζουν

Στη μέγγενη συνδυασμένων πιέσεων από το εξωτερικό και το εσωτερικό μέτωπο βρίσκεται η κυβέρνηση, ενώ ο χρόνος πιέζει ασφυκτικά τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα. Το μεταναστευτικό εξελίσσεται σε ένα από τα μεγάλα αγκάθια για την κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα και είναι φανερή η δυσκολία στο να το διαχειριστεί. Η μίνι κρίση που εκδηλώθηκε τις προηγούμενες ημέρες με επίκεντρο την απειλή έξωσης της χώρας μας από τη Ζώνη Σένγκεν ανάγκασε την κυβέρνηση σε άμεση προσαρμογή και υιοθέτηση σειράς μέτρων και πολιτικών για τα οποία είχαν εκδηλωθεί πιέσεις από τους Ευρωπαίους εταίρους και στα οποία μέχρι πρότινος εμφανιζόταν να αντιστέκεται.

Η Ευρώπη προσπαθεί με Συνόδους Κορυφής να απαντήσει στο πρόβλημα, όμως ήδη οι πολιτικές που αναπτύσσονται έχουν ακροδεξιό πρόσημο. Ο ένας μετά τον άλλον αξιωματούχοι βάζουν ζήτημα αριθμού απορρόφησης προσφύγων και υψώνουν τείχη.

Ο Γιάννης Μουζάλας επισημαίνει τον κίνδυνο που συνεπάγεται το κλείσιμο των συνόρων, σημειώνοντας πως στην Ελλάδα θα εγκλωβιστούν 70.000 πρόσφυγες. Ο αριθμός αυτός φαντάζει μικρός ωστόσο και δεν ανταποκρίνεται στις ροές των μεταναστών που καθημερινά φτάνουν στη χώρα μας και που δημοσιοποιεί η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ. Μάλιστα, ο ίδιος ο υπουργός λίγες ημέρες πριν είχε αποκαλύψει ότι οι Ευρωπαίοι προτείνουν την εγκατάσταση στρατοπέδων στην Ελλάδα, χωρητικότητας 500.000 προσφύγων.

Τα κράτη-μέλη της ΕΕ έχουν δεσμευθεί να δεχθούν συνολικά 66.000 ανθρώπους, οι οποίοι σήμερα παραμένουν στην Ελλάδα. Όμως η προσφορά αυτή ισχύει μόνο για πρόσφυγες που προέρχονται από χώρες υψηλού κινδύνου – δηλαδή τη Συρία, το Ιράκ και ακόμη μερικές χώρες. Το ερώτημα είναι, τι θα γίνει σε περίπτωση που αποφασίσουν οι χώρες της βόρειας Ευρώπης να κλείνουν τα σύνορα;

Ήδη τις τρεις πρώτες εβδομάδες του Ιανουαρίου ο συνολικός αριθμός των αφίξεων είχε τριπλασιαστεί σε σχέση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2015.

Τα στοιχεία είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά. Μόνο για ένα τριήμερο του Ιανουαρίου:

– 11.000 πρόσφυγες πέρασαν στα νησιά.

– Έγιναν τέσσερα ναυάγια και σε δύο απ’ αυτά πνίγηκαν 43 άνθρωποι, ενώ υπάρχει και άγνωστος αριθμός αγνοουμένων.

Δραματικά είναι και τα στοιχεία για τις προσφυγικές ροές που καταγράφηκαν από την αρχή του χρόνου:

– Έχουν μπει στην Ελλάδα 49.000 πρόσφυγες.

– Έχουν πνιγεί 104 άνθρωποι.

– Το 45% των αφίξεων αφορά άνδρες, το 21% γυναίκες και το 34% παιδιά (ανακοίνωση της UNCHR, της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες).

 

Προσφυγικός Γολγοθάς

Παρά το βαρύ χειμώνα και τις άσχημες καιρικές συνθήκες οι προσφυγικές ροές δεν σταματούν, καθώς οι καλά οργανωμένοι δουλέμποροι γνωρίζοντας ότι οι ειδήσεις για τα πολύνεκρα ναυάγια του Αιγαίου έχουν φτάσει και έως τη Συρία, με απόλυτα κυνικό τρόπο, κάνουν «εκπτώσεις» προς όσους θέλουν να τολμήσουν να περάσουν «απέναντι».

Μάλιστα σχετικά δημοσιεύματα του ξένου Τύπου ανέφεραν χαρακτηριστικά, ότι προκειμένου να μη χάσουν τους «πελάτες» τους οι δουλέμποροι έχουν ρίξει τις τιμές στο μισό για τη μεταφορά προσφύγων από τις τουρκικές ακτές στα ελληνικά νησιά.

Αυτό καταθέτουν στις ελληνικές και διεθνείς αρχές πρόσφυγες που ρισκάρισαν και διασώθηκαν το τριήμερο 20-22 Ιανουαρίου.

Ωστόσο, ο Γολγοθάς για χιλιάδες οικογένειες προσφύγων δεν σταματά στα ελληνικά νησιά.

Εκατοντάδες οικογένειας Σύρων, Αφγανών και Ιρακινών, που συνεχίζουν να περνούν από την Ελλάδα στην ΠΓΔΜ και από εκεί στις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης μέσω του λεγόμενου «βαλκανικού διαδρόμου», παραμένουν εγκλωβισμένοι στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας με τα Σκόπια.

Στο Κέντρο Υποδοχής του Βίνογιουγκ στη Γευγελή οι εικόνες είναι τραγικές. Μωρά, παιδιά, γονείς και ηλικιωμένοι προσπαθούν με κάθε τρόπο να αντιμετωπίσουν το ψύχος, τη δίψα και την πείνα καθώς σημειώνονται σημαντικές ελλείψεις και αδυναμίες ακόμη και στην παροχή των πρώτων βοηθειών. Αυτέ τις εικόνες προσπαθούν να διαγράψουν από το οπτικό τους πεδίο κάποια κράτη της Ευρώπης, προτείνοντας μάλιστα να μετατραπεί η Ελλάδα σε στρατόπεδο προσφύγων, όπως αποκάλυψε πρόσφατα ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας.

Όσο οι συνθήκες γίνονται δυσκολότερες κι όσο οι αριθμοί των προσφύγων γίνονται δυσβάσταχτοι για τις δυνάμεις της Ελλάδας, τόσο και η βοήθεια μειώνεται. Οι άνθρωποι των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στο Βίνογιουγκ περιορίστηκαν στο να εφοδιάσουν τους πρόσφυγες με έντυπα τα οποία περιέχουν πληροφορίες για τις συνθήκες που θα συναντούσαν, συνεχίζοντας το ταξίδι τους βορειότερα.

Περισσότερες γυναίκες και παιδιά στην Ελλάδα

Οι πρόσφατες θερμοκρασίες υπό το μηδέν αλλά και οι συχνές χιονοπτώσεις επιδεινώνουν την κακή φυσική κατάσταση των παιδιών προσφύγων και μεταναστών, καθώς πολλά δεν έχουν επαρκή ρουχισμό ή την πρόσβαση σε διατροφή, κατάλληλη για την ηλικία τους. Όλη αυτή η κατάσταση έχει επιδεινωθεί από την έλλειψη στέγης και την ανεπαρκή θέρμανση σε ορισμένα κέντρα υποδοχής, καθώς και στα λεωφορεία και τα τρένα. Η UNICEF αναφέρει ότι το ζήτημα είναι επιτακτικής ανάγκης, καθώς το ποσοστό των παιδιών μεταξύ των προσφύγων και των μεταναστών -τώρα περισσότερα από 1 στα 3 – συνεχίζει να αυξάνεται. Το 2015, πάνω από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες και μετανάστες διέσχισαν τη Μεσόγειο φθάνοντας στις ακτές της Ευρώπης, από τους οποίους υπολογίζεται ότι 253.700 ή 1 στα 4 ήταν παιδιά.

Την ίδια ώρα για πρώτη φορά από το ξέσπασμα της προσφυγικής κρίσης ήρθαν στην Ελλάδα τον μήνα Ιανουάριο περισσότερες γυναίκες και παιδιά απ’ ό,τι άνδρες. Σύμφωνα με στοιχεία έκθεσης της γερμανικής αστυνομίας το 55% των νέων προσφύγων που ήρθαν στην Ελλάδα τον Ιανουάριο ήταν γυναίκες και ανήλικα παιδιά. Το ίδια διάστημα το 2015 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 27%. Προφανώς οι πρόσφυγες προσπαθούν να φέρουν τις οικογένειές τους πριν εφαρμοστούν οι νέες ρυθμίσεις που καθιστούν πιο δύσκολη τη συνένωση των οικογενειών προσφύγων.

Καθυστερούν τα hotspots

Το ζήτημα των hotspots είναι καθοριστικής σημασίας για τη χώρα μας, αφού, όπως έγινε γνωστό κατά την άτυπη Σύνοδο των υπουργών Εσωτερικών στο Άμστερνταμ, ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας δέχθηκε μεγάλη πίεση -που εκδηλώθηκε με την απειλή της έναρξης της συζήτησης για αποπομπή της Ελλάδας από τη συνθήκη Σένγκεν- και δεκάδες ερωτήματα αναφορικά με την πορεία κατασκευής των κέντρων υποδοχής.

Ωστόσο, παρά τις εκκλήσεις των Ευρωπαίων προς την Ελλάδα για το προσφυγικό οι εργασίες για τα hotspots φαίνεται ότι δεν προχωρούν ικανοποιητικά αφού μόνο το κέντρο στη Λέσβο είναι έτοιμο!

Σε δηλώσεις του ο αντιδήμαρχος Λέρου Γιάννης Κωνσταντινίδης είπε πως το κέντρο υποδοχής στο νησί του δεν είναι έτοιμο, «απλά έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες» υπογράμμισε και τόνισε ότι οι εργασίες προχωρούν με πάρα πολύ αργό ρυθμό.

Και ο δήμαρχος Σάμου Μιχάλης Αγγελόπουλος δήλωσε πως δεν είναι έτοιμο το hotspot στο νησί του.

Μάλιστα, ο κ. Αγγελόπουλος αποκάλυψε: «Τα hotspots δεν είναι έτοιμα και μας ήρθε ένα αυθαίρετο, υπό την έννοια της έλλειψης διαβούλευσης με την τοπική αυτοδιοίκηση, ΦΕΚ, στις 8 Ιανουαρίου, που ορίζει το hotspot στο πρώην πεδίο βολής, κάτω από το ομώνυμο κέντρο μεταναστών». Όπως εξήγησε, αυτό σημαίνει ότι η πόλη επιβαρύνεται.

Από την πλευρά του ο Σπύρος Γαληνός, δήμαρχος της Λέσβου, είπε ότι το hotspot στο νησί λειτουργεί εδώ και αρκετό καιρό και μάλιστα βελτιώνεται συνεχώς.

«Τίποτα δεν υπάρχει στο χώρο του hotspot», αναφέρει και ο δήμαρχος της Κω Γιώργος Κυρίτσης, σημειώνοντας ότι το κέντρο υποδοχής προσφύγων που αναμένεται να ετοιμαστεί βρίσκεται σε απόσταση 10-15 λεπτών από την πόλη της Κω.

Τέλος, ο δήμαρχος Χίου Μανώλης Βουρνούς δήλωσε πως στο hotspot στο νησί του οι εργασίες προχωρούν, ωστόσο τόνισε ότι το κέντρο δεν είναι ακόμη έτοιμο.

Ο Πάνος Καρβούνης, επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αθήνα, εκτιμά πάντως ότι τον τελευταίο καιρό γίνεται σημαντική πρόοδος στην προετοιμασία των hotspots. «Η Ελλάδα αναγνωρίζει ότι υπήρξαν καθυστερήσεις, αλλά πιστεύω ότι με τη βοήθεια της Κομισιόν και άλλων οργανώσεων τα hotspots θα βρίσκονται σε πλήρη λειτουργία μέσα σε λίγες εβδομάδες» λέει ο κ. Καρβούνης στη γερμανική ραδιοφωνία. Τότε θα αρχίσει να λειτουργεί πιο αποτελεσματικά και η καταγραφή των προσφύγων στη Λέσβο, τη Χίο, τη Λέρο ή τη Σάμο. Αλλά για να γίνει αυτό, η Ελλάδα θα χρειαστεί την αλληλεγγύη των Ευρωπαίων εταίρων της.

Απειλή για έξοδο από τη Σένγκεν

Την ώρα που ο ξένος Τύπους με προκλητικά δημοσιεύματα προτείνει στην Ελλάδα να κάνει ένα… «δημιουργικό» deal, όπως το χαρακτηρίζουν, «πουλώντας» το προσφυγικό έναντι του χρέους, ο αρμόδιος υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας εκφράζει φόβους ότι στην Ελλάδα θα εγκλωβιστούν δεκάδες χιλιάδες μετανάστες και πρόσφυγες.

Παράλληλα, δημοσιοποιεί τις προτάσεις που δέχτηκε από το Ευρωπαίους ομολόγους του προκειμένου η χώρα μας γίνει στρατόπεδο μεταναστών με καταυλισμούς 500.000 ατόμων.

Οι φόβοι του Γιάννη Μουζάλα ενισχύονται από το τελεσίγραφο της Κομισιόν, το οποίο αναφέρει ότι η Ελλάδα θα τιμωρηθεί με τουλάχιστον δύο χρόνια εξόδου από τη Συνθήκη Σένγκεν, αν μέσα σε τρεις μήνες δεν καταφέρει να ελέγξει τις ροές μεταναστών. Τίποτα ωστόσο δεν αποτυπώνει πιο ξεκάθαρα τις προθέσεις των Ευρωπαίων, από την αποκάλυψη της επιστολής Γιούνκερ στον Σλοβένο Πρωθυπουργό. Σύμφωνα με όσα αποκαλύπτονται ο πρόεδρος της Κομισιόν τάσσεται υπέρ της πρότασης να ενισχυθούν τα σύνορα των Σκοπίων με την Ελλάδα, έτσι ώστε να ανακοπεί η ροή των προσφύγων προς τον Βορρά με την στήριξη της ΕΕ. Σύμφωνα με αυτό το σχέδιο, οι περισσότεροι πρόσφυγες που έχουν φτάσει στην Ελλάδα θα παραμείνουν εδώ «ανακουφίζοντας» με αυτόν τον τρόπο τις χώρες διέλευσης, και τελικά την Αυστρία και τη Γερμανία.

Το προσφυγικό-μεταναστευτικό παραμένει ένα «αγκάθι» το οποίο θα πρέπει να συνεχίσει να διαχειρίζεται, και στα άμεσα προς διευθέτηση ζητήματα είναι η εκτόνωση της κατάστασης στην Ειδομένη, όπου, τουλάχιστον λεκτικά, η κυβέρνηση έχει διαμηνύσει ότι δεν πρόκειται να ανεχτεί την παράταση του κλίματος έντασης. Βεβαίως, δεδομένου ότι η συμφωνία, τελικά, για την έλευση δυνάμεων του Frontex για καλύτερο έλεγχο των χερσαίων, βόρειων συνόρων της χώρας καθιστά ακόμα πιο επιτακτική την ανάσχεση αφίξεων προς τα ελληνικά νησιά, καθώς αυξάνεται ο κίνδυνος εγκλωβισμού μεγάλου αριθμού μεταναστών στην Ελλάδα, κυβερνητικές πηγές δεν αποκλείουν ένταση των ευρωπαϊκών πιέσεων για κοινές περιπολίες στο Αιγαίο. Την ίδια στιγμή, η υιοθέτηση μιας λιγότερο ανοιχτής και «ανεκτικής» πολιτικής στο προσφυγικό-μεταναστευτικό δημιουργεί ανησυχία για εσωκομματικές εντάσεις και αντιδράσεις στον ΣΥΡΙΖΑ. Όλα αυτά διαμορφώνουν ένα ιδιαίτερα πιεστικό περιβάλλον, δεδομένου, μάλιστα, του συγκρουσιακού κλίματος που επικρατεί στις σχέσεις με την αντιπολίτευση.

 

ΤΙ ΘΑ ΑΛΛΑΞΕΙ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ ΑΝ ΜΑΣ ΔΙΩΞΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΝΓΚΕΝ

Εξαιρετικά δυσμενείς οι συνέπειες για τη χώρα μας αν αποβληθεί η Ελλάδα από τη Σένγκεν

Τα συμπεράσματα της Έκθεσης Αξιολόγησης Σένγκεν για τη χώρα μας, στο Κολέγιο των Επιτρόπων, ήταν σαφή. Η χώρα μας απειλείται με αποπομπή από τη Συνθήκη για δύο χρόνια εάν σε τρεις μήνες δεν περιορίσει της ροές των μεταναστών .

Το τελεσίγραφο προς την Ελλάδα για να εφαρμόσει τις «συστάσεις» που θα της δοθούν για να βελτιώσει τον έλεγχο των συνόρων και της διαδικασίας καταγραφής και ταυτοποίησης των προσφύγων, αποτελεί και την καυτή πατάτα για τη χώρα καθώς σε διαφορετική περίπτωση, όπως εξήγησε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν κ. Ντομπρόβσκις, θα ενεργοποιηθεί το άρθρο 26 της συνθήκης που δίνει το δικαίωμα στα άλλα μέλη της ΕΕ να κλείσουν τα σύνορά τους.

Τι ακριβώς όμως προβλέπει αυτό το άρθρο και τι θα συμβεί στην καθημερινότητά μας; Οι συνέπειες θα περιοριστούν μόνο στον έλεγχο των διαβατηρίων κατά τις μετακινήσεις μας στο εξωτερικό;

Συνέπειες

Πέρα από τις κοινωνικές συνέπειες και τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσουν οι Έλληνες πολίτες στο θέμα των μετακινήσεών τους στο εξωτερικό, οι ειδικοί εκτιμούν ότι το σίγουρο είναι ότι από μια αποπομπή της Ελλάδας από τη Ζώνη Σένγκεν θα υπάρξουν οικονομικές επιπτώσεις από τη μειωμένη τουριστική κίνηση από χώρες της κεντρικής Ευρώπης, που θα έρθει ως συνέπεια της εξόδου της Ελλάδας από τη Σένγκεν.

Τα κύρια χαρακτηριστικά της Συμφωνίας Σένγκεν, τα οποία μπορεί να χαθούν αν η χώρα αποπεμφθεί από τον κοινό ευρωπαϊκό χώρο, είναι τα εξής:

Ελεύθερη μετακίνηση: Οι κάτοικοι των χωρών-μελών της Ζώνης Σένγκεν έχουν το δικαίωμα της ελεύθερης μετακίνησης χωρίς έλεγχο, μεταξύ των χωρών που έχουν υπογράψει τη συνθήκη, χωρίς να υποβάλλονται δηλαδή σε συνοριακούς ελέγχους σε αεροδρόμια ή σε θαλάσσια και χερσαία σύνορα.

Κοινοί νόμοι περί ασύλου: Σε όλες τις χώρες της Ζώνης Σένγκεν ισχύουν οι ίδιοι κανόνες όσον αφορά τις θεωρήσεις για διαμονές σύντομης διάρκειας, τις αιτήσεις ασύλου και τους ελέγχους στα σύνορα, οι οποίοι πρέπει να τηρούνται απαρέγκλιτα.

Συντονισμός αστυνομικών υπηρεσιών και των δικαστικών αρχών των χωρών-μελών.

Ενίσχυση της συνοριοφυλακής όταν υπάρχει ανάγκη. Οι συνοριοφύλακες μιας χώρας μπορούν να αποσπώνται σε άλλη χώρα στο πλαίσιο κοινών επιχειρήσεων ή όταν μια χώρα αντιμετωπίζει μεγάλη πίεση στα σύνορά της, όπως η Ελλάδα.

Ανταλλαγή πληροφοριών για την καταπολέμηση του οργανωμένου διασυνοριακού εγκλήματος και της τρομοκρατίας.

Ζώνη Σένγκεν

Τα πλεονεκτήματα των οποίων ευεργετούνται οι χώρες που έχουν υπογράψει τη συνθήκη είναι πολλά. Σπουδαιότερο η κατάργηση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα και η ενίσχυση των ελέγχων στα κοινά εξωτερικά σύνορα.

Στη Ζώνη Σένγκεν, που πήρε το όνομά της από ένα χωριό του Λουξεμβούργου, συμμετέχουν οι 22 από τις 28 χώρες-μέλη της ΕΕ καθώς και οι Ισλανδία, Νορβηγία, Ελβετία και Λιχτενστάιν.

Η Βρετανία και η Ιρλανδία έχουν επιλέξει να μην συμμετέχουν, ενώ Ρουμανία, Βουλγαρία, Κροατία και Κύπρο αναμένουν την έγκριση συμμετοχής.

Η Ζώνη Σένγκεν δημιουργήθηκε για πρώτη φορά το 1985 με τη συμμετοχή μόνον της Γαλλίας, του Λουξεμβούργου, της Ολλανδίας και της τότε Δυτικής Γερμανίας. Η Ελλάδα υπέγραψε τη Συνθήκη το 1992, ενώ η εφαρμογή της άρχισε το 2000.