Μίζες, UFO και φρεγάτες – Από τις «αυταπάτες στη βιομηχανία «σκανδάλων» και στα εκλογικά τερτίπια της απλής αναλογικής

 

Όσοι διέθεταν ιώβεια υπομονή ή από επαγγελματική διαστροφή παρακολούθησαν την πρόσφατη ομιλία του Αλέξη Τσίπρα στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, πρέπει να ένιωσαν απεριόριστο θαυμασμό για τις αντοχές των βουλευτών της «πρώτη φορά Αριστεράς».

Του Κώστα Ιωάννου

Όχι μόνο κατάφεραν να διατηρηθούν ξύπνιοι ακούγοντας για πολλοστή φορά το ίδιο μονότονο τροπάριο αλλά στο τέλος της σεμνής τελετής βρήκαν το κουράγιο και να χειροκροτήσουν τον ομιλητή, όπως απαιτεί η παράδοση. Κι αν η νίκη τους επί της υπνηλίας οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις αναλύσεις περί «δίκαιης ανάπτυξης» του Γιάννη Δραγασάκη, που προκαλούν βαθύτερα χασμουρητά κι από ακατάληπτη ταινία «τέχνης», το χειροκρότημα εμπίπτει στην αρμοδιότητα ειδικού επί της μαζικής ψυχολογίας.

Ο Μέγας Ναπολέων είχε πει ότι υπάρχει ένα μόνο είδος ρητορικής: η επανάληψη. Οι διαφημιστές ιδεών ή προϊόντων κατάλαβαν πρώτοι πόσο δίκιο είχε. Ο Αλέξης Τσίπρας το κατάλαβε αργότερα αλλά το παράκανε. Η αδιαμφισβήτητη ευχέρεια λόγου που διαθέτει παραπέμπει σε μονοκαλλιέργεια. Σύμφωνα με τον ορισμό που δίνουν οι αρμόδιοι, μονοκαλλιέργεια είναι το σύστημα κατά το οποίο μια επιφάνεια καλλιεργήσιμου εδάφους χρησιμοποιείται για συνεχή εκμετάλλευση από ένα και μόνο φυτό. Πλεονέκτημά της είναι η ευκολία στη διαχείριση και τελειοποίηση της τεχνικής των καλλιεργειών με αποτέλεσμα ποιοτική βελτίωση και ποσοτική αύξηση. Το μειονέκτημά της όμως είναι η εξάντληση των θρεπτικών συστατικών του εδάφους που οφείλεται στη συνεχή εκμετάλλευση από το ίδιο φυτό. Με δυο λόγια, με την πάροδο του χρόνου η παραγωγή μειώνεται και χειροτερεύει.

 

ΡΗΤΟΡΙΚΗ… ΜΟΝΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ

Η ρητορική του πρωθυπουργού ανταποκρίνεται πλήρως στον ορισμό της μονοκαλλιέργειας. Είτε επειδή οι λογογράφοι του στέρεψαν από πρωτότυπες ιδέες είτε επειδή προτιμά τη σιγουριά του «βατού και αναμενόμενου» θέματος, ο πρωθυπουργός επαναλαμβάνει μέχρι κορεσμού τα ίδια και τα ίδια σε βαθμό που να δημιουργείται η εντύπωση πως οι ομιλίες του είναι «κόπι πάστε» (όπως θα έλεγε ο αγλαός Πολάκης). Με όρους αγροτικής παραγωγής ο Αλέξης Τσίπρας καλλιεργεί συνεχώς στο χωράφι του διχασμού το μίσος για τους πολιτικούς του αντιπάλους με λίπασμα τη μονότονα επαναλαμβανόμενη σκανδαλολογία και το υποτιθέμενο ηθικό πλεονέκτημα του «νέου» έναντι του «παλιού». Τα πλεονεκτήματα της μεθόδου τα γνωρίσαμε. Ο προφήτης της εχθροπάθειας («ή εμείς ή αυτοί») απέκτησε ευκολία στη διαχείριση θεμάτων που προσφέρονται για να αντιπολιτεύεται την αντιπολίτευση και τελειοποίησε την τεχνική της συνωμοσιολογίας και της συκοφαντίας. Τα τελευταία χρόνια είδε τις μεθόδους του να αποδίδουν ψήφους και μακροημέρευση στην εξουσία. Ποιοτική βελτίωση όμως δεν παρατηρήθηκε. Αντίθετα άρχισαν να εξαντλούνται τα θρεπτικά συστατικά του χωραφιού και η παραγωγή πολιτικής (ό,τι τέλος πάντων θεωρεί «πολιτική» ο ΣΥΡΙΖΑ) παρουσιάζει ποσοτική μείωση και ποιοτική υποβάθμιση.

Για λόγους δικαιοσύνης πρέπει να παραδεχτούμε ότι ο πρωθυπουργός, αν και είναι ο μακροβιότερος μνημονιακός άρχων, δεν έχει να διαφημίσει κυβερνητικές επιτυχίες. Το υπουργικό συμβούλιο θυμίζει ορχήστρα για λαϊκά πανηγύρια που μεγαλοπιάνεται προσπαθώντας να παίξει κλασική μουσική υπό τη διεύθυνση ενός άμουσου μαέστρου που αυταπατάται ότι ξέρει να διαβάζει παρτιτούρα. Το αποτέλεσμα είναι ένα αλαλούμ ενεργειών κι ένα πανδαιμόνιο ενοχλητικού θορύβου, που εσχάτως άρχισε να ενοχλεί και τα ίδια τα μέλη του συνόλου. Κάποιες προσπάθειες του Αλέξη Τσίπρα να αυτοσχεδιάσει επιδεινώνουν την εικόνα. Τα παραμύθια τελείωσαν και το μεγαλοπρεπέστερο απ’ όλα, η χιλιοτραγουδισμένη «καθαρή έξοδος» από τα μνημόνια, δεν βρίσκει ακροατές ούτε στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματος. Όσοι αμφιβάλλουν, ας απευθυνθούν στον Νίκο Φίλη και όσους βουλευτές ανησυχούν για τις επερχόμενες νέες μειώσεις στις συντάξεις και στο αφορολόγητο, τις οποίες οι ίδιοι έχουν ψηφίσει υπερηφάνως.

ΔΙΓΛΩΣΣΙΑ ΣΤΑ ΕΘΝΙΚΑ

Τίποτε όμως δεν περιγράφει καλύτερα την ανικανότητα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ ακόμη και στην πολιτική επικοινωνία (τον τομέα στον οποίο διακρίθηκαν οι προπαγανδιστές του Μαξίμου) όσο οι χειρισμοί στα πραγματικά εθνικά θέματα – ιδιαίτερα σε μια περίοδο επικίνδυνης ρευστότητας στην πίσω αυλή μας. Η διγλωσσία στο «Μακεδονικό» είναι η μία όψη του νομίσματος. Δεν παρατηρείται συχνά σε σοβαρά κράτη να επαναστατεί ο ελάσσων εταίρος διαφωνώντας ριζικά σε επιδιωκόμενη λύση του χρόνιου προβλήματος και να παραμένει δόξη και τιμή στο υπουργείο του, επειδή χωρίς αυτόν η στρατιά των μετακλητών θα στερηθεί τη σίτιση εν τω πρυτανείω και τα κυβερνητικά στελέχη θα χάσουν τα προνόμια της εξουσίας που δεν τολμούσαν ούτε να ονειρευτούν.

Αλλά αν από το άλυτο «Μακεδονικό» η χώρα δεν απειλείται με βαρύτατες συνέπειες, οι κίνδυνοι θα είναι θανάσιμοι σε περίπτωση που κακοφορμίσουν τα ελληνοτουρκικά. Η επιθετικότητα του Ερντογάν αντιμετωπίζεται από την Αθήνα με διπλή γλώσσα. Από τη μία ακολουθείται πολιτική κατευνασμού κι από την άλλη εκτοξεύονται υπερπατριωτικές κορόνες και απειλές που σχεδόν προτρέπουν κάποιους θερμοκέφαλους να δώσουν αφορμές για διπλωματικά (αν όχι και θερμά) επεισόδια. Δυστυχώς, δεν είναι μόνο οι δηλώσεις που μαρτυρούν ασυγχώρητο ερασιτεχνισμό. Η αβάσταχτη ελαφρότητα έχει επηρεάσει και τη λήψη σημαντικών αποφάσεων για την αμυντική θωράκιση της χώρας. Κλασικό παράδειγμα το φιάσκο με τις δύο γαλλικές φρεγάτες που θα αποκτούσε η Ελλάδα με χρονομίσθωση και οι οποίες μάλιστα θα ήταν επιχειρησιακά διαθέσιμες το καλοκαίρι! Η Γαλλίδα υπουργός Άμυνας δήλωσε άγνοια, γαλλικές πηγές διέψευσαν την «είδηση» και ο Έλληνας κυβερνητικός εκπρόσωπος χρειάστηκε να αφήσει έκθετο τον συνάδελφό του αναπληρωτή υπουργό Εθνικής Άμυνας.

Αναφέρθηκαν ενδεικτικά δύο παραδείγματα που δείχνουν την ανικανότητα των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ και την έλλειψη επεξεργασμένου σχεδίου διακυβέρνησης. Ακόμη και το περίφημο «ολιστικό σχέδιο» για την ανάπτυξη στη μεταμνημονιακή εποχή χαρακτηρίζεται «έκθεση ιδεών» από τους τεχνοκράτες στις Βρυξέλλες, που κάνουν τα στραβά μάτια στις κουτοπονηριές της Αθήνας προκειμένου να απαλλαγούν από το ελληνικό πρόβλημα. Στα προβλήματα αυτά πρέπει να προστεθούν η πώληση των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ («εθνικό έγκλημα» κατά τον Τσίπρα της ακτιβιστικής αντιπολίτευσης), η αναδοχή παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια («σκοταδιστές» χαρακτηρίζονται οι δέκα διαφωνούντες βουλευτές), το διάχυτο αίσθημα ανασφάλειας («δεν ζούμε σε αγγελικά πλασμένο κόσμο» μας παρηγόρησε ο αρμόδιος υπουργός), το ογκούμενο ρεύμα μεταναστών και προσφύγων (η εξέγερση στη Μυτιλήνη αποτελεί προειδοποίηση για τη συνέχεια), η κατάρρευση του ΕΣΥ και η υποβάθμιση της Παιδείας (που δεν ενοχλούν την κυβερνητική αυταρέσκεια) και η αιχμαλωσία των δύο Ελλήνων στρατιωτικών στην Τουρκία («τυπικό ζήτημα» που θα λυνόταν σε λίγες ώρες το θεώρησε η ανεμελιά του Μαξίμου).

«ΣΠΟΡΑ» ΣΚΑΝΔΑΛΩΝ

Η απάντηση του πρωθυπουργού στην κριτική της αντιπολίτευσης και στην εύλογη ανησυχία της κοινής γνώμης (που απεικονίζεται σε όλες τις δημοσκοπήσεις) είναι η μονοκαλλιέργεια σκανδάλων. Σε κάθε κυβερνητική αστοχία που προβληματίζει ακόμη και τους συμπολιτευόμενους βουλευτές επιστρατεύονται μονότονα η Novartis, το ΚΕΕΛΠΝΟ και, ενδιαμέσως, η επιχειρηματική δραστηριότητα της Μαρέβα Γκραμπόφσκι (που ειδικά αυτή αναφέρεται ως Μητσοτάκη, σε αντίθεση με τις φεμινιστικές ευαισθησίες των διορισμένων τσανακογλειφτριών στην Επιτροπή Ισότητας). Πρόκειται για την κλασική τακτική όσων βρίσκονται με την πλάτη στον τοίχο. Από τη μία επιχειρείται να μετατεθεί η συζήτηση σε άλλα άσχετα θέματα κι από την άλλη να καταδειχθεί ότι οι αντίπαλοι έχουν σκελετούς στην ντουλάπα τους. Επειδή όμως το φάρμακο έχει χορηγηθεί σε τεράστια δοσολογία φαίνεται πως οδήγησε στην ανάπτυξη ανοσίας. Οι προσδοκίες των σκανδαλοθήρων αποδείχθηκαν ανεδαφικές. Ο μέσος πολίτης μπούχτισε με τη σκανδαλολογία κι άρχισε να ανησυχεί για την επιδεινούμενη καθημερινότητά του, την οποία καμία συνωμοσία και καμία συκοφαντία δεν μπορούν να βελτιώσουν.

Λένε ότι οι πολιτικοί ηγέτες που δεν διαθέτουν όραμα αντισταθμίζουν αυτή την έλλειψη με την ικανότητα σε τακτικισμούς. Τώρα που αποδείχθηκαν «αυταπάτες» τα μεγαλόπνοα δήθεν οράματα του Αλέξη Τσίπρα, ο πρωθυπουργός καταφεύγει στους τακτικούς ελιγμούς. Η πιο πρόσφορη μέθοδος είναι ο διχασμός της αντιπολίτευσης – πεδίο στο οποίο η Αριστερά διαθέτει μακρά παράδοση. Η πρώτη απόπειρα έγινε με την ανακίνηση του «Μακεδονικού». Υπήρχε η βάσιμη ελπίδα ότι, ακόμη κι αν δεν γινόταν δύο κομμάτια η ΝΔ, τουλάχιστον θα προέκυπτε χάσμα μεταξύ ηγεσίας και βάσης του κόμματος. Ο ελιγμός του Μητσοτάκη και, κυρίως, τα ογκώδη συλλαλητήρια οδήγησαν το σχέδιο του Μαξίμου σε παταγώδη αποτυχία – εξού και ανακάλεσε στη μνήμη του «γεγονότα» που είχε ξεχάσει ένας από τους κουκουλοφόρους μάρτυρες στην υπόθεση της Novartis.

Η ΑΡΠΑΓΗ ΤΗΣ… ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

Η άλλη απόπειρα είχε στόχο το Κίνημα Αλλαγής που έδειχνε στοιχεία αναζωογόνησης της Κεντροαριστεράς. Το δόλωμα με την απλή αναλογική δεν είχε αποτέλεσμα. Η νέα δοκιμή στηρίχτηκε στην αναθεώρηση του Συντάγματος (αλλά σε… προοδευτική κατεύθυνση). Η αλήθεια είναι ότι η αφορμή προσφέρθηκε από το ίδιο το ΚΙΝ.ΑΛ. με πλήρη άγνοια κινδύνου και καλή προαίρεση. Ίσως μάλιστα οι εμπνευστές της πρωτοβουλίας να είχαν δει μόνο το τυρί αλλά ο Βενιζέλος και ο Λοβέρδος είδαν και τη φάκα. Ο ΣΥΡΙΖΑ πάντως δεν έχασε τις ελπίδες του. Κάποιοι ανεξάρτητοι-μεμονωμένοι είδαν με καλό μάτι την προοπτική να γίνουν «καμμένοι» στη θέση του Καμμένου (αν οι ΑΝΕΛ εγκαταλείψουν την κυβέρνηση) αλλά δεν ήταν αρκετοί κι επιπλέον δεν ήταν βουλευτές. Ακολούθησε μια επίθεση αγάπης προς το ΠΑΣΟΚ (που κάποτε «βρομούσε») αλλά δεν απέδωσε διότι ο αιθεροβάμων Πάνος Σκουρλέτης έθετε και όρους σε πρόσωπα και ιδεολογία για την «προοδευτική συνεργασία». Δεν απέμεινε παρά η ισχνή ελπίδα ότι θα δημιουργηθεί ένα απόκομμα στα δεξιά της ΝΔ. Ο Αλέξης Τσίπρας έκανε λόγο για «υγιείς δυνάμεις της συντηρητικής παράταξης» κι ο Πάνος Καμμένος ανέλαβε να το εξειδικεύσει: κάλεσε τις κατ’ εξοχήν «υγιείς δυνάμεις» της άλλοτε επάρατης Δεξιάς στο Πεντάγωνο, όπως τον Φαήλο Κρανιδιώτη και την Κατερίνα Παπακώστα, για ενημέρωση και οικογενειακή φωτογραφία με τους αρχηγούς των επιτελείων σε ρόλο διακοσμητικών φυτών εσωτερικού χώρου.

Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, δεν απομένει στον Αλέξη Τσίπρα καμία άλλη διέξοδος από την καλλιέργεια κλίματος διχασμού με παροξυσμό σκανδαλολογίας και συκοφαντιών. Τη στιγμή μάλιστα που θα καλεί σε συνεργασίες «με… προοδευτικό πρόσημο» θα καθυβρίζει όσους δεν ανταποκρίνονται στην πρόσκλησή του. Λογικά δεν μπορεί να ελπίζει ότι με την επανάληψη των ίδιων μεθόδων θα έχει διαφορετικό αποτέλεσμα αλλά είναι αρκετά ρεαλιστής ώστε να μην περιμένει ότι θα νικήσει στις εκλογές οψέποτε αποφασίσει να τις προκηρύξει. Εκτιμά όμως ότι θα συσπειρώσει την εκλογική βάση που του έχει απομείνει κι έτσι, ακόμη κι αν δεν έχει καταλυτικό ρόλο την επόμενη μέρα, τουλάχιστον θα αποφύγει μια βαριά ήττα που θα θέσει εν αμφιβόλω την κυριαρχία του στο «αριστερό τσούρμο» που οδήγησε στην εξουσία.