Μάκης Δελαπόρτας: Είμαι καλλιτέχνης με τη βαθιά έννοια του όρου

«Αν κάποιος με ρωτήσει θα του πω ότι έχω τελειώσει το πανεπιστήμιο του ελληνικού κινηματογράφου» δηλώνει στο «Κ» ο πολυπράγμων Μάκης Δελαπόρτας. Άκρως καλλιτεχνική φύση έχει αφιερώσει όλη του την πορεία στα πολιτιστικά καλλιτεχνικά δρώμενα της χώρας.

στην Πέννυ Κροντηρά

Η καλοσύνη και ο ζεστός χαρακτήρας του αποτελούν το κλειδί της επιτυχίας και της αναγνώρισής του από το κοινό και από σπουδαίες προσωπικότητες  του καλλιτεχνικού κόσμου.

Στην πορεία της ζωής σας έχετε ασχοληθεί με αρκετά πεδία. Ποιο είναι αυτό που σας χαρακτηρίζει καλύτερα και το απολαμβάνετε;

Πρώτα από όλα σαν άνθρωπος δεν μου πάνε οι τίτλοι. Δεν αισθάνομαι απόλυτα ούτε ηθοποιός ούτε σκηνοθέτης ούτε βιογράφος ούτε συγγραφέας. Είμαι καλλιτέχνης με τη βαθειά έννοια του όρου και ψάχνομαι στο χώρο εδώ και 35 χρόνια πια. Κλείνω κύκλους και ανοίγω καινούργιους. Αυτό είναι ένα ιδίωμα που το έχω από παιδί. Έτσι έγινε με την τηλεόραση, με τον κινηματογράφο, με τις δισκογραφικές μου παραγωγές, με τις βιογραφίες.  Στη συγκεκριμένη φάση απολαμβάνω την επαφή μου με το κοινό, μια επαφή που είχα περίπου δέκα χρόνια να τη ζήσω, γιατί για να κάνω 25 βιβλία βιογραφιών κλείστηκα κυριολεκτικά σε ένα δωμάτιο για περίπου 10 χρόνια. Τώρα οι παραστάσεις μου, που έχουν να κάνουν με αφιερώματα σε ένδοξες εποχές πίσω στο χρόνο και με σημαντικούς καλλιτέχνες, είναι κάτι που πραγματικά μου αρέσει και μου κάνει καλό.

Τι είναι αυτό που κέρδισε το ενδιαφέρον σας στον καλλιτεχνικό κόσμο;

Είναι όλα γραμμένα στη ζωή και έχουν να κάνουν με το κάρμα. Προφανώς το δικό μου ήταν να συναντήσω κάποια στιγμή την καλή «νεράιδα» της ζωής μου την Αλίκη Βουγιουκλάκη σε ηλικία 17 χρονών. Η Αλίκη στο πρόσωπο μου είδε κάποια στοιχεία που την κέρδισαν. Ήταν η γυναίκα που με στήριξε, με έκανε να πιστέψω πιο πολύ στον εαυτό μου και για αυτό θα της «χρωστάω» για πάντα.

Πόσο καθοριστικός θεωρείτε ότι υπήρξε ο ελληνικός κινηματογράφος; Ποια η αξία του;

Ο ελληνικός κινηματογράφος καταγράφει πολλές εποχές που δεν ζήσαμε εμείς και οι νεώτεροι. Το «σήμερα» γυρνάει πίσω με μια άλλη ματιά μέσα από τις ελληνικές ταινίες. Μας μεταφέρει στα ήθη, στα έθιμα και σε αγαπημένες μορφές. Έχει καταφέρει να φέρει το παρελθόν στο σήμερα με μια ποιότητα και με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Έτσι εξηγείται η αγάπη του κόσμου για τις ελληνικές ταινίες, το σινεμά, τα μυθικά πρόσωπα του σινεμά, τα τραγούδια του τότε.  Δεν πρέπει να ξεχνάμε το «ένδοξο» παρελθόν, τον πολιτισμό μας.

Ποια η πρώτη σας ανάμνηση που θυμάστε τον εαυτό σας να βλέπει μία ελληνική ταινία;

Στα τέσσερα μου χρόνια είδα την ταινία «Χτυποκάρδια στο θρανίο» με την Αλίκη Βουγιουκλάκη. Με μάγεψε το κορίτσι με το υπέροχο χαμόγελο που έμοιαζε σαν «ήλιος», την τσαχπινιά και την παιδική διάθεση που είδα μπροστά μου. Αυτό τότε νομίζω με καθόρισε. Είχα πει ότι αυτή τη γυναίκα θέλω να τη γνωρίσω. Που να ήξερα ότι λίγα χρόνια αργότερα αυτή η γυναίκα θα γινόταν ο «φάρος» της  ζωής μου.

Θεωρείτε ότι σήμερα το θέαμα στην Ελλάδα έχει ποιότητα;

Ναι, υπάρχουν πολύ μεγάλα ταλέντα, σπουδαίοι σκηνοθέτες και  γίνονται πολύ σημαντικές δουλειές, όμως σήμερα είναι όλα αναλώσιμα. Αυτό είναι το κακό και δεν επιτρέπει σε μια παράσταση να γίνει διαχρονική. Θυμάμαι στη δεκαετία του 1980 αν ξεχώριζες σε μια πετυχημένη παράσταση για ένα χρόνο, είχες εξασφαλίσει τα επόμενα πέντε χρόνια σου. Αυτό δεν ισχύει σήμερα. Όλα ξεχνιούνται, όλα είναι αναλώσιμα. Είναι κρίμα για όλους τους νέους, γιατί υπάρχουν υπερταλαντούχα παιδιά, που δεν μπορούν να ξεχωρίσουν, να κάνουν ένα όνομα που να είναι αναγνωρίσιμο στον κόσμο. Σήμερα δεν είναι εύκολο να γίνεις επώνυμος με τη βαθειά έννοια του όρου. Να γίνεις συνείδηση στον κόσμο.

Ποια η αιτία;

Η αιτία βρίσκεται στην εποχή. Οποιοσδήποτε βάζοντας πέντε φωτογραφίες στο facebook θεωρεί τον εαυτό του πετυχημένο και σταρ. Δεν είναι όμως παρά μόνο μια ψευδαίσθηση όλο αυτό που ζούμε και ειδικότερα οι νέοι. Η ουσία είναι αλλού και αφορά έναν άνθρωπο που έχει διαχρονική αξία.

Ποια τα πρόσωπα που σας επηρέασαν θετικά στη ζωή σας;

Ήταν τα πρόσωπα του ελληνικού κινηματογράφου. Εγώ δεν είχα παιδικούς φίλους. Είχα την Βουγιουκλάκη, τη Βλαχοπούλου, τον Παπαμιχαήλ, τη Χρονοπούλου. Αυτοί ήταν οι ήρωες των παιδικών μου χρόνων. Αυτοί καθόρισαν τα πάντα στη ζωή μου και βεβαίως δεν το έχω μετανιώσει, γιατί αν κάποιος με ρωτήσει θα του πω ότι έχω τελειώσει το πανεπιστήμιο του ελληνικού κινηματογράφου. Το έχω σπουδάσει αυτό και το μυαλό μου είναι σαν ένα μικρό κομπιούτερ που έχει μια απεραντοσύνη γνώσεων, πάνω σε αυτό το τομέα.

Αλίκη και Τζένη , ποια τα σημεία που έκαναν την καθεμία ξεχωριστή και που υφίσταται η γοητεία τους;

Στο αναμφισβήτητο ταλέντο τους και στην έντονη προσωπικότητα τους. Η εποχή τότε όπως και όλες οι εποχές, είχε πρόσωπα που τα ήθελε αντίπαλα αλλά στην ουσία δεν υπήρχε  μεταξύ τους κόντρα, ήταν κατασκεύασμα των κινηματογραφικών εταιριών τους. Αυτές οι ξεχωριστές γυναίκες έτυχαν σε μια εποχή που η Ελλάδα έβγαινε από δύσκολες μέρες και χαμογέλασαν στο φακό, η καθεμία με διαφορετικό τρόπο, και έτσι κέρδισαν τον κόσμο. Μιλάμε για δύο μεγάλες θεατρίνες και έντονες προσωπικότητες που όσα χρόνια και να περάσουν θα αντικατοπτρίζουν μια πολύ γλυκιά αίσθηση για την Ελλάδα όπως ήταν το 1960. Την Καρέζη δεν την έζησα, δεν γινόταν εφόσον ζούσε η Αλίκη. Η Αλίκη όταν σε έβαζε κάτω από τις φτερούγες της έπρεπε να της ανήκεις με κάποιο τρόπο. Άσχετα αν έγραψα τη βιογραφία της Καρέζη σε συνεργασία με τον άντρας της και τον γιο της, εντούτοις μπορώ να πω περισσότερα πράγματα για την Αλίκη και λιγότερα για την Καρέζη. Παρόλο που ήταν μια γυναίκα που θαύμαζα δεν έτυχε να την ζήσω από κοντά.

Υπάρχει κάτι που δεν έχει λεχθεί στα βιβλία σας και μπορείτε να μας αποκαλύψετε;

Υπάρχουν πάρα πολλά πράγματα αλλά θα τα πάρω μαζί μου, γιατί ένας άνθρωπος άσχετα αν είναι επώνυμος όταν σου ανοίγει το σπίτι του και σε κάνει μέλος της οικογένειας του, δεν γίνεται να τα δώσεις όλα στη δημοσιότητα. Υπάρχουν και πράγματα που έχω ζήσει για τα οποία δεν θα μιλήσω ποτέ. Κάποτε θα ήθελα να μιλήσω όμως για τις προσωπικότητες αυτές που έζησα εγώ ο Μάκης Δελαπόρτας σαν παιδί, σαν σκηνοθέτης και είναι πράγματα που δεν έχω πει ποτέ αλλά  θα τα φιλτράρω με κάποιο τρόπο ώστε να μπορώ να καταγράψω την προσωπικότητα τους. Μετά από 100 χρόνια που δεν θα υπάρχει κανείς από εμάς εκείνοι οι άνθρωποι θα εξακολουθούν να είναι σύμβολα μιας εποχής για την Ελλάδα και αυτό που πρέπει να αφορά τις επόμενες γενιές είναι η προσφορά τους στην τέχνη τους και πως πραγματικά ήταν σαν προσωπικότητες όχι όμως μέσα από την «κλειδαρότρυπα» και κάτω από κίτρινες διαστάσεις.

Ποια τα επαγγελματικά σας σχέδια;

Είμαι απρόβλεπτος. Σε αυτή τη φάση ζω ένα όνειρο έχοντας ενώσει επί σκηνής τα «άλλα» είδωλα των εφηβικών μου χρόνων τον Δάκη, την Μπέσυ Αργυράκη, τον Ρόμπερτ Ουίλλιαμς, τον Λάκη Τζορτανέλι, τον Γιώργο Πολυχρονιάδη, που μας θυμίζουν «το πρώτο μας πάρτυ» όπως είναι και ο τίτλος της παράστασης. Η παράσταση έχει τέτοια απήχηση που με χαροποιεί πάρα πολύ το γεγονός ότι ζω επί σκηνής όλο αυτό. Στις 3 Αυγούστου μάλιστα στο κέντρο Ribas, που είναι ένας χώρος που μου ταιριάζει, θα ξαναζήσουμε επί σκηνής εκείνη την εποχή. Παράλληλα ετοιμάζω το βιβλίο με την βιογραφία της Μαίρης Χρονοπούλου που θα κυκλοφορήσει περίπου μετά τα Χριστούγεννα.

Ποια η διαφορά των πάρτι σήμερα και τότε;

Σήμερα περνάμε την εποχή της απόλυτης μοναξιάς. Οι άνθρωποι ερωτεύονται μέσα από οθόνες. Αν μπορούμε να το λέμε έρωτα. Υπάρχει μια μεγάλη απόσταση. Μέσα σε ένα μήνυμα λέμε πράγματα που θα μπορούσαμε να τα πούμε από κοντά, πρόσωπο με πρόσωπο και αυτό κάνει μεγάλη διαφορά στη διασκέδαση και στο φλερτ που τείνουν να εξαφανιστούν. Με στενοχωρεί ιδιαίτερα να βλέπω πάρα πολλά νέα παιδιά να λειτουργούν με αυτό τον τρόπο. Για τα νέα παιδιά δεν μπορώ να πω κάτι, έτυχε η τεχνολογία να τους οδηγεί εκεί και με ένα τρόπο να μην μπορούν να αντιδράσουν. Μέσα από τη παράσταση μου οι νεώτεροι θα μάθουν πως οι μεγάλοι σε μια άλλη εποχή διασκέδαζαν με έναν διαφορετικό τρόπο, πχ όταν χαμήλωναν τα φώτα και χόρευε η ντάμα με τον καβαλιέρο το μπλουζ υπήρχε μια ερωτική ατμόσφαιρα. Εκεί ξεκινούσαν τα φλερτ, γινόντουσαν οι δεσμοί και οι γάμοι. Η γνωριμία αυτή δεν υπάρχει σήμερα, είναι πολύ πιο ψυχρή και απρόσωπη μέσα από τα social media. Η μεγάλη επιτυχία των αφιερωματικών παραστάσεων που σκηνοθετώ είναι πως και άλλος κόσμος πέρα από εμένα νοσταλγεί εκείνη την εποχή και αυτή την έντιμη ατμόσφαιρα που τίποτα δεν ήταν φτιαχτό και ψεύτικο.

Θα αλλάζατε κάτι στη ζωή σας και την πορεία σας;

Κάποια πράγματα ναι θα τα άλλαζα. Σίγουρα θα ήθελα να ξαναγεννηθώ καλλιτέχνης και δεν θα άλλαζα αυτό που έζησα δίπλα στις προσωπικότητες του ελληνικού κινηματογράφου που είναι μοναδικό. Μπορεί να άλλαζα άλλα πράγματα στην προσωπική μου ζωή, στον τρόπο που σκέφτομαι ή που διεκδικώ πράγματα γύρω μου, στην επιλογή ανθρώπων. Κάποια σίγουρα θα τα άλλαζα.

Ποιος ο τίτλος που θα δίνατε στη ζωή σας;

Δεν θα ήθελα να βάλω τίτλο στη ζωή μου, θα ήθελα ο χρόνος και η ιστορία να δείξει για μένα κάποια πράγματα. Σκοπός της ζωής μου είναι να καταγράψω μια εποχή που έζησα όμορφα μέσα από ανθρώπους, καταστάσεις, μουσικές και σήμερα είναι το τέλος της. Είναι όνειρο ζωής να προστατευτεί μέσα από ένα μουσείο του ελληνικού κινηματογράφου που σκέφτομαι να δημιουργήσω. Μακάρι να βρω το κουράγιο και τις αντοχές, γιατί θέλει μεγάλη αντοχή να υλοποιηθεί ένα τέτοιο σχέδιο. Για κανέναν Έλληνα ηθοποιό, τραγουδιστή, καλλιτέχνη δεν υπάρχει τίποτα να μείνει για τις επόμενες γενιές πέρα από κάποιες ταινίες που τις βλέπουμε και τις θαυμάζουμε. Αυτό θα προσπαθήσω να σώσω, γιατί έχουμε ένα απίστευτα σπουδαίο υλικό για τις επόμενες γενιές.

Πιστεύετε πως θα έπρεπε να μελετάται η πορεία και η ζωή των καλλιτεχνών που είχατε την τιμή να γράψετε τις βιογραφίες τους, από τους μαθητές των δραματικών σχολών; Πολλοί νέοι ηθοποιοί προτιμούν να ασχολούνται με ηθοποιούς του εξωτερικού και να μειώνουν τους δικούς μας αστέρες.

Σίγουρα θα έπρεπε να υπάρχουν μαθήματα ή σεμινάρια στα σχολεία. Εγώ στη δραματική σχολή ήξερα όλους τους Έλληνες ηθοποιούς τους πρώτους, τους δεύτερους, τους τρίτους επειδή τα έψαχνα εγώ ο ίδιος. Σήμερα τα νέα παιδιά δεν έχουν γνώσεις πάνω στο θέατρο και στις τέχνες γενικότερα, γιατί δεν τα αφορά το παρελθόν δεν πολυψάχνουν και αυτό βεβαίως δεν είναι καλό. Εγώ το έψαχνα πολύ. Όταν ασχολείσαι με έναν τέτοιο πρέπει να ξέρεις πάρα πολλά πράγματα σε πρόσωπα, καταστάσεις και εποχές. Αλλά αν τα σχολεία ή τα πανεπιστήμια δεν στο δίνουν και μπροστά σου..

Υπάρχει σήμερα κάποιος καλλιτέχνης, που δεν ανήκει στην χρυσή εποχή που ασχολείστε αλλά επιθυμείτε να γράψετε βιβλίο για την πορεία του;

Ο χρόνος ξεχωρίζει τους ανθρώπους, τους καλλιτέχνες, την προσφορά τους ακόμα είναι νωρίς να πούμε για κάποιους ξεχωριστούς. Υπάρχουν πολλοί ξεχωριστοί άνθρωποι αλλά και λαμπερές προσωπικότητες, ηθοποιοί που έχει και αυτή η γενιά να αφήσει πίσω. Βεβαίως από αυτές τις περιπτώσεις είναι η Κάτια Δανδουλάκη και ο Γρηγόρης Βαλτινός. Δεν πιστεύω ότι οι βιογραφίες πρέπει να γίνονται στο τέλος της ζωής των ανθρώπων γιατί υπάρχουν βιογραφίες στο εξωτερικό που είναι και για νέους ανθρώπους και την ζωή τους. Μια βιογραφία έχει να κάνει με το ενδιαφέρον και τα μηνύματα που πρέπει και μπορεί να περάσει ένας άνθρωπος. Ο Βαλτινός ας πούμε είναι μια περίπτωση που θα ενδιέφερε και εμένα προσωπικά να γίνει μια βιογραφία της μέχρι τώρα πορείας του και δεν εννοώ σε προσωπικά κομμάτια μόνο αλλά το ότι έφτασε ένας άνθρωπος να χαίρει εκτίμησης από μεγάλη μερίδα του κόσμου είναι πολύ σημαντικό. Αυτό σίγουρα είναι το πολύ δύσκολο, να γίνεις αποδεκτός, όπως ήταν η Ρένα Βλαχοπούλου και ο Λάμπρος Κωνσταντάρας, που δεν δίχασαν ποτέ το κοινό ούτε με την προσωπικότητα τους ούτε με την προσωπική τους ζωή ούτε, ούτε με το ταλέντο τους. Δεν υπάρχει σήμερα άνθρωπος να σου πει ότι δεν του αρέσει η Ρένα Βλαχοπούλου. Αυτοί λοιπόν είναι από τις εξαιρέσεις του κανόνα των ηθοποιών. Δεν το είχε ούτε η Βουγιουκλάκη ούτε η Καρέζη. Είναι μοναδικό. Ο Βαλτινός τείνει προς τα εκεί. Έχει αυτό το χάρισμα που δεν το έχουν όλοι οι καλλιτέχνες και εμένα αυτό με ιντριγκάρει .

Τι είναι αυτό που κάνει μια προσωπικότητα ξεχωριστή;

Η ενέργεια της και το πως θα διαχειριστεί τα πράγματα. Αλλά όσο και να τα διαχειριστείς αν είσαι ψεύτικος ο κόσμος το καταλαβαίνει γιατί φαίνεται. Είναι η ιδιαίτερη προσωπικότητα που κάνει τη διαφορά από τους άλλους. Οι χάρες του ανθρώπου που είναι περισσότερες από κάποιον άλλο και αυτό δεν το βρίσκεις εύκολα στον καθένα στον καλλιτεχνικό χώρο.