Το δίλημμα που τρομάζει την κυβέρνηση – Αξιολόγηση τώρα με ΔΝΤ ή το φθινόπωρο με Σόιμπλε

Σε ένα δίλημμα που και στις δύο περιπτώσεις οδηγεί στο ενδεχόμενο νέων μέτρων διαφορετικού περιεχομένου κάθε φορά βρίσκεται η κυβέρνηση μετά την συνεχιζόμενη εμπλοκή των διαπραγματεύσεων για την ολοκλήρωση της β΄ αξιολόγησης αλλά και τη ρητορική της των προηγούμενων εβδομάδων για αποχώρηση του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα.

Το δίλημμα συνοπτικά θα μπορούσε να τοποθετηθεί στο ή αξιολόγηση τώρα με το ΔΝΤ ή το φθινόπωρο υπό τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε καθώς ο Γερμανός υπ. Οικονομικών έχει διαμηνύσει ότι σε περίπτωση αποχώρησης του ταμείου τότε η συμφωνία θα πρέπει να επαναψηφιστεί από τη γερμανική Βουλή.

Ο παράγοντας που βάζει τόσο μεγάλη χρονική απόσταση ανάμεσα στα δύο ενδεχόμενα έχει να κάνει με τον εκλογικό κύκλο που ανοίγει στην Ευρώπη από τον Μάρτιο με πρώτη την Ολλανδία.

Σε κάθε περίπτωση πηγή της Ευρωζώνης που επικαλείται η Ναυτεμπορική τόνιζε ότι για την έγκαιρη ολοκλήρωση της αξιολόγησης – πριν δηλαδή τον Μάρτιο – είναι απαραίτητη η συμμετοχή του ΔΝΤ.

Σημειώνεται ότι σε δύο χώρες, στην Ολλανδία και στη Γερμανία, και δευτερευόντως σε Φινλανδία και Αυστρία, υπάρχει ρητή δέσμευση των κυβερνήσεων προς τα εθνικά κοινοβούλια από το 2010 και την πρώτη διάσωση της Ελλάδας ότι αυτή θα γίνει από κοινού μεταξύ των Ευρωπαίων και του ΔΝΤ.

Μετά, δε, την Ολλανδία που φέρεται να έχει διαμηνύσει ότι δεν θα δεχθεί διαπραγματεύσεις και συζητήσεις για την Ελλάδα μέσα στο Μάρτιο – στις 15 αυτού του μήνα είναι προγραμματισμένες οι εκλογές στη χώρα – ακολουθούν εκλογές στη Γαλλία (δύο για τις προεδρικές και δύο για τις βουλευτικές) από τις 23 Απριλίου μέχρι τις 18 Ιουνίου και φυσικά στις 24 Σεπτεμβρίου οι βουλευτικές εκλογές στη Γερμανία.

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι εάν δεν κλείσει η δεύτερη αξιολόγηση του προγράμματος με τη συμμετοχή και του ΔΝΤ μέσα στον Φεβρουάριο, το ελληνικό ζήτημα θα μπει στο «ψυγείο» μέχρι τα μέσα του φθινοπώρου. Κι αυτό γιατί εάν αποχωρήσει το ΔΝΤ, θα πρέπει να υπάρξει ένα νέο πρόγραμμα υπό την αιγίδα του ESM που σημαίνει νέες διαπραγματεύσεις, εγκρίσεις σε επίπεδο Εurogroup και επικυρώσεις από εθνικά κοινοβούλια.

Ο συνδυασμός όλων των παραπάνω παραγόντων έχει κάνει την κυβέρνηση να δείχνει ότι έχει κάνει όπισθεν ολοταχώς και έχει προχωρήσει σε αλλαγή στρατηγικής  και από την μετωπική σύγκρουση με το ΔΝΤ ή την χαλαρότητα της αναμονής, να αναζητά φόρμουλα, με νέες υποχωρήσεις, ώστε και το Ταμείο να μην φύγει, ούτε όμως και οι διαπραγματεύσεις να «συρθούν» για μήνες.

Σύμφωνα με πληροφορίες η κυβέρνηση αναζητά τρόπο ώστε να ξεπαγώσουν οι συζητήσεις για τη β’ αξιολόγηση στο Eurogroup της 26ης Ιανουαρίου, προκειμένου να φτάσουμε σε συμφωνία μέχρι το επόμενο της 20ης Φεβρουαρίου και να μην εμπλακεί η διαπραγμάτευση στον εκλογικό κύκλο που ξεκινά στην Ευρώπη από τον Μάρτιο.

Η Αθήνα προκρίνει τη λύση του εκτεταμένου και σκληρού «κόφτη» για μετά το 2018 διάστημα, ως απάντηση στην απαίτηση των δανειστών για ασφαλή και υψηλά δημοσιονομικά αποτελέσματα και μετά το σημερινό πρόγραμμα, κάτι που αποδέχονται και πολλές ευρωπαϊκές πλευρές. Η ελπίδα της είναι πλέον να το αποδεχθεί και το Βερολίνο, κυρίως όμως το ΔΝΤ, για το οποίο προτιμά ρόλο τεχνικού συμβούλου και όχι χρηματοδότη για τη συνέχεια του προγράμματος. Έτσι πιστεύει ότι θα ικανοποιηθεί και η γερμανική πλευρά που θέλει το ΔΝΤ οπωσδήποτε μέσα στο πρόγραμμα, αλλά και το Ταμείο, που θα παραμείνει μεν, χωρίς όμως να χρειάζεται η πλήρης ταύτισή του με τα μέτρα που θα συμφωνηθούν.

Μιλώντας μάλιστα στη Βουλή την Τετάρτη ο Αλέξης Τσίπρας άφησε να διαφανεί ότι η κυβέρνηση συζητά την αλλαγή ρόλου και δεν περιορίζεται στην εκδοχή της αποχώρησης του ΔΝΤ. Απευθυνόμενος στην αξιωματική αντιπολίτευση ρώτησε «συνεχίζετε να θεωρείτε την πιθανή αποχώρηση ή αλλαγή ρόλου του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα ως μία καταστροφική εξέλιξη; Συνεχίζετε να θεωρείτε ότι οι σκληροί, οι πιο σκληροί από τους δανειστές, πρέπει να επιμένουν σε νέα σκληρά μέτρα;».

Ένα από τα σενάρια που θα ήθελε για την πορεία των διαπραγματεύσεων η κυβέρνηση και προκειμένου να έλθει πιο… «γλυκά» η υποχώρηση για τον «κόφτη- καρμανιόλα» είναι να «σπάσει» η β’ αξιολόγηση από το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα που θα αφορά στην περίοδο μετά το 2018 και την πρόβλεψη για πρωτογενή πλεονάσματα ύψους 3,5%.

Ευελπιστεί ότι παίρνοντας το «οκ» των δανειστών για την β’ αξιολόγηση θα διαμορφώσει ένα κλίμα αισιοδοξίας και ικανοποίησης, τουλάχιστον στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος και έτσι, τα όσα σκληρά και επώδυνα θα περιληφθούν στο μεσοπρόθεσμο, θα γίνουν δεκτά πιο εύκολα.

Δεν είναι βέβαιο ότι οι δανειστές – πέραν της Κομισιόν, που συμφωνεί πιθανότατα με αυτό το «σπάσιμο» – θα αποδεχθούν την ελληνική πρόταση, ωστόσο αυτή έχει πέσει στο τραπέζι.

Άλλωστε πρόκειται και για έναν ελιγμό υπό το φόβο των εσωκομματικών αντιδράσεων, καθώς ήδη βουλευτές και στελέχη εκ των «53», της λεγόμενης εσωκομματικής αντιπολίτευσης, ζήτησαν εξηγήσεις για τον «κόφτη» από τον Ευκλείδη Τσακαλώτο και εξέφρασαν επιφυλάξεις για τη νέα υποχώρηση που έκανε η Αθήνα έναντι των δανειστών, καθώς ανοίγει ο δρόμος για περικοπές συντάξεων, μείωση του αφορολόγητου και άλλα μέτρα λιτότητας μετά το 2018.