Καραμανλήδες – Μητσοτάκηδες: Τo «K» φωτίζει τα άγνωστα παρασκήνια…

Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου

Καραμανλικοί-μητσοτακικοί σημειώσατε τι; Όσοι σπεύδουν να απαντήσουν σε αυτό το ερώτημα επηρεασμένοι από το αποτέλεσμα της περασμένης Κυριακής προφανώς αγνοούν το βάθος και το εύρος της πολλαπλής διασταύρωσης των δύο καθοριστικών πόλων της μεταπολεμικής πολιτικής σκηνής. Είτε γιατί πιστεύουν ότι η Ιστορία γράφτηκε «από τους πρωθυπουργούς Καραμανλήδες» υποτιμώντας την οργανωτική και οξυδερκή πολιτική των Μητσοτάκηδων. Είτε γιατί στέκονται στα γεγονότα μετά το 1985, όταν ο Κ. Μητσοτάκης επικράτησε για δεύτερη φορά σε διάστημα ενός έτους του Κωστή Στεφανόπουλου, εκλεκτού του Κ. Καραμανλή, μετρώντας έκτοτε τις εναλλαγές στην ηγεσία της ΝΔ με το στερεότυπο τρόπο: «Μία σου και μία μου».

ΤΟΝ ΕΚΑΝΕ ΥΠΟΥΡΓΟ

Το ματς όμως δεν είναι ισόπαλο και τα αποδεικτικά στοιχεία εκπλήσσουν. Αρχής γενομένης από τα τέλη της δεκαετίας του 1950, όταν ο Μητσοτάκης ενθάρρυνε τον Γεώργιο Παπανδρέου «στη σύγκρουση και όχι στη συνεργασία με τον Καραμανλή». Μετά τις εκλογές του 1961 ακολουθεί ο «Ανένδοτος» κατά του Καραμανλή, που αντιμετωπίζει πρόβλημα με το Παλάτι, τον «Γέρο» και τον Μητσοτάκη, πρωτοστάτη όλων των διεργασιών μπροστά και πίσω από τα φώτα της ράμπας. Ο Καραμανλής αυτοεξορίζεται στο Παρίσι το 1963 και λίγους μήνες αργότερα η Ένωση Κέντρου καταλαμβάνει την εξουσία με το συντριπτικό ποσοστό του 53%. Στην πόλη του φωτός ο Μητσοτάκης θα συναντηθεί μερικά χρόνια αργότερα, στα χρόνια της Χούντας, με τον Καραμανλή και θα δεθούν με σχέση «πολιτικής φιλίας». Και τούτο διότι ο πρώτος κυνηγήθηκε από τους συνταγματάρχες του καθεστώτος μετά από δηλώσεις του, το 1968, περί «δημοκρατικής λύσης του Καραμανλή». Παρά δε το γεγονός ότι διαδραμάτισε σοβαρό ρόλο στην επιστροφή του Καραμανλή τον Ιούλιο του 1974, εντούτοις εκείνος δεν τον συμπεριέλαβε στην κυβέρνηση εθνικής ενότητας, με αποτέλεσμα ο Μητσοτάκης να ξεκινήσει κυριολεκτικά από το μηδέν στη Μεταπολίτευση, μη καταφέρνοντας να εκλεγεί καν βουλευτής. Παρά ταύτα επέμεινε και το 1977 δημιουργώντας το κόμμα των Νεοφιλελευθέρων πέτυχε την επάνοδό του στην κεντρική πολιτική σκηνή.

Ο Καραμανλής πλέον δεν είχε καμία αμφιβολία για την αλματώδη πορεία του Μητσοτάκη και βλέποντας προς την Προεδρία της Δημοκρατίας τον ενέταξε στους κόλπους της ΝΔ αναθέτοντάς του το κρισιμότερο χαρτοφυλάκιο του υπουργείου Συντονισμού.

ΤΟ ΑΝΑΠΟΔΟ ΑΠΟΦΘΕΓΜΑ

«Πρώτα πυροβολεί και μετά σημαδεύει» συνήθιζε να λέει ο Καραμανλής για τον Μητσοτάκη, με τους καραμανλικούς να ερμηνεύουν λανθασμένα κι «ανάποδα» το απόφθεγμα. Γιατί ο Καραμανλής εννοούσε ότι ο Μητσοτάκης σημάδευε τον επόμενο στόχο του έχοντας κατακτήσει γρήγορα τον προηγούμενο και έτσι βρισκόταν μπροστά από τους αντιπάλους του. Όπερ και εγένετο το Σεπτέμβριο του 1984, όταν πρόλαβε να «αγκαλιάσει» τον Ευάγγελο Αβέρωφ επικρατώντας του Κωστή Στεφανόπουλου στην προεδρία της ΝΔ. Κοινοβουλευτικοί παράγοντες εκείνης της περιόδου, μιλώντας στο «Κ», επιμένουν ότι ο Αβέρωφ είχε συμφωνήσει με τον Καραμανλή να τον διαδεχθεί ο Στεφανόπουλος, καθώς ο Αχαιός πολιτικός, που είχε χάσει το 1981 στις εσωκομματικές κάλπες από τον Αβέρωφ, ήταν ο επικρατέστερος διάδοχος. Μόνο που υπολόγιζαν χωρίς τον… Μητσοτάκη, ο οποίος στο μεταξύ, την περίοδο 1981-1984, ως κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΝΔ αναχαίτισε την καθολικότητα της υπεροχής του Ανδρέα Παπανδρέου, πετυχαίνοντας ως πρόεδρος της ΝΔ στις εκλογές του 1985 το μεγάλο κλείσιμο της ψαλίδας στη διαφορά με το ΠΑΣΟΚ. Τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς ο Μητσοτάκης ζητεί ανανέωση της εμπιστοσύνης στο πρόσωπό του από την Κοινοβουλευτική Ομάδα της ΝΔ, επικρατώντας για δεύτερη συνεχόμενη φορά με διπλάσιο αριθμό ψήφων του καραμανλικού Στεφανόπουλου.

Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟ

Ως λέγεται, εκείνη την περίοδο οι Μητσοτάκηδες κατάφεραν κινούμενοι μεθοδικά να ελέγξουν όλα τα «κατατόπια» των καραμανλικών. Σε ανύποπτο χρόνο, προ τριών ετών, ο Μιλτιάδης Παπαϊωάννου του ΠΑΣΟΚ είχε αποκαλύψει στην παρουσίαση ενός βιβλίου για τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου ζήτησε από τον Καραμανλή να του προτείνει υποψήφιο για τη διαδοχή του το 1985! «Το καταλαβαίνεις ότι δεν μπορώ να περάσω πρόταση στο εκτελεστικό μου γραφείο για σένα. Αν μου πεις για παράδειγμα τον Κανελλόπουλο, θα το κάνω αμέσως και θα τον δεχτούν όλοι» ανέφερε ο Παπανδρέου εξοργίζοντας –κατά τους παρισταμένους στη συνάντηση– τον Καραμανλή.

Γιατί πολύ απλά ο Μητσοτάκης, παρότι σφοδρός πολιτικός αντίπαλος του Π. Κανελλόπουλου πριν από τη Χούντα, αναγνώριζε θερμά το έργο, την ήπια πολιτική του προσέγγιση και φυσικά τη φιλοσοφική-ιστορική του παρακαταθήκη. Ο Καραμανλής έθεσε βέτο για τον Κανελλόπουλο τόσο στον Ανδρέα όσο και στον Μητσοτάκη, με αποτέλεσμα η αξιωματική αντιπολίτευση στις προεδρικές εκλογές του 1985 να προσέλθει χωρίς υποψήφιο. Προφανώς ο Καραμανλής δεν ήθελε να ελέγχει και το κόμμα και την Προεδρία της Δημοκρατίας ο Μητσοτάκης.

Μόνο που ο Μητσοτάκης πέρασε μπροστά για μία ακόμη φορά το 1989, όταν τον πρότεινε για Πρόεδρο της Δημοκρατίας και ανακατεύοντας το σύστημα με συνεχείς εκλογικές αναμετρήσεις κατάφερε να τον επανεκλέξει. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι διευθυντής του πολιτικού γραφείου του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι ο πρώην υφυπουργός Μεταφορών Μιχάλης Μπεκίρης, γιος του παλαιού πολιτικού Βασίλη Μπεκίρη, επί σειρά ετών διευθυντή του πολιτικού γραφείου του Παναγιώτη Κανελλόπουλου. «Στην πολιτική όλα για κάποιον λόγο γίνονται και για τον ίδιο κάποιο λόγο επιτρέπονται» έλεγε ο Γ. Ράλλης.

ΣΤΕΦΑΝΟΠΟΥΛΟΣ

Το 1995, γνωρίζοντας ότι ο Μιλτιάδης Έβερτ δεν επρόκειτο να τον προτείνει για διάδοχο του Καραμανλή, τον… έσυρε να το πει δημόσια, με αποτέλεσμα το καραμανλικό στρατόπεδο να χρεωθεί εμπάθεια απέναντι στον Μητσοτάκη, ο οποίος και το 1974 και το 1990 συνέβαλε τα μέγιστα στην ανάδειξη Καραμανλή. Περαιτέρω οι νεοδημοκράτες βουλευτές δεν ψήφισαν τον καραμανλικό Στεφανόπουλο, υποστηρίζοντας την υποψηφιότητα του Αθ. Τσαλδάρη. Και τούτο διότι ο Στεφανόπουλος προτάθηκε από την Πολιτική Άνοιξη του Αντώνη Σαμαρά και το ΠΑΣΟΚ του εν ζωή ακόμη Ανδρέα Παπανδρέου. Το πλήγμα ήταν πολύ βαρύ για τους Καραμανλήδες. Ο Μητσοτάκης αποδείχθηκε ανίκητος στο πολιτικό πόκερ, γιατί κρατούσε ενεργά όλα τα φύλλα της τράπουλας, ακόμη και τα «καμένα», όπως το «μετρ της ίντριγκας» Αντώνη Σαμαρά.

Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ

Η απάντηση των καραμανλικών στους μητσοτακικούς ήλθε την άνοιξη του 1997 με την εκλογή του Κώστα Καραμανλή στην προεδρία της ΝΔ έπειτα από τέσσερα χρόνια εσωκομματικής ταλαιπωρίας. Στις δημοτικές-νομαρχιακές εκλογές του 1998 ο Καραμανλής αποκτά μεν αέρα νίκης με την επικράτηση των υποψηφίων του ακόμη και στην υπερνομαρχία Αθηνών-Πειραιώς, το κυριότερο προπύργιο του ΠΑΣΟΚ, αλλά χάνει το μητσοτακικό κομμάτι με τη διαγραφή του Γιώργου Σουφλιά, αντιπάλου του στις παραταξιακές κάλπες του 1997. Κερδίζει τις ευρωεκλογές του 1999 με διαφορά 3 μονάδων από τον Σημίτη και παίρνει φόρα για την ανάληψη της εξουσίας τον Απρίλιο του 2000 με τη μητσοτακική πτέρυγα εκτός πρώτης γραμμής. Χάνει οριακά και την επόμενη χρονιά επαναφέρει τον Σουφλιά, στον οποίο αναθέτει το χαρτοφυλάκιο των δημόσιων έργων στα 5,5 χρόνια της κυβερνητικής του θητείας (2004-2009). Οι Καραμανλήδες έχουν τον πρώτο λόγο, οι Μητσοτάκηδες ωστόσο τον ουσιαστικό ρόλο, καθώς το 2002 η Ντόρα Μπακογιάννη εκλέγεται δήμαρχος Αθηναίων με τη θερμή στήριξη του Καραμανλή, ο Κυριάκος Μητσοτάκης εισέρχεται στην πολιτική ως πρώτος βουλευτής της Β΄ Αθηνών το 2004, ο Γιώργος Σουφλιάς «διευθύνει» τα «πακέτα» των εργολαβιών, ο Κωστής Χατζηδάκης τα αναπτυξιακά κοινοτικά κονδύλια, ο παλιός μητσοτακικός Γιώργος Καρατζαφέρης κρατά Θερμοπύλες στα δεξιά της Δεξιάς και οι νεοφιλελεύθεροι Στέφανος Μάνος και Ανδρέας Ανδριανόπουλος απομονώνονται μετακινούμενοι ως βουλευτές Επικρατείας στο ψηφοδέλτιο του ΠΑΣΟΚ το 2004. Ο Σουφλιάς είναι εκείνος που πείθει τον Καραμανλή να προκηρύξει πρόωρες εκλογές το 2009 και να τις χάσει με 10 μονάδες διαφορά από το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου, βυθίζοντας τα ποσοστά της ΝΔ σε επίπεδα χαμηλότερα του 1981.

ΝΤΟΡΑ Η… ΚΑΡΑΜΑΝΛΙΚΗ

Διαβάζοντας πλέον κανείς τα γεγονότα του 2009 με καθαρότερη ματιά λόγω της χρονικής απόστασης και των μεσολαβηθεισών εξελίξεων διαπιστώνει ότι οι Μητσοτάκηδες εξέθεσαν τους καραμανλικούς στις κάλπες εκείνου του Νοεμβρίου, καθώς ο Κώστας Καραμανλής στήριξε τον Αντώνη Σαμαρά έναντι της Ντόρας Μπακογιάννη, μη υπολογίζοντας ότι η Ντόρα ως δήμαρχος Αθηναίων και κατόπιν ως υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης του ενήργησε ακραιφνώς καραμανλικά, όπως και ο σημερινός πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας. «Αγωνίζομαι από τα 15 μου χρόνια στις τάξεις της Νέας Δημοκρατίας έχοντας όπλο τη βασική παρακαταθήκη του Κωνσταντίνου Καραμανλή: να είμαι χρήσιμος στη χώρα μου και να διαφυλάξω την ευρωπαϊκή της πορεία» έγραψε ο Κυριάκος σε μήνυμά του παραμονή των εκλογών της 10ης Ιανουαρίου με αποδέκτες χιλιάδες νεοδημοκράτες. Ο Σαμαράς ως πρωθυπουργός αξιοποίησε τον Κυριάκο Μητσοτάκη στη θέση του υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης, ανέθεσε τη μεταβατική προεδρία στον παλιό Βαγγέλη Μεϊμαράκη και στήριξε θερμά τον Κυριάκο στο δεύτερο γύρο της μεγάλης ανατροπής. Οι μητσοτακικοί επικράτησαν των καραμανλικών, που κατέβασαν απέναντι στον Κυριάκο τον παλαιό μητσοτακικό Βαγγέλη Μεϊμαράκη.

Η κίνηση της Βόλβης

Στους διαδρόμους της ΝΔ, όταν η κουβέντα έρχεται στην κίνηση της Βόλβης, οι περισσότεροι μνημονεύουν τη στάση του Βαγγέλη Μεϊμαράκη, ο οποίος πέτυχε να εδραιώσει τον πορφυρό πυρσό ως σήμα της ΝΔ, «αποκαθηλώνοντας» τη φωτογραφία του εθνάρχη. Ελάχιστοι γνωρίζουν (Μοσχονάς, Σούρλας, Παπαληγούρας) το ρόλο των «νιόφερτων –τότε– Μητσοτάκηδων» στο παρασκήνιο του πρώτου συνεδρίου της ΝΔ στη Χαλκιδική. Ένας εξ αυτών σήμερα, εκ των ιδρυτικών στελεχών της ΟΝΝΕΔ, αναφέρει ότι ο Μητσοτάκης υπερτόνιζε στους πρώτους μεταπολιτευτικούς του λόγους την ανάγκη μετατροπής των κομμάτων «από αρχηγικά σε κόμματα αρχών». Το σύνθημα αυτό περιλαμβανόταν στην επιστολή Μεϊμαράκη που έλαβαν στα χέρια τους εκείνο το βράδυ οι 200 σύνεδροι της ΝΔ στο Athos Palace της Χαλκιδικής. Το 1985 ο Μεϊμαράκης με πρωτοβουλία του Μητσοτάκη ανέλαβε την ηγεσία της ΟΝΝΕΔ και την παρέδωσε στον επίσης μητσοτακικό Γιώργο Βουλγαράκη. Από εκείνα τα χρόνια η γαλάζια νεολαία έρχεται πρώτη στις φοιτητικές εκλογές, χάρη στις επιλογές των Μητσοτάκηδων.