Γιατί είναι ανεφάρμοστα τα πρόστιμα ΚΟΚ ανάλογα με το εισόδημα

Του Λέανδρου Ρακιντζή

Ανακοινώθηκε, ότι  σχεδιάζεται η τροποποίηση του Κώδικα  Οδικής Κυκλοφορίας (Κ.Ο.Κ.)  επί το αυστηρότερο, που για τρεις πολύ σοβαρές παραβάσεις οι κυρώσεις φθάνουν μέχρι την οριστική αφαίρεση της αδείας οδηγήσεως και της αδείας κυκλοφορίας του οχήματος με απόφαση του Διοικητή του Τμήματος Τροχαίας κατά της οποίας προβλέπονται αντιρρήσεις συνήθως ενώπιον του ιδίου.

Οι αποφάσεις  αυτές αποτελούν εκτελεστές διοικητικές πράξεις και ως τούτου υπόκεινται σε προσφυγή  ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων με παράλληλη αναστολή εκτελέσεως τους, που λόγω της μεγάλης ζημιάς, που υφίσταται  ο υπαίτιος οδηγός, θα αναστέλλονται με σχετική ευκολία.

Εάν η κύρωση που προβλέπεται από το νόμο είναι δεσμευτική δηλαδή επιβάλλεται άνευ ετέρου χωρίς τη δυνατότητα για εναλλακτική κύρωση, μπορεί να ακυρωθεί για παράβαση της συνταγματικής αρχής της αναλογικότητας. Κι αυτό επειδή από τα δικαστήρια κατά την επιμέτρηση της ποινής εξετάζεται η υπαιτιότητα, η βαρύτητα της πράξης με τις επιπτώσεις της και οι λοιπές συνθήκες, που ανάγονται στο δράστη.

Εξάλλου, λόγω της βραδύτητας απονομής της δικαιοσύνης η αμετάκλητη επίλυση των υποθέσεων θα βραδύνει τόσο πολύ που θα δημιουργήσει κοινωνικά προβλήματα.

Στις τροχαίες παραβάσεις που χαρακτηρίζονται πταίσματα, επειδή επιβάλλεται πρόστιμο, δεν εξετάζονται οι παραπάνω παράμετροι. Ωστόσο, δεν είναι νοητό σε παραβάσεις, σε βαθμό πλημμελήματος, να επιβάλλονται κυρώσεις από διοικητικά όργανα, αλλά μόνον από τα δικαστήρια, όπως προβλέπεται από τον ισχύοντα Κ.Ο.Κ. για πολλές περιπτώσεις.

Πρέπει να τονισθεί, ότι οι τροχαίες πταισματικές παραβάσεις παραγράφονται μετά ένα έτος από την τέλεση τους με δυνατότητα παρατάσεως της παραγραφής για ένα ακόμη έτος. Συνεπώς εάν οι παραβάσεις αυτές δεν εκκαθαρισθούν τάχιστα σχεδόν όλες θα παραγραφούν.

Το ύψος του προστίμου

Σχολιάσθηκε αρκετά η πρόταση του νόμου να προσδιορίζεται το ύψος του προστίμου για τροχαίες παραβάσεις από την οικονομική κατάσταση του παραβάτη. Βέβαια, από το άρθρο 88 παρ.2 του Ποιν. Κωδ. προβλέπεται για τη μετατροπή της ποινής σε χρηματική να λαμβάνεται υπόψη και η οικονομική κατάσταση του δράστη, αλλά σε συνδυασμό με άλλα στοιχεία κατόπιν αιτιολογημένης δικαστικής αποφάσεως.

Εξάλλου,  ο καθορισμός του ύψους του προστίμου  από τον Διοικητή της Τροχαίας βάσει των  φορολογικών στοιχείων που του δίνονται από τις αρμόδιες Δ.Ο.Υ. προσκρούει στη συνταγματική προστασία των ευαισθήτων προσωπικών δεδομένων και στις συνταγματικές αρχές της υπαιτιότητας και αναλογικότητας, ως και στη συνταγματική αρχή της ισότητας. Διότι θα εφαρμοσθεί, επιλεκτικά, σε ορισμένη κατηγορία παραβατών και δεν είναι δυνατό να εφαρμοσθεί για οδηγούς αυτοκινήτων εταιρειών ή μισθωμένων ή με μισθώσεις leasing ή με ξένες πινακίδες ή για άτομα για τα οποία δεν υπάρχουν στοιχεία στις Δ.Ο.Υ.

Συνεπώς το μόνο κριτήριο που θα μπορούσε να θεσπιστεί για αυξημένα πρόστιμα σε βάρος ευπόρων παραβατών είναι η αξία του αυτοκινήτου με το οποίο κάνουν την παράβαση, που θα καθορίζεται με υπουργική απόφαση και θα περιλαμβάνει πολύ μεγάλης αξίας πολυτελή αυτοκίνητα ανεξαρτήτως ιδιοκτήτη ή πινακίδων ξένου κράτους.

Προϋπόθεση η καλή λειτουργία της αστυνομίας

Σαφώς ο Κ.Ο.Κ. είναι ένα χρήσιμο εργαλείο, αλλά όχι πανάκεια, για τη ρύθμιση της οδικής κυκλοφορίας υπό την αναγκαία όμως προϋπόθεση της καλής τουλάχιστον λειτουργίας αστυνομίας, που να μπορεί να επεμβαίνει τάχιστα, να βεβαιώνει τις παραβάσεις  και να επιβάλλει αμέσως τις κυρώσεις  και να μη περιορίζεται να δίνει κλήσεις για παράνομη στάθμευση κι’ αυτές κατόπιν τηλεφωνήματος από ενδιαφερομένους συνήθως επαγγελματίες.

Δεν γνωρίζω τις δυνατότητες των τμημάτων της τροχαίας από άποψη προσωπικού και εξοπλισμού, αλλά μπορώ να καταθέσω την προσωπική μου μαρτυρία.

Στην Λεωφόρο Κηφισίας, ενίοτε, τις πρωινές ώρες βλέπω στις κεντρικές διασταυρώσεις ένα μόνο τροχονόμο, που προσπαθεί να επιταχύνει την κυκλοφορία και δεν είναι δυνατόν να ελέγξει τις συνεχείς παραβιάσεις των οδηγών, οι οποίοι παραβιάζουν το κόκκινο, κλείνουν τις διασταυρώσεις, προσπαθούν να στρίψουν σε σημεία που απαγορεύεται η στροφή και μπλοκάρουν τη λωρίδα. Η συνεχής ομιλία στα κινητά τηλέφωνα και οι αμέτρητες μοτοσυκλέτες, που παραβιάζουν τον Κ.Ο.Κ., και χώνονται παντού κι αν χρειασθεί ανεβαίνουν στα πεζοδρόμια είναι συνήθη φαινόμενα.

Στους εσωτερικούς δρόμους των προαστίων η κατάσταση είναι χειρότερη:  αυτοκίνητα και delivery παραβιάζουν τους μονοδρόμους και τρέχουν με μεγάλη ταχύτητα χωρίς καμιά αστυνόμευση. Γράφτηκε επίσης ότι βαρύτατες θα είναι οι κυρώσεις για αυτούς που καταλαμβάνουν στα πεζοδρόμια τις ράμπες των ΑΜΕΑ.

Συμφωνώ απόλυτα, αλλά δυστυχώς στα περισσότερα κεντρικά πεζοδρόμια δεν είναι δυνατή η κίνηση των ΑΜΕΑ, γιατί αυτά είναι νομίμως κατόπιν αδείας της δημοτικής αρχής καταλαμβάνονται από περίπτερα, τραπέζια διαφόρων κέντρων  και μικροπωλητές.

Συνεπώς η μόνη λύση είναι η αύξηση του προσωπικού της τροχαίας αστυνομίας, που μπορεί να επιτευχθεί από τη μείωση του αριθμού των αστυνομικών, που διατίθενται για τη προστασία υψηλών και όχι μόνο προσώπων, που κανείς δεν τους γνωρίζει και ούτε ασχολείται με αυτούς. Κάποτε  πρέπει να τεθούν πολύ αυστηρά κριτήρια για την παροχή αστυνομική προστασίας.

* Ο κ. Λέανδρος Ρακιντζής είναι Αρεοπαγίτης Ε.Τ., πρώην Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης

 

 

ΠΗΓΗ: capital.gr