Ειδησεογραφικό site

Γιάννης Μηλιώκας: Τραβήχτηκα 17 χρόνια στη γωνία… για το καλό μου

2.107


Την κοπάνησα 17 χρόνια από το χώρο, γιατί ένιωσα ότι με χειροκροτούσαν παραπάνω από ότι αξίζω» εξηγεί στο «Καρφί» ο ιδιαίτερος τραγουδοποιός και ερμηνευτής Γιάννης Μηλιώκας. Τα τραγούδια του έχουν ξεχωρίσει για το περιεχόμενο και το ύφος τους, όντας άλλες φορές ρομαντικά και άλλες θέτοντας σε αμφισβήτηση πολιτικές-κοινωνικές νοοτροπίες. Ο Γιάννης Μηλιώκας αφήνει το στίγμα της πολυσύνθετης κοσμοθεωρίας του σε αυτή μας την κουβέντα.

Στην Πέννυ Κροντηρά

Νιώθετε «μοναξιά» ως καλλιτέχνης κάποιες φορές σε συνάρτηση με το είδος μουσικής που αποφασίσατε να υπηρετήσετε;
Η μοναξιά είναι μία κατάσταση, την οποία αν προσπαθήσεις να την αποφύγεις και δεν τα καταφέρνεις εκεί υπάρχει πρόβλημα. Αυτή η μοναξιά των εγωιστών που δεν κατεβάζουν το πήχη των στάνταρ τους, κάποια στιγμή γίνεται για αυτούς οδυνηρή, γιατί στην πιάτσα δεν «αγοράζουν». Εγώ δεν «πουλάω αλλά χαρίζω», είμαι στην άλλη πλευρά και γίνεται χαμός. Με αποτέλεσμα η μοναξιά να είναι ζητούμενο… «προσκυνάω» όταν βρεθώ σε μοναξιά! Θέλω να τη χαρώ, να την απολαύσω, να με ανακουφίσει, να με ξανα-ισορροπήσει επειδή είμαι συνεχώς μέσα στον κόσμο, στη ζωντάνια και την τρέλα. Όλο αυτό μπορεί να σε ανεβάζει ψυχικά αλλά πρέπει να υποστηρίζεται σωματικά, οπότε «Ζήτω» η μοναξιά για μένα!

Θεωρείτε ότι όλα μας τα βιώματα μπορούν να καταγραφούν στο χαρτί; Εσείς ποια επιλέγετε να καταγράφετε και να μετατρέπετε σε τραγούδια;
Πρέπει όταν αισθανθώ κάτι να το νιώσω δέκα φορές για να καταλάβω ότι δεν είναι μια ενόχληση καθημερινής τρέλας. Πρέπει να είναι «βαρύ» το χαρτί, να έχει ξανασυμβεί και να με πειράζει η επανάληψή του. Γράφω, λοιπόν, το μισό τραγούδι έτσι και μετά ο εγωισμός μου μπαίνει στο συρτάρι… τότε βγαίνει η κοινωνικότητά μου μέσα από την οποία παρατηρώ αν ανοίγει αυτό τραγούδι, αν μπορεί να πιάσει και άλλα θέματα ανθρώπων που ταλαιπωρούνται μαζί μου σε αυτή την πόλη και δεν έχουν σκοπό ούτε να το βάλουν κάτω, ούτε να κλάψουν, ούτε να το αψηφήσουν αλλά να το πατήσουν κάτω το πρόβλημα και να το λιώσουν. Εάν υπάρχουν αυτές οι συνθήκες συνεχίζω και αναφέρομαι στο κοινωνικό γίγνεσθαι, γίνομαι λίγο ηθοποιός δηλαδή προκειμένου να μην είμαι εξαιρετικά εγωιστής και αναφέρομαι σε κάτι που αγγίζει μόνο το άτομό μου. Απαιτώ έναν καλύτερο στίχο και έχω βρει ένα πολύ καλό κόλπο να ξέρω αν αυτό το τραγούδι αξίζει. Μου έρχεται μια ιδέα, αν αυτή η ιδέα μου γίνει έμμονη ιδέα και δεν τη ξεχάσω, χωρίς να τη γράψω τότε αξίζει τον κόπο. Έχω άλλη σχέση με το χρόνο δεν τρέχω αμέσως να πάρω μολύβι και χαρτί να σημειώσω το στίχο. Σημειώνουμε κάτι που θα ξεχάσουμε. Εγώ κρατάω αυτά που θα μου μείνουν αξέχαστα. Βέβαια η παραγωγή σε ποσότητα τέτοιων τραγουδιών είναι το υποδεκαπλάσιο, αλλά έτσι μου αρέσει να γράφω τραγούδια, έτσι αισθάνομαι ότι δεν προδίδω τον εαυτό μου και δεν λέω ψέματα στους γύρω μου.

Πριν αποφασίσετε να ασχοληθείτε με το τραγούδι είχατε ανοίξει γκαλερί. Αισθανόσασταν ότι διχάζεστε για το ποιο καλλιτεχνικό μονοπάτι θέλετε να ακολουθήσετε;
Αυτές είναι ιερές πόρτες της τέχνης, γιατί με οτιδήποτε και αν ασχοληθείς που σε βγάζει από τα καθημερινά δεν υπάρχει περίπτωση να χάσεις αν ανοίξεις μία τέτοια πόρτα. Μόλις ασχολήθηκα με τη ζωγραφική κατάλαβα ότι δεν είχα αντιληφθεί ότι γύρω μου παίζουν χίλια χρώματα και όχι μόνο δεκαέξι. Νόμιζα ότι οι σκιές είναι μόνο γκρι και τίποτα άλλο, ενώ είναι 1100 και οι αποχρώσεις που υπάρχουν σε σκιά. Άρχισα να βλέπω και να απολαμβάνω τον κόσμο γύρω μου με περισσότερη προσοχή και να το χαίρομαι. Ένα πινέλο έπιασα και έμαθα να βλέπω! Έγινα φωτογράφος για να βλέπω την προοπτική και να καδράρω τους πίνακες και τη ζωή μου. Δεν κάθομαι ποτέ να φάω μπροστά σε ένα τοίχο, αλλά κοιτάω η γωνία που θα επιλέξω να μου δίνει ορατότητα 40-50 μέτρων. Το τραγούδι, η ζωγραφική, η ηθοποιία, η συγγραφή, ο στίχος είναι «θαλασσινά», τα οποία όπως ξέρουμε είναι πανάκριβα και όταν διαλέγω μεταξύ καραβίδας, αστακού, γαρίδας και χτενιών δεν στεναχωριέμαι. Είναι όλα εκπληκτικά, όπως οι στιγμές που μου δίνει το καθένα.

Οι στίχοι σας, για τους οποίους έχετε ξεχωρίσει, στην αρχή φόβιζαν τις δισκογραφικές… αλλά εσείς επιμείνατε και δικαιωθήκατε!
Τι σημασία έχει αν κερδίσεις όλο τον κόσμο και χάσεις τη ψυχή σου;. Άρχισα να γράφω στίχους μέσα στη γκαλερί για να μη τυφλωθώ, γιατί μου είπε ένας ζωγράφος φίλος μου ότι αν δεν κάνω διάλειμμα κάθε μία ώρα για δέκα λεπτά θα πάρω τα μάτια μου και θα τα πάω στο μάστορα. Επειδή είμαι εργασιομανής, νευρικός και ζωηρός δεν μπορούσα να περιμένω να περάσει το δεκάλεπτο και άρχισα να γράφω στίχο. Ξεκίνησα τον Ιούλιο-Αύγουστο και μέχρι το Δεκέμβριο είχα μια σειρά τραγουδιών. Ηχογράφησα μερικά και κατέβηκα αεροπορικώς από τη Θεσσαλονίκη και τα έδωσα σε 7 δισκογραφικές εταιρίες. Ο καθένας είπε το δικό του. Ο Μάκης Μάτσας που ήταν τότε στη MINOS κατάλαβα ότι είναι ένας ανοιχτόμυαλος άνθρωπος που λέει «θα δώσω το δικαίωμα στον καλλιτέχνη να εκφράσει αυτό που θέλει, να εκτεθεί. Γουστάρω τον τρόπο που βλέπει τα πράγματα γιατί είναι διαφορετικός και τη διαφορετικότητα τη θέλω.» Ήθελε πλουραλισμό στην εταιρεία του. Και όταν τον ρώτησα: «πολλά χαμόγελα βλέπω και την καλύτερη ορχήστρα μαζέψαμε για να κάνουμε τον πρώτο δίσκο αλλά αν δεν πάει καλά θα συνεχιστούν αυτά τα χαμόγελα κ. Μάκη;» και μου απαντάει «Εσύ μπορείς να μου φέρεις άλλα δέκα τέτοια τραγούδια και άστο σε μένα!». Είχα τέτοια υποστήριξη από τον Μάκη. Ήταν, όμως, ο μοναδικός εκείνη την εποχή. Σε 6-7 εταιρείες τότε μου είπαν ένα «όχι» από αλλόκοτο έως κωμικό.

Αργήσατε να πιστέψετε στο μουσικό σας ταλέντο και στην αγάπη του κόσμου;

Ένας από τους λόγους που την κοπάνησα 17 χρόνια είναι γιατί ένιωσα ότι με χειροκροτούσαν παραπάνω από ότι αξίζω. Αποφάσισα να τραβηχτώ στη γωνιά μου, που την ήξερα πάρα πολύ καλά, για να αναβαθμιστώ και να νιώσω «εγώ» ότι αξίζω πράγματι το χειροκρότημα.

Έρωτας, αγάπη, θυμός… πως έχουν λειτουργήσει σε εσάς;
Η αλήθεια είναι ότι παρασύρθηκα καμιά δεκαετία και εγώ στα πάθη που φέρνει η αγάπη και η προσπάθεια να καταλάβεις τι συμβαίνει στον άλλο. Ήταν, όμως, μία προσπάθεια να καταλάβω τα δικά μου όρια… πόσο πολύ μπορώ να αγαπήσω, πόση υπομονή έχω, πόση καλοσύνη έχω μέσα μου, πως μπορώ να ελέγξω το θυμό μου Εξελίχθηκε σε μια πολύ ωραία σπουδή, όπου μετά πέρασα στο Πανεπιστήμιο με την κόρη μου. Νομίζω ότι όσοι έχουν παιδιά και μας διαβάζουν αυτή τη στιγμή χαμογελούν. Εκεί ο Ιώβ για μένα μου κάνει και λίγο «φλώρος».

Μουσική σκηνή «Σφίγγα» με άλλους τρεις ξεχωριστούς ροκ καλλιτέχνες. Πως νιώθετε για αυτή τη συνεργασία;
Με τον Νίκο Ζιώγαλα, τον Γιάννη Γιοκαρίνη και τον Λάκη με τα «ψηλά ρεβέρ» είμαστε τρία χρόνια ίσως και περισσότερο μαζί, μας έχουν ενώσει τα τραγούδια και οι δεκαετίες που γνωριζόμαστε. Τα παιδιά στο νέο αυτό κύκλο εμφανίσεων για μένα δεν είναι επώνυμοι είναι ο Γιάννης, ο Νίκος και ο Λάκης… οι «καινούργιοι» παιδικοί μου φίλοι!

Τι σας συνδέει στην πορεία σας με τους Λάκη Παπαδόπουλο, Γιάννη Γιοκαρίνη και Νίκος Ζιώγαλα;

Μόνο αγάπη! Έχω παρατηρήσει ότι πρέπει να περιορίζω τη συγκίνηση, τη χαρά και την αγάπη που νιώθουν όταν είμαι μαζί τους, γιατί παραμένω ο καλαμπουρτζής της παρέας. Εγώ θα τους κουρδίσω όλους και εγώ θα έχω το νου μου σε όλους, χωρίς να είμαι ο μεγαλύτερος. Δυστυχώς για αυτούς και ευτυχώς για μένα έχω άλλα τρία παιδιά! Ο Λάκης είναι το «παιδί» της παρέας, ο Γιάννης είναι αυτός που ορκίστηκε να μάθει σε όλους πως προσαρμόζεται στο παρόν η μαγκιά η Πειραιώτικη. Οτιδήποτε ακούσουμε θα το ακούσουμε Πειραιώτικα από το Γιάννη. Ο Νίκος είναι ένα «άγγελος», τους έχω πει και τους στεναχωρήσει ότι επειδή έχω χάσει τον αδερφό μου πριν από τεσσεράμισι χρόνια ο Νίκος είναι ο «μικρός μου αδερφός» και μου λένε «και εμείς αδέλφια δεν είμαστε»; «Ναι» τους απαντώ «αλλά ο Νίκος είναι ο μικρός αδερφός»!

Μουσική στο 2019-2020, ποια τα κακώς κείμενα και ποια τα καλά στοιχεία του χώρου;

Όσον αφορά τα κακώς κείμενα δεν είναι δυνατό να γκρινιάζουμε για τις επιλογές μας. Τα θετικά της φάσης των μουσικών σκηνών είναι ότι για μένα αυτοί που έρχονται και τους βλέπω από κάτω ξέρω ότι το μυαλό τους είναι ξυράφι, δεν ήρθαν για να ξεχάσουν αυτό που έπαθαν αλλά για να το θυμηθούν, να το ελέγξουν και να μετρήσουμε τις ψυχικές μας αντοχές και δυνάμεις. Να ξέρουμε συνειδητά που βρισκόμαστε, να μη χαζογελάμε γιατί όποιος γελάει σαν χαχαμπούχας την άλλη μέρα με οποιοδήποτε στράβωμα της ζωής θα περάσει στον πανικό. Ετούτοι οι δικοί μας –ένα συνέδριο είναι που εμείς απλώς ξέρουμε λίγο παραπάνω μουσική από αυτούς- έρχονται από κάτω και τραγουδάνε όλη τη νύχτα διότι τα τραγούδια είναι πασίγνωστα και η ψυχή τους επιτέλους βρίσκει μία απάντηση στο «γιατί» η ζωή τους δεν μοιάζει τόσο με των άλλων. Έχουμε να κάνουμε με ξεχωριστά στοιχεία… δεν αισθάνθηκα ποτέ ότι τραγουδάω μπροστά σε ένα απρόσωπο κοινό. Τους το έχω πει εκατό φορές και ελπίζω να μην με παρεξηγήσουν, αυτοί οι άνθρωποι είναι οι πνευματικοί μου συγγενείς. Και εγώ παίρνω κουράγιο από αυτούς που είναι τόσοι και αυτοί μου δίνουν μεγάλη χαρά που μπήκα στην επόμενη γενιά και στη μεθεπόμενη.

Σήμερα έχει ουσία οι νέοι να είναι πολιτικοποιημένοι;

Πολιτικοποιημένοι ως προς την προσοχή που χρειάζεται να μην αρχίσει πάλι η πελατειακή σχέση μεταξύ πολίτη και πολιτικού, γιατί η ζημιά έγινε εκεί. Τα παιδιά αυτή τη στιγμή μπορεί να μην ξέρουν τι θέλουν, αλλά έχουν το δικαίωμα να αισθάνονται ότι ξέρουν πολύ καλά τι δεν θέλουν. Και εμείς τους κάναμε μεγάλη ζημιά, η δική μου γενιά, τους βάλαμε τα όνειρα στο standby. Όταν ξεκίνησε αυτή η ζημιά από το 2008-9 για ένα διάστημα ντρεπόμουνα να δω το παιδί μου στα μάτια. Αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάνε οι μεγαλύτεροι και να μην φαντάζονται ότι έχουμε να κάνουμε με παιδιά που απαξιώνουν το οτιδήποτε. Απαξιώνουν ότι δεν αξίζει.

Ένας στίχος για την πολιτική, πολιτιστική και οικονομική κατάσταση της Ελλάδας;

Αυτά τα έχω γράψει την εποχή που νομίζαμε ότι πηγαίνουμε όλοι καλά και κάποια στιγμή αναρωτήθηκα μήπως «τα παραλέω εγώ»; Δυστυχώς, και λίγα έλεγα! Τώρα που βγήκαν κάποιοι…. όψιμοι καλλιτέχνες – αναλυτές της πολιτικής καθημερινότητας, λέω να αρχίσω να γράφω ερωτικά! Να αφήσω τους όψιμους να περιγράφουν αυτό που έπρεπε να περιγράψουν πριν από 30 χρόνια, γιατί όταν εγώ τους έλεγα εδώ κάτι δεν πάει καλά αυτοί τραγουδούσαν «όλα πάνε καλά»!

Έχετε πάει ποτέ στα μπουζούκια; Ποιον λαϊκό καλλιτέχνη ξεχωρίζετε;
Ξεχώρισα ήδη τον Δημήτρη (Μητροπάνο) μας έφυγε όμως. Θα μου μείνει αξέχαστη η συνεργασία μας με τον Μανώλη Μητσιά και τον Κώστα Μακεδόνα. Σαν καλλιτέχνες και προσωπικότητες αποτελούν παραδείγματα για να διδάσκονται σε μουσικά σχολεία! Από λαϊκούς δεν θα πω ονόματα για να μην ξεχάσω και αδικήσω κάποιους. Γενικά, μπορώ να σου πω ότι 8 στους 10 θα τους έκανα και παρέα, αν είχα χρόνο. Θα μπορούσα να «παίξω μπάλα» μαζί τους (όχι στο ίδιο πάλκο), να φάμε, να γλεντήσουμε, να τραγουδήσουμε σε ένα σπιτικό τραπέζι όμως δεν μπορώ να τους παρακολουθήσω στην καθημερινότητά τους. Το πώς ξαφνικά μετατρέπονται αυτοί οι άνθρωποι σε ένα άλλο πλάσμα με άλλο χαρακτήρα, άλλες προθέσεις, άλλους στόχους και άλλα όνειρα αυτό δεν ξέρω αν θα μπορούσε να το κάνει και ο Μινωτής και η Παξινού. Υπάρχει μεγάλη διαφορά των 23 ωρών που ζουν εκτός πάλκου και της τελευταίας ώρας που εμφανίζονται. Έχω παίξει στα μπουζούκια δώδεκα χρόνια και έχω πολύ σοβαρό λόγο αν θα πάω να το κάνω προσπαθώντας να προτείνω κάτι καινούργιο σαν καλλιτέχνης. Σαν θαμώνας δεν θα πήγαινα να ακούσω ούτε εμένα!
Ροκ, έντεχνο, λαϊκό τελικά οι ταμπέλες έχουν λόγο ύπαρξης;
Δεν ξέρω για ποιο λόγο έβαλε αυτές τις ταμπέλες αλλά και εγώ νομίζω το ίδιο πράγμα έκανα τόση ώρα. Το να ξεχωρίζω αυτούς που είναι διασκεδαστές με αυτούς που είναι ψυχαγωγοί. Αυτοί που είναι ψυχαγωγοί έχουν να χαρίσουν ένα κομμάτι από τη ψυχή τους, οι άλλοι δεν έχουν την ικανότητα να ψυχαγωγήσουν και το παίρνουν πιο ελαφριά. Θα έλεγα το λαϊκό τραγούδι είναι η ροκ σκηνή και το άλλο είναι το ελαφρολαϊκό.

Ετοιμάζετε κάποια νέα δισκογραφική δουλειά;
Είναι μερικά θέματα που με έχουν κρατήσει εκτός προγράμματος και τα οποία «μουλάρωσα» και θέλω να συμβούν με τη σειρά που επιθυμώ εγώ. Από ότι βλέπω τα πράγματα, όσο και αν με καθυστέρησε η καθημερινότητα που άλλαξε την εποχή αυτή, γύρω στην άνοιξη θα ξαναμπώ στον τρόπο με τον οποίο είχα μάθει να σκέφτομαι και να λειτουργώ. Τώρα σκέπτομαι πολλά πράγματα και η λειτουργία καθυστερεί. Την άνοιξη θα έρθει, λοιπόν, μία άλλη ευχέρεια για την οποία πάλεψα, μόχθησα. Έρχεται και θα ακούσετε περισσότερα πράγματα από μένα για όλους μας.

Αναρχία… κουλτούρα ή μόδα;
Μπορώ να πω ότι τα πρώτα μου χρόνια ήμουν αναρχικός, αναρχοφρικοαυτόνομος όπως έλεγα. Κάθε πενταετία-δεκαετία αισθάνθηκα την ανάγκη, δεν ξέρω αν αυτό συμβαίνει και σε άλλους ανθρώπους, να αλλάζω «μαγκιά». Η μαγκιά αυτή δικαιολογείται γιατί μαθαίνεις να χρησιμοποιείς τα όπλα του θυμού, της επανάστασης, της αντίρρησης, της προσωπικής σου ελευθερίας. Είναι ένα πολύ καλό γυμναστήριο. Φτάνει να σταματήσει εκεί, γιατί αν είσαι πάνω από 30 γίνεσαι πλέον επαγγελματίας. Στον ερασιτέχνη επαναστάτη λέω «ναι». Είναι ο καλύτερος τρόπος για να μάθει να υπερασπίζεται τις αξίες και τις αρχές του. Αλλά μετά αρχίζουν άλλοι πόλεμοι της εργασίας, της προσαρμογής στην κοινωνία με τις διαφορετικές νοοτροπίες που έχει ο κάθε άνθρωπος, τον τελείως διαφορετικό χαρακτήρα που μπορεί να αγαπήσει στη ζωή του. Ναι στην επανάσταση κατ΄ αρχήν, όχι μέχρι τέλους με τον ίδιο τρόπο. Κάποια στιγμή θα πρέπει να αποδείξουν και αυτοί με τη συμπεριφορά τους σαν θετικά στοιχεία, που ισχυρίζονται ότι μπορούν να είναι μέσα στην κοινωνία και η οποία τους αντιμετωπίζει διαφορετικά, να μπουν και να την αλλάξουν. Σαν μεγαλύτερος που είμαι από αυτά τα παιδιά και παρότι έχω την ίδια τρέλα, η ψυχή μου δηλαδή έχει αυτή την παιδικότητα, τη ζωντάνια (και δεν νομίζω ότι θα μου φύγει και ποτέ) αποδεδειγμένα την έχω εκτονώσει σε δέκα άλλους τομείς με δέκα διαφορετικούς τρόπους και η διαφορετικότητά μου έχει γίνει πανελληνίως γνωστή.

Για το καλό μας… (ευχή για νέο έτος)

Θα σας δώσω μια συμβουλή «για το καλό σας» να μην ακούτε συμβουλές! Ειλικρινά δεν μου αρέσουν τα ευχολόγια αλλά για ανθρώπους που έχουν διατηρήσει ένα σημαντικό κομμάτι της ψυχής τους και του μυαλού τους στη σωστή θέση… που εργάστηκαν, στεναχωρήθηκαν και απόρησαν για αυτό που έγινε στην πατρίδα μας (αλλά δεν ένιωσαν τύψεις ότι ήταν συνένοχοι σε όλοι αυτή την κωλοτούμπα που έγινε) για όλους αυτούς δεν εύχομαι, είμαι σίγουρος ότι έχει αρχίσει να πλησιάζει ένα πολύ καλύτερο μέλλον. Αυτό το οποίο είμαστε σαν Έλληνες έχει τόσο γερά θεμέλια που καλά θα είναι να μην ξανακάνουμε τέτοια χαζομάρα, αντέχουμε και σε δέκα τέτοιες χαζομάρες ακόμα, με το πρώτο που πήραμε το μήνυμα να στρώσουμε πιο σωστά τα χαρτιά μας και να κοιτάξουμε να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε εμείς για μια χώρα που αν οι συνθήκες ήταν ευνοϊκές και αν και εμείς βοηθούσαμε λιγάκι θα ήταν το ιερό λίκνο του πλανήτη. Θα ερχόντουσαν όλοι να ανάψουν ένα κερί, γιατί από εδώ αποδεδειγμένα ξεκίνησε ο ανθρώπινος πολιτισμός.

Τα σχόλια είναι κλειστά.