Για τη σύνταξη; Περάστε από το… 2020 – Ενώ ο ΕΦΚΑ βουλιάζει, η κυβέρνηση πετάει το μπαλάκι στους επομένους

Τον κίνδυνο να μετατραπούν οι προσωρινές τους συντάξεις σε κύριες των 700-900 ευρώ, διατρέχουν 139.000 εν αναμονή συνταξιούχοι και δεκάδες χιλιάδες ακόμη που θα εξέλθουν εφεξής της εργασίας τους. Ο δε χρόνος τελικής απόδοσής του προσδιορίζεται μετά το 2020!

Του Δ. Γιαννακόπουλου 

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις υπηρεσιακών παραγόντων του ΕΦΚΑ, οι καθυστερήσεις στην εκκαθάριση των ενσήμων των δικαιούχων οφείλονται κατά κύριο λόγο στην άρνηση των κυβερνητικών παραγόντων να διαθέσουν συνολικό ποσό 2,2 δισ. ευρώ που απαιτείται στην παρούσα φάση και μέχρι το 2023 για συντάξεις μετακυλίοντας τη σχετική ευθύνη στην επόμενη κυβέρνηση. Η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας από την πλευρά της ενθαρρύνει τους εργαζομένους στον ενιαίο φορέα με μπόνους έως 250 ευρώ περίπου για την επίσπευση της εκκαθάρισης των εκκρεμών συντάξεων έως τα τέλη Οκτωβρίου, χωρίς ωστόσο να τους δώσει τις απαραίτητες εγκύκλιες οδηγίες για τους υπαγόμενους στις νέες ρυθμίσεις για τη διαδοχική ασφάλιση, την πολλαπλή ασφάλιση, τις συντάξεις χηρείας, τους συνταξιούχους που εξακολουθούν να εργάζονται, καθώς και όσους στη διάρκεια του επαγγελματικού τους βίου εργάστηκαν και στο εξωτερικό. Τα αιτήματα συνταξιοδότησης θα πρέπει να διευθετηθούν το επόμενο δίμηνο, διαφορετικά από τον επόμενο χρόνο ο ΕΦΚΑ θα πληρώνει μόνος του το σύνολο των αποδοχών ενός εκάστου χωρίς τη στήριξη των δανειστών.

Το baby boom 

Μέχρι σήμερα, όσων οι αιτήσεις δεν έχουν ακόμη τακτοποιηθεί, λαμβάνουν προσωρινή σύνταξη (έναντι) και μάλιστα υπό την αίρεση της προς τα κάτω αναπροσαρμογής όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία. Παρά τα όσα αναφέρονται από τη διοίκηση του ΕΦΚΑ περί αποθεματικού, οι υπηρεσίες του οργανισμού καταγράφουν μαύρη τρύπα πλέον του 1 δισ. ευρώ. Η κατάσταση αναμένεται ότι θα επιδεινωθεί περαιτέρω τα επόμενα χρόνια, ιδίως την περίοδο 2023-2028. Όπως σημείωνε σε παλαιότερη μελέτη του ο καθηγητής Σ. Ρομπόλης, από το 2023 μέχρι το 2028 θα αρχίσουν να παίρνουν σύνταξη αυτοί που γεννήθηκαν την πενταετία 1960-1965. Και στην Ελλάδα εκείνη την περίοδο γεννήθηκαν 770.000 άτομα (baby boom, έκρηξη γεννήσεων). «Εκτιμούμε ότι από αυτούς οι μισοί θα μπορούν να πάρουν σύνταξη. Ακόμη χειρότερα, οι γενιές που θα πάρουν σύνταξη μετά από 25 ή 30 χρόνια, δηλαδή οι σημερινοί 20ρηδες και 30ρηδες, οι συντάξεις τους σε παρούσες αξίες θα είναι 460 ή 470 ευρώ, αν έχει αυξηθεί το ΑΕΠ», αναφέρει. Ανάλογη εικόνα καταγράφεται και στην έκθεση βιωσιμότητας του ασφαλιστικού από τον ΟΟΣΑ. O οργανισμός έκρουε από το 2007 τον κώδωνα του κινδύνου για το επικείμενο αδιέξοδο, κρίνοντας ωστόσο βάσει των τότε οικονομικοκοινωνικών δεδομένων (7% ανεργία, 700 ευρώ κατώτερη αμοιβή συμβασιούχων κτλ). Σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, οι  Baby boomers της δεκαετίας του ‘60 (γεννηθέντες 1960-1965) αποτελούν την κυριότερη ηλικιακή ομάδα εργαζομένων και επαγγελματιών και όσα κράτη δεν έχουν «θωρακιστεί» για τη συνταξιοδότηση αυτών των ανθρώπων, θα αντιμετωπίσουν την επόμενη δεκαετία πολλά και απροσδόκητα κοινωνικοοικονομικά δεινά. Ας μην παρακάμπτεται δε ότι, υπό τις παρούσες μνημονιακές συνθήκες, η Ελλάδα τη διετία 2021-2023 θα πρέπει να καταβάλλει ετησίως άνω των 25 δισ. ευρώ για την αποπληρωμή των υφιστάμενων δανείων.

 

Άνω – κάτω με τον ΑΚΑΓΕ  

 

Κι επειδή το αδιέξοδο είναι εμφανές, η κυβέρνηση, για πρώτη φορά στα χρονικά, στέρησε από τους κοινωνικούς εταίρους την πλειοψηφία στις αρμόδιες επιτροπές εποπτείας του ΑΚΑΓΕ. Πρόκειται για τον «κουμπαρά» των εργαζομένων (Αμοιβαίο Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών), ο οποίος δημιουργήθηκε το 2008 και τα αποθεματικά του (στοιχεία 31/3/2017) ανέρχονται στα 5,65 δισ. ευρώ. Κατά τον ιδρυτικό νόμο (ν. 3655/2008, αρ. 149) μπορούν να παραμείνουν «κλειδωμένα» στην Τράπεζα της Ελλάδος έως τα τέλη του 2018 ενώ από 1/1/2019 θα χρησιμοποιηθούν για τη στήριξη των «πιο ευάλωτων ομάδων συνταξιούχων». Ο νόμος προβλέπει ότι τα ποσά που συγκεντρώνονται από την «Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων», η οποία τηρείται σε λογαριασμό με οικονομική και λογιστική αυτοτέλεια στο ΑΚΑΓΕ, διατίθενται για την κάλυψη των ελλειμμάτων των κλάδων κύριας σύνταξης των Φ.Κ.Α. Επίσης, τα ποσά που συγκεντρώνονται από την «Ειδική Εισφορά Συνταξιούχων Επικουρικής Ασφάλισης», η οποία τηρείται σε λογαριασμό με οικονομική και λογιστική αυτοτέλεια στο ΑΚΑΓΕ, διατίθενται για την κάλυψη ελλειμμάτων φορέων και κλάδων επικουρικής σύνταξης. Από τον λογαριασμό της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων που τηρείται στο Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΓΕ) μπορούν να μεταφέρονται ποσά μέχρι του ύψους των τριανταπέντε εκατομμυρίων ευρώ ετησίως για τη χρηματοδότηση και υλοποίηση «Προγραμμάτων κατ’ οίκον φροντίδας συνταξιούχων». Οι εργαζόμενοι στα ασφαλιστικά ταμεία επισημαίνουν ότι ο «κουμπαράς» παρέμεινε άθικτος τόσα χρόνια λόγω του «βέτο» που ασκούσαν ενίοτε σε υπουργούς και τεχνοκράτες , κάτι το οποίο δεν… προβλέπεται πλέον από το οργανόγραμμα των ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ. Πρώτη φορά αριστερά, πρώτη φορά εργαζόμενοι εξαιρούνται αποφασιστικών αρμοδιοτήτων.