Ρωτάς έναν κεντροαριστερό: τι τρέχει με τον τάδε; Σου απαντά: αυτός, μα έχει κλείσει θέση στο ψηφοδέλτιο του Μητσοτάκη. Ρωτάς άλλον κεντροαριστερό: τι συμβαίνει με την δείνα. Σου απαντά: μα αυτή θέλει να μας πάει στο ΣΥΡΙΖΑ.

Εντάξει οι θεωρίες συνωμοσίας δεν είναι ο καλύτερος τρόπος για να δει κανείς την πραγματικότητα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση ωστόσο περιγράφουν αρκετά καλά το δίλημμα που έχει να αντιμετωπίσει ο μεσαίος χώρος. Με ποιους θα πάει και με ποιους όχι. Το θέμα δεν αφορά μόνο τις πολιτικές συμμαχίες. Σχετίζεται εξ ίσου ή και περισσότερο με τις πολιτικές προτεραιότητες που επιλέγει. Τι προηγείται, η αντιπαράθεση με τις συντηρητικές πολιτικές ή ο πόλεμος στον λαϊκισμό; Η προστασία αδύναμων στρώματων του πληθυσμού η οι μεταρρυθμίσεις; Η απελευθέρωση της αγοράς και η ανταγωνιστικότητα η το κοινωνικό κράτος και η αντιμετώπιση της φτώχειας;

Η διάκριση είναι σε μεγάλο βαθμό τεχνητή και παραπλανητική. Ενα κόμμα μπορεί ταυτόχρονα να είναι αριστερό και κατά του λαϊκισμού. Να υποστηρίζει τις μεταρρυθμίσεις και την απελευθέρωση της αγοράς και ταυτόχρονα την διατήρηση του κοινωνικού κράτους και την προστασία των αδύναμων στρωμάτων. Στην πράξη ωστόσο έχει φανεί ότι πρέπει να ιεραρχήσει τις προτεραιότητες του. Και στην Ευρώπη, σχεδόν στο σύνολό τους, τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα επέλεξαν τον δρόμο της κυβερνησιμότητας και του πραγματισμού. Το αποτέλεσμα ήταν ένα μεγάλο μέρος της εκλογικής τους βάσης να τα έχει εγκαταλείψει επιλέγοντας λαϊκιστικά κόμματα είτε με δεξιό είτε με αριστερό προσανατολισμό. Ο ΣΥΡΙΖΑ και οι Podemos εντάσσονται στην τελευταία κατηγορία, η Λεπέν στην πρώτη ενώ υπάρχουν και πολλοί ενδιάμεσοι σχηματισμοί όπως το κίνημα των 5 αστέρων στην Ιταλία.

Στην Ελλάδα το ΠΑΣΟΚ, σε συνθήκες ακραίας κρίσης, έκανε κι αυτό τις επιλογές του με τα γνωστά αποτελέσματα. Σήμερα μετά και την τραυματική εμπειρία της συνεργασίας στην κυβέρνηση Σαμαρά, καλείται να κάνει ξανά τις επιλογές του μαζί με τις υπόλοιπες δυνάμεις με τις οποίες φιλοδοξεί να συστήσει τον νέο φορέα του κέντρου. Κι είναι φανερό ότι υπάρχει έντονη αμφιθυμία. Από την μια πλευρά είναι όσοι πιστεύουν οτι σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να επαναληφθεί η συνεργασία με τη ΝΔ η οποία, τουλάχιστον εκλογικά, αποδείχθηκε καταστροφική. Αν και δεν το λένε θεωρούν οτι ο ΣΥΡΙΖΑ ανήκει ντε φάκτο στην κεντροαριστερά. Δεν φτάνουν ωστόσο μέχρι το σημείο να προτείνουν ανοικτά συνεργασία, γνωρίζοντας ότι θα προκαλέσουν θύελλα αντιδράσεων. Άλλωστε τα τραύματα είναι ακόμα νωπά από τις κατηγορίες για δοσιλόγους και γερμανοτσολιάδες. Ακόμα και οι πιο αντι-δεξιοί στο ΠΑΣΟΚ δύσκολα ξεχνούν τους προπηλακισμούς που έχουν υποστεί. Πόσω μάλλον που βλέπουν σήμερα τον ΣΥΡΙΖΑ να κάνει όλα εκείνα για τα οποία τους κατηγορούσε.

Από την άλλη πλευρά είναι εκείνοι που πιστεύουν περισσότερο σε μια ευρωπαϊκή συμμαχία που θα έχει σαν κύριο στόχο τις μεταρρυθμίσεις, την προσέλκυση επενδύσεων και θα υπηρετεί μια οιονεί εκσυγχρονιστική πολιτική. Το περιέγραψε πρόσφατα κορυφαίος ευρωπαίος σοσιαλδημοκράτης μιλώντας σε Έλληνες δημοσιογράφους. Το δίλημμα είπε δεν είναι πια δεξιά ή αριστερά αλλά μεταξύ εκείνων που υποστηρίζουν την ανοικτή κοινωνία της αγοράς και όσων θέλουν την επιστροφή στους εθνικισμούς του περασμένου αιώνα. Η ψήφος του Brexit μοιάζει να τον δικαιώνει. Μεταξύ αυτών των στελεχών η εκλογή του κ. Μητσοτάκη στη ΝΔ θεωρήθηκε ότι δημιουργεί θετικές προοπτικές για πιθανές μελλοντικές συνεργασίες.

Για την ώρα η αντιπαράθεση γίνεται περισσότερο με υπονοούμενα. Άλλοι πάλι, με σχεδόν μεταφυσική πίστη, ελπίζουν ότι το κείμενο των θέσεων που επεξεργάστηκε η επιτροπή «διαλόγου» θα ξεπεράσει το πρόβλημα. Έχει αποδειχθεί ωστόσο οτι τέτοια κείμενα είναι μάλλον διακοσμητικά όταν δεν απαντούν στα διλήμματα της συγκυρίας: κυβέρνηση με ποιον.

Η απάντηση που δίνει το ΠΑΣΟΚ, κυβέρνηση συνεργασίας δηλαδή μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ, είναι φανερό ότι αποτελεί υπεκφυγή. Όχι τυχαία. Η κ. Γεννηματά θεωρεί ότι σε μια αναμέτρηση για την ηγεσία θα μπορέσει να επικρατήσει χάρη στην οργανωτική υπεροχή του ΠΑΣΟΚ. Πιστεύει ότι είναι το αδιαφιλονίκητο φαβορί σε μια αναίμακτη διαδικασία. Θέλει έτσι να αποφύγει τα δύσκολα ερωτήματα. Αντιθέτως ο κ. Θεοδωράκης γνωρίζει ότι μόνο αν μπορέσει να εκφράσει ένα ανανεωτικό ρεύμα μπορεί να έχει τύχη. Θέλει λοιπόν να αναδείξει το πολιτικό διακύβευμα της εκλογής. Η επίθεση του στο ΠΑΣΟΚ για την απλή αναλογική στόχευε ακριβώς σε αυτό. Καθώς και η κριτική του στον παλαιοκομματισμό ορισμένων θέσεων του ΠΑΣΟΚ όπως για παράδειγμα η αναφορά στον αγώνα κατά της ιδιωτικοποίησης των συγκοινωνιών επί Κολά.

Υπάρχουν κάποιοι που πιστεύουν ότι έτσι δεν γίνεται χωριό. Ότι με αντιπαραθέσεις και ανταλλαγή βολών πλήττεται η εύθραυστη έτσι κι αλλιώς ενότητα του χώρου. Από την άλλη πλευρά βέβαια και μια συνεργασία χωρίς ξεκάθαρα ιδεολογικά και πολιτικά χαρακτηριστικά, δύσκολα συγκινεί. Ένας γάμος ανάγκης αντιμετωπίζεται με περιφρόνηση. Κι όπως έχει φανεί κατα επανάληψη στο παρελθόν, ένας πολιτικός φόνος μπορεί να αποτελέσει τεκμήριο αξιοπιστίας το καλύτερο εφαλτήριο για έναν νέο πολιτικό φορέα. Το ερώτημα είναι ποιος μπορεί να τον κάνει. Εθελοντές μελλοθάνατοι δεν διατίθενται.