Εθνική Ζ(η)Ιμια με σφραγίδα του Τσίπρα, η Τουρκία δεν γκριζάρει αλλά πλέον, διεκδικεί τα νησιά μας
Στο προηγούμενο σημείωμα για τα ελληνοτουρκικά είχαμε δανειστεί το παράδειγμα μιας κωμικής σκηνής από τον παλιό ελληνικό κινηματογράφο. Στο σημερινό θα δανειστούμε μια περιγραφή τσακωμού από τις σελίδες του Μαρκ Τουαίν στις «Περιπέτειες του Τομ Σόγιερ». Ο αλητάκος Τομ προκαλεί το «καθώς πρέπει» γειτονόπουλό του. Χαράζει αυθαίρετα με το πόδι του μια γραμμή στο χώμα του δρόμου και απειλεί: «Αν την πατήσεις, θα φας της χρονιάς σου». Ο άλλος δεν επικαλείται το δικαίωμά του στην ελεύθερη κυκλοφορία ούτε ανοίγει διάλογο αναζητώντας ειρηνική λύση. Την πατάει κι ακολουθεί συμπλοκή.
του Κώστα Ιωάννου
Δυστυχώς, όσα συμβαίνουν τελευταία στις ελληνοτουρκικές σχέσεις θυμίζουν περισσότερο φαιδρά επεισόδια μεταξύ ανηλίκων και λιγότερο έως καθόλου συμπεριφορές σοβαρών κρατικών οντοτήτων. Το κακό είναι πως υπάρχει πάντα ο κίνδυνος όλα αυτά να καταλήξουν σε θερμό επεισόδιο απροσδιόριστης έντασης και άγνωστης έκβασης.
Η Τουρκία, ιδιαίτερα τους τελευταίους μήνες και κατά σύμπτωση (;) μετά τη… μεγάλη επιτυχία της επίσκεψης Ερντογάν, συμπεριφέρεται σαν τον Τομ Σόγιερ. Χαράζει αυθαίρετα κόκκινες γραμμές δυτικότερα των «ανατολικότερων συνόρων της Ε.Ε.», προκαλεί με θρασύτατες παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου και κλιμακώνει τις προκλήσεις δοκιμάζοντας τις αντιστάσεις και την αποφασιστικότητα της Αθήνας. Ο συνεχιζόμενος πόλεμος νεύρων («υβριδικός», όπως επιτέλους αποφάσισαν να τον χαρακτηρίσουν οι Έλληνες αξιωματούχοι) και οι αντιδράσεις της Αθήνας δείχνουν ότι ο Σουλτάνος είναι ικανοποιημένος από την τακτική που ακολουθεί – διαφορετικά θα δοκίμαζε κάτι άλλο.
ΤΑ ΕΠΕΙΔΟΔΙΑ
Η έναρξη των παρενοχλήσεων έγινε με την παράλογη απαίτησή του να εκδοθούν στην Άγκυρα οι 8 Τούρκοι πιλότοι που ζήτησαν και πήραν πολιτικό άσυλο στην Ελλάδα. Επικαλούμενος μια προσωπική υπόσχεση του Αλέξη Τσίπρα που δεν διαψεύστηκε ποτέ επισήμως (ότι δηλαδή θα λυνόταν το θέμα σε μερικές μέρες), αποκάλυψε με ποιον τρόπο αντιλαμβάνεται τη λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών (είπε ότι όταν η Δικαιοσύνη καθυστερεί, τις αποφάσεις πρέπει να τις παίρνουν οι ηγέτες). Ακολούθησε ο εμβολισμός ακταιωρού του ελληνικού Λιμενικού στην περιοχή των Ιμίων για την οποία οι Τούρκοι ουδέποτε απολογήθηκαν. Ο πρωθυπουργός περιορίστηκε να συγχαρεί τον κυβερνήτη του σκάφους επειδή με την πάση δυνάμει φυγή του απέτρεψε ένα πιθανό πολύνεκρο ναυάγιο.
Για όσους εξακολουθούσαν να παρερμηνεύουν τις πραγματικές τουρκικές προθέσεις ήρθε το «τυπικό» (όπως παρουσιάστηκε επισήμως) περιστατικό των δύο Ελλήνων στρατιωτικών που μπήκαν κατά λάθος στο τουρκικό έδαφος στην περιοχή του Έβρου υπό δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος διαβεβαίωνε με τη γνωστή ατάραχη αυταρέσκειά του ότι ήταν ζήτημα λίγων 24ώρων η επιστροφή των «ομήρων» (όπως τους αποκάλεσε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, αντιμετωπίζοντας κατηγορίες για δηλώσεις εκτός κυβερνητικής γραμμής). Για μία ακόμη φορά η αθεράπευτη αισιοδοξία του κ. Τζανακόπουλου αποδείχθηκε τελείως αβάσιμη. Οι δύο «αιχμάλωτοι» παραμένουν εδώ και 50 ημέρες στις φυλακές Αδριανούπολης χωρίς να τους έχει απαγγελθεί κατηγορία και χωρίς οι Τούρκοι να έχουν δείξει οποιοδήποτε σημάδι κατανόησης ή ανησυχίας στις εκκλήσεις ακόμη και της Ευρώπης – στην οποία η Αθήνα προσέφυγε αφού ξεχάστηκαν οι λεονταρισμοί περί διμερούς προβλήματος που δεν πρέπει να διεθνοποιείται.
Ο ΜΠΑΛΤΑΔΩΡΟΣ
Αν μιλήσουμε με ποδοσφαιρικούς όρους, η Ελλάδα αντιμετώπιζε την ξέφρενη επιθετικότητα της «φίλης και γείτονος» με ψυχραιμία και παθητική άμυνα. Κι όλα έδειχναν ότι το κλίμα βελτιώνεται εξαιτίας ενός τραγικού δυστυχήματος: της πτώσης του Μιράζ που κόστισε τη ζωή του ηρωικού σμηναγού Μπαλταδώρου. Ο Τούρκος πρόεδρος κι ο Τούρκος πρωθυπουργός επικοινώνησαν με τον Αλέξη Τσίπρα και εξέφρασαν τα συλλυπητήριά τους. Η πρωτοβουλία τους θεωρήθηκε κίνηση καλής θέλησης και προοίμιο αποκλιμάκωσης, αν και οι παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου συνεχίστηκαν αμείωτες. Δυστυχώς, όλα τα καλά διαρκούν λίγο. Μια παιδιάστικη επίδειξη πατριωτισμού εκ του ασφαλούς τίναξε τα πάντα στον αέρα.
ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΝΕΑΡΟΙ
Την αφορμή έδωσαν τρεις νεαροί από τους Φούρνους Ικαρίας, που πάνω στον φραπέ και την κουβέντα στο καφενείο αποφάσισαν να τιμήσουν τον αδικοχαμένο πιλότο. Φόρτωσαν ένα ταχύπλοο με ελληνικές σημαίες και τις ύψωσαν σε πέντε βραχονησίδες που βρίσκονται σε μικρή απόσταση από το νησί τους. Ο εφιάλτης της κρίσης των Ιμίων ξύπνησε. Οι Τούρκοι με τον πλέον επίσημο τρόπο (πρωθυπουργός και υπουργός Εξωτερικών παρουσία του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ) κατήγγειλαν την Ελλάδα για πρόκληση και ανακοίνωσαν ότι κομάντος των Ενόπλων Δυνάμεων της Τουρκίας αποβιβάστηκαν στη βραχονησίδα Μικρός Ανθρωποφάς και αφαίρεσαν τη σημαία.
Στην Αθήνα επικράτησε απόλυτη σύγχυση – ένα ακόμη δείγμα της παντελούς ανικανότητας του κυβερνητικού επιτελείου να διαχειριστεί μια απροσδόκητη κατάσταση κρίσης. Το αλαλούμ με το επεισόδιο του ελικοπτέρου που έκανε χαμηλή πτήση πάνω από τη νησίδα Ρω επαναλήφθηκε επαυξημένο. Υπενθυμίζεται ότι μόνο όταν εκείνο το θέμα (που αποκαλύφθηκε σε ιστοσελίδα) άρχισε να παίρνει διαστάσεις, αφυπνίστηκε το μέγαρο Μαξίμου κι ανέθεσε στον αναπληρωτή υπουργό Άμυνας και στον αρχηγό ΓΕΕΘΑ να μετριάσουν τις εντυπώσεις ενώ ο λαλίστατος υπουργός Άμυνας αντί πλειοδοσίας σε δηλώσεις-εμβατήρια προτίμησε ένα retweet σε ανάρτηση άλλου χρήστη (που σημαίνει έκκριση και αποδοχή) που ανέφερε: «Την κυρά της Ρω δεν την ενοχλεί κανείς».
ΑΜΗΧΑΝΙΑ
Η ίδια αμηχανία επικράτησε και με τον αυθαίρετο σημαιοστολισμό. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος και το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας αγωνίζονταν να μας πείσουν ότι δεν παρατηρήθηκε κανένα περιστατικό τουρκικής δραστηριότητας στην περιοχή αλλά οι πιο παρατηρητικοί σημείωσαν ότι στις καθησυχαστικές δηλώσεις δεν αναφερόταν ούτε καν η λέξη «σημαία» – πόσω μάλλον η υποστολή της με «απόβαση» Τούρκων κομάντος σε ελληνικό έδαφος. Η προσπάθεια του επικοινωνιακού μηχανισμού ήταν και πάλι να μη θεωρηθεί το συμβάν «μείζον». Κατανοητή η αγωνία του Μαξίμου – τόσο που η αντιπολίτευση σεβάστηκε το τραγικό αδιέξοδο και φρόντισε να μην ξεπεράσει τα όρια στην άσκηση κριτικής.
ΚΟΥΒΕΛΗΣ ΚΑΙ ΚΟΤΖΙΑΣ
Αλλά σε μια χώρα όπου λειτουργούν οι δημοκρατικοί θεσμοί, η αλήθεια κάποια στιγμή θα λάμψει κι εν προκειμένω η στιγμή αυτή δεν άργησε. Ο συνήθως μειλίχιος Φώτης Κουβέλης μίλησε για «ακήρυκτο πόλεμο στο Αιγαίο» και διατύπωσε την άποψη ότι οι Τούρκοι «σκηνοθέτησαν» το περιστατικό με τη σημαία μετά την εκδίωξη του ελικοπτέρου τους από τη Ρω! Η νέα δήλωση διαψεύδει τις προηγούμενες σχετικά με το επεισόδιο στη Ρω: αν ήταν τόσο άνευ σημασίας γιατί οι Τούρκοι να θέλουν να… ισοφαρίσουν το «γκολ» που δέχτηκαν; Και για να ολοκληρωθεί η εικόνα της κυβερνητικής Βαβέλ ήρθε να προσθέσει το λιθαράκι του ο υπουργός Εξωτερικών. Ο Νίκος Κοτζιάς διευκρίνισε ότι στη Ρω «πυροβολήθηκε ένας θόρυβος (sic) κι όχι οπτικά εμφανιζόμενο αντικείμενο» που σημαίνει ότι η ηγεσία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας έβλεπε… οράματα όταν έκανε λόγο για ελικόπτερο που αναχαιτίστηκε με προειδοποιητικά πυρά! Την ίδια στιγμή προειδοποίησε ότι η εξωτερική πολιτική πρέπει πρώτα απ’ όλα να ασκείται από το Υπουργείο Εξωτερικών «κι αυτό», υπογράμμισε, «είναι ένα μήνυμα προς όλους».
Η τελευταία φράση θεωρήθηκε πως απευθύνθηκε στον Προκόπη Παυλόπουλο και τον Πάνο Καμμένο, ο οποίος πάντως αυτή τη φορά δεν φόρεσε τη στολή παραλλαγής για να ηγηθεί της επίθεσης. Αντιθέτως, σε ομιλία του στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής, όπου επικράτησε σπάνια ατμόσφαιρα συνεννόησης, μάλωσε τους τρεις νεαρούς που είχαν την επικίνδυνη ιδέα να στήσουν σημαίες στις βραχονησίδες. «Όποιος θέλει να υψώσει σημαία πρέπει να μείνει και να την υπερασπιστεί», φέρεται να είπε. Αν το κλίμα δεν ήταν συναινετικό, κάποιος θα του υπενθύμιζε ότι το ίδιο ισχύει και για όποιον θέλει να τιμήσει τους ήρωες με τη ρίψη στεφάνου στα Ίμια. Θα πρέπει να το ρίξει στον τόπο της θυσίας κι όχι περί τα 4 μίλια μακρύτερα…
Ο ΟΤΣΑΛΑΝ… ΕΚΔΙΚΕΙΤΑΙ
Όταν πέρασε η πρώτη θολούρα, όσοι έχουν δημόσιο λόγο (κι όχι μόνο οι πολιτικοί) άσκησαν σκληρή κριτική στους τρεις νεαρούς που έδωσαν στην άλλη πλευρά την ευκαιρία να δημιουργήσει μια νέα κρίση. Τους κατηγόρησαν (και δικαίως) ότι δεν μπορεί ο καθένας να προβαίνει σε πράξεις που συνιστούν άσκηση εξωτερικής πολιτικής με άγνοια των συνεπειών. Η Ιστορία όμως είναι εκδικητική. Πρόκειται για τους ίδιους που εξυμνούσαν ως πράξεις πατριωτισμού την υποβοήθηση του Οτσαλάν να μπει λαθραία στη χώρα και την έπαρση της σημαίας στα Ίμια. Εκείνα τα παθήματα δεν έγιναν μαθήματα. Και οι ανεπίδεκτοι μαθήσεως υποστηρίζουν σήμερα τα εντελώς αντίθετα.
Στη δυσκολότερη θέση βρίσκεται η κυβέρνηση. Όχι μόνο γιατί τα ψέματα και τις άγαρμπες προσπάθειες κουκουλώματος που επιτείνουν τη σύγχυση και τη διγλωσσία, αλλά κυρίως επειδή δεν διαθέτει εναλλακτικό σχέδιο στην περίπτωση που η πολιτική κατευνασμού του Σουλτάνου δεν αποδώσει. Αν η κυβέρνηση που δεν αναγνώριζε πως υπάρχουν θαλάσσια σύνορα πιστεύει πως οι βραχονησίδες είναι απαραβίαστο εθνικό έδαφος, πώς εξηγεί τη δυσφορία των στελεχών της για την επιπόλαια ενέργεια τριών ανερμάτιστων νεαρών; Θα χαρακτήριζε με όμοιο τρόπο την πράξη τους αν είχαν υψώσει τη σημαία στους Φούρνους; Προφανώς όχι. Μήπως δίνουμε εμμέσως την εντύπωση ότι το καθεστώς των βραχονησίδων αμφισβητείται; Χρειάζεται προσοχή γιατί η τακτική που συνδυάζει τις κούφιες φραστικές απειλές με τις σώφρονες υποχωρήσεις στις αλλεπάλληλες τουρκικές προκλήσεις όχι μόνο δεν συνετίζει την Άγκυρα αλλά την προκαλεί να τραβάει στα άκρα.
Η ΚΡΙΣΗ ΣΤΑ ΙΜΙΑ
Η κρίση στα Ίμια οδήγησε με την παρέμβαση των ΗΠΑ σε μια συμφωνία που συνοψίζεται στις λέξεις «no flags, no ships, no troops» («όχι σημαίες, όχι πλοία, όχι στρατός»). Χάρη σ’ αυτήν αποφεύχθηκε ένας πόλεμος στο πάρα πέντε αλλά με αυτή η Τουρκία πέτυχε να γκριζάρει περιοχές που ανήκουν στην Ελλάδα σύμφωνα με όλες τις διεθνείς συνθήκες. Με την κρίση στη βραχονησίδα των Φούρνων, η Τουρκία αποθρασύνθηκε εντελώς.
Τώρα ο Γιλντιρίμ θέλει να θέσει υπό τουρκική κυριαρχία το έδαφος, τον εναέριο χώρο και τα χωρικά ύδατα στα Ίμια. Τα «ηχηρά» μηνύματα του Προέδρου της Δημοκρατίας, οι «αποστομωτικές» απαντήσεις του υπουργείου και οι «λογοτεχνίζουσες» προτροπές του κυβερνητικού εκπροσώπου δεν έχουν καμία αξία όσο δεν συνοδεύονται από συγκεκριμένες πράξεις που δείχνουν αποφασιστικότητα. Αν η Τουρκία «μπερδεύει τη σκιά της με το μπόι της» κι η Ελλάδα ακούει την ηχώ των ηρωικών δηλώσεών της σαν βρυχηθμό λιονταριού, αυξάνονται οι πιθανότητες ενός θερμού επεισοδίου στο Αιγαίο. Σ’ αυτή την περίπτωση η Ευρώπη, που συμπαρίσταται πρόθυμα στα λόγια, δεν είναι καθόλου βέβαιο πως θα σταθεί στο πλευρό μας και στα έργα. Και να δούμε τότε ποιος θα πει ένα ακόμη «ευχαριστώ» στις Ηνωμένες Πολιτείες…
ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΣΑΜΙΚΟΣ…
Πρώτα ήταν οι 8 Τούρκοι στρατιωτικοί που ο Τσίπρας, όπως έταξε στον Ερντογάν, θα τους έστελνε σε 15 ημέρες πίσω στην Τουρκία. Μετά ήρθε η σύλληψη των δυο Ελλήνων στρατιωτικών στον Έβρο που αντιμετωπίστηκε από την κυβέρνηση χαλαρά. Ακολούθησε ο εμβολισμός της ακταιωρού και ο τραγικός θάνατος του σμηναγού Μπαλταδώρου, που προκάλεσε σοκ στους Έλληνες αλλά και στο Μαξίμου. Και σαν να μην έφταναν αυτά, ήρθαν και τρεις νεαροί να σηκώνουν σημαίες σε βραχονησίδες. Τότε οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ το γύρισαν στον… τσάμικο
Τα σχόλια είναι κλειστά.