Εμπνέει πάντα ο Ελευθέριος Βενιζέλος

Η πορεία και εξέλιξη ενός λαού βασίζεται στις προσωπικότητες των ανθρώπων που βημάτισαν στο χώμα του και μεγαλούργησαν εξελίσσοντας τον πολιτισμό και χαράσσοντας το μέλλον.

Στην Πέννυ Κροντηρά

Με αφορμή την ημερομηνία επετείου του θανάτου του μεγαλύτερου Έλληνα πολιτικού Ελευθέριου Βενιζέλου στις 18 Μαρτίου 1936 το «Κ» μίλησε με το γενικό διευθυντή του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» στα Χανιά, κύριο Νικόλαο Παπαδάκη για το ρόλο που διαδραμάτισε η σπουδαία προσωπικότητα του Ελευθερίου Βενιζέλου στην ιστορία της χώρας.

Ποιο το στίγμα του Ελευθέριου Βενιζέλου στη σύγχρονη Ελλάδα της κρίσης;

Εξακολουθεί να είναι επίκαιρος. Η παρακαταθήκη του όσον αφορά την πολιτική του εμπνέει και τις νεότερες γενιές. Υπό την έννοια αυτή ο Βενιζέλος αποτελεί ένα διαχρονικό υπόδειγμα πολιτικής αντιμετώπισης των εσωτερικών και εξωτερικών προβλημάτων ακόμα και σε περιόδους κρίσης όπως η σημερινή. Κρίση που και ο ίδιος αντιμετώπισε το 1932 και οι επιλογές του ήταν ένα αριστούργημα χειρισμών. Αν μη τι άλλο η λεγόμενη πτώχευση του 1932, ένα μερικό χρεοστάσιο στην πραγματικότητα, του οποίου οι συνέπειες είχαν ξεπεραστεί το πολύ σε δύο χρόνια. Ήδη το 1933 η χώρα είχε αποκτήσει ρυθμούς ανάπτυξης που σε ορισμένους τομείς την κατέτασσαν τρίτη στον κόσμο. Άρα τόσο ο λαός όσο και οι πολιτικές ηγεσίες έχουν να ωφεληθούν πολλά αν μελετήσουν πραγματικά την πολιτική διαδρομή του Ελευθερίου Βενιζέλου και όχι να περιορίζονται σε κάποιες αντιγραφές ή περιπτωσιακές προσεγγίσεις του έργου και της εποχής του.

Ποια η προσφορά και το έργο του στη χώρα;

Πρώτα από όλα παρέλαβε την Ελλάδα με σύνορα στη Λάρισα και της έδωσε τα σημερινά όρια, με εξαίρεση τα Δωδεκάνησα που ενώθηκαν με την Ελλάδα μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Ελλάδα και ο λαός της δεν είχαν σχέση με τον εικοστό αιώνα. Τα έργα ανάπλασης και ανόρθωσης της χώρας ξεκίνησαν μετά το 1910 στην πραγματικότητα. Υπήρχε ένα διάστημα με τον Τρικούπη αλλά η ανάπτυξη στην εκπαίδευση, στον αγροτικό τομέα και σε όλους τους τομείς της κυβερνητικής δράσης είναι έργο του Ελευθερίου Βενιζέλου. Κατάφερε να δώσει προσανατολισμό και ορθή κατεύθυνση στην άσκηση της εξωτερικής πολιτικής με ευεργετικά αποτελέσματα στον διπλασιασμό της χώρας.

Πόσο λείπουν τέτοιες ηγετικές προσωπικότητες από τα την πολιτική ηγεσία του τόπου;

Δεν μπορούμε να πούμε ότι σώνει και καλά πρέπει να βρεθεί κάποιος σήμερα που να έχει τις ικανότητες ή την ευφυΐα του Ελευθέριου Βενιζέλου. Αυτό που προέχει είναι όλοι από το λαό μέχρι τις ηγεσίες να αντλήσουν παραδείγματα από την πολιτική του. Σήμερα πλέον έχει πολύ μεγάλη σημασία, μετά από όσα έχουν συμβεί, ο ρόλος του Βενιζέλου να αποτελέσει παράδειγμα. Όχι να βρούμε κάποιον Βενιζέλο και να τον τοποθετήσουμε αυτό είναι αδύνατο. Όσοι τον γνώρισαν και τον έζησαν από κοντά στα απομνημονεύματά τους λένε ότι τέτοιες προσωπικότητες δεν εμφανίζονται συχνά στην ιστορία των λαών.

Ποια η συμβολή του Ιδρύματος στην ενδυνάμωση της μνήμης του Ελευθέριου Βενιζέλου για τις νέες γενιές;

Πιστεύω ότι είναι ιδιαίτερα σημαντική. Στις νέες γενιές το Ίδρυμα έχει απλώσει τα δίχτυα του και πιστεύω ότι αποδίδει για παράδειγμα ο πανελλήνιος μαθητικός διαγωνισμός δοκιμίου για τον Βενιζέλο που πραγματοποιείται εδώ και δεκαπέντε χρόνια την παραμονή του μνημόσυνού του. Φέτος είναι στις 18 Μαρτίου και τα βραβεία θα απονεμηθούν στους καλύτερους στο δοκίμιο με φετινό θέμα τη Συνθήκη της Λωζάννης. Τις εκδόσεις, τα σεμινάρια και τις μουσειοπαιδαγωγικές δράσεις του Ιδρύματος παρακολουθούν παιδιά από όλη την Ελλάδα με αποτέλεσμα πέρυσι η προσέλευση να είναι 5.000 περίπου παιδιά. Ζουν μέσα από δρώμενα την ιστορία της εποχής και γίνονται τα ίδια πρωταγωνιστές των γεγονότων και έτσι αντιλαμβάνονται πιο εύκολα και ευχάριστα την ιστορία. Επίσης, πολύ σύντομα θα διατεθούν βαλίτσες σε είκοσι σχολεία της χώρας που έχουν μουσειοπαιδαγωγικό υλικό με αντικείμενα και έγγραφα που σχετίζονται με τη ζωή και το έργο του Βενιζέλου και αντικαθιστούν το σπίτι του στη Χαλέπα.

Ποια η πιο μεγάλη κοινωνική μεταρρύθμιση που έκανε;

Η αγροτική με τη διανομή εκατομμυρίων στρεμμάτων στους ακτήμονες και στους πρόσφυγες που ήρθαν από τις χαμένες πατρίδες στην Ελλάδα. Από οικονομικής και ανθρωπιστικής πλευράς ήταν μεγάλη μεταρρύθμιση. Ξαφνικά ο ενδεής και ο φτωχός απέκτησαν περιουσία. Επίσης η μεταρρύθμιση στην παιδεία. Ακόμα η παρέμβασή του στην υγεία και στο ασφαλιστικό σύστημα. Το ΙΚΑ το ίδρυσε ο Βενιζέλος το 1932 και προέβλεπε την ένταξη όλων των ταμείων σε αυτό. Αν και αντιμετώπισε πολλές αντιδράσεις από τους γιατρούς, τους εργοδότες, τα ταμεία και τους αντιπάλους του. Τυπικά μόνον ο Μεταξάς το έθεσε σε λειτουργία αν και ξεκίνησε στραβά γιατί του αφαίρεσε τεράστια ποσά από τα αποθέματα και πήρε αναγκαστικό δάνειο ώστε στο ξεκίνημά του υπονομεύτηκε.

Ο Γιάννης Μόρτζος κάνει μία παράσταση για τη ζωή του Ελευθέριου Βενιζέλου πόσο σημαντική θεωρείται ότι είναι αυτή η καλλιτεχνική κίνηση;

Κάθε κίνηση που προβάλλει τη ζωή και το έργο του Βενιζέλου είναι σημαντική. Πιστεύω αν και δεν το έχω δει ότι το έργο θα ανταποκρίνεται στους στόχους που έχει θέσει ο ίδιος. Είναι μία συνεισφορά στα καλλιτεχνικά δρώμενα και στην ιστορία.