Εμπειρία: Η «Απολογία» του Σωκράτη στα αρχαία ελληνικά

Μέθεξη και γοητεία για το κοινό όπου και αν παρουσιάστηκε. Η «Απολογία» του Σωκράτη μετά τις παραστάσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό, κάνει στάση το Μάιο στην Αθήνα, στο Δημοτικό θέατρο Πειραιά.

Tην παράσταση παρουσιάζει στο iefimerida.gr ο σκηνοθέτης της, Δήμος Αβδελιώδης. Ο Σωκράτης απολογείται στα αρχαία ελληνικά, το κοινό, κυρίως του εξωτερικού, παραληρεί και οι κριτικοί εκστασιάζονται.

Ο Δήμος Αβδελιώδης, έχει πετύχει έναν βιωματικό τρόπο ενσάρκωσης του λόγου από τους ηθοποιούς, γεγονός που καταγράφεται και στον τελετουργικό χαρακτήρα της αναπαράστασης της δίκης. Με αυτό τον τρόπο φέρνει τους θεατές αντιμέτωπους με την πραγματική ατμόσφαιρα της απολογίας του Σωκράτη.
«Είναι πραγματικά αναγκαίο τα ελληνικά κλασικά κείμενα να ακούγονται στην πρωτότυπη τους μορφή γιατί κάθε προσπάθεια μεταγραφής τους, για να διευκολύνουν την κατανόηση τους από τις νέες γενιές, κάνουν ακριβώς το αντίθετο» τονίζει στο iefimerida.gr ο σκηνοθέτης. «Τους αφαιρούν όλες εκείνες τις μουσικές παραμέτρους που συγκροτούν την αυθεντικότητα των εικόνων, των ιδεών και των αισθημάτων που κατοικούν μέσα στην συγκεκριμένη και μουσικά συγκροτημένη πρωταρχική τους μορφή. Η συγκινητική αποδοχή δικαίωσε και μένα και τους ηθοποιούς μου».

Μια αυθεντική αναπαράσταση της συγκλονιστικότερης Δίκης στην ιστορία του πολιτισμού με τον Βασίλη Καραμπούλα στον απαιτητικό ρόλο του Σωκράτη και μαζί του, Μέλητος, ο Θανάσης Δισλής. 

Είναι εντυπωσιακό, σύμφωνα με τον σκηνοθέτη της παράστασης, το πως το κοινό δέχεται την γλώσσα. «Μπορώ να πω ότι και στη Θεσσαλονίκη και στα αρχαία θέατρα, αλλά και στο Βουκουρέστι, Κραιόβα, Κύπρο και πρόσφατα στην Όπερα του Ανόι που παρακολούθησε το διεθνές διπλωματικό σώμα από 27 Πρεσβείες απ’ όλο τον κόσμο, νοιώσαμε την βαθειά και πηγαία συγκίνηση όλων τους, απέναντι στην οικουμενικότητα, την διαχρονικότητα και τον ουμανιστικό χαρακτήρα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, ο οποίος παραμένει όρθιος και αλώβητος στη θέση του, αυτόνομος , ανεξάρτητος και ανεπηρέαστος από την ιστορική, την πολιτική και κοινωνική εξέλιξη της χώρας μας. Δεν θα ξεχάσω την φράση του κ.Μπρούνο Αρτζελέ, πρέσβη της Ευρωπαικής Ένωσης στο Βιετνάμ μετά την παράσταση, ότι αυτό το έργο είναι η σύγχρονη έκφραση του ευρωπαϊκού πολιτισμού και της ελληνικής Ιστορίας».

Ο Δήμος Αβδελιώδης με τους συντελεστές της παράστασης

Εχουν παρουσιαστεί κατά καιρούς πολλές «Απολογίες» στα ελληνικά θέατρα οπότε αποτελεί  ερωτηματικό, το γιατί να έρθει κάποιος στην παράσταση. «Είναι πραγματικά μια βιωματική εμπειρία γιατί μεταφερόμαστε χωρίς καμιά προσπάθεια στον χωροχρόνο αυτής της Δίκης, βλέποντας ζωντανά και ακούγοντας από τον Βασίλη Καραμπούλα και τον Θανάση Δισλή να ενσαρκώνουν, με όχημα την αρχαία γλώσσα τον Σωκράτη και τον Μέλητο, έτσι σα να ήσουν εκεί».

Η τέχνη μπροστά στην αδύναμη συγκυρία της πολιτικής, έχει χρέος να υπενθυμίζει την ανάγκη της ειρηνικής συνύπαρξης

Ο Δήμος Αβδελιώδης μιλά για ένα πολιτικό έργο και αυτό γιατί ο Σωκράτης μιλά για την καθημερινή πραγματικότητα και για τις φοβικές, από κεκτημένη ταχύτητα συμπεριφορές των ανθρώπων, καθώς και τις λανθασμένες προτεραιότητές τους, που οφείλονται στην άγνοια των αιτιών της κάθε ενέργειάς τους. «Το αποτέλεσμα ξεπέρασε την κάθε μου προσδοκία, γιατί αναγνωρίζεται με αληθινή συγκίνηση η πρωταρχική πηγή της μητρικής μας γλώσσας, που πιστεύω θα αλλάξει ριζικά την σχέση μας με τα αρχαία ελληνικά κείμενα, τα οποία θεωρούνταν ως τώρα μια άγνωστη ακατανόητη γλώσσα και εμπειρία τραυματική για τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς».

Μετά από πολλές στάσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό, το έργο φτάνει και στην Αθήνα και δη στον Πειραιά της προσφυγικής κρίσης. «Καμιά κρίση δεν μπορεί να εξελιχθεί σε μια ευτυχή και δημιουργική έκβαση, αν δεν υπάρχουν οι πανανθρώπινες λογικές και οι ηθικές αξίες σαν βάση και αφετηρία πραγματικών και πραγματοποιήσιμων λύσεων. Η τέχνη μπροστά στην αδύναμη αυτή συγκυρία της πολιτικής, έχει χρέος να υπενθυμίζει και να κάνει βεβαιότητα στους ανθρώπους την ανάγκη της ειρηνικής συνύπαρξης, της αλληλεγγύης και του πλεονεκτήματος της ευχαρίστησης και της ανάτασης που προσφέρουν αυτές οι ενέργειες σε όσους τις κάνουν ανιδιοτελή πράξη. Είναι σίγουρο πως μπορείς να εμψυχωθείς από ένα τέτοιο έργο που υπερασπίζεται αυτές τις ιδέες, παρά να είσαι ολοένα και περισσότερο ενήμερος, άρα συγχυσμένος και αδύναμος από την αέναη επανάληψη φοβικών ειδήσεων, χάνοντας σίγουρα την πραγματικότητα».

«Απολογία» Σωκράτη – Πλάτωνας
Μετάφραση, σκηνοθεσία, διδασκαλία, Δήμος Αβδελιώδης
Με τους Βασίλη Καραμπούλα, Θανάση Δισλή
Δημοτικό Θέατρο Πειραιά Από τις 6 έως τις 15 Μαΐου